Integracja psychoterapii

Istotą psychoterapii jest proces

współpracy między profesjonalnym
terapeutą a klientem, który zgłasza
się z prośbą o pomoc w lepszym
radzeniu

sobie

z

różnymi

problemami osobistymi oraz w
złagodzeniu

dolegliwości

wielu

rozmaitych zaburzeń emocjonalnych.

Istotą problemów jest nasilenie

negatywnych doświadczeń, takich,
które

obejmują

przykre

stany

emocjonalne

i

wskazują

na

zablokowanie

możliwości

satysfakcjonującego uczestnictwa w
życiu i rozwoju osobistego.

Podstawowe rodzaje

problemów

1. Klient w trudnych sytuacjach życiowych nie

radzi sobie w sposób konstruktywny

a) sytuacje zagrożeń osobistych
b) straty osobiste
c) trudne zadania życiowe
2. Klient w naturalnych sytuacjach życiowych nie

potrafi zaspokajać ważnych potrzeb osobistych w
różnych obszarach:

a) relacjach z rodzicami, dziećmi, partnerami
b) relacjach towarzyskich, z przełożonymi
c) w obszarze wykonywania zadań

Podstawowe rodzaje

problemów

3. Klient w sposób chroniczny doświadcza

zaburzeń procesów emocjonalnych, które nie
są bezpośrednio związane z jego aktualną
sytuacją życiową:

a)stany lękowe
b)stany smutku i przygnębienia
c)reakcje gniewu i agresywne zachowania
d)objawy psychosomatyczne
e)próby i myśli samobójcze
f)poczucie pustki, braku energii, sensu życia

Doświadczenie a proces

doświadczania

Doświadczenie – kategoria poznawcza

określająca subiektywną treść
funkcjonowania człowieka

Proces doświadczania obejmuje:
- stan emocjonalny
- doznania somatyczne
- aktywność umysłową
- zachowanie, działanie
- kontekst relacyjny

Doświadczenie

Utrwalone ślady minionych

doświadczeń kształtują

schematy osobiste

Schematy osobiste kształtują

proces doświadczania i

postępowanie człowieka

Zmiana schematów jako

uniwersalny cel

psychoterapii

Schemat osobisty – względnie trwała, kształtowana przez

minione doświadczenia, osobista forma organizacji
psychicznej, łącząca różnorodne (ale specyficzne dla danego
schematu) treści i zjawiska psychologiczne.

Schematy wywierają istotny wpływ na funkcjonowanie

człowieka.

Dla zrozumienia schematów osobistych konieczne jest poznanie:
a) ich treści – emocjonalnych, umysłowych, behawioralnych i

relacyjnych

b)ich funkcji spełnianych w życiu codziennym i zaburzeniach
c) okoliczności, w których te schematy się ukształtowały
d)czynników które aktywizują schematy

Zmiana schematów jako

uniwersalny cel

psychoterapii

• Celem psychoterapii jest zmiana

patologicznych schematów klienta oraz
rozpoznawanie i umacnianie pozytywnych
schematów, które pomagają klientom w życiu

• Podstawowe zadanie psychoterapii – w

celu zmiany schematów osobistych,
konieczne jest tworzenie okazji do
uzyskiwania nowych doświadczeń
korygujących ślady tych minionych, które
ukształtowały schemat

Dysfunkcyjne schematy

intrapsychiczne

1.

Atakowanie, negowanie i wrogość wobec
siebie

2.

Lekceważenie, dystansowanie i obcość
wobec siebie

3.

Kontrolowanie i wywieranie presji na siebie

4.

Adorowanie i wywyższanie siebie

5.

Straszenie i przygnębianie siebie

6.

Dezintegracja i polaryzacja określania siebie

7.

Inscenizowanie siebie

Dysfunkcyjne schematy

interpersonalne

1. Atakowanie i negowanie innych
2. Przyzwalanie na złe traktowanie i bezbronność

wobec krzywdzenia

3. Podporządkowanie się i uzależnianie od innych
4. Manipulowanie i eksploatowanie innych
5. Unikanie i wycofywanie się
6. Dominowanie i kontrolowanie
7. Ambiwalentne relacje i postawy wobec innych

MODEL 7 ŚCIEŻEK

TERAPEUTYCZNYCH

Model 7 ścieżek terapeutycznych

wskazuje na najważniejsze obszary
na których przebiega proces
psychoterapii. Powstał on jako próba
zidentyfikowania wspólnych
czynników, które występują jako
istotne w większości modeli pracy
terapeutycznej.

Rozwijanie uzdrawiającej

relacji terapeutycznej

- relacja terapeutyczna jest powszechnie uznawana

za fundament całego procesu psychoterapii

- jej podstawą jest empatyczne rozumienie i

afirmacja osoby pacjenta

- tworzy okazję do uzyskiwania znaczących

doświadczeń, które mogą korygować skutki
minionych doświadczeń

- tworzy warunki do wywierania przez terapeutę

wpływu na kształt sytuacji terapeutycznych za
pomocą różnych metod i technik terapeutycznych

Eksplorowanie wydarzeń i

doświadczeń osobistych

• pogłębia kontakt klienta z utrwalonymi

śladami minionych doświadczeń, które mogą
wpływać na jego aktualne doświadczenie i
funkcjonowanie w życiu

• w procesie eksploracji klient odkrywa

obecność tych śladów, poprzez werbalne i
wyobrażeniowe odtwarzanie wspomnień,
towarzyszących im myśli i doznań

• eksploracja inicjuje korektywne doświadczanie

śladów minionych doświadczeń

Inicjowanie modyfikacji

poznawczych i

behawioralnych

• Konceptualizacja poznawcza- rozpoznawanie

negatywnych schematów poznawczych

• Klaryfikowanie wpływu myśli na uczucia,

zachowanie i relacje interpersonalne, korygowanie
irracjonalnych myśli i nieadekwatnych przekonań

• Wzmacnianie adaptacyjnych przekonań i

adekwatnego spostrzegania wymogów
sytuacyjnych

• Trening umiejętności i zachowań związanych z

celami terapeutycznymi

Wyobrażeniowe i

dramatyzacyjne

transformowanie

schematów

• Inicjowanie procesu doświadczenia

pacjenta i opracowanie doświadczanych
treści jako podstawowe źródło zmian

• Głośne przeprowadzenie i korygowanie

dialogów wewnętrznych

• Wyobrażeniowe dramatyzacje

odtwarzające traumatyczne wydarzenia i
relacje ze znaczącymi osobami inicjują
korekcyjne doświadczenia zmieniające
schemat

Wyobrażeniowe i

dramatyzacyjne

transformowanie

schematów

• Pogłębianie kontaktu z emocjami i

przepracowywanie problemowych
doświadczeń

• Praca z konfliktowymi rozdwojeniami

wewnętrznymi dotyczącymi negatywnego
stosunku do siebie oraz samoutrudniania

• Przepracowanie i rekonstrukcja

uwewnętrznionych relacji z ważnymi
osobami – nie zakończone sprawy,
skrzywdzenia i traumy

Ukierunkowywanie wglądu i

zrozumienia siebie klienta

• Uzyskiwanie wglądu i rozumienia siebie przez

pacjenta

• Rozpoznawanie powiązań lub zrozumienie wzorów,

odniesień, powodów, przyczyn, kategorii zjawisk
wewnętrznych, zachowań, sytuacji

• Widzenie siebie w nowy sposób, doświadczanie

poczucia nowości, poczucie dokonywania odkryć w
miejsce tradycyjnego myślenia

• Wgląd przyczynia się do zmiany osobistej jeżeli

porządkuje i utrwala ślady doświadczeń

• Zastosowanie wglądu do samomonitorowania siebie

Rekonstruowanie narracji

osobistych

• Każdy człowiek ma swoją cichą opowieść o sobie –

narrację osobistą

• Scenariusz tej opowieści jest ukształtowany przez

przeszłość ale wpływa na doświadczenie
teraźniejszości a poprzez to – na przyszłe życie

• Osoby z problemami osobistymi mają takie

scenariusze narracyjne, które wzbudzają bolesne
uczucia oraz destrukcyjne przekonania i
dysunkcyjne zachowania

• Rozpoznawanie i zmienianie scenariusza

narracyjnego jest ważnym zadaniem w
psychoterapii

Inspirowanie i wzmacnianie

aktywności i wyborów

klienta

• Znaczna część procesu zmian pacjenta realizuje się

poza gabinetem psychoterapeuty

• Decyzje i wybory życiowe pacjenta mogą wzmacniać

lub osłabiać proces przemian psychoterapeutycznych

• Wprowadzenie zmian w postępowaniu, wunikających

z analizy i przepracowania problemów życiowych,
których treść i forma została określona samodzielnie
przez klienta

• Realizowanie przez klienta zadań domowych,

tworzenie okazji do uczenia się i rozwijania nowych
umiejętności, uzyskiwanie konstruktywnych
doświadczeń