Bezpieczeństwo i

higiena pracy

BHP w budynkach,

pomieszczeniach

i na stanowiskach pracy

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Dyrektywa Rady 89/391 EWG
w sprawie wprowadzenia środków

sprzyjających poprawie
bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia pracowników
podczas pracy

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Ustawa Kodeks pracy – z dnia 28.06.1974r. (t.j.

Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz.94 z późn. zm.)

• art. 207 § 1 – Pracodawca ponosi odpowiedzialność za

stan bhp w zakładzie ,

• art. 207 § 2 – Pracodawca jest obowiązany chronić

zdrowie
i życie pracowników poprzez zapewnienie
bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy, w szczególności
poprzez organizację pracy,

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• art. 212- Osoba kierująca pracownikami jest

obowiązana między innymi :

- organizować, przygotować i prowadzić prace zgodnie

z przepisami i zasadami bhp, uwzględniając
zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy
pracy, chorobami zawodowymi ,

- dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń

pracy
i wyposażenia technicznego,

- egzekwować przestrzeganie przez pracowników

przepisów

i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy:
• art. 213 §1 – pracodawca jest obowiązany zapewnić

aby budowa i przebudowa obiektu budowlanego
(pomieszczeń

pracy)

była

wykonywana

podstawie projektów uwzględniających wymagania
bhp,

pozytywnie

zaopiniowanych

przez

uprawnionych rzeczoznawców,

• przebudowa obiektu budowlanego, w którym

znajdują się pomieszczenia pracy, powinna
uwzględniać poprawę warunków bezpieczeństwa i
higieny pracy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy:

• art. 214 §1 – Pracodawca jest obowiązany zapewniać

pomieszczenia

pracy

odpowiednie

rodzaju

wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników,

• art. 214 §2 – Pracodawca jest obowiązany utrzymywać

obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia
pracy,
a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie
zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Ustawa Prawo budowlane - z dnia 7 lipca

1994r. (j.t. Dz. U. z 2003r. Nr 207, poz.
2016 z późn. zm.) –

normuje działalność

obejmującą projektowanie, budowę, utrzymanie i
rozbiórkę obiektów budowlanych,

• Art. 7 ust.1. – Do przepisów techniczno-

budowlanych zalicza się:

- warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać

obiekty budowlane i ich usytuowanie,

- warunki techniczne użytkowania obiektów

budolanych.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Utrzymanie obiektów budowlanych:

• Art. 61 – Właściciel lub zarządca obiektu

budowlanego jest obowiązany utrzymywać i
użytkować obiekt zgodnie z jego
przeznaczeniem, wymaganiami ochrony
środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie
technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do
nadmiernego pogorszenia jego własności
użytkowych i sprawności technicznej.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Utrzymanie obiektów budowlanych:

• Art. 62 – Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania

poddawane przez właściciela lub zarządcę okresowej
kontroli:

- raz do roku: stanu technicznego obiektu (elementów

budynku i instalacji narażonych na szkodliwe działanie
warunków atmosferycznych, czynników szkodliwych),
instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
instalacji gazowych, przewodów kominowych (dymowych,
spalinowych, wentylacyjnych),

- co najmniej raz na 5 lat: stanu technicznego

obiektu, instalacji elektrycznej, piorunochronnej.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Art. 62 – kontrole winny być dokonywane w odniesieniu do:

- stanu technicznego obiektu – osoby z uprawnieniami

budowlanymi,

- stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych

i gazowych – osoby z uprawnieniami elektrycznymi i gazowymi,

- stanu technicznego przewodów dymowych oraz

grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych –

osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle

kominiarskim,

- stanu technicznego kominów przemysłowych, kominów wolno

stojących oraz kominów lub przewodów kominowych

z wymuszonym ciągiem kominowym .

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Art. 64 - Właściciel lub zarządca jest obowiązany

prowadzić dla każdego budynku oraz obiektu
budowlanego (niebędącego budynkiem, którego
projekt podlega sprawdzeniu) - książkę obiektu
budowlanego

przez

cały

okres

jego

eksploatacji .

• Art. 65 - Właściciel lub zarządca jest obowiązany

udostępniać

dokumenty

przedstawicielom

właściwych

organów

upoważnionych

przeprowadzania kontroli.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej

z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.
U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650).

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy

Budynki i inne obiekty budowlane, w których

znajdują się pomieszczenia pracy, powinny być

zbudowane i utrzymywane zgodnie z

wymaganiami określonymi w przepisach

techniczno - budowlanych

(Ustawa Prawo budowlane oraz akty wykonawcze )

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pracodawca winien:
• Wykonać i oznakować zgodnie z przepisami i

Polskimi Normami drogi komunikacyjne,
transportowe, przejścia dla pieszych, dojazdy
pożarowe.

• Drogi i przejścia powinny posiadać odpowiednie

wymiary do: liczby zatrudnionych, wielkości
transportowanych i przemieszczanych ładunków
(min. wymiary określają Polskie Normy)

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Nawierzchnie dróg, placów, dojazdów pożarowych i

przejść winny być równe, twarde lub utwardzone o
odpowiedniej nośności, oraz posiadać rozwiązania
umożliwiające odprowadzanie wód opadowych,

• Na drogach i w magazynach nie powinny występować

progi ani stopnie. Dla wyrównania różnicy poziomów
należy stosować pochylnie, o nachyleniu nie większym
niż 8 %,

• Miejsca niebezpieczne dla pracowników winny być

oznakowane widocznymi barwami i znakami
bezpieczeństwa lub zabezpieczone w inny sposób.

• Otwory i zagłębienia winny być zakryte lub ogrodzone .

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Pracodawca jest obowiązany zapewnić drogi

ewakuacyjne ze wszystkich pomieszczeń obiektu

budowlanego, w których mogą przebywać pracownicy ,

umożliwiające wydostanie się na otwartą przestrzeń,

• Drogi i dojścia do nich nie mogą być zastawiane,

wymagania określają przepisy techniczno-budowlane i

dotyczące ochrony przeciwpożarowej,

• Na całym terenie zakładu pracy musi być zapewnione

oświetlenie elektryczne w porze nocnej, także w dzień

jeśli jest niewystarczające. Nie może ono narażać

pracowników na porażenie prądem, przepięcia

atmosferyczne, oddziaływanie pól

elektromagnetycznych oraz nie stanowiły zagrożenia

pożarowego.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

•

Pracodawca jest obowiązany zapewnić ochronę

obiektów budowlanych i urządzeń technicznych przed

gromadzeniem się i wyładowaniami elektryczności

statycznej ,

•

Pracodawca jest obowiązany zapewnić dostateczną ilość

wody zdatnej do picia, do celów higieniczno-

sanitarnych, gospodarczych, przeciwpożarowych,

•

Do celów higienicznych: 120 L przy pracach substancji

szkodliwych (w tym 90 L przy korzystaniu z natrysków),

90 L przy pracach brudzących, w wysokiej

temperaturze(w tym 60 L przy korzystaniu z natrysków),

30 L przy pozostałych,

•

Wodę do zmywania 1,5 l/dobę/m² – podłogi, 2,5

l/dobę/m² – na terenu poza budynkami.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy - Wymagania ogólne

• Pomieszczenia pracy należy utrzymywać w czystości

i porządku, zapewniać okresowe remonty i konserwacje
w celu zachowania wymagań bhp,

• Pomieszczenia i ich wyposażenie winny zapewniać

pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy
poprzez zapewnienie: oświetlenia naturalnego i
sztucznego, odpowiedniej temperatury, wymiany
powietrza, ochrony przed wilgocią, nasłonecznieniem,
drganiami oraz innymi czynnikami szkodliwymi dla
zdrowia i uciążliwościami.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• W pomieszczeniach pracy gdzie występują czynniki

szkodliwe dla zdrowia (wysoka temperatura, hałas,

drgania, promieniowanie, gazy, pyły, pary) winny być

zastosowane rozwiązania techniczne uniemożliwiające

przedostawanie się tych czynników do innych

pomieszczeń oraz do pomieszczeń higieniczno-

sanitarnych,

• Ściany i sufity pomieszczeń pracy, w których

wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia

pracowników, lub pyły zagrażające wybuchem,

powinny mieć pokrycie ochronne, zabezpieczające

przed adsorpcją i gromadzeniem się pyłu oraz

powinny być przystosowane do łatwego czyszczenia

i zmywania.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

•

Jeżeli rodzaj wykonywanych robót , stosowanych urządzeń

stwarza niebezpieczeństwo wybuchu, stropy, dachy i

ściany pomieszczeń powinny być wykonane zgodnie z

wymaganiami bezpieczeństwa dla tego rodzaju robót lub

urządzeń oraz zgodnie z przepisami techniczno-

budowlanymi,

•

W pomieszczeniach oraz na drogach w obiektach podłogi

powinny być stabilne, równe, nieśliskie, niepylące i

odporne na ścieranie i nacisk, łatwe do utrzymania w

czystości,

•

W pomieszczeniach gdzie mogą wystąpić mieszaniny

wybuchowe palnych par, pyłów lub gazów z powietrzem

powierzchnie podłóg powinny być wykonane z materiałów

niepowodujących iskrzenia mechanicznego lub

wyładowań atmosferycznych.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Podłogi w miejscach do stania i siedzenia winny posiadać

podesty izolujące od zimna lub wilgoci (stabilne,
wytrzymałe na obciążenie, zabezpieczające przed
poślizgiem, łatwe do utrzymania w czystości),

• W pomieszczeniach magazynowych i na drogach w

obiektach powinny być umieszczone informacje o
dopuszczalnym obciążeniu stropów,

• Pomieszczenia stałej pracy nie powinny być lokalizowane

poniżej poziomu otaczającego terenu, z wyjątkiem: garaży,
kotłowni, pomieszczeniach handlowych, usługowych,
gastronomicznych, w ulicznych przejściach podziemnych,
stacjach, tunelach, w domach handlowych, hotelach,
obiektach zabytkowych - po uzyskaniu zgody PWIS i PIP.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

•

Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy winna
spełniać wymagania bhp (rodzaj pracy, technologię, czas
przebywania pracowników),

•

Na każdego pracownika w pom. stałej pracy winno
przypadać min. 13m³ wolnej objętości i 2m² wolnej
powierzchni podłogi nie zajętej przez urządzenia
techniczne, sprzęt i tp.,

•

Wysokość pomieszczeń stałej pracy w świetle nie
mniejsza niż:

3,0m – jeżeli nie występują czynniki szkodliwe,
3,3m – jeżeli prowadzone prace powodują występowanie

czynników szkodliwych dla zdrowia,

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

•

Wysokość tych pomieszczeń może być obniżona pod
warunkiem zastosowania klimatyzacji i uzyskania zgody
PWIS:

2,5m w świetle:
– jeżeli w pomieszczeniu jest nie więcej niż 4

pracowników
i na każdego przypada min. 15m³ wolnej objętości ,

- w małych zakładach, jeżeli nie występują pyły i

czynniki szkodliwe oraz min. 15m³ wolnej objętości ,

2,2m w świetle:
- w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym,

dworcowym oraz w pomieszczeniach usytuowanych na
antresoli otwartej do większego pomieszczenia.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Wysokość pomieszczenia czasowej pracy nie może być

mniejsza niż:

2,2m w świetle – jeżeli nie występują czynniki szkodliwe,
2,5m w świetle – jeżeli prowadzone są prace powodujące

występowanie czynników szkodliwych,

• W pomieszczeniach o pochyłym stropie stosuje się średnią

wysokość, lecz nie mniejszą niż 1,9m w najniższym
miejscu,

• Do pomieszczeń i stanowisk pracy położonych na różnych

poziomach powinny prowadzić bezpieczne dojścia stałymi
schodami lub pochylniami – ich powierzchnie nie powinny
być śliskie, a tam gdzie mogą zalegać pyły – ażurowe.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Zamocowane na stałe drabiny lub klamry mogą być

stosowane jako dojścia dodatkowe, ale tylko
wyjątkowo, gdy brak jest możliwości zastosowania
schodów,

• Wymagania jakie powinny spełniać schody, pochylnie,

wymiary otworów drzwiowych, sposoby ich otwierania
określają przepisy techniczno-budowlane i Polskie
Normy,

• Drzwi rozsuwane muszą być wyposażone w urządzenia

zabezpieczające przed ich wypadaniem, otwierane do
góry muszą być wyposażone w urządzenia
zapobiegające ich przypadkowemu opadaniu, mieć
zabezpieczenia przed przypadkowym zamknięciem.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Drzwi wahadłowe muszą mieć przeźroczyste panele,
• Pomiędzy pomieszczeniami nie należy wykonywać

progów, chyba że warunki techniczne tego wymagają,
należy je wtedy oznaczyć w sposób widoczny,

• Drzwi i bramy zamykane i otwierane mechanicznie, nie

mogą stwarzać zagrożenia urazem – widoczna z obu
stron możliwość ich zatrzymania,

• Drzwi powinny zawsze umożliwiać wyjście

pracownikom z pomieszczenia na zewnątrz,

• Drzwi i ściany przeźroczyste w pomieszczeniach pracy

lub wzdłuż przejść, powinny być jednoznacznie
oznakowane

i odporne na rozbicie.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy - Oświetlenie

• W pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić dzienne

chyba, że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu
na technologię produkcji – a zgodę wyrazi PWIS z PIP

• Oświetlenie dzienne poszczególnych stanowisk pracy

powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac
i zgodne z Polskimi Normami,

• Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach

pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o
parametrach zgodnych z Polskimi Normami,

• Stosunek średnich natężeń pomiędzy pomieszczeniami

max. 5:1, przy np. ciemniach optycznych – adaptacja
wzroku.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• W pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie

awarii oświetlenia mogą wystąpić zagrożenia dla
pracowników należy zapewnić oświetlenie awaryjne,

• Instalacje oświetleniowe w pomieszczeniach pracy i na

korytarzach nie powinny narażać pracownika na wypadek
spowodowany rodzajem zainstalowanego oświetlenia,

• Okna, świetliki i naświetla w pomieszczeniach pracy o dużej

wilgotności powietrza powinny zapobiegać skraplaniu się
w nich pary wodnej,

• Przy szczególnie dużym zaparowaniu i możliwości spadania

kropel na stanowiska pracy , należy zainstalować rynienki
odprowadzające wodę z okien, świetlików i naświetli.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

• Szyby w oknach i świetlikach powinny być czyste

oraz przepuszczać dostateczną ilość światła. Do
mycia należy zapewnić dogodny i bezpieczny dostęp,

• Okna i świetliki powinny być wyposażone w

odpowiednie urządzenia eliminujące nadmierne
operowanie promieni słonecznych padających na
stanowiska pracy,

• Okna i świetliki przeznaczone do wietrzenia

pomieszczeń, należy w urządzenia pozwalające na
otwieranie ich w sposób łatwy i bezpieczny z
poziomu podłogi oraz ustawienie części otwieranych
w pożądanym położeniu.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy – Ogrzewania i

wentylacja

• W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę

odpowiednią do wykonywanej pracy (metody, wysiłku) nie
niższą niż 14⁰C (291⁰ K), chyba że względy technologiczne
na to nie pozwalają,

• W pomieszczeniach lekkiej pracy fizycznej, w pom.

Biurowych temperatura nie może być niższa niż 18⁰C (291⁰
K),

• Pomieszczenia pracy powinny być zabezpieczone przed:

niekontrolowana emisją ciepła przez promieniowanie,
przewodzenie, konwekcję oraz przed napływem chłodnego
powietrza z zewnątrz.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy - Ogrzewanie i

wentylacja

• W pomieszczeniach winna być zapewniona wymiana

powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji
tych pomieszczeń, bilansu ciepła, wilgotności oraz
zanieczyszczeń stałych i gazowych,

• W pomieszczeniach, w których wydzielają się

substancje szkodliwe dla zdrowia, powinna być
zapewniona wymiana powietrza, nie pozwalająca na
przekraczanie NDS tych substancji,

• Wymagania dotyczące parametrów powietrza w

pomieszczeniach pracy określają Polskie Normy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy - Ogrzewanie i

wentylacja

• W pomieszczeniach pracy, w których następuje wydzielanie

się ciepła przez promieniowanie w ilości przekraczającej na
stanowiskach pracy

kJ x godz.
2500 --------------------
m²
należy stosować nawiewną wentylację miejscową.
• Parametry nawiewanego powietrza winny spełniać

wymagania dla mikroklimatu gorącego, określonego w NDS i
NDN czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy - Ogrzewanie i

wentylacja

• Urządzenia lub ich części wydzielające szkodliwe gazy, pary,

pyły winny być zhermetyzowane, lub wyposażone
w miejscowe wyciągi,

• Powietrze zewnętrzne doprowadzane do pomieszczeń

(klimatyzacja, wentylacja mechaniczna) winno być
oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia,

• Wentylacja i klimatyzacja nie może powodować przeciągów,

wyziębień, przegrzewania pomieszczeń pracy wyjątek
stanowi wentylacja awaryjna,

• Powietrze nie może być kierowane bezpośrednio na

stanowisko pracy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy - Ogrzewanie i

wentylacja

• 70⁰C - max. temp. nawiewanego powietrza powyżej 3,5m

nad poziomem podłogi,

• 45⁰C – w pozostałych przypadkach,
• W pomieszczeniach pracy, w których występują łatwo palne

lub niebezpieczne pod względem wybuchowym pyły, gazy
lub pary, max. temp. nawiewanego powietrza ma być
zgodna z przepisami w sprawie ochrony przeciwpożarowej,

• System klimatyzacji i wentylacji mechanicznej wymaga:

konserwacji urządzeń, obniżenia hałasu i drgań instalacji,
sygnalizacji stanów awaryjnych zagrażających zdrowiu
pracowników.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia pracy - Ogrzewanie i

wentylacja

• Przy stosowaniu wentylacji mech. z recyrkulacją powietrza

min. ilość świeżego powietrza 10% ogólnej ilości
wymienianego powietrza,

• Przy recyrkulacji powietrza zanieczyszczenie czynnikami

szkodliwymi dla zdrowia nie może przekraczać 0,3 (suma
stężeń poszczególnych czynników do wartości NDS,

• Recyrkulacja nie może być stosowana w pomieszczeniach,

w których występuje narażenie na: mikroorganizmy
chorobotwórcze, substancje trujące, cuchnące, nagłe
zwiększenie NDS, oraz w przestrzeniach zagrożonych
wybuchem.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Procesy pracy - zasady ogólne

• Pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować

ryzyko zawodowe, występujące przy określonych
pracach oraz stosować niezbędne środki
profilaktyczne zmniejszające ryzyko,

• Winien zapewnić organizację i pracę na stanowiskach

pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed
zagrożeniami wypadkowymi oraz szkodliwym
oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwości,

• Jeżeli środki organizacyjne i techniczne są

niewystarczające, pracodawca jest obowiązany
zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Procesy pracy - zasady ogólne

• Systematyczne kontrole stanu bhp na stanowiskach pracy,
• Stwierdzenie bezpośredniego zagrożenia dla życia lub

zdrowia pracowników, winno niezwłocznie skutkować
wstrzymaniem prac,

• Pracownicy muszą mieć udostępnione instrukcje bhp

dotyczące: stosowanych procesów technologicznych, obsługi
maszyn i innych urządzeń technicznych, postępowania z
materiałami szkodliwymi i niebezpiecznymi, udzielania
pierwszej pomocy,

• Instrukcje powinny w sposób prosty i zrozumiały wskazywać

pracownikom zasady pracy w sposób bezpieczny.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Procesy pracy – zasady ogólne

• Pracodawca winien określić sposób meldowania się przez

osoby wykonujące pracę pojedynczo, w sytuacjach
awaryjnych,

• Pracownicy winni mieć zapewniony sprawnie działający

system pierwszej pomocy:

- punkty pierwszej pomocy (z podstawowym

wyposażeniem),

- apteczki na poszczególnych wydziałach (oddziałach),

wyposażenie apteczek ustalone z porozumieniu z lekarzem,

- obsługa w/w punktów przez osoby przeszkolone,
- przy punktach i apteczkach wywieszone instrukcje o

udzielaniu pierwszej pomocy, oraz odpow. oznakowane.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Procesy pracy – Organizacja stanowisk pracy

• Stanowiska pracy winny zapewniać swobodę ruchu,

zapewniającą wykonywanie w sposób bezpieczny, z
uwzględnieniem wymagań ergonomii,

• Stanowiska pracy na zewnątrz pomieszczeń winny chronić

pracowników przed: warunkami atmosferycznymi, silnym
wiatrem, spadającymi przedmiotami, hałasem, szkodliwymi
gazami, parami lub pyłami,

• Na stanowiskach pracy wolno gromadzić: surowce, gotowe

wyroby, materiały pomocnicze, w ilościach zapewniających
ciągłość produkcji ,

• Odpady należy gromadzić, usuwać, niszczyć zgodnie z

instrukcją.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Procesy pracy - Organizacja stanowisk

pracy

•

Dojścia do stanowisk pracy o wysokości w świetle min.
2m., ze względów technologicznych do 1,8m odpowiednio
oznakowane,

•

Szerokość przejść do obsługi min. 0,75m, przy ruchu
dwukierunkowym min. 1,0m.,

•

Dla niepełnosprawnych muszą być dostosowane
stanowiska,

•

Przy pracy w pozycji stojącej lub chodzeni a, należy
zapewnić w pobliżu miejsce do siedzenia dla odpoczynku,

•

Siedziska powinny spełniać wymagania Polskich Norm.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Procesy pracy - Organizacja stanowisk

pracy

• Nie wolno stosować drabin przenośnych: uszkodzonych,

jako drogi stałego transportu, niezgodnie z
przeznaczeniem, rozstawnej jako przystawnej, na
niestabilnym podłożu, przed drzwiami nie zamkniętymi na
klucz (od strony drabiny), w pobliżu maszyn stwarzając
zagrożenia dla pracowników, schodzić i wchodzić z drabiny
plecami do niej, przenosić pojedynczo drabinę o długości
powyżej 4m.,

• Drabina przystawna winna wystawać ponad powierzchnię

co najmniej 0,75m, a kąt jej nachylenia powinien wynosić
od 65⁰ do 75⁰.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Obsługa maszyn, narzędzi, urządzeń

technicznych

• Maszyny i urządzenia techniczne (zwane dalej „maszynami”)

powinny spełniać wymagania bhp określone w odrębnych
przepisach, przez cały okres ich użytkowania,

• Montaż, demontaż i eksploatacja maszyn powinna odbywać

się zgodnie z instrukcjami techniczno-ruchowymi producenta,

• Każda maszyna powinna być wyposażona w element

sterowniczy przeznaczony do jej całkowitego i bezpiecznego
zatrzymania (przy zagrożeniach – urządzenie do awaryjnego
jej zatrzymania),

• Elementy sterownicze – bezpieczeństwa winny być widoczne i

oznakowane zgodnie z Polskimi Normami.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Obsługa maszyn, narzędzi ,urządzeń

technicznych

• Elementy ruchome maszyn stwarzające zagrożenia

powinny być do wysokości 2,5m od poziomu podłogi
osłonięte,

• Elementy ruchome znajdujące się nad stanowiskami pracy

lub przejściami na wysokości ponad 2,5m od poziomu
podłogi powinny być osłonięte od dołu trwałymi osłonami,

• Urządzenia ochronne przy maszynach niebezpiecznych po

ich zdjęciu, otwarciu lub wyłączeniu, powinny
spowodować automatyczne wyłączenie (zatrzymanie).

Ponowne założenie, zamknięcie lub włączenie urządzenia

ochronnego nie może automatycznie uruchamiać maszyny.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Obsługa maszyn, narzędzi, urządzeń

technicznych

• Maszyny niesprawne, uszkodzone, naprawiane powinny

być wyraźnie oznakowane tablicami informacyjnymi i
zabezpieczone przed ich uruchomieniem,

• Maszyn będących w ruchu nie wolno pozostawiać bez

obsługi lub nadzoru, chyba że instrukcja stanowi inaczej,

• Przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami nie można

pracować z luźnymi zwisającymi ubioru oraz bez nakryć
głowy okrywających włosy,

• Obsługa, naprawa, remont lub konserwacja maszyn winna

być wykonywana przez pracowników odpowiednio
przygotowanych.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Transport wewnętrzny i magazynowanie

• Pracodawca powinien zapewnić zastosowanie

odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych,
w celu wyeliminowania potrzeby ręcznego
przemieszczania ciężarów,

• Ręczne przemieszczanie i przewożenie ciężarów o masie

przekraczającej ustalone normy jest niedopuszczalne,

• Masa ładunków przemieszczanych przy użyciu środków

transportowych nie może przekraczać dopuszczalnej
nośności lub udźwigu danego środka transportowego,

• Pomosty i rampy powinny być odpowiednie do wymiarów

i ładunków przeznaczonych do transportu.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Ręczne podnoszenie i przenoszenie ładunków

Dopuszczalna masa ładunku, kg:
- Dla kobiet, praca stała: do 16 lat – 5 kg, do 18 lat – 8 kg, od 18 lat

– 12 kg,

- Dla kobiet, praca dorywcza: do 16 lat – 10 kg, do 18 lat – 20 kg, od

18 lat – 20 kg,

- Dla mężczyzn , praca stała: do 16 lat – 8 kg, do 18 lat – 12 kg, od

18 lat – 30 kg,

- Dla mężczyzn, praca dorywcza: do 16 lat – 15 kg, do 18 lat – 25

kg, od 18 lat – 50 kg.

- Niedopuszczalne jest przenoszenie przedmiotów o masie

przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4m lub na odległość
powyżej 25m.

- Max. wartość sił używanych przez pracownika do ręcznego

przemieszczania: 250 N – obsługa oburęczna, 120 N – obsługa
jednoręczna

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Transport wewnętrzny i magazynowanie

•

Przy obsłudze urządzeń transportu zmechanizowanego
mogą być zatrudniane tylko osoby posiadające określone
uprawnienia kwalifikacyjne,

•

Należy opracować zasady ruchu na drogach
wewnątrzzakładowych, zgodnych z przepisami prawa o
ruchu drogowym,

•

Materiały i inne przedmioty winny być magazynowane w
pomieszczeniach i miejscach do tego przeznaczonych
(określenie miejsca i wysokości składowania,
dopuszczalnego obciążenia regałów i podestów,
dopuszczalnego obciążenia podłóg i stropów,
umieszczenie czytelnych informacji.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Transport wewnętrzny i magazynowanie

• Przy składowaniu materiałów w stosach należy zapewnić:

stateczność przez odpowiednią wysokość (uwzględniającą
wytrzymałość opakowań), wiązanie między warstwami, ze
środkiem ciężkości wewnątrz stosów, zachowanie bezpiecznej
odległości między stosami (bezpieczne układanie i
przemieszczanie materiałów), rozładunek od góry,

• Przy materiałach składowanych luzem należy zapewnić:

powierzchnię składową umożliwiającą zachowanie kąta zsypu
naturalnego, wytrzymałość zapór odpowiednią do parcia,
szczelne obudowanie dla uniknięcia pylenia,

• Przy materiałach pylących luzem należy wykonać szczelne

ogrodzenie min. 0,5m ponad składowany materiał.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Transport wewnętrzny i magazynowanie

•

Przy składowaniu materiałów skłonnych do
samozapalenia należy zabezpieczyć je przed
samozapłonem (ograniczyć wysokość składowania,
stosować kominy wentylacyjne, przesypywać,
przerzucać hałdy i zwały,

•

Składowanie materiałów pod napowietrznymi liniami
elektroenergetycznymi min:

2m – od linii niskiego napięcia,
5m - od linii wysokiego napięcia do 15 kV,
10m – od linii wysokiego napięcia do 30 kV,
15m – od linii wysokiego napięcia powyżej 30 kV.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Ochrona przed hałasem

•

Pracodawca obowiązany jest chronić pracowników przed
zagrożeniami związanymi z narażeniem na hałas poprzez:

- stosowanie procesów technologicznych nie

powodujących nadmiernego hałasu,

- stosowanie maszyn i urządzeń technicznych

powodujących możliwie najmniejszy hałas (poniżej NDN),

- stosowanie rozwiązań obniżających poziom hałasu w

procesach pracy,

•

Na stanowiskach pracy, na których pomimo zastosowania
rozwiązań technicznych i organizacyjnych występują
przekroczenia NDN hałasu pracodawca winien zapewnić:

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Ochrona przed hałasem

• Ustalenie przyczyn przekroczeń NDN hałasu, ustalenie

działań zmniejszających narażenie pracowników na
hałas,

• Zaopatrzenie pracowników w indywidualne ochrony

słuchu,

• Ograniczenie czasu ekspozycji na hałas, stosowanie

przerw,

• Oznakowanie stref zagrożonych hałasem,
• Poinformowanie pracowników o wynikach pomiarów

hałasu i zagrożeń dla ich zdrowia z tego wynikających,

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Prace szczególnie niebezpieczne

• Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych

występujących
w zakładzie,

• Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i

montażowe prowadzone w czynnych zakładach,

• Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach

urządzeń technicznych, przestrzeniach
zamkniętych,

• Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych,

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Prace szczególnie niebezpieczne

• Prace określone jako niebezpieczne w innych przepisach,

lub instrukcjach eksploatacji, zwiększonym zagrożeniu lub
wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez
pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne,

• Pracodawca obowiązany jest do ustalenia i aktualizowania

wykazu prac szczególnie niebezpiecznych,

• Pracodawca winien określić zasady wykonywania tych prac

oraz zapewnić: bezpośredni nadzór, odpowiednie środki
zabezpieczające, instruktaż pracowników obejmujący
(imienny podział pracy, kolejność wykonywania prac,
wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i

montażowe prowadzone w czynnych zakładach

•

Powinny być organizowane w sposób nie narażający
pracowników (w tym własnych) na niebezpieczeństwa i
uciążliwości wynikające z prowadzonych robót,

•

Ustalenia zasad bhp w protokole szczegółowym o
niezbędnych środkach bezpieczeństwa w czasie trwania
prac,

•

Teren prowadzonych prac powinien być wydzielony i
wyraźnie oznakowany – środki zabezpieczające przed
skutkami zagrożeń (siatki, bariery itp.),

•

Prace spawalnicze winny być prowadzone na podstawie
pisemnego zezwolenia wydanego u danego pracodawcy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń

technicznych, przestrzeniach zamkniętych

• Podjęcie i prowadzenie prac – jedynie na podstawie pisemnego

pozwolenia wydanego w ustalonym trybie,

• Przy pracach należy zapewnić stały nadzór, możliwość udzielenia

pracownikowi natychmiastowej pierwszej pomocy,

• Pracownik wykonujący pracę wewnątrz zbiornika powinien być

asekurowany, prze co najmniej jedną osobę (szelki bezpieczeństwa z
linką, hełm ochronny i odzież ochronną, sprzęt izolujący ochronny
układu oddechowego (min. zawartość tlenu w powietrzu zbiornika
18%), decyzje o niestosowaniu może podjąć jedynie osoba kierująca
pracownikami,

• W czasie prac w zbiornikach wszystkie włazy winny być pootwierane,

wnętrze oświetlone światłem elektrycznym o bezpiecznym napięciu,

• Praca na pomoście jeżeli zbiornik zawiera materiały płynne lub sypkie.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych

• Materiałami niebezpiecznymi są substancje i preparaty chemiczne

zaliczone do stwarzających zagrożenia dla zdrowia lub życia,

• Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i

opakowaniach do tego przeznaczonych i odpowiednio oznakowanych,

• W magazynach winny być wywieszone instrukcje określające sposób

składowania, pakowania, załadunku i transportu oraz postępowania w
sytuacjach awaryjnych (dostęp do środków łączności),

• W strefach zagrożonych wydzielaniem substancji toksycznych,

zagrożonych wybuchem należy zapewnić awaryjną wentylację
wyciągową,

• Przy występowaniu czynników rakotwórczych, biologicznych o działaniu

zakaźnym i innych stwarzających zagrożenia dla zdrowia i życia
pracowników należy ograniczyć do min.: liczbę pracowników,
występowanie tych czynników, zapewnić stosowanie środków ochrony
zbiorowej, indywidualnej. Wodne natryski ratunkowe, płukanie oczu.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12.04.2002r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z
2002r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.)

Budynki i pomieszczenia – grupy budynków:
• Niskie (N) – do 12m, mieszkalne do 4 kondygnacji

nadziemny,

• Średniowysokie (SW) – 12 ÷ 25m, mieszk. ponad 4 ÷ 9

kondygnacji,

• Wysokie (W) – 25 ÷ 55m, mieszk. ponad 9 ÷ 18

kondygnacji,

• Wysokościowe (WW) – powyżej 55m nad poziomem terenu.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Budynki i pomieszczenia

• Budynki SW, W i WW – budynki użyteczności

publicznej, budynek przeznaczony dla ponad 50 osób
na jednej kondygnacji powyżej 12m ponad poziomem
terenu, oraz dwukondygnacyjny i wyższy budynek
opieki zdrowotnej i opieki społecznej należy
wyposażyć w dźwigi osobowe,

• Należy zapewnić dostęp do windy dla osób

niepełnosprawnych, za pomocą urządzeń
technicznych,

• Instalacje telekomunikacyjne, w tym radiowo –

telewizyjne, instalacje dzwonkowe lub domofonowe.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Oświetlenie i nasłonecznienie

•

W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi
należy zapewnić oświetlenie światłem dziennym,

•

Stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi
powinien wynosić 1 : 8, w pozostałych pomieszczeniach
1 : 12,

•

Dopuszcza się oświetlenie pomieszczenia na pobyt ludzi
wyłącznie światłem sztucznym, jeżeli dzienne jest nie
wskazane ze względów technologicznych, jest
uzasadnione celowością funkcjonalną (obiekt podziemny),

•

Pomieszczenia stałej pracy wymagają zgody PWIS
wydanej w porozumieniu z Okręgowym Inspektorem
Pracy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Oświetlenie i nasłonecznienie

• Oświetlenie światłem sztucznym pomieszczeń

przeznaczonych na pobyt ludzi powinno odpowiadać
potrzebom użytkowym i spełniać wymagania Polskich
Norm,

• Ogólne oświetlenie pomieszczeń przeznaczonych na

stały pobyt ludzi powinno zapewniać odpowiednie
warunki użytkowania na całej powierzchni,

• Oświetlenie światłem sztucznym połączonych ze sobą

pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi
oraz do ruchu ogólnego (komunikacji) nie powinno
wywoływać olśnienia przy przejściu miedzy nimi.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Schody i pochylnie

Przeznaczenie

budynków

Min. szerokość

użytkowa biegu

(m)

Min. szerokość

użytkowa

spocznika

Maksymalna

wysokość stopni

(m)

Mieszkalne

jednor.

Mieszk.

dwupoziom.

0,8

0,19

Użyteczn.

publicznej,

produk, magazyn,

usług. pow. 10

osób

1,2

1,5

0,17

Przedszkola,

żłobki

1,2

1,3

0,15

Opieki zdrowotnej

1,4

1,5

0,15

Garaże i

usługowe do 10

osób

0,9

0,19

Schody do piwnic,

pom.

technicznych

0,8

0,2

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Schody i pochylnie

• Szerokość biegów i spoczników (bud. użytecz.

publicznej i produkcyjnych) min. 0,6m/100 osób lecz
nie mniej niż w tabeli,

• Szerokość użytkowa schodów zewnętrznych min. 1,2m,
• Liczba stopni w jednym biegu:
- 14 stopni – w budynku opieki zdrowotnej,
- 17 stopni – w innych budynkach,
- 10 stopni – w schodach zewnętrznych,
• Szerokość stopni: 2h + s = 0,6 ÷ 0,65m
gdzie: h – wysokość stopnia, s - jego szerokość.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Przeznaczenie

pochylni

Usytuowanie pochylni

na zewnątrz, bez

przekrycia %

nachylenia

Usytuowanie pochylni

wewnątrz budynku

lub pod dachem %

nachylenia

Dla ruchu pieszego i

dla

niepełnosprawnych

na wózkach przy

wysokości pochylni:

a)do 0,15 m

b)do 0,5 m

c)Ponad 0,5 m

Dla samochodów w

garażach

wielostanowisk:

a)jedno i dwupoziom.

b)wielopoziomowych

Dla samochodów w

garażach

indywidualnych

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pochylnie

• Szerokość pochylni 1,2m, krawężniki min. 0,07m,

obustronne poręcze – odstęp między nimi od 1m do
1,1m.

• Długość poziomej płaszczyzny ruchu i na początku

pochylni min. 1,5m.

• Pochylnie o długości ponad 9m powinny być podzielone

na krótsze odcinki, spoczniki o długości min. 1,4m.

• Krawędzie stopni schodów w bud. mieszkalnych

wielorodzinnych i użyteczności publicznej powinny
wyróżniać się kolorem kontrastującym z kolorem
posadzki.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Rodzaj pomieszczenia (sposób użytkowania)

Minimalna

wysokość w

świetle (m)

Pokoje w bud. mieszkalnych oraz sypialnie 1-4

osobowe w bud. zamieszkania zbiorowego

2,5

Pokoje na poddaszu w bud. jednorodzinnych oraz

pomieszczenia w bud. rekreacji indywidualnej

2,2

Pomieszczenia do pracy, nauki i innych celów, w

których nie występują czynniki uciążliwe lub

szkodliwe dla zdrowia, przeznaczone na stały lub

czasowy pobyt:

a)nie więcej niż 4 osób

b)więcej niż 4 osób

Pom. j/w, lecz usytuowane na antresoli, bez

czynników szkodliwych

2,5

3,0

2.2

Pom. pracy, w których występują czynniki szkodliwe

dla zdrowia

3,3

Pom. na stały pobyt dyżurki,portiernie,kantory,kioski

na dworcach

2,2

Pom. na czasowy pobyt ludzi: jeżeli występują

czynniki szkodliwe,

jeżeli nie występują

czynniki szkodliwe,

2,5

2,2

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

•

Pomieszczenia, których wysokość powinna wynosić min.
3m i 3,3m, mogą zostać obniżone do wysokości 2,5m w
przypadku zastosowania wentylacji mechanicznej lub
klimatyzacji oraz uzyskania zgody PWIS,

•

W pom. w zakładach opieki zdrowotnej, opieki społecznej,
oświaty, wychowania i nauki poziom podlogi – min. 0,3m
powyżej terenu urządzonego przy budynku,

•

W pom. produkcyjnych i usługowych na poziomie terenu,
poniżej pod warunkiem uzyskania zgody PWIS w
uzgodnieniu z Okręgowym Inspektorem Pracy,

•

W bud. użyteczności publicznej drzwi wewnętrzne min.
0,9m szerokość, wysokość 2,0m w świetle ościeżnicy.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne

•

Wysokość w świetle min. 2,5m, łaźnie ogólnodostępne,

•

Ściany do wysokości min. 2m – pow. Zmywalne, odporne
na działanie wilgoci,

•

Posadzki winny być zmywalne, nienasiąkliwe i nieśliskie,

•

Kubatura 8m³ - gaz, 6,5m³ - ccw lub ogrzew. elektryczne,

5,5m³ - wentylacja mechaniczna,

•

Wymiary kabiny 0,9m²,

•

1 umywalka/20 osób, min. 1miska ustępowa – 1 pisuar/30
mężczyzn, 1 miska ustępowa/20 kobiet,

•

Do 10 osób dopuszcza się wspólny ustęp dla
mężczyzn/kobiet

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Przeznaczenie pomieszczeń

Przykłady pomieszczeń

5⁰C

nie przeznaczone na pobyt ludzi,

przemysłowe

magazyny bez stałej

obsługi, hale postojowe,

akumulatornie,

maszynownie

8⁰C

zyski ciepła od urządzeń

technologicznych pow. 25W/m³

kubatury pomieszczenia

hale sprężarek, pompownie,

hartownie, kuźnie, obróbka

cieplna

+12⁰

w okryciach zewnętrznych, praca

fizyczna – wydatek energetyczny

pow. 300W, zyski ciepła 10 ÷

25W/m³

magazyny , składy ze stałą

obsługą, hole wejściowe

+16⁰

bez okryć zewnętrznych, praca

fizyczna – wydatek energetyczny

do 300W, zyski ciepła do

10W/m³

szatnie, hale produkcyjne,

+20⁰

stały pobyt bez okryć

zewnętrznych

pokoje biurowe, sale

posiedzeń

+24⁰

przeznaczone do rozbierania,

bez odzieży

łazienki, szatnie-

rozbieralnie, umywalnie,

natryski, gabinety lekarskie,

sale operacyjne

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Instalacja gazowa

•

Gazomierze mogą być instalowane w szafkach z
materiałów co najmniej trudno zapalnych, otworami
wentylacyjnymi na:

- klatkach schodowych lub korytarzach ogólnych,
- zewnątrz budynku, razem z kurkiem głównym,

•

W szybach wentylowanych przeznaczonych dla pionów
instalacyjnych z drzwiczkami bez otworów
wentylacyjnych,

•

Gazomierze mogą być również instalowane w
wydzielonych i zamykanych pom. piwnicznych, jeżeli mają
otwór okienny i przewód wyprowadzony 2,5m powyżej
terenu – 0,5m od okien, drzwi i innych otworów.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Instalacja gazowa

• Gazomierzy nie można instalować:
- w pom. z zagrożeniem korozyjnym (wilgoć, opary

związków chemicznych,

- we wspólnych wnękach z licznikami elektrycznymi,
- w odległości mniejszej w poziomie niż 1m od

palnika gazowego lub innego paleniska,

- w odległości mniejszej niż 3m od urządzenia

gazowego,

• Instalacja gazomierzy na wysokości od 0,3m ÷ 1,8m

od podłogi do spodu gazomierza, lub co najmniej 0,5m
od poziomu terenu.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Instalacja elektryczna

• Zasilanie z dwóch niezależnych źródeł,
• Oświetlenie bezpieczeństwa w pom. gdzie krótkotrwałe

wyłączenie oświetlenia podstawowego może spowodować
bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi (min. 1 godz.),

• Oświetlenie ewakuacyjne należy stosować:
- w pomieszczeniach: kin, teatrów, filharmonii, sal

widowiskowych, sal sportowych (ponad 200 osób), muzeach,
garażach z oświetleniem sztucznym (ponad 1000m²), bud.
użyteczności publicznej (ponad 2000m²),

- na drogach ewakuacyjnych, czas działania – min. 2 godz.
• Oświetlenie przeszkodowe w pom. przy zgaszonym oświetleniu

podstawowym, o napięciu bezpiecznym,

• Podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Instalacje elektryczne

• Warunki dla stacji transformatorowych w budynkach o

innym przeznaczeniu:

- będzie zachowana odległość pozioma i pionowa

od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt
ludzi
co najmniej – 2,8m,

- ściany i stropy będą stanowiły oddzielenie

przeciwpożarowe oraz będą miały zabezpieczenie
przed

przedostawaniem się cieczy i gazów.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Instalacje elektryczne

• Przeciwpożarowy wyłącznik prądu odcinający dopływ

prądu z wyłączeniem obwodów niezbędnych w czasie
pożaru należy stosować w strefach pożarowych o
kubaturze pow. 1000m³, lub w strefach zagrożonych
wybuchem,

• Lokalizacja w pobliżu głównego wejścia do obiektu lub

złącza, odpowiednio oznakowany,

• Odcięcie dopływu prądu wyłącznikiem, nie może

powodować samoczynnego załączenia drugiego źródła
energii elektrycznej, w tym zespołu prądotwórczego, z
wyjątkiem źródła zasilającego oświetlenie awaryjne.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Instalacje elektryczne

• Jako uziomy instalacji elektrycznej wykorzystuje się

metalowe konstrukcje budynków, zbrojenia fundamentów
oraz inne metalowe elementy umieszczone w
fundamentach,

• Dopuszcza się wykorzystanie jako uziomy instalacji

elektrycznej – metalowe przewody sieci wodociągowej,
pod warunkiem zachowania wymagań Polskich Norm oraz
uzyskania zgody jednostki eksploatującą tę sieć.

• Instalacja piorunochronna chroniąca budynek od

wyładowań atmosferycznych winna być wykonana na
obiektach wyszczególnionych w Polskiej Normie
dotyczącej ochrony odgromowej obiektów budowlanych.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Urządzenia dźwigowe

• Co najmniej 1 z dźwigów służących do komunikacji ogólnej

powinien być przystosowany do przewozu mebli, chorych na
noszach i osób niepełnosprawnych,

• Kabina dla niepełnosprawnych – szerokość min. 1,1m,

długość 1,4m, poręcze na wysokości 0,9m, tablicę
przyzywową na wysokości od 0,8m do 1,2m z oznakowaniem
dla niewidomych i informacją głosową,

• Różnica poziomów podłogi dźwigu i posadzką max 0,02m.
• Odległość pomiędzy drzwiami dźwigu a przeciwległą ścianą:
- dla dźwigów osobowych – 1,6m,
- dla dźwigów towarowych małych – 1,8m,
- dla dźwigów szpitalnych i towarowych – 3,0m.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Bezpieczeństwo konstrukcji

• Budynki i urządzenia z nimi związane powinny być

projektowane i budowane, aby obciążenia na nie
działające nie doprowadziły do: zniszczenia budynku,
przemieszczeń i odkształceń o niedopuszczalnej
wielkości, uszkodzenia części budynku – połączeń,

• Konstrukcja winna zapewniać nieprzekroczenie stanów

granicznych nośności,

• Zabezpieczenia konstrukcji budynku przed szkodami

górniczymi,

• Rozbudowa, nadbudowa, przebudowa, zmiana

przeznaczenia budynku winna być poprzedzona
ekspertyzą techniczną.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Bezpieczeństwo pożarowe – strefy pożarowe

ZL I – pom. przeznaczone do jednoczesnego przebywania

ponad 50 osób nie będących ich stałymi
użytkownikami,

ZL II – pom. przeznaczone dla ludzi o ograniczonej

zdolności poruszania się tj. szpitale, żłobki,
przedszkola, domy dla osób starszych,

ZL III – użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i

ZL II,

ZL IV – mieszkalne,
ZL V – zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I

i ZL II.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Odporność pożarowa budynków

Budynek

ZL I

ZL II

ZL III

ZL IV

ZL V

Niski (N)

Średniowysoki

(SW)

Wysoki (W)

Wysokościowy

(WW)

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Klasa odporności pożarowej budynków

Maksymalna

gęstość

obciążenia

ogniowego

strefy

pożarowej w

Budynku Q

[MJ/m²]

Budynek

o jednej

kondygn

acji

nadziem

nej (bez

ogranicz

enia

wysokośc

Budynek

wielokond

yg-

nacyjny

Niski (N)

Budynek

wielokond

yg-

nacyjny

Średnio

wysoki

(SW)

Budynek

wielokon

dyg-

nacyjny

Wysoki

(W)

Budynek

wielokon

dyg-

nacyjny

Wysokoś

ciowy

(WW)

Q ≤ 500

500<Q≤100

1000<Q≤20

2000<Q≤40

Q > 4000

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Klasa odporności ogniowej elementów

budynku określana jest:

R – nośnością ogniową (w minutach) określoną

zgodnie
z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania
tych klas,

E - szczelnością ogniową (w minutach),

określoną jw.

I - izolacyjnością ogniową (w minutach),

określoną jw.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Klasa odporności ogniowej elementów kotłowni

• Paliwo stałe (moc cieplna pow. 25 kW): ściany wewnętrzne – E I 60,

stropy – E I 60, drzwi (inne zamknięcia) – E I 30,

• Paliwo olej opałowy (moc cieplna pow. 30 kW): ściany wewnętrzne –

E I 60, stropy – E I 60, drzwi (inne zamknięcia) – E I 30,

• Paliwo gazowe(moc cieplna pow. 30 kW) w budynku niskim (N) i

średniowysokim (SW): ściany wewnętrzne – E I 60, stropy – E I 60,
drzwi (inne zamknięcia) – E I 30,

• Paliwo gazowe(moc cieplna pow. 30 kW) w budynku wysokim (W) i

wysokościowym (WW): ściany wewnętrzne – E I 120, stropy – E I
120, drzwi (inne zamknięcia) – E I 60,

• Skład paliwa stałego i żużlownia: ściany wewnętrzne – E I 120,

stropy – E I 120, drzwi (inne zamknięcia) – E I 60,

• Magazyn oleju opałowego: ściany wewnętrzne – E I 120, stropy – E I

120, drzwi (inne zamknięcia) – E I 60,

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Dopuszczalne powierzchnie strefy pożarowej w m²

Kategori

zagroże

nia ludzi

W bud. 1

kondygnac.

Nadziemna

(bez

ograniczenia

wysokości)

W bud.

wielokondyg.

Niskim (N)

W bud.

wielokondyg.

Średnio

wysokim

(SW)

W bud.

wielokondyg.

Wysokim (W)

wysokościow.

(WW)

ZL I, ZL

III,

ZL IV,

ZL V

10.000

8.000

5.000

2.500

ZL II

8.000

5.000

3.500

2.000

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Drogi ewakuacyjne

• Ze strefy pożarowej powinno być wyjście bezpośrednio na

zewnątrz budynku, lub przez inną strefę pożarową,

• Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być

zamykane drzwiami (pow. 50 osób otwierane na zewnątrz), nie
dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytków,

• W pomieszczeniach od najdalszego miejsca do wyjścia

ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną (lub do innej strefy
pożarowej, albo na zewnątrz budynku) przejście ewakuacyjne:

- w strefach pożarowych ZL – 40m,
- w strefach pożarowych PM (o gęstości pow. 500MJ/m² - 75m,
- w strefach pożarowych PM (o gęstości poniż. 500MJ/m² -

100m,

- w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem do 40m.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Drogi ewakuacyjne

• Szerokość przejścia ewakuacyjnego – min. 0,6m na 100 osób, lecz nie

mniej niż 0,9m (przejście ewakuacyjne dla 3 osób – nie mniej niż 0,8m),

• Szerokość drzwi w świetle – min. 0,6m. na 100 osób, lecz nie mniej niż

0,9m (do 3 osób - nie mniej 0,8m).

• Drzwi ewakuacyjne winny otwierać się na zewnątrz z pomieszczeń:
- zagrożonych wybuchem, gdzie może przedostać się mieszanina

wybuchowa, trująca, dusząca, przy jednoczesnym przebywaniu ponad
50 osób, przeznaczonych dla ponad 6 osób, o ograniczonej zdolności
poruszania się,

• Szerokość drzwi wahadłowych: min. 0,9m – jednoskrzydłowe, 2 x 0,6m

dla dwuskrzydłowych

• Drzwi rozsuwane mogą być stosowane: automatycznie rozsuwane i

ręczne bez możliwości ich blokowania, samoczynne rozsunięcie w razie
pożaru.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Drogi ewakuacyjne

• Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia, w którym może

przebywać więcej niż 300 osób, oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej,
powinny być wyposażone w urządzenia przeciwpaniczne,

• Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych min. 0,6m/ 100 osób, lecz

nie mniej niż 1,4m. (zmniejszenie do 1,2m przy ilości osób mniej niż
20),

• Wysokość drogi ewakuacyjnej min. 2,2m, lokalne obniżenie do 2m

(długość obniżonego odcinka max. 1,5m),

• Korytarze stanowiące drogę ewakuacyjną w strefach pożarowych ZL

powinny być podzielone na odcinki max. 50m ( z zastosowaniem
przegród dymoszczelnych),

• Na drogach ewakuacyjnych nie wolno stosować: spoczników ze

stopniami, schodów zabiegowych (jeżeli te są jedyną drogą
ewakuacyjną), pochylnie lub stopnie umożliwiające pokonanie różnicy
poziomów muszą być wyraźnie oznakowane.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Bezpieczeństwo użytkowania

• Wejścia do budynków o wysokości powyżej 2 kondygnacji należy

ochraniać daszkiem lub podcieniem ochronnym o szerokości 1m większej
od szerokości drzwi i głębokości nie mniejszej niż 1m w budynkach
niskich (N) i 1,5m wyższych,

• Skrzydła drzwiowe, wykonane z przeźroczystych tafli, powinny być

oznakowane w sposób widoczny i wykonane z materiału zapewniającego
bezpieczeństwo użytkowników w przypadku stłuczenia,

• Schody zewnętrzne i wewnętrzne, służące do pokonania wysokości

przekraczającej 0,5m, powinny być zaopatrzone w balustrady lub inne
zabezpieczenia od strony przestrzeni otwartej.

• W budynkach użyteczności publicznej schody wewnętrzne i zewnętrzne

powinny mieć balustrady lub poręcze z dwóch stron (dla ruchu w obie
strony)

• Przy szerokości biegu schodów pow. 4m należy stosować dodatkową

balustradę w środku.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Bezpieczeństwo użytkowania

• W budynkach zbiorowego przebywania dzieci, balustrady powinny

mieć rozwiązania uniemożliwiające wspinanie się na nie oraz
zsuwanie po poręczy,

• Przy balustradach lub ścianach przyległych do pochylni dla osób

niepełnosprawnych – obustronne poręcze na wysokości 0,75 i 0,9m
od płaszczyzny ruchu,

• Poręcze winny być przedłużone o 0,3m i zakończone bezpiecznie

oraz oddalone od ścian, do których są mocowane min. 0,05m,

• Dopuszcza się obniżenie pionowej części balustrady do 0,7m pod

warunkiem uzupełnienia jej górnej części poziomo do 1,2m,

• Nawierzchnie dojść do budynków, schodów i pochylni zewnętrznych

i wewnętrznych, ciągów komunikacyjnych, podłóg w
pomieszczeniach należy wykonać z materiałów nie powodujących
niebezpieczeństwa poślizgu.

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Bezpieczeństwo użytkowania

Rodzaj budynków

(przeznaczenie

użytkowe)

Minimalna

wysokość

balustrady

mierzona do

wierzchu

poręczy

(m)

Maksymalny

prześwit lub

wymiar otworu

pomiędzy

elementami

wypełnienia

balustrady (m)

Budynki jednorodzinne i

wnętrza mieszkań

wielopoziomowych

0,9

nie reguluje się

Budynki wielorodzinne i

mieszkania zbiorowego,

oświaty i wychowania oraz

zakładów opieki zdrowotnej

1,1

0,12

Inne budynki

1,1

0,2

BHP w budynkach, pomieszczeniach i na

stanowiskach pracy

Bezpieczeństwo użytkowania

• W budynkach w miejscach, w których następuje zmiana poziomu

podłogi, należy zastosować rozwiązania techniczne lub inne
sygnalizujące tę różnicę

• W budynkach powierzchnie spoczników schodów i pochylni

powinny mieć wykończenie wyróżniające je (odcieniem, barwą,
fakturą), co najmniej w pasie 30 cm od krawędzi rozpoczynającej i
kończącej bieg schodów lub pochylni,

• W budynkach produkcyjnych i magazynowych należy w

widocznym miejscu umieścić tablice informacyjną, określającą
dopuszczalną wielkość obciążenia,

• W budynkach należy zapewnić wyjście na dach co najmniej z

jednej klatki schodowej, w budynkach wysokich (W) i
wysokościowych (WW) wyjścia na dach z każdej klatki schodowej.