ŚCIĄGA DO EGZAMINU

ŚCIĄGA DO EGZAMINU

POPRAWKOWEGO NOK

POPRAWKOWEGO NOK

Umieszczam tu swoje uwagi, dotyczące Państwa

błędów, jakie popełniliście przy pierwszym

podejściu do egzaminu. Jeszcze raz wyjaśniam

podstawowe zagadnienia.
Więcej już pomóc nie mogę   

BLOK

INTERPRETACJI

PERCEPCJA
ZMYSŁOWA

KONFIGURACJA
KOGNITYWNA

OBRAZ
IDEACYJNY

TEKST

WIZUALIZACJA
WSPOMNIEŃ
uogólnienie na
poziomie
doświadczenia
indywidualnego

OBRAZOWANIE
SCHEMATYZACJA
redukowanie
komponentów
konfiguracji kognitywnej
do poziomu komunikacji
interpersonalnej

PRODUKCJA

PRODUKCJA

TEKSTU

TEKSTU

IDEACYJNEGO –

IDEACYJNEGO –

OPISUJĄCEGO

OPISUJĄCEGO

RZECZYWISTOŚ

RZECZYWISTOŚ

Ć

Ć

W dalszym ciągu nie rozumiecie państwo różnicy miedzy WIZUALIZACJĄ a
OBRAZOWANIEM.
Wizualizacja zawiera elementy uogólnionych własnych wspomnień (nie jednej
wizyty u babci, ale średniej z wielu takich wizyt).
Obrazowanie ma usunąć wszystkie elementy osobiste w taki sposób, by
pozostał obraz ideacyjny czyli: wizualizacja minus obrazowanie = obraz
ideacyjny.
Od drugiej strony: obraz ideacyjny + obrazowanie = wizualizacja.

BLOK

AKTUALIZACJ

I

BLOK

INTERPRETACJI

PERCEPCJA
ZMYSŁOW
A

Smak i

zapach
czekolady

KONFIGURACJ
A
KOGNITYWNA

Smak czekolady
związany z
dzieciństwem,
uroczystością,
nagrodą itd.

OBRAZ
IDEACYJNY

Produkt
spożywczy o
przyjemnym
smaku,
sprzedawany w
formie
tabliczek

TEKST

Czekolada
jest w
kredensie

WIZUALIZACJA
WSPOMNIEŃ

smak produktu spożywczego
sprzedawanego w fpostaci
tabliczek, związany z

dzieciństwem,
urodzinami,
nagrodą za dobre
oceny w szkole,
odwiedzinami u
babci itd.

OBRAZOWANIE
SCHEMATYZACJA

redukowanie
komponentów:
dzieciństwo,
urodziny,
uroczystość, nagroda
itd.

PRODUKCJA TEKSTU

PRODUKCJA TEKSTU

Na deser jest czekolada

Na deser jest czekolada

Po obiedzie zjemy

Po obiedzie zjemy

czekoladę

czekoladę

Czekolada jest w

Czekolada jest w

kredensie / lodówce

kredensie / lodówce

itd.

itd.

Uwaga

Źle ułożony tekst podstawowy
powoduje, że potem jest bardzo trudno
dokonać elaboracji i rozszerzyć go o
struktury nieizomorficzne

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007

Elementy procesu komunikowania muszą być opisywane w

relacji do komunikatu, nie mogą być dowolnie wymyślane.

No i muszą być OPISYWANE, a nie tylko wymieniane (jak

opisywać – informacje na następnych slajdach)

SZUMY

KANAŁ

KANAŁ

KOMUNIKAT

KOMUNIKAT

UCZESTNIK
1

UCZESTNIK
2

SPRZĘŻENIE
ZWROTNE

KONTEKST

• kontekst,

•

uczestnicy,

•

przekaz/komunik
at,

•

kanał,

•

szumy,

• sprzężenie
zwrotne

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007

KONTEKST – warunki, w jakich odbywa się

komunikowanie

Aspekty kontekstu komunikowania:
 aspekt fizyczny (temperatura, światło, miejsce, czas

itd.)

– jaki ma wpływ na odbiór utworzonego

komunikatu?

 aspekt historyczny (fakty znane z przeszłości, w tym

wcześniejsze wypowiedzi itp.)

– jaki ma wpływ na

odbiór utworzonego komunikatu?

 aspekt psychologiczny (życzliwość / lubienie

interlokutora, oficjalność / nieoficjalność sytuacji itd.)

– jaki ma wpływ na odbiór utworzonego komunikatu?

 aspekt kulturowy (wierzenia, wartości, symbole itd.)

–

jaki ma wpływ na odbiór utworzonego komunikatu?

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007

UCZESTNICY – w transakcyjnym procesie

komunikowania odgrywają wymiennie role

nadawcy i odbiorcy

W

sytuacji nieoficjalnej

sytuacji nieoficjalnej role mogą być:

symetryczne – ten sam status (np. koledzy)
asymetryczne – różny status (np. rodzice –

dzieci)

W

sytuacji oficjalnej

sytuacji oficjalnej role zwykle są

niesymetryczne (np. przełożony – podwładny,

egzaminator – student itd.)

Trzeba napisać czy jest to sytuacja oficjalna czy

nieoficjalna i czy role są symetryczne czy

asymetryczne – jaki to ma wpływ na

komunikację

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007

Na uczestnictwo w procesie komunikowania mają

wpływ:
osobiste doświadczenia
uczucia
wyznawane religie
idee i wartości
nastroje
wykonywane zajęcia i zawody itd.

Trzeba napisać, który z tych elementów wpływa

na utworzony przez ciebie komunikat i jak

wpływa na jego odbiór

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007

Jednostki komunikujące się mają:

określony stosunek do pozostałych
członków procesu komunikowania
płeć
kultura

Trzeba tak określić uczestników aktu

komunikacji i wskazać jaki to ma
wpływ na odbiór komunikatu

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007

KOMUNIKAT – łączy uczestników aktu

komunikacji i stanowi treść:

tu trzeba

zacytować konkretną wypowiedź czyli
komunikat

KANAŁ – droga przekazu komunikatu

środki prezentacji – kanały sensoryczne
(słuch, wzrok, dotyk, węch, smak)
środki reprezentacji / rejestracji
środki transmisji - techniczne środki
przekazu

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKOWANIA

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007

SZUMY – źródło zakłóceń

szum zewnętrzny (temperatura, hałas,
uszkodzony odbiornik itp.)

– jak wpływa na

przebieg komunikacji?

szum wewnętrzny (ból, zmęczenie, uprzedzenia,
stereotypy itd.)

– jak wpływa na przebieg

komunikacji?

szum semantyczny

– jak wpływa na przebieg

komunikacji?

SPRZĘŻENIE ZWROTNE

– trzeba określić

bezpośrednie
opóźnione

Mylony jest przez państwa, układ predykatowo-
argumentowy ze standardem semantycznym, mimo
moich licznych tłumaczeń na wykładach.
Każdy komunikat można zapisać w postaci układu
predykatowo-argumentowego – semantycznie wskazuje
na nową treść, jaka chciał przekazać nadawca;
standard semantyczny wskazuje na obraz ideacyjny, o
którym mówi komunikat – semantycznie jest trywialny,
wskazuje na oczywistość
Komunikat:

Mama upiekła szarlotkę

Układ predykatowo-argumentowy:

UPIEC

[KTOŚ:

MAMA

,

COŚ:

SZARLOTKĘ

]

Standard semantyczny: UPIEC, KTOŚ, COŚ]

ELABORACJA

Podstawowy schemat komunikatu:
Aktualizator (miejsca, czasu)

Predykat [argument

1

,

argument

2

…argument

n

]

ulega zazwyczaj elaboracji czyli uszczegółowieniu

uszczegółowieniu

,

doprecyzowaniu sensu.

Na przykład komunikat:

Janek

je zupę

może zostać rozbudowany (czyli ulegać elaboracji) do

postaci:

Przystojny

Janek

z apetytem

je zupę

grochową dużą,

drewnianą

łyżką

co można zapisać schematycznie:
{A(loc): TU, A(temp): TERAZ [

z apetytem

> P:

JEŚĆ

(P

SEC

:

przystojny

> a

1

:

JANEK

,

grochową

> a

2

:

ZUPĘ

, a

3

=0

dużą, drewnianą

> a

4

:

łyżką]}

Nie należy mylić elaboracji z

nieizomorficznym

sposobem wprowadzania nowych standardów
semantycznych.

Wypowiedzenia typu:

Patrząc

(struktura nieizomorficzna)

w okno, Janek

myślał o Marysi

Patrzący

(struktura nieizomorficzna)

w okno Janek,

myślał o Marysi

zawierają dwa niezależne od siebie, nie wynikające

z elaboracji standardy

PATRZEĆ [KTOŚ, GDZIEŚ] oraz
MYŚLEĆ [KTOŚ, O KIMŚ/CZYMŚ]

Typowym nieizomorficznym sposobem

wprowadzenia nowych standardów jest

zastosowanie przymiotników

nieizomorficznych, np. w wypowiedzeniach

typu:

Na stole stało

Na stole stało

hiszpańskie

hiszpańskie

(struktura

nieizomorficzna)wino

wino

Na stole stało wino

Na stole stało wino

z Hiszpanii

z Hiszpanii

(struktura

izomorficzna)

mamy do czynienia z dwoma równoznacznymi

komunikatami, które zawierają schematy:

STAĆ [COŚ, GDZIEŚ] & POCHODZIĆ [COŚ,

SKĄDŚ]

i nie obserwujemy żadnej elaboracji.

PARAFRAZOWANIE

Możliwość wyrażenia za pomocą języka tego

samego obrazu kognitywnego za pomocą różnych

konfiguracji formalnych:

Mieszkańcy Krakowa ucieszyli się z przyjazdu

Papieża

Przyjazd Papieża ucieszył mieszkańców Krakowa
Kraków się cieszy z przyjazdu Papieża

Oraz możliwość uzyskania dla tych trzech różnych

tekstów

wspólnej reprezentacji semantycznej

w postaci scenariusza:

(t

-2

) PRZYJECHAĆ [KTOŚ:

Papież

, GDZIEŚ:

do

Krakowa

]  (t

-1

) UCIESZYĆ SIĘ [KTOŚ:

mieszkańcy

]

PARAFRAZOWANIE cd.

Układy predykatowo-argumentowe wprowadzające informację

(zdetrywializowane standardy semantyczne)

standardy semantyczne:

ACT-TEMP: W CZASIE WOJNY > STRZELAĆ [ŻOŁNIERZ, WROGIEGO > DO

ŻOŁNIERZA]

ACT-TEMP: W CZASIE WOJNY > CHRONIĆ [ŻOŁNIERZ, CYWILÓW]

można zdetrywializować przez ukonkretnienie:

Żołnierze strzelali

do cywilów

 układ predykatowo-argumentowy:

STRZELAĆ [ŻOŁNIERZE,

DO CYWILÓW

]; standard semantyczny:

STRZELAĆ [KTOŚ, DO KOGOŚ]

Żołnierze strzelali

do terrorystów

 układ predykatowo-argumentowy:

STRZELAĆ [ŻOŁNIERZE,

DO TERRORYSTÓW

]; standard

semantyczny: STRZELAĆ [KTOŚ, DO KOGOŚ]

Żołnierze strzelali

do bandytów

 układ predykatowo-argumentowy:

STRZELAĆ [ŻOŁNIERZE,

DO BANDYTÓW

]; standard semantyczny:

STRZELAĆ [KTOŚ, DO KOGOŚ]

Uwaga!!! Zmiana szyku wyrazów w zdaniu (czyli tylko ich

przestawienie) NIE JEST parafrazowaniem

STANDARDOWE DOPEŁNIENIE SENSU

Naturalny tekst danego języka zwykle

ma charakter informacyjnie niepełny.

Brakujące składniki, które pozwalają na

ustalenie jego spójności i jego
rozumienie, mówiący uzupełnia,
wykorzystując standardową bazę
interpretacyjną i gramatyczne
reguły, pozwalające na

uzyskanie

dopełnienia sensu

.

Rekonstrukcja sensu w komunikacie

KROK 1: Uzupełnienie brakujących elementów

układów predykatowo-argumentowych

(uzupełnienie rozkładu formalnego –

standaryzacja formy przekazu)

KROK 2: Ustalenie wszystkich wyrażonych i

domniemanych predykatów głównych na bazie

odniesień do standardów semantycznych (po

dokonaniu standaryzacji przekazu odniesienie

układów predykatowo-argumentowych do

standardów semantycznych – umożliwia

wskazanie sposobu detrywializacji)

KROK 3: Ustalenie przestrzenno-czasowego

scenariusza zdarzeń (na podstawie

standaryzacji form przekazu)

Standaryzacja formy przekazu

Standaryzacja formy przekazu

Nikt z państwa nie dokonał pełnej standaryzacji

przekazu. Niektórzy próbowali (i słusznie!)

sprowadzać formy nieizomorficzne do postaci

izomorficznej, ale już w następnym punkcie

(scenariusze) nie wykorzystywali form izomorficznych.

Niektórzy też próbowali wskazać na reguły

heurystyczne, ale nie bardzo je rozumieli.
Świadczy to o tym, że niedokładnie czytacie państwo

polecaną literaturę.
Po to w poleceniu 8 trzeba było rozszerzyć komunikat

o 2 formy nieizomorficzne, by:

-po pierwsze udowodnić, że potraficie państwo

odróżnić elaborację (punkt 7) od rozszerzenia sensu o

formy nieizomorficzne

-po drugie, by można było te formy nieizomorficzne (z

punktu 8) zamienić na izomorficzne w standaryzacji –

czyli w punkcie 9

Standaryzacja formy przekazu

Standaryzacja formy przekazu

obejmuje:

obejmuje:

1)Standardowe dopełnienie sensu
2)Sprowadzanie form nieizomorficznych do
postaci izomorficznej
3)Dopełnianie sensu na podstawie reguł
heurystycznych
4)Interpretacja metonimii, metaforitd.

1. Standardowe dopełnienie sensu

Na przykład w komunikacie:

Janek trzyma papieros w ustach

można zauważyć standardowe dopełnienie

sensu, że

to są usta Janka

, które wynika z

dostępnej wszystkim bazy interpretacyjnej,
a w komunikacie

Janek trzyma ręce na kierownicy

jest założenie, że

są to jego ręce

i że

on

siedzi w samochodzie

.

2. Sprowadzanie form nieizomorficznych do

postaci izomorficznej

gra:

forma nieizomorficzna:

Gra w tenisa Janka z Piotrem

przedłuża się 

forma izomorficzna:

Janek gra z Piotrem w

tenisa dłużej, niż przewidywano;

standard semantyczny:

→

GRAĆ [KTOŚ, (Z) KIMŚ, (W) COŚ]

studenckie miasteczko:

forma nieizomorficzna:

Janek

mieszka w studenckim miasteczku 

forma izomorficzna:

Janek mieszka w miasteczku , gdzie mieszkają studenci;

standard semantyczny:

→ MIESZKAĆ [STUDENCI, (W)

MIASTECZKU]

żółknąć:

forma nieizomorficzna:

Liście żółkną jesienią 

forma

izomorficzna:

Jesienią liście stają się żółte;

standard

semantyczny:

→ STAWAĆ SIĘ [COŚ, ŻÓŁTYM]

2. Sprowadzanie form nieizomorficznych do

postaci izomorficznej (cd.)

chętnie śpiewać:

forma nieizomorficzna:

Hania chętnie

śpiewa 

forma izomorficzna:

Hania lubi śpiewać i często

śpiewa;

standard semantyczny:

→ ŚPIEWAĆ [KTOŚ, COŚ] & LUBIĆ

[KTOŚ, COŚ: ŚPIEWAĆ [KTOŚ, COŚ] itd.

wczorajszy:

forma nieizomorficzna:

Janek przypomniał sobie

wczorajszą rozmowę 

forma izomorficzna:

Janek

przypomniał sobie odbytą wczoraj rozmowę;

scenariusz:

t

-2

(WCZORAJ) ROZMAWIAĆ [JANEK, (Z) KIMŚ, (O) CZYMŚ];

t

-1

(DZIŚ) PRZYPOMNIEĆ [JANEK, COŚ: (WCZORAJ) ROZMAWIAĆ

[JANEK, (Z) KIMŚ, (O) CZYMŚ]

3. Dopełnienie sensu na podstawie reguł

heurystycznych

Marysia ledwo zdążyła na pociąg
a.Marysia zdążyła na pociąg
b.Marysia spóźniała się i musiała przyspieszyć swoje

przybycie na dworzec

Zakwitły kasztany, czas się wziąć do nauki
a.Kasztany kwitną w maju
b.Matury są w maju
c.By zdać maturę, trzeba się uczyć

4. Interpretacja metonimii i metafor

Metonimia – zastępowanie części całością lub

całości częścią
Zakwitły kasztany
zastąpienie części przez całość: Zakwitły kwiaty na

kasztanowych drzewach

4. Interpretacja metonimii i metafor cd.

Metafora
a) wegetabilizacja – nadanie cech rośliny obiektowi,
który nie jest rośliną
Ania kwitnie jak róża
sprowadzamy do dwóch zestawionych ze sobą
standardów:
STAWAĆ SIĘ [ANIA, PIĘKNA] & KWITNĄĆ [RÓŻA]
b) Personifikacja – nadanie cech ludzkich obiektowi,
który nie jest człowiekiem
Niebo się rozpłakało
PADAĆ [DESZCZ] & PŁAKAĆ [CZŁOWIEK]

Analiza konkretnego tekstu (omawiane na wykładzie)

KROK 1:

Uzupełnienie brakujących elementów układów

predykatowo-argumentowych

(uzupełnienie rozkładu

formalnego – standaryzacja formy przekazu).

Mój były sąsiad / niechętnie / zgodził się pomóc

(KTO?)

mi w przeprowadzce

(CZYJEJ?)

Sąsiad zgodził się pomóc mi w przeprowadzce

układ predykatowo-argumentowy:

ZGODZIĆ SIĘ

[KTOŚ:

SĄSIAD

, NA

COŚ:

POMÓC

]

standard semantyczny: ZGODZIĆ SIĘ [KTOŚ, NA COŚ]
standardowe dopełnienie sensu:
układ predykatowo-argumentowy:

POMÓC

[KTOŚ:

SĄSIAD

, KOMUŚ:

MI

, W CZYMŚ:

W PRZEPROWADZCE

]

standard semantyczny: POMÓC [KTOŚ, KOMUŚ, W CZYMŚ]
sprowadzenie formy nieizomorficznej do postaci izomorficznej:
układ predykatowo-argumentowy:

PRZEPROWADZAĆ SIĘ

[KTOŚ:

JA

]

standard semantyczny: PRZEPROWADZAĆ SIĘ [KTOŚ]

KROK 2: Ustalenie wszystkich wyrażonych i

domniemanych predykatów głównych na bazie

odniesień do standardów semantycznych (dalszy

ciąg standaryzacji przekazu)

Mój były sąsiad niechętnie zgodził się pomóc mi w

przeprowadzce

Wstępne (pomocnicze) rozpisanie zdarzeń –

wyodrębnienie predykatów głównych:

MIESZKAĆ:

X

był sąsiadem

Y = X mieszkał obok Y &

t

0

: X nie mieszka obok Y

PLANOWAĆ:

Y planował się przeprowadzić

NIE CHCIEĆ:

sąsiad X nie chciał pomóc Y-owi w

przeprowadzce

NAMAWIAĆ:

Y namawiał sąsiada X do pomocy

ZGODZIĆ SIĘ:

sąsiad

X

zgodził się pomóc

Y-owi

POMÓC:

sąsiad X pomógł Y-owi w przeprowadzce

PRZEPROWADZIĆ SIĘ:

Y przeprowadził się

KROK 2: Zapis predykatów głównych i ich odniesienie do standardów

semantycznych (dalszy ciąg standaryzacji przekazu)

Mój były sąsiad niechętnie zgodził się pomóc mi w przeprowadzce

X

był sąsiadem

Y = X mieszkał obok Y & t

0

: X nie mieszka obok Y 

układ p-a: MIESZKAĆ [

KTO:

SĄSIAD,

GDZIE:

OBOK MNIE]

standard semantyczny:

MIESZKAĆ [KTO, GDZIE]

Y planował się przeprowadzić 

układ p-a: PLANOWAĆ [

KTO:

JA,

CO:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ (JA)]

standard

semantyczny: PLANOWAĆ [KTO, CO]

sąsiad X nie chciał pomóc Y-owi w przeprowadzce 

układ p-a: NIE CHCIEĆ [

KTO:

SĄSIAD,

CO:

POMÓC

(

KTO:

SĄSIAD,

KOMU:

MNIE

,

W

CZYM:

W PRZEPROWADZCE

= PRZEPROWADZIĆ SIĘ (JA))]

standard

semantyczny: CHCIEĆ [KTO, CO: POMÓC (KTO, KOMU, W CZYM]

Y namawiał sąsiada X do pomocy 

układ p-a: NAMAWIAĆ [

KTO:

JA,

KOGO:

SĄSIADA,

DO CZEGO:

DO POMOCY=

POMÓC

(

KTO:

SĄSIAD

,

KOMU:

MNIE

,

W CZYM:

W PRZEPROWADZCE

=

PRZEPROWADZIĆ SIĘ (JA))]

standard semantyczny: NAMAWIAĆ [KTO, KOGO,

DO CZEGO]

sąsiad

X

zgodził się pomóc

Y-owi 

układ p-a:

ZGODZIĆ SIĘ

[

KTO:

SĄSIAD

,

NA CO:

POMÓC

(

KTO:

SĄSIAD,

KOMU:

MNIE

,

W CZYM:

W PRZEPROWADZCE

= PRZEPROWADZIĆ SIĘ (JA))]

standard

semantyczny: ZGODZIĆ SIĘ [KTO, NA CO: POMÓC (KTO, KOMU, W CZYM]

sąsiad X pomógł Y-owi w przeprowadzce 

układ p-a:

POMÓC

(

KTO:

SĄSIAD

,

KOMU:

MNIE

,

W CZYM:

W PRZEPROWADZCE

=

PRZEPROWADZIĆ SIĘ (JA))]

standard semantyczny: POMÓC (KTO, KOMU, W

CZYM]

Y przeprowadził się 

układ p-a: PRZEPROWADZIĆ SIĘ (

KTO

: JA,

GDZIE

?)

standard semantyczny:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ (KTO, GDZIE]

Brak umiejętności standaryzacji przekazu

spowodowała w państwa pracach brak

możliwości odtworzenia scenariusza (punkt 10)

Scenariusz czasowo-przestrzenny musi być ściśle

skorelowany z predykatami odtworzonymi w

standaryzacji przekazu (punkt 9)

Jeśli w standaryzacji formy nieizomorficzne zostały

sprowadzone do postaci izomorficznej, to w

scenariuszu muszą być wykorzystane formy

izomorficzne – w scenariuszu w ogóle nie można

wykorzystywać form nieizomorficznych

KROK 3: Ustalenie przestrzenno-czasowego scenariusza

zdarzeń

Mój były sąsiad niechętnie zgodził się pomóc mi w

przeprowadzce

Uporządkowanie wyodrębnionych w kroku 2

predykatów w czasie – czyli przypisanie im miejsca

na skali czasowej t

-n

... t

0

... t

+n

1) Zapis uproszczony:
t

-3

: Y

planował

przeprowadzić się

t

-2

: Y

prosił

sąsiada X, żeby mu sąsiad pomógł przeprowadzić

się

t

-2

: sąsiad X odmówił Y-owi pomocy

t

-2

: Y prosił sąsiada X o pomoc w przeprowadzce

t

-2

: sąsiad X odmówił

(...) itd.
t

-2

: Y prosił...

t

-1

: sąsiad X

zgodził się

pomóc Y-owi w przeprowadzce

__________________________________________
t

+1

: Y

się przeprowadził

t

+1

: sąsiad X

pomógł

Y-owi w przeprowadzce

2) Zapis w postaci układów predykatowo-argumentowych

t

-3

:

PLANOWAĆ

[KTOŚ

1

:

JA

, COŚ

1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)]

t

-2

:

PROSIĆ

[KTOŚ

1

:

JA

, KOGOŚ

2

:

SĄSIADA

, O COŚ

2

:

POMÓC

(KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, W CZYMŚ

1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)]

t

-2

:

ODMÓWIĆ

[KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, CZEGOŚ

2

:

POMÓC

(KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, W CZYMŚ

1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)]

t

-2

:

PROSIĆ

[KTOŚ

1

:

JA

, KOGOŚ

2

:

SĄSIAD

, O COŚ

2

:

POMÓC

(KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, W CZYMŚ

1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)]

t

-2

:

ODMÓWIĆ

[KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, W CZYMŚ

2

:

POMÓC

(KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, W CZYMŚ

1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)] (...)

t

-1

:

ZGODZIĆ SIĘ

[KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, W CZYMŚ

2

:

POMÓC

(KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, W CZYMŚ

1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)]

__________________________________________
t

+1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)]

t

+1

:

POMÓC

(KTOŚ

2

:

SĄSIAD

, KOMUŚ

1

:

MI

, W CZYMŚ

1

:

PRZEPROWADZIĆ SIĘ

(KTOŚ

1

:

JA

)]

Najtrudniejsze punkty w teście egzaminacyjnym –

przykładowe działania:

Tekst z punktu 1: W parku zakwitły kasztany
Punkt 2 zbyt prosty, by go tu opisywać
Punkt 3: ACT-TEMP (aktualizator czasu): W PARKU > ZAKWITAĆ [COŚ:

KASZTANY]

Punkt 4: ZAKWITAĆ [COŚ]
Punkty 5 i 6 zbyt proste, by tu opisywać
Punkt 7: W

starym

parku

wczoraj

zakwitły

ogromne

kasztany

Punkt 8: W

starym

rozśpiewanym

parku

wczoraj

zakwitły

ogromne,

cieniste

kasztany

Punkt 9 – standaryzacja:
a)

standardowe dopełnienie sensu

Byłem wczoraj w parku
Widziałem kwitnące kasztany
Odtworzenie obserwatora (JA: byłem, widziałem) wynika z faktu, że

nadaje ten komunikat. Twierdzenie, że kwitną kasztany wymaga

obserwacji tego zjawiska

b)

sprowadzenie form nieizomorficznych do postaci izomorficznej:

rozśpiewany park – park, w którym śpiewają ptaki
cieniste kasztany – kasztany dające cień

Najtrudniejsze punkty w teście egzaminacyjnym –

przykładowe działania:

c)

dopełnienie sensu na podstawie reguł heurystycznych

Kasztany rosną w parku
Kasztany kwitną w maju
d)

interpretacja metonimii i metafor

zakwitły kasztany – zakwitły kwiaty na kasztanach

(kasztanowcach) – metonimia: całość (drzewo) za część (kwiat)

rozśpiewany park – śpiewające ptaki w parku; MIESZKAĆ [PTAKI,

W PARKU] & ŚPIEWAĆ [PTAKI] – metonimia: całość (park) za

część (ptaki)

i równocześnie metafora: SZUMIEĆ [DRZEWA] & ŚPIEWAĆ [PTAKI] –

przeniesienie cechy zwierząt na rośliny – animizacja

Najtrudniejsze punkty w teście egzaminacyjnym –

przykładowe działania:

Zapis predykatów głównych i ich odniesienie do standardów

semantycznych:

W

starym

rozśpiewanym

parku

wczoraj

zakwitły

ogromne,

cieniste

kasztany

Wstępne rozpoznanie predykatów głównych (porównaj slajd 29):



ROSNĄĆ: Kasztany rosną w parku



DAWAĆ CIEŃ: Kasztany dają cień



KWITNĄĆ: Kasztany kwitną w maju



ŚPIEWAĆ: Ptaki śpiewają w parku



BYĆ: Wczoraj byłem w parku



WIDZIEĆ: Widziałem kasztany

Najtrudniejsze punkty w teście egzaminacyjnym –

przykładowe działania:

W

starym

rozśpiewanym

parku

wczoraj

zakwitły

ogromne,

cieniste

kasztany

Zapis predykatów głównych i ich odniesienie do standardów

semantycznych (porównaj slajd 30):



Kasztany rosną w parku

układ predykatowo-argumentowy: ROSNĄĆ [KASZTANY, W PARKU]; standard

semantyczny: ROSNĄĆ [COŚ, GDZIEŚ]



Kasztany kwitną w maju

układ predykatowo-argumentowy: ACT-TEMP: W MAJU > KWITNĄĆ [KASZTANY];

standard semantyczny: KWITNĄĆ [COŚ]



Kasztany dają cień

układ predykatowo-argumentowy: DAWAĆ CIEŃ [KASZTAN]; standard

semantyczny: DAWAĆ CIEŃ [COŚ]



Ptaki śpiewają w parku

układ predykatowo-argumentowy: ŚPIEWAĆ [PTAKI, W PARKU]; standard

semantyczny: ŚPIEWAĆ [COŚ, GDZIEŚ]



Wczoraj byłem w parku

układ predykatowo-argumentowy: ACT-TEMP: WCZORAJ > BYĆ [JA, W PARKU];

standard semantyczny: BYĆ [KTOŚ, GDZIEŚ]



Widziałem kasztany

układ predykatowo-argumentowy: WIDZIEĆ [JA, KASZTANY]; standard

semantyczny: WIDZIEĆ [KTOŚ, COŚ]

Najtrudniejsze punkty w teście egzaminacyjnym –

przykładowe działania:

W

starym

rozśpiewanym

parku

wczoraj

zakwitły

ogromne,

cieniste

kasztany

Punkt 10 - scenariusz
Scenariusz czasowo-przestrzenny (porównaj slajd 31-32):

(t

-2

): Kasztany rosną w parku

(t

-2

): Kasztany kwitną w maju

(t

-2

): Kasztany dają cień

(t

-2

): Ptaki śpiewają w parku

(t

-1

): Wczoraj byłem w parku

(t

-1

): Widziałem kasztany

(t

-1

): Kasztany kwitły

(t

-2

): ROSNĄĆ [KASZTANY, W PARKU]

(t

-2

): ACT-TEMP: W MAJU > KWITNĄĆ [KWIATY, KASZTANÓW]

(t

-2

): DAWAĆ CIEŃ [KASZTAN]

(t

-2

): ŚPIEWAĆ [PTAKI, W PARKU]

(t

-1

): ACT-TEMP: WCZORAJ > BYĆ [JA, W PARKU]

(t

-1

): WIDZIEĆ [JA, KASZTANY]

(t

-1

): KWITNĄĆ [KWIATY, KASZTANÓW]

Punkty 11-13 bardzo proste, nie wymagają komentarza

Tekst wizualny

Zlekceważenie przez państwa zadania
polegającego na dopełnieniu obrazków
spowodowało obniżenie punktacji
części pierwszej.
Obrazek nie musi być piękny, ale musi
być kreatywny, oryginalny, a nie
uwłaczający inteligencji nadawcy typu:
ptak siedzi, ptak leci, ptak siedzi