PRAWA AUTORSKIE
Znak oznaczający prawa autorskie
Co to są prawa
autorskie?
Prawa autorskie to :
-ogół praw przysługujących
autorowi utworu
- przepisy upoważniające autora do
decydowania o użytkowaniu dzieła
i czerpaniu z niego korzyści.
Art.1.1
Przedmiotem prawa
autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami
graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe,
kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i
urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i
pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym filmowe).
listy , rysunki techniczne , różne formy
dokumentacji technicznej , projekty
plastyczne banknotów i znaczków ,
testy , pamiętniki , wywiady , wzory
umów , modele , szkice , projekty
formularzy, projekty umów , kolekcje
afiszy lub ogłoszeń , katalogi , książki
kucharskie , rozkłady kolejowe ,
kompozycje kwiatowe .
Utwory chronione prawem
autorskim to także
(przykładowo)
:
Art.4
Nie stanowią przedmiotu
prawa autorskiego:
1) akty normatywne lub ich
urzędowe projekty,
2) urzędowe dokumenty,
materiały, znaki i symbole,
3) opublikowane opisy
patentowe lub ochronne,
4) proste informacje prasowe.
Twórcą
jest osoba , której
nazwisko uwidoczniono w tym
charakterze na egzemplarzach
utworu lub której autorstwo
podano do publicznej wiadomości
w jakikolwiek inny sposób w
związku z rozpowszechnieniem
utworu.
PODMIOT PRAWA
AUTORSKIEGO -
TWÓRCA
Prawa twórców
Autorskie prawa osobiste :
- przysługują w zasadzie twórcy utworu
- powstają w chwili ustalenia utworu
- nie można się ich zrzec
- nie podlegają dziedziczeniu
- nie są ograniczone w czasie
- nie wygasają po śmierci twórcy
• Ich pakiet określa art.16
- prawo do autorstwa utworu ,
- prawo do oznaczania utworu swoim
nazwiskiem lub pseudonimem albo
udostępniania go anonimowo ,
- prawo do nienaruszalności treści i formy
utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
- prawo do decydowania o pierwszym
udostępnieniu utworu publiczności,
- prawo do nadzoru nad sposobem korzystania
z utworu
UTWÓR ZBIOROWY –stworzony
przez większą liczbę autorów
Art.9.
1
Współtwórcom przysługuje prawo
autorskie wspólnie. Domniemywa się, że
wielkości udziałów są równe. Każdy ze
współtwórców może żądać określenia
wielkości udziałów przez sąd, na podstawie
wkładów pracy twórczej.
2.
Każdy ze
współtwórców może wykonywać prawo
autorskie do swojej części utworu mającej
samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla
praw pozostałych współtwórców.
Art. 23. 1.
• Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie
korzystać z już rozpowszechnionego utworu
w zakresie własnego użytku osobistego.
Przepis ten nie upoważnia do budowania
według cudzego utworu architektonicznego
i architektoniczno-urbanistycznego oraz do
korzystania z elektronicznych baz danych
spełniających cechy utworu, chyba że
dotyczy to własnego użytku naukowego
niezwiązanego z celem zarobkowym.
Art. 25. 1.
Wolno rozpowszechniać w
celach informacyjnych w prasie,
radiu i telewizji:
1) już rozpowszechnione:
a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
b) aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub
religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich
dalsze rozpowszechnianie jest zabronione,
c) aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie, 2) krótkie
wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1
lit. a) i b),
3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach;
nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej
osoby,
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
Art. 27
Instytucje naukowe i oświatowe
mogą, w celach dydaktycznych lub
prowadzenia własnych badań,
korzystać z opublikowanych
utworów w oryginale i w
tłumaczeniu oraz sporządzać w
tym celu egzemplarze fragmentów
opublikowanego utworu.
Art. 28
Biblioteki, archiwa i
szkoły mogą:
.
1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie
swoich zadań statutowych,
egzemplarze utworów opublikowanych,
2) sporządzać lub zlecać sporządzenie
pojedynczych egzemplarzy utworów
opublikowanych, niedostępnych w
handlu - w celu uzupełniania, ochrony
swoich zbiorów i nieodpłatnego ich
udostępniania.
Art. 31.
Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie
opublikowane utwory literackie, muzyczne i
słowno-muzyczne, jeżeli nie łączy się z tym
osiąganie korzyści majątkowych.
Dotyczy
to w szczególności okazjonalnego
wykonywania na żywo, związanego ze
sprawowaniem kultu religijnego,
uroczystościami państwowymi, szkolnymi,
obchodami i imprezami powszechnie
dostępnymi, z wyłączeniem jednak imprez
reklamowych, promocyjnych i wyborczych.
Ochrona wizerunku
Art. 81. 1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga
zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku
wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane,
jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za
pozowanie.
2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano
w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w
szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak
zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Prawa do artystycznych
wykonań
Art. 85. 1. Każde artystyczne wykonanie
utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje
pod ochroną niezależnie od jego wartości,
przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
2. Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu
ust. 1, są w szczególności: działania
aktorów, recytatorów, dyrygentów,
instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i
mimów oraz innych osób w sposób twórczy
przyczyniających się do powstania
wykonania.
.
•
Artyście wykonawcy służy prawo do
wynagrodzenia za korzystanie z
artystycznego wykonania lub za
rozporządzanie prawami do takiego
wykonania określone w umowie albo
przyznane w przepisach ustawy.
•
. W przypadku nadawania, reemitowania lub
odtwarzania artystycznego wykonania za
pomocą wprowadzonego do obrotu
egzemplarza, artyście wykonawcy przysługuje
prawo do stosownego wynagrodzenia.
Odpowiedzialność
karna
Art. 115. 1. Kto przywłaszcza
sobie autorstwo albo wprowadza
w błąd co do autorstwa całości
lub części cudzego utworu albo
artystycznego wykonania,
podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 3.
PRZYKŁADY
Obraz Aleksandra Dejneki
"Obrona Piotrogrodu" z roku 1928
powtarza niemal dokładnie
kompozycje obrazu Ferdinanda
Hodlera "Wymarsz Jenajskich
Studentów 1813" namalowanego
w roku 1908
OKŁADKA DO KSIĄŻKI STEPHENA KINGA
,,UCIEKINIER”
W polskiej wersji książkę wydano 2 kwietnia 2010,
jednak plakat jest bardzo podobny do jednego z plakatów
z serialu Jerycho, który nadawany był w latach 2006-
2008. Poniżej zestawienie.
PLAKAT DO FILMU „DOBRY NIEMIEC”
Układ typograficzny, stylizacja zdjęcia, a nawet krój górnej
czcionki "Dobrego Niemca" (2006) są utrzymane są w
duchu plakatu klasycznego noir z 1942 "Casablanca"
Michaela Curtiza z Humphrayem Bogartem i Ingridem
Bergmanem.
GRAHAM SWIFT ,,OSTATNIA KOLEJKA’’
Graham Swift w 1997 roku został
oskarżony o rzekome bezpośrednie
naśladowanie powieści Williama
Faulknera "Kiedy umieram" z 1930 roku.
Książka Swifta została nagrodzona
Bookerem, a sam autor swierdził, że
książka jest "echem" powieści
amerykańskiego pisarza.
PODNOŚNIK WODY THOMASA
SAVER’EGO
Thomas Savery w 1699 kopiuje
podnośnik wody Somerseta z ok. 1628,
wykupuje i niszczy wcześniejsze
publikacje. Po zmianach i
opatentowaniu - jego wynalazek był
stosowany do odwadniania kopalń.
Fotografia na okładce płyty artystki
jest kopią zdjęcia, które ukazało się
we francuskim Vogue'u w
listopadzie 2009 roku autorstwa
Mario Sorrentiniego.
Zespół był oskarżony o bezprawne
wykorzystanie pracy Dereka Seltzera. Sędzia
uznał, że poprzez dodanie własnych elementów
zespół stworzył zupełnie nowe dzieło i zarzuty
Saltzera są bezpodstawne.
KONIEC
DOROTA KOPERNY
KL.III B LO