Inżynieria oprogramowania

część 1 - Wprowadzenie

Mgr inż. Piotr Greniewski

Europejska Wyższa Szkoła Informatyczno-

Ekonomiczna

Slajd nr 2

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Materiały do wykładu



Wykład opracowano na podstawie książki:



Inżynieria oprogramowania - Jan Sommerville



Wydawnictwa Naukowo – Techniczne



Warszawa 2003 r.



Prawa własności:



Rysunki, diagramy oraz układ prezentowanych treści są
własnością:

©Ian Sommerville 2000

.



Prezentacja stanowi tłumaczenie prezentacji autora
książki pobranej z witryny

http:/www.software-

engin.com.



Zgodnie z wolą autora: ”wykładowcy mają prawo
dowolnie modyfikować i adoptować tę prezentacje”
(Przedmowa – Witryna WWW – punkt 2 ) co też czynię.

Slajd nr 3

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Wprowadzenie

Zawartość:



FAQ – najczęściej zadawane pytania



Odpowiedzialność etyczna i zawodowa

Slajd nr 4

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Wprowadzenie



Wszechobecność systemów informatycznych



Niemal każde urządzenie posiada
oprogramowanie



Programy komputerowe są używane we
wszystkich gałęziach przemysłu



Na inżynierię oprogramowania składają się
następujące prace nad systemami
komputerowymi:



Specyfikowanie



Wytwarzanie



Zarządzanie



Rozwijanie

Slajd nr 5

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Wprowadzenie



W chwili dzisiejszej nawet proste systemy
charakteryzują się dużą złożonością.



Przy projektowaniu należy więc stosować
podejście inżynierskie



Inżynieria oprogramowania to dziedzina
polegająca na optymalnym używaniu metod i
teorii informatycznych do rozwiązywania
skomplikowanych problemów.

Slajd nr 6

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Wprowadzenie



Wiele przedsięwzięć informatycznych ponosi
klęskę, co świadczy o tym, że problemy te są
naprawdę duże.



Powstaje wiele bardzo przydatnych
programów



Inżynieria oprogramowania powstała w
odpowiedzi na trudności związane z budową
dużych systemów informatycznych dla wojska,
rządu, przemysłu



W dniu dzisiejszym informatycy tworzą dużo
różnorodnego oprogramowania

Slajd nr 7

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ - co to jest oprogramowanie?



Nie należy utożsamiać oprogramowania z
programami komputerowymi.
Oprogramowanie to nie tylko programy. To też
dokumentacje, dane konfiguracyjne ...



Dwa rodzaje produktów programowych:



Produkty powszechne



Produkty na zamówienie

Slajd nr 8

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest inżynieria
oprogramowania?



Dziedzina inżynierii – inżynierowie sprawiają
że rzeczy „działają”. Stosują teorie i metody
tam gdzie są potrzebne



Wszystkie aspekty tworzenia
oprogramowania;



Proces techniczny



Zarządzanie przedsięwzięciami



Opracowanie narzędzi



Opracowanie metod



Opracowanie teorii wspomagania tworzenia

Slajd nr 9

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – różnica między inżynierią a
informatyką?



Informatyka obejmuje teorie i podstawowe
metody działania komputerów i systemów
komputerowych



Inżynieria obejmuje praktyczne problemy
związane z tworzeniem oprogramowania.
Pewien zakres wiedzy jest niezbędny do
tworzenia oprogramowania tak jak pewien
zakres fizyki jest potrzebny inżynierom
elektrykom

Slajd nr 10

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ –

różnica między inżynierią

oprogramowania a inżynierią systemów



Inżynieria systemów obejmuje wszystkie
aspekty tworzenia i ewolucji.



Mieści w sobie:



Tworzenie oprogramowania



Opracowywanie strategii



Projektowanie procesu tworzenia



Wdrażanie systemu



Inzynierię oprogramowania

Slajd nr 11

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest proces tworzenia
oprogramowania?



Specyfikacja oprogramowania



Tworzenie oprogramowania



Zatwierdzanie oprogramowania



Ewolucja oprogramowania

Slajd nr 12

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest model procesu tworzenia
oprogramowania?



Model przepływu prac.



Przedstawia ciąg czynności z wejściami, wyjściami i
zależnościami.



Czynności reprezentują działania ludzi.



Model przepływu danych (model czynności)



Przedstawia proces w postaci zbioru czynności z
których każda dokonuje przekształcenia danych



Opisuje jak wejście procesu jest przekształcane na
wyjście.



Czynności mogą być opisane na niższym poziomie niż
w modelu przepływu. Reprezentuje przekształcenia
wykonywane przez ludzi lub komputery

Slajd nr 13

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest model procesu tworzenia
oprogramowania?



Model rola – akcja



Przedstawia role osób biorących udział w procesie
tworzenia oprogramowania oraz czynności za które
osoby są odpowiedzialne

Slajd nr 14

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest model procesu tworzenia
oprogramowania?



Modele tworzenia oprogramowania:



Model kaskadowy – czynności przedstawia się jako
oddzielne fazy procesu. Po wykonaniu fazy
zatwierdza się wyniki i przechodzi do następnej.



Tworzenie ewolucyjne – czynności specyfikacji,
projektowania i zatwierdzania przeplatają się.
Budujemy pierwszą wersję systemu – prototyp,
przedstawiamy klientowi i udoskonalamy.

Slajd nr 15

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest model procesu tworzenia
oprogramowania?



Modele tworzenia oprogramowania cdn:



Formalne przekształcenia – budujemy system oparty
na matematycznych specyfikacjach i przekształceniu
tych specyfikacji w program za pomocą metod
matematycznych. Mamy pewność, że zbudowany
system spełnia specyfikacje.



Składanie systemu z istniejących komponentów –
technika zakłada, że części sytemu istnieją. Proces
budowy polega na integrowaniu fragmentów

Slajd nr 16

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – jakie są koszty inżynierii
oprogramowania?



Rozkład kosztów tworzenia (koszty liczone
oddzielnie):



Specyfikacja – 10%



Projektowanie – 25%



Budowa – 15%



Integracja i testowanie 50%



Koszty tworzenia ewolucyjnego;



Specyfikacja – 10%



Wytwarzanie ewolucyjne – 60%



Testowanie – 30%

Slajd nr 17

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – jakie są koszty inżynierii
oprogramowania?



Koszty ewolucji
(dla systemów pracujących przez długi czas):



Budowa systemu – 25%



Ewolucja systemu – 75%



Koszty wytworzenia produktu
(produkt z półki);



Specyfikacja – 5%



Budowa – 40%



Testowanie systemu – 55%

Slajd nr 18

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to są metody inżynierii
oprogramowania?



Analiza strukturalna



Powstała w latach 70-tych: De Marco 1978, Jakson
1983. Za jej pomocą starano się zidentyfikować
podstawowe składniki funkcjonalne systemu.



Metody obiektowe



Booch 1994, Rumbauch 1991



Podejścia te zintegrowano i zunifikowano i tak
powstał Unified Modeling Language (UML)



Cechy wspólne



Koncepcja opracowania modelu, przedstawienia go
graficznie oraz wykorzystanie modelu jako
specyfikacji i projektu systemu

Slajd nr 19

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest CASE?



CASE – Computer-Aided Software
Engineering czyli inżynieria oprogramowania
wspomagana komputerowo



Zastosowanie CASE:



Analiza wymagań



Modelowanie systemu



Wyszukiwanie i usuwanie błędów



Testowanie

Slajd nr 20

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – co to jest CASE?



Podział narzędzi CASE



Upper-CASE - narzędzia do wspomagania analizy i
projektowania, związane z początkowymi fazami
tworzenia oprogramowania.



Lower-CASE – narzędzia do wspomagania
implementowania i testowania oprogramowania,
wyszukiwania błędów, również generatory kodu.

Slajd nr 21

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ –jakie właściwości ma dobre
oprogramowanie?



Zdatność do pielęgnacji



Niezawodność



Efektywność



Użyteczność

Slajd nr 22

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

FAQ – wyzwania dla inżynierów
oprogramowania?



Wyzwanie dziedzictwa



Większość dużych systemów napisano wiele lat temu
ale działają do dziś. Wyzwanie polega na pielęgnacji
tych systemów.



Wyzwanie różnorodności



Polega na opracowaniu metod budowy
niezawodnego oprogramowania radzącego sobie z
różnorodnością



Wyzwanie doręczenia



Polega na skróceniu czasu dostarczenia wielkich
złożonych systemów, bez utraty ich jakości.

Slajd nr 23

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Odpowiedzialność etyczna i zawodowa



Zachowanie tajemnicy



Kompetencja



Prawo własności intelektualnej



Właściwe użycie komputera

Slajd nr 24

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Odpowiedzialność etyczna i zawodowa



Kodeks etyki zawodowej ACM/IEEE 1999r.
Inżynierowie oprogramowania powinni
stosować się do następujących zasad:



Społeczeństwo



Klient i pracodawca



Produkt



Rozsądek



Zarządzanie



Profesja



Koleżeństwo



Ja sam

Slajd nr 25

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Główne tezy



Inżynieria oprogramowania to dziedzina inżynierii, która
obejmuje wszystkie aspekty tworzenia oprogramowania



Produkty programowe składają się z utworzonych
programów oraz związanej z nimi dokumentacji.
Zasadniczymi atrybutami produktów są: zdolność do
pielęgnacji, niezawodność efektywność i użyteczność.



Proces tworzenia oprogramowania składa się z
czynności prowadzących do utworzenia produktu
programowego. Głównymi czynnościami są: specyfikacja
oprogramowania, tworzenie, zatwierdzanie i ewolucja



Metody to uporządkowane sposoby budowy
oprogramowania. Obejmują sugestie wyboru procesu
tworzenia, notacji i reguł określających jakie opisy
systemu opracować a także wskazówki projektowe

Slajd nr 26

©Ian Sommerville 2000 - Inżynieria oprogramowania

Główne tezy



Narzędzia CASE to systemy komputerowe, które są
przeznaczone do wspomagania rutynowych
czynności procesu tworzenia takich jak praca nad
diagramami projektowymi, sprawdzanie
poprawności diagramów oraz śledzenie
wykonywanych testów.



Inżynierowie oprogramowania ponoszą
odpowiedzialność przed kolegami po fachu i
społeczeństwem. Nie powinni się zajmować jedynie
aspektami techniczny



Stowarzyszenia zawodowe publikują kodeksy
postępowania, które definiują standardy
zachowania oczekiwane od swoich członków.