Farmakoterapia choroby
Parkinsona

Dr Michał Wiciński

2

Choroba Parkinsona (Parkinson’s disease –
PD).



Występuje u 2–3% populacji powyżej 65. roku życia



objawy: zaburzenia koordynacji ruchowej,
sztywność i drżenie mięśniowe



zmniejszenie stężenia dopaminy i wzrost ACh 

uszkodzenie szlaku nigrostriatalnego



1/3 chorych  otępienie



Etiologia choroby Parkinsona jest nadal nieznana



Około 5–10% przypadków to postać rodzinna



jest to wyłącznie leczenie objawowe  całe życie

3

4

L-DOPA



Podawana wyłącznie z

karbidopą lub

benserazydem



toksyczna! (75%) 

nudności, spadek ciśnienia,

tachykardia, depresja,

utrata apetytu, zaburzenia

hormonalne



największa skuteczność w

pierwszych 2-3 lata

MADOPAR - Benserazyd (12,5mg; 25mg; 50mg) + lewodopa 50mg; 100mg;
200mg)
POLDOMET – karbidopa (25mg; 50mg) + lewodopa (100mg; 200mg; 250mg)

5

Agoniści dopaminy

Bromokryptyna (alkaloid sporyszu)



zmniejsza wydzielanie prolaktyny



zmniejsza drżenie i poprawia chód, obniża napięcie

mięśniowe



lek II rzutu, często łączona z L-DOPA



Działania niepożądane: bardziej toksyczna od L-DOPA,

nudności, zaburzenia psychiczne, uszkodzenie nerwów,

naczyń

Preparaty:
Bromergon – tabl. 2,5mg (1 tabl.  3x/dz)

Permax (pergolid) – tabl. 0,05mg; 0,25mg i 1mg  max. 3mg/dz

6

AMANTADYNA



lek przeciwwirusowy



zwiększa uwalnianie dopaminy



działa cholinolitycznie, blokuje NMDA  działa

neuroprotekcyjnie



zmniejsza napięcie mięśniowe, może być łączona z innymi
lekami

Preparat:
Viregyt K - tabl. 100mg (1tabl. 3/dz)

7

Inhibitory MAO(B)

Selegilina/Rasigilina



NA i 5HT nie jest substratem dla MAO(B)



D ulega rozkładowi przez MAO(B)



pozwala na zmniejszenie dawki L-DOPA do 1/3



stosowane we wczesnych fazach choroby Parkinsona



objawy niepożądane: halucynacje, nudności, utrata

łaknienia, depresja, dyskinezy, udar mózgu,

Preparat: SELGIN – tabl. 5mg  co 12h/ lub 10mg (1x1)

AZILECT (Rasagiline)- tabl. 1mg (1x1)

8

Badanie ADAGIO



Randomizacja: 1176 chorych: rasagilina (wczesny

start), placebo + rasagilina (opóźniony start)



Okres obserwacji 72 tygodnie



Nasilenie objawów parkinsonowskich we wszystkich

punktach końcowych: znamiennie lepsze w grupie

wczesnego startu

Wnioski:



Rasagilina może mieć wpływ modyfikujący na

przebieg choroby Parkinsona

Olanow CW, Rascol O. 133 ANA Annual Meeting 21-24 sep 2008; Salt Lake City

9

Rozszerzone badanie TEMPO



Rozszerzone badanie otwarte 306 chorych,



Rasagilina 1mg/1x1



Nasilenie parkinsonizmu znamiennie niższe w grupie

wczesnego startu

Wnioski:



Wczesne rozpoczęcie leczenia rasagiliną może wiązać się z

wolniejszą progresją objawów PD

Hauser RA et al. TEMPO. MovDIScord 2008 Dec

11

10

Inhibitory COMT

Entakapon/Tolkapon



umiarkowana poprawa w początkowym okresie
choroby



zwalnia eliminację L-DOPA



nie działa w monoterapii

Entakapon – tabl. 0,2g (30 tabl.)
Tolkapon – tabl. 0,1g (100 tabl.)

11

Depresja w chorobie Parkinsona



Nortryptyline vs. Paroxetine vs. Placebo



Skuteczność p/depresyjna: znamiennie wyższa dla

Nortryptyliny vs. placebo; brak efektu dla Paroksetyny vs.

Placebo

Wnioski:



TLPD mogą być skuteczną, bezpieczną i dobrze tolerowaną

strategią terapeutyczną dla depresji w chorobie Parkinsona



Badanie prospektywne: 655 chorych



Średni czas od wystąpienia depresji: 7,9 lat



Depresja w ciągu 5. lat: u 42%, w ciągu 10. lat: u 72%

Menza M et al. Neurology 2008, dec. 17; 4.

12

UDZIAŁ alfa-SYNUKLEINY (ASN) W FUNKCJI
UKŁADU DOPAMINERGICZNEGO - nowe
koncepcje



ASN to niskocząsteczkowe białko cytozolowe



Składnik wtrętów – tzw. ciał Lewy’ego



Pierwszym etapem prowadzącym do
neurotoksyczności ASN jest przyjmowanie przez
nią struktury beta-harmonijki i powstawanie
rozpuszczalnych oligomerów



Ciała Lewy’ego występują także poza układem
dopaminergicznym

13

UDZIAŁ alfa-SYNUKLEINY (ASN) W FUNKCJI
UKŁADU DOPAMINERGICZNEGO - nowe
koncepcje

14

ROLA NEUROMELANINY W CHOROBIE
PARKINSONA



NM – polimeryczny pigment zdeponowany w
perykarionie pod postacią ziarnistości otoczonych
podwójną błoną typu lizosomalnego



NM charakteryzuje złożona struktura przestrzenna
o wysokim stopniu heterogenności



masowa utrata neuronów w przebiegu PD dotyczy
przede wszystkim obszaru istoty czarnej o
fizjologicznie wysokim odsetku upigmentowanych
komórek

15

ROLA NEUROMELANINY W CHOROBIE
PARKINSONA



Neuromelanina – modulator stresu oksydacyjnego



Neuromelanina – propagator neurozapalenia



Neuromelanina – inhibitor układu degradacji
białek



Neuromelanina – oddziaływanie z α-synukleiną

16

Czy blokada receptorów adenozynowych
A2A okaże się skutecznym sposobem
leczenia choroby Parkinsona?



W 1970 r. stwierdzono, że adenozyna uczestniczy

w regulacji transmisji sygnałów w układzie

pozapiramidowym



Aktywacja receptorów A2A u zwierząt wywołuje

sedację, katalepsję, hamuje następstwa ruchowe

w wyniku pobudzenia receptorów

dopaminergicznych przez agonistów,a ponadto

zmniejsza powinowactwo agonistów do

receptorów dopaminergicznych D2

17

Czy blokada receptorów adenozynowych
A2A okaże się skutecznym sposobem
leczenia choroby Parkinsona?



Pochodne ksantyny (1994 r.) – antagoniści
receptorów A2A (KF17837 i KW6002
[istradefyllina])



Nieselektywni antagoniści receptorów
adenozynowych A1 i A2A



Neuroprotekcyjna rola antagonistów receptora
adenozynowego A2A