leki działające na układ krążenia (2)

background image

LEKI DZIAŁAJĄCE NA UKŁAD

LEKI DZIAŁAJĄCE NA UKŁAD

KRĄŻENIA

KRĄŻENIA

Małgorzata Berezińska

Zakład Farmakologii,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

background image

Unerwienie serca

Unerwienie serca

Unerwienie
współczulne

włókna pozazwojowe
pochodzące

głównie

ze

zwojów

gwiaździstych oraz ze
zwojów szyjnych

Unerwienie
przywspółczulne

włókna przedzwojowe
pochodzące z nerwów
błędnych

background image

Receptory błonowe

Receptory błonowe

W błonie komórkowej komórek serca

(komórki robocze i układ przewodzący)
występują receptory:

β

1

– około 70% populacji receptorów β w

przedsionkach i 80% w komorach

β

2

α

1

M

2

background image

Układ przewodzący serca

Układ przewodzący serca

background image

Potencjały czynnościowe w

Potencjały czynnościowe w

różnych miejscach serca

różnych miejscach serca

Mechanizm bramny – stopniowe
wydłużanie się potencjałów
czynnościowych ku obwodowi układu
przewodzącego, czemu towarzyszy
wydłużanie się okresu refrakcji

background image

Transport jonów przez błonę

Transport jonów przez błonę

komórkową

komórkową

ATP-aza

Ca

++

ATP-aza

K

+

Na

+

Wymiennik

Na

+

/Ca

++

Na

+

Ca

++

K

+

Na

+

Ca

++

Kanały

jonowe

background image

Potencjał czynnościowy mięśnia

Potencjał czynnościowy mięśnia

sercowego

sercowego

0

3

2

1

4

background image

Wpływ układu współczulnego na

Wpływ układu współczulnego na

czynność serca

czynność serca

Dodatnie działanie chronotropowe

Dodatnie działanie dromotropowe

Dodatnie działanie inotropowe

Działanie arytmogenne – w stanach patologicznych
oraz w przypadku bardzo silnego pobudzenia
włókien współczulnych

background image

Wpływ układu współczulnego na czynność

Wpływ układu współczulnego na czynność

serca – dodatni efekt chronotropowy

serca – dodatni efekt chronotropowy

Na

+

Ca

++

Ca

++

K

+

background image

Wpływ układu współczulnego na czynność

Wpływ układu współczulnego na czynność

serca – dodatni efekt dromotropowy

serca – dodatni efekt dromotropowy

Strefa przedsionkowo-

węzłowa

Strefa węzłowa

Strefa węzłowo-pęczkowa

background image

Wpływ układu współczulnego na czynność

Wpływ układu współczulnego na czynność

serca – dodatni efekt inotropowy

serca – dodatni efekt inotropowy

Receptory β

cAMP

Kinazy białkowe

 Zwiększenie natężenia prądu

wapniowego

 Siateczka śródplazmatyczna –

przyspieszony wychwyt wapnia i
ułatwione magazynowanie

 Nasilenie glikogenolizy i lipolizy

background image

Arytmogenne działanie

Arytmogenne działanie

katecholamin

katecholamin

Katecholaminy zwiększają automatyzm obwodowych
(pozazatokowych) ośrodków bodźcotwórczych

Katecholaminy mogą nasilać patologiczny automatyzm
poprzez aktywację powolnego prądu wapniowego

Katecholaminy mogą pogłębiać zaburzenia
przewodzenia międzykomórkowego poprzez
zwiększanie w komórkach stężenia wapnia, co
powoduje wzrost oporności elektrycznej połączeń
ścisłych

background image

Wpływ układu

Wpływ układu

przywspółczulnego na czynność

przywspółczulnego na czynność

serca

serca

Ujemne działanie

chronotropowe

Ujemne działanie

dromotropowe

Ujemne działanie

inotropowe

background image

Komórkowe mechanizmy

Komórkowe mechanizmy

działania acetylocholiny

działania acetylocholiny

Zwiększenie przewodności kanału potasowego

Hamowanie kanałów wapniowych

background image

Komórkowe mechanizmy

Komórkowe mechanizmy

działania acetylocholiny

działania acetylocholiny

Wpływ na kanał potasowy – za pośrednictwem
receptora M

2

Wiązanie z receptorem M2 w zakończeniach
nerwów współczulnych → hamowanie wydzielania
NA w odpowiedzi na ich pobudzenie

Rozprzężenie receptorów β1 i cyklazy
adenylanowej → zahamowanie syntezy cAMP,
pobudzanej przez agonistów tych receptorów

Pobudzenie syntezy cGMP w komórkach →
aktywacja fosfodiesterazy → zmniejszenie poziomu
cAMP

background image

Sprzężenie

Sprzężenie

elektromechaniczne

elektromechaniczne

Aktywacja aparatu kurczliwego
wywołana przez potencjał
czynnościowy

Rola potencjału czynnościowego

Napływ jonów wapnia

Uwalnianie jonów wapnia

background image

Hemodynamiczny cykl pracy

Hemodynamiczny cykl pracy

serca

serca

Faza wypełniania

Ciśnienie późnorozkurczowe – ciśnienie w komorach tuż
przed rozpoczęciem ich skurczu

Objętość późnorozkurczowa – objętość komór tuż przed
rozpoczęciem ich skurczu

Faza skurczu izowolumetrycznego

Faza wyrzutu

Objętość wyrzutowa serca – objętość krwi wyrzuconej z
prawej i lewej komory do tętnicy płucnej i aorty

Krew zalegająca – krew pozostająca w komorach po
zakończeniu wyrzutu

Objętość późnoskurczowa – objętość komór po zakończeniu
skurczu

background image

Hemodynamiczny cykl pracy

Hemodynamiczny cykl pracy

serca

serca

Objętość późnoskurczowa = objętość późnorozkurczowa –
objętość wyrzutowa

Frakcja wyrzutowa – stosunek objętości wyrzutowej do objętości
późnorozkurczowej → określa jaka część krwi znajdującej się w
komorach na początku skurczu zostaje wyrzucona do tętnic; może
być wskaźnikiem stanu czynnościowego mięśnia sercowego

background image

Obciążenie serca

Obciążenie serca

Siła, z jaką krew rozciąga ściany jam
serca zależy od:
Wielkości ciśnienia w komorze
Objętości komory

background image

Obciążenie serca

Obciążenie serca

Obciążenie wstępne (preload) – siła, z
jaką krew rozciąga ściany komory tuż
przed jej skurczem.

Wielkość obciążenia wstępnego zależy
od:
Ciśnienia późnorozkurczowego
Objętości późnorozkurczowej

background image

Obciążenie serca

Obciążenie serca

Obciążenie następcze (afterload) – siła,
z jaką krew rozciąga ściany komory w
momencie otwarcia zastawek
półksiężycowatych.

Wielkość obciążenia

następczego zależy od:

Objętości późnorozkurczowej

komory

Ciśnienia krwi w dużych

tętnicach

background image

Obciążenie serca

Obciążenie serca

Obciążenie następcze – siła przeciw
której skraca się mięsień sercowy w
fazie wyrzutu

Od stopnia skrócenia mięśnia sercowego
zależy objętość wyrzutowa serca

background image

Regulacja pojemności minutowej

Regulacja pojemności minutowej

serca

serca

Objętość wyrzutowa serca w spoczynku = 70 ml

Objętość minutowa serca w spoczynku = 5 l/min

Objętość minutowa serca przy wysiłku – może
wzrosnąć do 25 l/min

Wzrost objętości wyrzutowej

Wzrost częstości akcji serca

background image

Regulacja siły skurczu

Regulacja siły skurczu

mięśnia sercowego

mięśnia sercowego

Wpływ na zmianę rozkurczowej
długości mięśnia

Wpływ na kurczliwość mięśnia

background image

Mechanizm Starlinga

Mechanizm Starlinga

Prawo serca Starlinga: energia skurczu jest w
pewnym

zakresie

proporcjonalna

do

spoczynkowej

długości

komórek

mięśnia

sercowego

background image

Kurczliwość mięśnia

Kurczliwość mięśnia

sercowego

sercowego

Zdolność mięśnia sercowego do
generowania siły – w skurczu
izometrycznym, przy danej
rozkurczowej długości mięśnia
(objętości póżnorozkurczowej serca)

Przejawia się też w szybkości
narastania siły skurczu

background image

Kurczliwość mięśnia

Kurczliwość mięśnia

sercowego

sercowego

Kurczliwość mięśnia sercowego

zależy od:

Stanu energetyki mięśnia

Stanu układów kurczliwych

Wewnątrzkomórkowego obiegu wapnia

Napięcia autonomicznego układu nerwowego

Częstotliwości pobudzeń

background image

Regulacja nerwowa objętości

Regulacja nerwowa objętości

minutowej

minutowej

Układ współczulny → zwiększenie
kurczliwości i częstotliwości akcji serca →
wzrost pojemności minutowej

Powrót żylny

Regulacja krótkofalowa – regulacja pojemności
układu żylnego przez włókna współczulne

Regulacja długofalowa – regulacja objętości
krwi krążącej

background image

Zmiana częstości akcji serca

Zmiana częstości akcji serca

Zmniejszenie napięcia układu

przywspółczulnego (nerw błędny)

Zwiększenie napięcia układu

współczulnego

background image

Metabolizm energetyczny

Metabolizm energetyczny

mięśnia sercowego

mięśnia sercowego

W warunkach fizjologicznych
metabolizm wyłącznie tlenowy

Substraty energetyczne dla mięśnia
sercowego – glukoza, wolne kwasy
tłuszczowe, kwas mlekowy ciała
ketonowe

background image

Praca serca

Praca serca

Praca zewnętrzna – związana z wyrzucaniem
krwi do aorty i tętnicy płucnej; zależy od
objętości wyrzutowej i średniego ciśnienia krwi
w aorcie i tętnicy płucnej w czasie wyrzutu

Praca wewnętrzna – związana z wytworzeniem
napięcia potrzebnego do powstania w komorach
ciśnienia przewyższającego ciśnienie w aorcie i
tętnicy płucnej; jej miernikiem jest zużycie tlenu
przez mięsień sercowy

background image

Zapotrzebowanie mięśnia

Zapotrzebowanie mięśnia

sercowego na tlen

sercowego na tlen

80% zużycia tlenu – praca wewnętrzna

20% zużycia tlenu – praca zewnętrzna

Maksymalne napięcie ścian komór jest
zależne od obciążenia następczego 
obciążenie następcze jest głównym
czynnikiem determinującym zużycie O

2

background image

Zapotrzebowanie mięśnia

Zapotrzebowanie mięśnia

sercowego na tlen

sercowego na tlen

Zapotrzebowanie na O

2

, przy danym

obciążeniu następczym jest
proporcjonalne do szybkości narastania
napięcia, a więc do kurczliwości
mięśnia

Zużycie O

2

w ciągu minuty jest ponadto

zależne od częstotliwości rytmu serca

background image

Zapotrzebowanie mięśnia

Zapotrzebowanie mięśnia

sercowego na tlen

sercowego na tlen

Pobudzenie układu współczulnego silnie zwiększa
zapotrzebowanie na O

2

poprzez zwiększenie

kurczliwości, zwiększenie częstości rytmu i
zwiększenie obciążenia następczego

Zablokowanie receptorów β powoduje spadek
zapotrzebowania na O

2

Pobudzenie układu przywspółczulnego powoduje
spadek zapotrzebowania na O

2

poprzez

zmniejszenie kurczliwości i zwolnienie rytmu
serca

background image

Krążenie wieńcowe

Krążenie wieńcowe

Podstawowe zadanie krążenia
wieńcowego – zaopatrzenie serca w
krew, proporcjonalnie do jego
zapotrzebowania na O

2

W mięśniu sercowym regulacja
zaopatrzenia w tlen odbywa się poprzez
zmianę przepływu wieńcowego

background image

Krążenie wieńcowe

Krążenie wieńcowe

Ilość krwi przepływającej przez tętnice

wieńcowe zależy od

Ciśnienia krwi w tętnicach wieńcowych

Oporu tętnic wieńcowych

background image

Rezerwa wieńcowa

Rezerwa wieńcowa

Maksymalny

przepływ

krwi

przez

tętnice wieńcowe w porównaniu z
przepływem podstawowym

background image

M

a

ks

y

m

a

ln

a

il

o

ść

d

o

st

ę

p

n

e

g

o

O

2

6

5

m

l

R

e

ze

rw

a

w

ie

ń

co

w

a

5

5

m

l

Zużycie O

2

w spoczynku

10 ml/min/100 g

Rezerwa wieńcowa

Rezerwa wieńcowa

background image

Ciśnienie tętnicze krwi

Ciśnienie tętnicze krwi

Ciśnienie skurczowe – maksymalne ciśnienie w
fazie skurczu serca

Ciśnienie rozkurczowe – minimalne ciśnienie
w fazie rozkurczu serca

Amplituda ciśnienia krwi – różnica miedzy
ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym

Ciśnienie średnie – szacunkowo wyższe od
ciśnienia rozkurczowego o 1/3 amplitudy
skurczowo-rozkurczowej

background image

Regulacja ciśnienia krwi

Regulacja ciśnienia krwi

Pojemność minutowa

Opór naczyń obwodowych

background image

Liczba

krwinek

czerwonych

Lokalna

kontrola

metaboliczna

Zewnętrzna

kontrola

wazokonstriktorów

Powrót

żylny

Układ

współczulny i

adrenalina

Ssące

działanie

serca

Układ

przywspółczulny

Objętość

wyrzutowa

Częstość

akcji

serca

Objętość

minutowa

Ciśnienie

krwi

Średnica

tętniczek

Lepkość krwi

Opór

obwodowy

Aktywność

mięsni

szkieletowych

Aktywność

oddechowa

Objętość

krwi

krążącej

Wazopresyna

i angiotensyna II

Układ

współczulny i

adrenalina

Bierne przemieszczenia

płynu między

kompartmentem

naczyniowym i tkankowym

Bilans soli

i wody

Wazopresyna, układ

renina-angiotensyna-

aldosteron

Przepływ

krwi

Opór

background image

Miejscowa regulacja krążenia

Miejscowa regulacja krążenia

Działanie substancji

uczestniczących w komórkowej

przemianie materii

CO

2

O

2

pH

adenozynodifosforan

adenozynomonofosforan

adenozyna

jony potasowe

background image

Niewydolność krążenia

Niewydolność krążenia

Stan, w którym na skutek
nieprawidłowych funkcji składowych
układu krążenia, tkankowy przepływ
krwi jest nieadekwatny do
zapotrzebowania

Niewydolność serca

Bez uszkodzenia serca

background image

Niewydolność serca

Niewydolność serca

Stan, w którym uszkodzone serce nie
może zapewnić odpowiedniego
tkankowego przepływu krwi w czasie
wysiłku, a w zaawansowanych stadiach
także w spoczynku

Ograniczona zdolność wytrzymywania
obciążeń fizycznych z powodu
wykrywalnych zaburzeń czynności
serca (WHO)

background image

Przewlekła niewydolność

Przewlekła niewydolność

serca

serca

Złożony zespół kliniczny, uwarunkowany
zaburzeniami czynności serca, który
charakteryzuje się występowaniem
hemodynamicznych, nerkowych i
neurohumoralnych mechanizmów
kompensacyjnych

background image

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca

Zanik czynności dużej części tkanki mięśnia
sercowego z powodu zawału, rozsianego
zapalenia mięśnia sercowego, ostrego
przeciążenia serca (np. nagły wzrost ciśnienia
w krążeniu płucnym z powodu zatoru płucnego
lub rozerwanie zastawki serca), pozasercowe
powikłania w przebiegu przewlekłej choroby
serca (np. wysoka gorączka)

background image

Przewlekła niewydolność

Przewlekła niewydolność

serca

serca

Choroba wieńcowa

Nadciśnienie

Kardiomiopatie

Zaburzenia rytmu serca

Rzadziej – nabyte wady serca,

toksyczne uszkodzenie serca,

upośledzenie napełniania jam serca lub

funkcji pompowania (np. wysięk

osierdziowy)

background image

Niewydolność serca

Niewydolność serca

Zmniejszenie pojemności wyrzutowej –
niedostateczne opróżnianie komór w czasie
skurczu

Ograniczenie napływu krwi spowodowane
zmniejszeniem podatności komory

Spadek objętości minutowej

Niedokrwienie narządów

Zaleganie krwi w komorach, wzrost ciśnienia
późnorozkurczowego, zastój żylny,

background image

Mechanizmy kompensacyjne

Mechanizmy kompensacyjne

Przewlekła

niewydolność

serca

zmniejszona

objętość

wyrzutowa

zmniejszenie ilości krwi przepływającej
przez układ tętniczy i przez nerki →
długotrwała aktywacja układu RAA

zwężenie naczyń

retencja sodu i wody

obrzęki

background image

Mechanizmy kompensacyjne

Mechanizmy kompensacyjne

Stymulacja tylnego płata przysadki → uwalnianie
wazopresyny → aktywacja receptorów w kanalikach
zbiorczych → retencja wody

Zwiększone

stężenie

aldosteronu

w

osoczu

(aktywacja układu RAA i zmniejszony klirens
wątrobowy aldosteronu) → zatrzymywanie sodu w
organizmie

Baroreceptory → aktywacja układu współczulnego →
zwiększone obciążenie następcze, zaburzenia rytmu
serca

background image

Niewydolność

Niewydolność

prawokomorowa

prawokomorowa

Wzrost ciśnienia w prawym

przedsionku i dużych żyłach (zastój

krwi w krążeniu dużym)

Obrzęki (wokół kostek, wodobrzusze,

wątroba zastoinowa)

Proteinuria zastoinowa

Nycturia

background image

Niewydolnośc

Niewydolnośc

prawokomorowa

prawokomorowa

Zmniejszona zdolność pompowania
prawej komory  zmniejszenie ilości
krwi dopływającej do lewej komory 
spadek pojemności minutowej 
obniżenie ciśnienia tętniczego w
krążeniu dużym  niedokrwienie
tkanek

background image

Ostra niewydolność

Ostra niewydolność

lewokomorowa

lewokomorowa

Wzrost ciśnienia w lewym
przedsionku i żyłach płucnych
 zastój krwi w krążeniu
płucnym  wzrost ciśnienia w
krążeniu małym  wzmożone
przenikanie płynu z naczyń
włosowatych do tkanki
śródmiąższowej i pęcherzyków
płucnych  obrzęk płuc

background image

Przewlekła niewydolność

Przewlekła niewydolność

lewokomorowa

lewokomorowa

Zastój krwi w krążeniu małym

Duszność

Sinica

Zapalenie oskrzeli

background image

Niewydolność krążenia

Niewydolność krążenia

(klasyfikacja New York Heart Association

(klasyfikacja New York Heart Association

– NYHA)

– NYHA)

Klasa I

IA

Bez ograniczeń - zwykły wysiłek fizyczny nie powoduje większego zmęczenia,
duszności ani kołatania serca
Pojawienie się pierwszych objawów niewydolności serca w postaci głównie
zmęczenia i/lub duszności przy dużych wysiłkach fizycznych

Klasa II

Niewielkie ograniczenie aktywności fizycznej - bez dolegliwości w spoczynku,
ale zwykła aktywność powoduje zmęczenie, kołatanie serca lub duszność

Klasa
III

Znaczne ograniczenie aktywności fizycznej - bez dolegliwości w spoczynku, ale
aktywność mniejsza niż zwykła powoduje wystąpienie objawów

Klasa
IV

Każda aktywność fizyczna powoduje dolegliwości; objawy podmiotowe nawet w
spoczynku, każda aktywność nasila dolegliwości

background image

Choroba niedokrwienna

Choroba niedokrwienna

serca

serca

Stan uszkodzenia mięśnia sercowego
wywołany dysproporcją między
zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na
tlen i związki energetyczne a
dostarczaniem tych substancji z krwią

background image

Zapotrzebowanie mięśnia

Zapotrzebowanie mięśnia

sercowego na tlen

sercowego na tlen

Obciążenie
następcze

Kurczliwość

Częstość akcji
serca

background image

Przyczyny choroby

Przyczyny choroby

niedokrwiennej

niedokrwiennej

Miażdżyca tętnic wieńcowych

Niewłaściwa regulacja wegetatywna

Zaburzenia rytmu serca

Niewydolność serca

Nadmierne zapotrzebowanie na tlen z
powodu wzmożonej pracy serca
(nadciśnienie, wady zastawek)

Za niska zawartość tlenu we krwi

background image

Ból w chorobie

Ból w chorobie

niedokrwiennej

niedokrwiennej

Zlokalizowany w przedniej części klatki
piersiowej, promieniuje do lewej ręki i
szyi

Czynniki chemiczne uwalniane z
niedokrwionego mięśnia sercowego
odpowiedzialne za wystąpienie bólu –
bradykinina, adenozyna, jony potasowe,
jony wodorowe

background image

Postacie choroby

Postacie choroby

niedokrwiennej

niedokrwiennej

Pierwotne zatrzymanie serca

Dławica piersiowa

Stabilna

Niestabilna

Prinzmethala

Zawał serca

Niewydolność krążenia

Niemiarowość krążenia

background image

Dusznica bolesna

Dusznica bolesna

Stabilna (obciążeniowa) – objawy zależą
od obciążenie i po jego przerwaniu szybko
ustępują. Napad może też wystąpić na
skutek pobudzenia układu współczulnego
na tle psychicznym. Ponieważ istnieje
korelacja między częstością akcji serca a
wystąpieniem napadu, występuje on przy
takiej samej, indywidualnej częstości serca.

background image

Dusznica bolesna

Dusznica bolesna

Niestabilna – zmienna częstość i
nasilenie napadów oraz natężenie
czynnika , który je wywołuje. Przyczyną
zróżnicowania nasilenia objawów są
zakrzepy o zmiennej wielkości znajdujące
się na płytkach miażdżycowych,
rozerwanie płytki miażdżycowej z
wytworzeniem zakrzepu

background image

Dusznica bolesna

Dusznica bolesna

Prinzmethala – dolegliwości pojawiają
się okresowo, są spowodowane
zaburzeniami ukrwienia mięśnia
sercowego z powodu skurczów naczyń

background image

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze

Choroba układu krążenia, w której w naczyniach
tętniczych panuje podwyższone ciśnienie krwi.

O nadciśnieniu tętniczym mówimy wówczas gdy podczas
kilkakrotnych pomiarów, dokonywanych w spoczynku,
ciśnienie przekracza wartości graniczne uznane za
prawidłowe. Za wartość graniczną uznaje się ciśnienie
140/90 mm Hg.

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą przewlekłą, która
podlega długotrwałemu leczeniu.

background image

Klasyfikacja ciśnienia tętniczego [mm

Hg] wg PTNT

Ciśnienie
skurczowe
(mmHg)

Ciśnienie
rozkurczow
e
(mmHg)

Ciśnienie optymalne

< 120

< 80

Ciśnienie prawidłowe

120 - 129

80 - 84

Ciśnienie wysokie prawidłowe

130 - 139

85 - 89

Nadciśnienie stopień 1 - łagodne

140 - 159

90 - 99

Nadciśnienie stopień 2 -
umiarkowane

160 - 179

100 - 109

Nadciśnienie stopień 3 - ciężkie

≥ 180

≥ 110

Nadciśnienie izolowane
skurczowe

≥ 140

< 90

Nadciśnienie izolowane
rozkurczowe

< 140

≥ 90

background image

Nadciśnienie pierwotne

Nadciśnienie pierwotne

(samoistne, idiopatyczne)

(samoistne, idiopatyczne)

Występuje u 95% chorych z
nadciśnieniem

Przyczyna niewyjaśniona

Występuje szczególnie często przy
towarzyszącej nadwadze i gdy inni
członkowie rodziny cierpią na to
schorzenie

background image

Nadciśnienie wtórne

Nadciśnienie wtórne

Występuje u pozostałych 5% chorych

Jest spowodowane schorzeniem
organicznym - nadczynność tarczycy,
choroby nerek, hiperaldosteronizm,
zwężenie tętnicy nerkowej

background image

Patomechanizm nadciśnienia

Patomechanizm nadciśnienia

tętniczego

tętniczego

Związany ze wzrostem oporu obwodowego –
przewaga procesów kurczliwych i osłabieniem
oddziaływań rozkurczających naczynia tętnicze

Zwiększenie aktywności układu współczulnego

Zwiększenie reaktywności naczyń tętniczych na
związki kurczące – noradrenalina, adrenalina,
angiotensyna II, wazopresyna

Zwiększenie aktywności układu renina-
angiotensyna-aldosteron

background image

Powikłania nadciśnienia

Powikłania nadciśnienia

tętniczego

tętniczego

choroba niedokrwienna i zawał mięśnia sercowego

udar mózgu

retinopatia - uszkodzenie siatkówki w wyniku
nadciśnienia

przyspieszenie rozwoju zmian miażdżycowych w
tętnicach wieńcowych,tętnicach
szyjnych,nerkowych,oraz w obrębie tętnic kończyn
dolnych

niewydolność nerek

tętniak rozwarstwiający aorty

background image

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

background image

Mechanizmy zwiększania

Mechanizmy zwiększania

ilości wydalanego moczu

ilości wydalanego moczu

Podwyższenie ciśnienia krwi

Rozszerzenie naczyń nerkowych i
zwiększenie ilości przepływającej krwi

Zwiększenie ilości wody w organizmie

Zwiększenie przesączania w kłębuszkach
nerkowych

Zahamowanie wchłaniania zwrotnego
wody w nerkach

background image

Mechanizmy działania leków

Mechanizmy działania leków

moczopędnych

moczopędnych

Hamowanie transportu czynnego sodu w
kanaliku

Zwiększenie przesączania kłębuszkowego

background image

Skuteczność leków

Skuteczność leków

moczopędnych

moczopędnych

Maksymalna ilość sodu wydalonego pod
jego wpływem, wyrażona jako odsetek
ilości sodu w przesączu pierwotnym

Zależy od:
Punktu uchwytu leku
Stanu nawodnienia chorego

background image

Schemat nefronu

Schemat nefronu

background image

Podział leków moczopędnych

Podział leków moczopędnych

Leki modyfikujące transport

kanalikowy

1.

O wysokiej efektywności (do 25-30%)–

diuretyki pętlowe:

Pochodne sulfonamidowe – furosemid,

torasemid, bumetanid, piretanid

Pochodne kwasu fenoksyoctowego –

kwas etakrynowy

Związki organiczne rtęci - mersalil

background image

Podział leków moczopędnych

Podział leków moczopędnych

Leki modyfikujące transport

kanalikowy

2.

O umiarkowanej efektywności (do 15
%):

Pochodne benzotiazydyny = tiazydy –
chlorotiazyd, hydrochlorotiazyd

Związki tiazydopodobne –
chlortalidon, klopamid, indapamid

background image

Podział leków moczopędnych

Podział leków moczopędnych

Leki modyfikujące transport

kanalikowy

3.

O śladowej efektywności (poniżej 5
%):

Diuretyki oszczędzające potas –
spironolakton, triamteren, amilorid

Inhibitory anhydrazy węglanowej -
acetazolamid

background image

Podział leków moczopędnych

Podział leków moczopędnych

Inne leki moczopędne

Diuretyki osmotyczne

Środki pochodzenia roślinnego

background image

Inhibitory anhydrazy

Inhibitory anhydrazy

węglanowej - acetazolamid

węglanowej - acetazolamid

Stosowane głównie
do hamowania
aktywności
anhydrazy poza
nerkami

background image

Inhibitory anhydrazy

Inhibitory anhydrazy

węglanowej - acetazolamid

węglanowej - acetazolamid

Działanie ustaje po kilku dniach z
powodu rozwoju mechanizmów
kompensacyjnych

Stosowany w leczeniu jaskry, jako lek
uzupełniający w leczeniu zasadowicy,
zapobieganiu chorobie górskiej,
wspomagająco w leczeniu padaczki

background image

Tiazydy - hydrochlorotiazyd

Tiazydy - hydrochlorotiazyd

Podstawowe i często stosowane leki
moczopędne

Działanie pozanerkowe – rozkurczające na
mięśniówkę gładką naczyń

Farmakokinetyka – dobrze wchłaniają się z
przewodu pokarmowego i są podawane tylko
tą drogą

background image

Tiazydy – hydrochlorotiazyd

Tiazydy – hydrochlorotiazyd

Działają w końcowym
odcinku pętli nefronu
i początkowej części
kanalika dalszego

background image

Tiazydy - hydrochlorotiazyd

Tiazydy - hydrochlorotiazyd

Działania niepożądane:

Reakcje nadwrażliwości

Hiponatremia i hipowolemia

Hipokaliemia!!!

Hipomagnezemia

Hiperkalcemia

Hiperglikemia i hiperlipidemia

background image

Tiazydy - hydrochlorotiazyd

Tiazydy - hydrochlorotiazyd

Wskazania:

Łagodna i umiarkowana niewydolność serca u chorych z wydolnymi nerkami

Obrzęki, również pochodzenia nerkowego i wątrobowego

Nadciśnienie

Hipokalcemia i hiperkalciuria

background image

Leki tiazydopodobne

Leki tiazydopodobne

Indapamid:

Hamuje wchłanianie zwrotne sodu w kanalikach bliższych i korowej części kanalików
dalszych

Hamuje transport wapnia w komórkach mięśni gładkich – działa rozkurczająco na naczynia

W małych dawkach działa hipotensyjnie, przy niewielkim działaniu moczopędnym

Nie zaburza metabolizmu lipidów i węglowodanów

background image

Leki tiazydopodobne

Leki tiazydopodobne

Indapamid:

Wskazania – nadciśnienie pierwotne, niewydolność serca

Może konkurować z jodem o białka wiążące surowicy –
przeciwwskazany przy zaburzeniach czynności tarczycy

Klopamid:

Działanie podobne do hydrochlorotiazydu
Częsty składnik preparatów złożonych

background image

Diuretyki pętlowe -

Diuretyki pętlowe -

furosemid

furosemid

Mechanizm działania – hamowanie resorpcji
zwrotnej jonu chlorkowego i wtórnie wchłaniania
jonu sodowego

Miejsce działania – wstępujący odcinek pętli
nefronu

Dodatkowo może nasilać syntezę prostaglandyn i
przepływ kłębuszkowy

background image

Diuretyki pętlowe -

Diuretyki pętlowe -

furosemid

furosemid

Wskazania

Lek pierwszego rzutu w leczeniu stanów nagłych – gwałtowne
działanie i krótki czas działania

Ostra niewydolność lewokomorowa

Ciężkie postacie przewlekłej niewydolności krążenia

Ciężka niewydolność nerek z obrzękami

Nadciśnienie oporne na tiazydy

Diureza forsowana w leczeniu zatruć

background image

Diuretyki pętlowe -

Diuretyki pętlowe -

furosemid

furosemid

Działania niepożądane:

Reakcje nadwrażliwości – pochodna sulfonamidowa!!!

Hiponatremia i hipowolemia

Hipokaliemia!!!

Hipomagnezemia

Hipokalcemia

Hiperglikemia i hiperlipidemia

Działanie ototoksyczne!!!

background image

Diuretyki pętlowe -

Diuretyki pętlowe -

torasemid

torasemid

Działanie zbliżone do furosemidu

Działa silniej moczopędnie, ma dłuższy
czas działania

Powoduje mniejsze zaburzenia wodno -
elektrolitowe

background image

Diuretyki pętlowe – kwas

Diuretyki pętlowe – kwas

etakrynowy

etakrynowy

Działanie zbliżone do furosemidu

Znacznie bardziej toksyczny od furosemidu,
może powodować nieodwracalne uszkodzenia
słuchu, a także uszkodzenie szpiku kostnego

Stosowany wyłącznie w zastępstwie furosemidu
u chorych z nadwrażliwością na sulfonamidy

background image

Diuretyki oszczędzające

Diuretyki oszczędzające

potas - spironolakton

potas - spironolakton

Syntetyczny steroid o budowei podobnej do
aldosteronu – działa jako antagonista
aldosteronu w kanaliku dalszym, hamując
wymianę jonu sodowego na potasowy

Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego

Działanie związane z istnieniem czynnego
metabolitu – kanrenon o długim czasie
półtrwania

background image

Diuretyki oszczędzające

Diuretyki oszczędzające

potas - spironolakton

potas - spironolakton

Działania niepożądane – hiperkaliemia,
hirsutyzm, indukuje enzymy mikrosomalne
wątroby, działa antyandrogennie, w badaniach
na zwierzętach działanie kancerogenne

Wskazania – hiperaldosteronizm, w
skojarzeniu z innymi lekami moczopędnymi,
gdy sa one nieskuteczne

background image

Diuretyki oszczędzające

Diuretyki oszczędzające

potas – triamteren i amilorid

potas – triamteren i amilorid

Pseudoantagoniści aldosteronu
zmniejszają przepuszczalność błony
komórkowej dla sodu w kanaliku dalszym i
końcowym

Wskazania – najczęściej w skojarzeniu z
diuretykami tiazydowymi w celu zmniejszenia
strat potasu

background image

Diuretyki osmotyczne

Diuretyki osmotyczne

rozpuszczalne w wodzie nieelektrolity, nieaktywne
farmakologicznie,

swobodnie

przesączane

i

niewchłaniane zwrotnie w nerce

powodują wzrost ciśnienia osmotycznego w świetle
kanalika, co utrudnia resorpcję wody, zwiększając
diurezę proporcjonalnie do ilości przesączonego
leku

nawet przy dużym spadku przepływu nerkowego i
ograniczonej filtracji jako jedyne mogą utrzymać
diurezę

background image

Diuretyki osmotyczne -

Diuretyki osmotyczne -

mannitol

mannitol

Polisacharyd niemetabolizowany w
organizmie i niewchłaniany z przewodu
pokarmowego

Działanie dwufazowe

Faza krążeniowa

Faza kanalikowa

background image

Diuretyki osmotyczne -

Diuretyki osmotyczne -

mannitol

mannitol

Wskazania

Stany obniżonego ciśnienia tętniczego i ostre
zmniejszenie przesączania kłębuszkowego

Zapobieganie obrzękowi mózgu (faza
krążeniowa)

Zmniejszenie ciśnienia w gałce ocznej przed
zabiegami chirurgicznymi

Diureza forsowana w zatruciach

background image

Roślinne leki moczopędne

Roślinne leki moczopędne

Kłącze perzu, korzeń wilżyny, korzeń lubczyku,
korzeń podróżnika, liście pokrzywy, liście
brzozy, ziele skrzypu

Nasilając przesączanie kłębuszkowe miernie
zwiększają ilość wydalanego moczu

Stosowane w preparatach ziołowych np.
Fitolizyna, Urogran, Urosan

Stosowane głownie w profilaktyce kamicy
nerkowej

background image

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

ANGIOTENSYNY

ANGIOTENSYNY

background image

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Angiotensynogen

Angiotensyna I

Receptory AT

1

Angiotensyna II

Enzym konwertujący

angiotensynę I

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

Antagoniści receptora

AT

1

Renina

Zwężenie naczyń
Uwalnianie

aldosteronu

Przebudowa

serca

background image

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Rozszerzają tętnice i żyły, zmniejszając obwodowy
opór naczyniowy

Poprawiają bilans tlenowy serca, zwiększają
objętość wyrzutową lewej komory serca

Hamują proces przerostu komór i ich odkształceń

Zwiększają diurezę i wydalanie jonów sodu z
moczem, zatrzymują jony potasu

Nie wpływają istotnie na gospodarkę
węglowodanową i tłuszczową, zwiększają
wrażliwość na insulinę

background image

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Dobrze wchłaniają się z przewodu
pokarmowego

W większości są prolekami, działającymi
poprzez czynne metabolity – enalapril,
perindopril, ramipril, chinapril, benazepril,
cilazapril, fosinopril, trandolapril, moeksipril,
imidapril

Związki, które nie są prolekami – kaptopril,
lizynopril

background image

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze

Obniżają ciśnienie tętnicze

Zapobiegają przebudowie mięśniówki naczyń
krwionośnych, a więc odległym skutkom
nadciśnienia

W związku z działaniem przeciwproliferacyjnym
powodują cofanie się zmian przerostowych mięśnia
sercowego

Leki pierwszego rzutu u chorych z towarzyszącą
niewydolnością krążenia i /lub cukrzycą

background image

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

niewydolność krążenia

niewydolność krążenia

Stosowane są w niewydolności od stopnia II
do IV

Zmniejszając opory obwodowe poprawiają
zaburzone funkcje mięśnia sercowego

Zmniejszają częstość hospitalizacji i
śmiertelność chorych

background image

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

działania niepożądane

działania niepożądane

Kaszel

Ostra hipotonia (szczególnie po zastosowaniu pierwszej
dawki, u chorych na diecie niskosodowej lub w połączeniu z
diuretykami)

Reakcje alergiczne (obrzęk naczynioruchowy, neutropenia)

Zaburzenia perfuzji nerek u chorych z niewydolnością
nerek; niewydolność nerek u chorych ze zwężeniem tętnic
nerkowych

Wzrost stężenia potasu we krwi

Działanie teratogenne w II i III trymestrze ciąży

Zaburzenia smaku

background image

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

Inhibitory konwertazy angiotensyny –

przeciwwskazania

przeciwwskazania

Zwężenie tętnic nerkowych

Zwężenie aorty

Choroby przebiegające z przewlekłym kaszlem

Ciężka kardiomiopatia zaporowa

Ciąża

background image

Antagoniści receptora

Antagoniści receptora

angiotensynowego

angiotensynowego

Alternatywne drogi powstawania angiotensyny II –
mogą być szczególnie aktywne u pacjentów z
niewydolnością serca i nadciśnieniem lub
uaktywniać się pod wpływem przewlekłego
hamowania ACE

Losartan, eprosartan, walsartan, irbesartan,
kandesartan, telmisartan

Stosowane głównie w leczeniu nadciśnienia
tętniczego i niewydolności krążenia oraz w
profilaktyce zawału serca


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
leki dzialajace na uklad krazen Nieznany
Leki dzialajace na uklad krazenia
leki działające na układ krązenia

więcej podobnych podstron