Zanieczyszczenie gleb

Marta Hebdowska
Agnieszka Juda
Marcin Jezienicki

OGÓLNA
CHARAKTERYSTYKA



W Polsce z ogólnego areału użytków

rolnych około 12% należy zaliczyć do

obszarów skażonych.



Są to tereny o dużej koncentracji przemysłu

oraz położone wzdłuż ruchliwych tras

komunikacyjnych.



W wyniku degradacji gleb następuje spadek

plonów.



Gleba odznacza się bardzo dużą zdolnością

do absorbowania pierwiastków śladowych.

Do najbardziej
rozpowszechnionych
zanieczyszczeń gleb i
gruntów zaliczamy:



związki organiczne - pestycydy,
detergenty



metale ciężkie - ołów (Pb),
miedź (Cu), rtęć (Hg), kadm
(Cd), arsen (As) i inne



sole - azotany, siarczany, chlorki

SKUTKI

ZANIECZYSZCZEŃ
GLEB

Zmiana odczynu gleb

zakwaszenie ;
alkalizacja

Negatywny wpływ na mikrofaune i

mikroflore gleb

Zmniejszenie szybkości rozkładu
organicznych szczątek

Zmniejszenie urodzajów gleby i jakości
plonów

Czynniki chemiczne
zanieczyszczające glebę

Rodzaj Źródł

a

Skutki

Metody

przeciwdziała

nia

Tetraetyloołó

w

(czteroetyle

k ołowiu

Pb(C

2

H

5

)

4

,

tlenki azotu,

tlenek

węgla,

węglowodor
y

Transport

(spaliny)

Pochodzący z

tetraetyloołowiu ołów

kumuluje się w glebie,

przedostaje się do roślin

a następnie do

organizmów

zwierzęcych. Największa

koncentracja ołowiu

rejestrowana jest w

pobliżu dróg. U ludzi

ołów powoduje

niedokrwistość,

stwardnienie rozsiane,

uszkodzenia układu

nerwowego a także

sprzyja powstawaniu

nowotworów narządów

wewnętrznych.

Tlenki azotu w glebie

tworzą rakotwórcze

nitrozoaminy

Tworzenie tzw.

zielonych
pasów ochronnych

wzdłuż
dróg, które oddzielają

jezdnię od pól
uprawnych.

Zanieczyszczenia
spalinami

Rodzaj Źródł

a

Skutki

Metody

przeciwdziała

nia

Nawozy,

środki

ochrony

roślin

(fungicydy,

insektycydy)

, herbicydy,

ścieki

Rolnictwo

,

leśnictwo

Insektycydy,

zwłaszcza

chlorowcopochodne

kumulują się w

tkankach, pestycydy

fosfoorganiczne są

wchłaniane przez

skórę, błony śluzowe,

oddechowe. Oba

rodzaje substancji

są silnie toksyczne.

Nadmierne

nawożenie powoduje

kumulowanie się w

glebie związków

azotu i fosforu oraz

mikroelementów.

Ścisła kontrola

produkcji, transportu,

przechowywania i

stosowania

pestycydów,

zachowanie okresów

karencji zgodnych z

przepisami stosowania

środków a także

unikanie

przenawożenia gleb.

Stosowanie chemicznych

środków owadobójczych,

chwastobójczych.

Zbyt intensywne
nawożenie

Wycinanie lasów i pożary
roślinności

Rodz

aj

Źródła

Skutki

Metody

przeciwdział

ania

Spalanie

węgla

Elektrownie

Niektóre

gospodarstwa

domowe

Ze względu na duże

zanieczyszczenie

węgla (głównie siarka,

cynk, ołów i kadm)

podczas jego spalania

powstają związki

szkodliwe dla

środowiska.

Zastosowanie w

przeróbce

przemysłowej

procesu odsiarczania,

eliminacja pieców

węglowych w

gospodarstwach

domowych,

poszukiwanie

ekologicznych źródeł

energii (elektrownie

wodne, wiatrowe,

słoneczne itp.)

Elektrownia w Czarnobylu

Rodza

j

Źródła

Skutki

Metody

przeciwdział

ania

Pyły,

metale

ciężkie,

substancje

mineralne,

węglowod

ory szlamy

i ługi

wypłukiwa

ne przez

deszcze

 Zakłady

przemysłow

e (zwłaszcza

huty,

cementowni

e,

elektrownie

tradycyjne,

zakłady

chemiczne i

petrochem.)

 Hałdy i

składowiska

odpadów

przemysłow

ych

Unoszone w powietrzu

pyły osiadają na glebie

w promieniu wielu

kilometrów od zakładu,

który je emituje.

Osadzając się na

powierzchni gleby

powodują zmiany pH,

zawartości makro- i

mikroelementów, a

także strukturę gleby.

Metale ciężkie z gleby

przedostają się do

tkanek roślinnych, a

następnie wraz z

pokarmem do

organizmów ludzi i

zwierząt, co jest

przyczyną wielu

ciężkich schorzeń

Stosowanie różnego

rodzaju filtrów i

przemysłowych

urządzeń

odpylających,

zagospodarowanie

hałd, kontrola

zawartości metali

ciężkich w glebach,

uprawianie na

glebach skażonych

jedynie roślin

ozdobnych,

oczyszczanie ścieków,

stosowanie

zamkniętego obiegu

wody w zakładzie.