AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
§ 142:
Akty prawa miejscowego są stanowione przez
wojewodę i organy administracji niezespolonej na
podstawie przepisów upoważniających
zamieszczonych w ustawie dotyczącej administracji
rządowej w województwie albo w innych ustawach.
Akty prawa miejscowego są stanowione przez
sejmik województwa, radę lub zarząd powiatu oraz
radę lub zarząd gminy na podstawie przepisów
upoważniających zamieszczonych w ustawach
dotyczących odpowiednich samorządów
terytorialnych albo w innych ustawach.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
STANOWIONE PRZEZ
STANOWIONE PRZEZ
WOJEWODĘ
WOJEWODĘ
USTAWA
z dnia 5 czerwca 1998 r.
o administracji rządowej w województwie.
Art. 39. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w
ustawie wojewoda oraz organy administracji niezespolonej
stanowią akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze
województwa lub jego części.
Art. 40. 1. W zakresie nieuregulowanym w ustawach lub
innych przepisach powszechnie obowiązujących wojewoda
może wydawać rozporządzenia porządkowe, jeżeli jest to
niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do
zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
2. Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać, za
naruszenie ich przepisów, kary grzywny wymierzane na
zasadach i trybie określonych w prawie o wykroczeniach.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
STANOWIONE PRZEZ ORGANY
STANOWIONE PRZEZ ORGANY
ADMINISTRACJI NIEZESPOLONEJ
ADMINISTRACJI NIEZESPOLONEJ
USTAWA
z dnia 21 marca 1991 r.
o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji
morskiej.
Art. 47. 1. Dyrektorzy urzędów morskich wydają przepisy prawne na
podstawie upoważnień udzielonych im w ustawach.
2. Z zastrzeżeniem art. 48 przepisy, o których mowa w ust. 1, są
wydawane w formie zarządzenia.
3. Zarządzenie dyrektora urzędu morskiego podlega ogłoszeniu w
wojewódzkim dzienniku urzędowym właściwym ze względu na
terytorialny zakres obowiązywania tego zarządzenia.
Art. 48. 1. W zakresie nie unormowanym w przepisach, jeżeli jest to
niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia albo ochrony
środowiska morskiego na morzu, w porcie, przystani oraz w pasie
technicznym - dyrektor urzędu morskiego może ustanawiać przepisy
porządkowe zawierające zakazy lub nakazy określonego zachowania się.
2. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 1, ustanawia się w
formie zarządzenia porządkowego.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
STANOWIONE PRZEZ GMINĘ
STANOWIONE PRZEZ GMINĘ
USTAWA
z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym.
Art. 40. 1. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie
przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego
obowiązujących na obszarze gminy.
2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą
wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:
1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych,
3) zasad zarządu mieniem gminy,
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń
użyteczności publicznej.
3. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub
innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może
wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony
życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i
bezpieczeństwa publicznego.
Art. 41. 1. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w
formie
uchwały
.
2. W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy
porządkowe może wydać wójt, w formie
zarządzenia
.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
STANOWIONE PRZEZ POWIAT
STANOWIONE PRZEZ POWIAT
USTAWA
z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie powiatowym.
Art. 40. 1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych
w ustawach rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego
obowiązujące na obszarze powiatu.
2. Akty prawa miejscowego stanowione są w szczególności w
sprawach:
1) wymagających uregulowania w statucie,
2) porządkowych, o których mowa w art. 41,
3) szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu,
4) zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i
urządzeń użyteczności publicznej.
Art. 41. 1. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych
ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, w
szczególnie uzasadnionych przypadkach, rada powiatu może wydawać
powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony
życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego
albo do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego,
o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy.
Art. 42. 1. Akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada
powiatu w formie
uchwały
, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania
aktu nie stanowi inaczej.
2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w art. 41,
w przypadkach niecierpiących zwłoki, może wydać zarząd.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
STANOWIONE PRZEZ SAMORZĄD
STANOWIONE PRZEZ SAMORZĄD
WOJEWÓDZTWA
WOJEWÓDZTWA
USTAWA
z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie województwa.
Art. 89. 1. Na podstawie tej ustawy oraz na
podstawie upoważnień udzielonych w innych ustawach i
w ich granicach sejmik województwa stanowi akty prawa
miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub
jego części.
2. Przewodniczący sejmiku województwa podpisuje
akty prawa miejscowego, przyjęte przez sejmik
województwa, niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje je
do publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3. Publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym
podlega także uchwała budżetu województwa oraz
sprawozdanie z wykonania budżetu województwa.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba
we Wrocławiu z 2010-01-20, IV SA/Wr 420/09
Cechą odróżniającą akt normatywny generalny od aktu
indywidualnego jest to, iż akt administracyjny indywidualny
reguluje prawne stosunki między organem a daną jednostką
(adresatem aktu) w indywidualnym przypadku, natomiast akt
normatywny ustala normę prawną mającą regulować
pewnej kategorii stosunek społeczny, mogący powstać
między organem a każdą nieznaną z góry jednostką.
Pojęciem „akt normatywny" objęte są wszelkie akty,
które wyznaczają reguły i wzory postępowania, prawnie
wiążące dla adresatów, niezależnie od tego, jaką formę
ma podstawa prawna ich stanowienia i jaki jest ich
zasięg przedmiotowy i podmiotowy, byleby mieściły się
one w kategorii aktów stanowienia, a nie stosowania
prawa. W świetle tego nie da się więc przyjąć, że uchwała w
sprawie nadania imienia szkole ma rangę aktu prawa
miejscowego.
7
Akty prawa miejscowego są to akty o charakterze normatywnym
podejmowane przez terenowe organy administracji publicznej. Za ich
pomocą organy administracji publicznej w sposób władczy
(jednostronny) określają reguły zachowania dotyczące generalnie
(nieimiennie) oznaczonych kategorii podmiotów w abstrakcyjnie (a
więc również niekonkretnie) wskazanych sytuacjach (P. Lisowski,
Powiat. Z teorii. Kompetencje. Komentarz., red. J. Boć. Wrocław 2001
r., s. 80). Zatem cechą charakterystyczną tego typu aktów jest
wprowadzenie
do
porządku
prawnego
nowych
norm
prawnych, obowiązujących w sposób generalny i abstrakcyjny
na terenie właściwości danego organu. W przypadku organów
gminy, wydawane przez nich akty prawa miejscowego nakładają
najczęściej na oznaczonych rodzajowo członków społeczności lokalnej
obowiązek oznaczonego zachowania się w sytuacjach wskazanych w
takich przepisach, bądź też przyznają tym podmiotom w określonych
w tych aktach sytuacjach uprawnienia.
8
Istotna różnica pomiędzy aktem normatywnym
stanowiącym akt prawa miejscowego a aktem
kierownictwa wewnętrznego sprowadza się do
tego, że akt prawa miejscowego rozstrzyga w
sposób
bezwzględny
o
prawach
i
obowiązkach
podmiotów
tworzących
wspólnotę samorządową, natomiast akt
kierownictwa wewnętrznego określa jedynie
zadania, organizację oraz obowiązki osób i
jednostek organizacyjnych gminy.
9
Z aktami prawa miejscowego mamy do czynienia wówczas, gdy
spełniają dwa warunki łącznie: muszą być wydane przez organ, którego
właściwość miejscowa rozciąga się tylko na część terytorium państwa
oraz ma on kompetencje do wydawania przepisów powszechnie
obowiązujących.
Akty prawne stanowione na szczeblu lokalnym jako akty normatywne
powszechnie obowiązujące „nie mogą odnosić się do konkretnej,
jednostkowej, niepowtarzalnej sytuacji. Muszą posiadać cechy
ogólności i abstrakcyjności".
Charakter generalny mają te normy, które określają adresata
poprzez wskazanie cech, nie zaś wymienienie ich z imienia (nazwy).
Generalny charakter może też dotyczyć odniesienia do nazw instytucji,
władz publicznych, a więc do nazw generalnych szczególnego rodzaju.
Natomiast abstrakcyjność normy wyraża się w tym, że nakazywane,
zakazywane albo dozwolone postępowanie ma mieć miejsce w
określonych, z reguły powtarzalnych okolicznościach, nie zaś w jednej
konkretnej sytuacji.
10
Powszechne
obowiązywanie
oznacza
prawną
możliwość
regulowania postępowania wszystkich kategorii adresatów prawa i
obywateli, organów państwowych, osób prawnych, organizacji
społecznych.
W rezultacie, cechą odróżniającą akt normatywny generalny od aktu
indywidualnego jest to, iż akt administracyjny indywidualny reguluje
prawne stosunki między organem a daną jednostką (adresatem aktu)
w indywidualnym przypadku, natomiast akt normatywny ustala
normę prawną mającą regulować pewnej kategorii stosunek
społeczny, mogący powstać między organem a każdą nieznaną z góry
jednostką. W piśmiennictwie i judykaturze utrwalone zostało
znaczenie pojęcia akt normatywny, zwany też aktem prawotwórczym,
jako akt zawierający normy generalne i abstrakcyjne, tj. normy,
których adresat jest wyodrębniony na podstawie cech ogólnych i
których przedmiot jest określony jako typ zachowania się.
W świetle tego nie da się więc przyjąć, że uchwała w sprawie
nadania imienia szkole ma rangę aktu prawa miejscowego.
11
Tytuł aktu prawa miejscowego
§ 143. Do aktów prawa miejscowego stosuje się
odpowiednio zasady wyrażone w dziale VI, z wyjątkiem §
141, w dziale V, z wyjątkiem § 132, w dziale II oraz w dziale
I rozdziały 2-7, a do przepisów porządkowych - również w
dziale I rozdział 9, chyba że odrębne przepisy stanowią
inaczej.
Tytuł należy budować zgodnie z zasadami przewidzianymi
dla ustawy oraz rozporządzenia.
12
Numerowanie tytułów
Numerowanie tytułów
uchwał
uchwał
UCHWAŁA NR
nr sesji
/
nr uchwały
/
rok
nr sesji – cyfra rzymska;
nr uchwały – cyfra arabska;
rok – dwie ostatnie cyfry (arabskie)
roku
kalendarzowego;
Numeracja aktów normatywnych:
1)
argument z Zasad techniki prawodawczej;
2)
argument z jednolitej konwencji redagowania
aktów normatywnych jednego państwa;
3)
argument z komunikatywności (perspektywa
adresata);
4)
argument
z
publikowania
aktów
normatywnych
(konsekwencje
dla
powoływania);
5)
argument z braku użyteczności (wyszukiwanie
aktów normatywnych przez ich adresatów);
6)
argument z instrukcji kancelaryjnej, która
prawdopodobnie
inspirowała
praktykę
numerowania.
14
Określenie przedmiotu aktu prawa miejscowego
rozpoczyna się od zwrotu „w sprawie…”
Rzeczowe określenie przedmiotowe jest w
zasadzie zastrzeżone dla ustaw.
Akty praw miejscowego posługują się
niekiedy określeniami zbliżonymi jedynie
(!) w formie do określeń rzeczowych:
„Statut”, „Regulamin”, „Program” – ZTP
nie przewidują jednak takiej możliwości.
15
Oznaczenie organu:
Art. 15. 1. Z zastrzeżeniem art. 12 organem
stanowiącym i kontrolnym w gminie jest rada gminy.
2. Jeżeli siedziba rady gminy znajduje się w mieście
położonym na terytorium tej gminy, rada nosi nazwę
rady miejskiej.
Rady Gminy Kamienna Góra
Rada Gminy Czarny Bór
Rada Gminy w Czarnym Borze
16
UCHWAŁA
RADY GMINY …
z dnia ...
w sprawie ...
UCHWAŁA
RADY POWIATU …
z dnia …
w sprawie …
ZARZĄDZENIE
STAROSTY …
z dnia …
w sprawie …
17
Rada Powiatu w Jaworze
Rada Powiatu w Świdnicy
Rada Powiatu Jaworskiego
Rada Powiatu Świdnickiego
18
określenie przedmiotu:
w sprawie …
Często zbędne zwroty:
w sprawie określenia
w sprawie wprowadzenia
w sprawie ustalenia
w sprawie uchwalenia
19
(...)
w sprawie uchwalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego obrębu
Budziszów
(...)
w sprawie ustalenia górnych stawek opłat
ponoszonych przez właścicieli nieruchomości
za odbieranie odpadów komunalnych
20
określenie przedmiotu
Zwięzłość
i
adekwatność
określenia
przedmiotu.
Ułatwienie w poszukiwaniu właściwego aktu.
Tytuł
nie
musi
być
szczegółowym
zreferowaniem treści aktu, rolę tą wypełniają
przepisy ogólne.
Tytuł nie musi/nie powinien powtarzać treści
przepisu upoważniającego.
21
UCHWAŁA NR XXXVII/71/09
RADY POWIATU WAŁBRZYSKIEGO
z dnia 22 grudnia 2009 r.
w sprawie określenia zasad rozliczania tygodniowego obowiązkowego
wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć
jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego, zasad
udzielania i rozmiaru obniżek tygodniowego obowiązkowego
wymiaru godzin zajęć nauczycielom, którym powierzono stanowiska
kierownicze w szkołach, placówkach oświatowych i placówkach
opiekuńczo-wychowawczych, zasad zwalniania od obowiązku
realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz określenia
tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli
szkół, placówek oświatowych i placówek opiekuńczo-
wychowawczych niewymienionych w art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, a także zasad zaliczania do
wymiaru godzin poszczególnych zajęć w formie zaocznej i w
kształceniu na odległość
22
w sprawie regulaminu określającego wysokość stawek i
szczegółowe warunki przyznawania nauczycielom
dodatków za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego,
za warunki pracy, zasady wynagradzania za godziny
ponadwymiarowe oraz godziny doraźnych zastępstw, oraz
wysokość i warunki wypłacania nagród i innych świadczeń
ze stosunku pracy zatrudnionym w poszczególnych
placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę
Miejska Zawidów na rok 2007.
Wersja I
w sprawie regulaminu dodatków, wynagrodzeń za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oraz w
sprawie innych świadczenia dla nauczycieli.
Wersja II
w sprawie dodatków, wynagrodzeń za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oraz w
sprawie innych świadczenia dla nauczycieli
23
Jeśli treść normatywna zawiera się w załączniku (co
nie jest zalecane) oznaczenie treści normatywnej
powinno znaleźć się w cudzysłowie.
W analizowanym przypadku, jeżeli ów Regulamin
miałby się znaleźć w załączniku określenie
przedmiotu
powinno
wyglądać
w
sposób
następujący:
UCHWAŁA
RADY GMINY X
z dnia ….
w sprawie „Regulaminu dodatków,
wynagrodzeń, nagród oraz innych świadczeń
dla nauczycieli.”
24
BUDOWA UCHWAŁY
BUDOWA UCHWAŁY
(przykład tytułu)
(przykład tytułu)
UCHWAŁA NR XL/123/03
RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA
z dnia 13 czerwca 2002 r.
w sprawie ustalenia limitu licencji
na wykonywanie transportu
drogowego taksówką w roku
2003.
Rozdział III
ŹRÓDŁA PRAWA
Art. 87.1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa
Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy,
ratyfikowane
umowy
międzynarodowe
oraz
rozporządzenia.
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa
Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania
organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.
Art. 94. Organy samorządu terytorialnego oraz
terenowe organy administracji rządowej, na podstawie
i w granicach upoważnień zawartych w ustawie,
ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na
obszarze działania tych organów. Zasady i tryb
wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.
Art. 92. 1. Rozporządzenia są wydawane przez organy
wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego
upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej
wykonania. Upoważnienie powinno określać organ
właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw
przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące
treści aktu.
Art. 94. Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe
organy administracji rządowej, na podstawie i w
granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają
akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze
działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów
prawa miejscowego określa ustawa.
UPOWAŻNIENIE DO WYDANI AKTU PRAWA MIEJSCOWEGO
GENERALNE SZCZEGÓŁOWE
(zawarte w ustawie samorządowej ) (zawarte w innej
ustawie)
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
siedziba w Szczecinie z 2007-01-16, II SA/Sz 1180/06
wskazać należy, że § 121 rozporządzenia w sprawie "Zasad
techniki prawodawczej", zawiera regulacje dotyczące
zasad powoływania podstawy prawnej rozporządzeń,
przy czym odpowiednio zastosowanie znajduje on również
do aktów prawa miejscowego. Przepis ten stanowi, iż w
sytuacji, gdy upoważnienie ustawowe jest wyrażone w
kilku przepisach, jako podstawę prawną wydania
rozporządzenia przytacza się przepis, który wskazuje
organ upoważniony do jego wydania oraz określa
zakres spraw przekazanych do uregulowania w
rozporządzeniu.
29
Przykład upoważnienia
Przykład upoważnienia
ustawowego:
ustawowego:
USTAWA
z dnia 21 czerwca 2001 r.
o ochronie praw lokatorów.
Art. 21. 1. Rada powiatu uchwala:
1) wieloletnie programy gospodarowania
mieszkaniowym zasobem gminy,
2) zasady wynajmowania lokali wchodzących
w
skład mieszkaniowego zasobu gminy,
w tym zasady
i kryteria wynajmowania lokali,
których najem jest
związany e stosunkiem
pracy, jeżeli w
mieszkaniowym
zasobie gminy wydzielono lokale
przeznaczone na ten cel.
OZNACZANIE JEDNOSTEK
OZNACZANIE JEDNOSTEK
REDAKCYJNYCH
REDAKCYJNYCH
UCHWAŁA
RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA
z dnia 13 czerwca 2002 r.
w sprawie ustalenia limitu licencji na wykonywanie
transportu drogowego taksówką w roku 2003.
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 41 ust. 1 oraz art. 42
ustawy z dnia 8 marca 1998 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z
2001 r. Nr 142, poz. 1591), w związku z art. 6 ust. 6 ustawy z 6
września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371)
Rada Miejska Wrocławia uchwala, co następuje:
§ 1. 1. Ustala się na rok 2003 limit nowych licencji na wykonywanie
transportu
drogowego taksówką w liczbie 130.
2. Limit obowiązuje na terenie miasta Wrocławia.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Miasta.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia
w
Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego.
Zagadnienie definicji w aktach
Zagadnienie definicji w aktach
prawa miejscowego
prawa miejscowego
§ 149. W akcie normatywnym niższym rangą
niż ustawa bez upoważnienia ustawowego nie
formułuje się definicji ustalających znaczenia
określeń ustawowych; w szczególności w akcie
wykonawczym nie formułuje się definicji, które
ustalałyby znaczenia określeń zawartych w
ustawie upoważniającej.
33
Uzasadnienie zakazu
Uzasadnienie zakazu
definiowania określeń
definiowania określeń
ustawowych
ustawowych
1)
jeżeli w ustawie znajduje się już definicja, to definicja w
akcie prawa miejscowego zmierza wprost do modyfikacji
treści ustawy;
2)
jeżeli w ustawie nie ma definicji ustawowej, to definicja
w akcie prawa miejscowego i tak zmierza do zmiany woli
ustawodawcy;
ustawodawca nie definiując bowiem jakiegoś wyrażenia
wyraził wolę, aby było ono rozumiana tak jak będzie to
wynikało z użycia reguł wykładni; inaczej: gdyby chciał
zdefiniować jakieś wyrażenie, zrobiłby to.
3) definiując określenie ustawowe za pomocą aktu prawa
miejscowego wkracza się de facto w kompetencje
ustawodawcy.
34
Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego
Wrocław, z dnia 1 kwietnia 2009 r. (NK.II.0911-16/205/09)
Zgodnie z postanowieniami art. 3 pkt 2 Karty Nauczyciela:
„Ilekroć w ustawie jest mowa o szkołach bez bliższego
określenia – rozumie się przez to przedszkola, szkoły i
placówki oraz inne jednostki organizacyjne wymienione w art.
1 ust. 1 i 1a, a także odpowiednio ich zespoły”. § 1 pkt 2
uchwały nr XXIX/142/2009 podaje z kolei inną definicję
szkoły, stanowiąc: „Ilekroć w uchwale jest mowa o szkole
bez bliższego określenia – rozumie się przez to szkołę, zespół
szkół,
placówkę
oświatową,
placówkę
opiekuńczo-
wychowawczą lub ośrodek adopcyjno-opiekuńczy, dla których
organem prowadzącym jest Powiat Złotoryjski”.
35
Regulacja zawarta w przytoczonym przepisie uchwały nr
XXIX/142/2009 okazuje się nieuprawnioną modyfikacją
przepisu ustawowego, co stanowi istotne naruszenie
prawa. Karta Nauczyciela w art. 3 pkt 2 podaje wyraźną
definicję szkoły, wobec czego rada powiatu, w uchwale
będącej aktem prawa miejscowego, absolutnie nie
jest uprawniona do powtarzania definicji legalnych,
ani tym bardziej ich modyfikowania. Brak jest
uzasadnienia prawnego dla stanowienia w akcie prawa
miejscowego o sprawach uregulowanych już w drodze
ustawy. Z istoty aktu prawa miejscowego wynika
niedopuszczalność takiego działania organu realizującego
delegację ustawową, które polega na powtarzaniu bądź
modyfikacji wiążących norm o charakterze powszechnie
obowiązującym.
36
OZNACZANIE JEDNOSTEK
OZNACZANIE JEDNOSTEK
REDAKCYJNYCH
REDAKCYJNYCH
UCHWAŁA NR XL/123/03
RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA
z dnia 13 czerwca 2002 r.
w sprawie ustalenia limitu licencji na wykonywanie
transportu drogowego taksówką w roku 2003.
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 41 ust. 1 oraz art. 42
ustawy z dnia 8 marca 1998 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z
2001 r. Nr 142, poz. 1591), w związku z art. 6 ust. 6 ustawy z 6
września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz.
1371) Rada Miejska Wrocławia uchwala, co następuje:
§ 1
Ustala się na rok 2003 limit nowych licencji na wykonywanie
transportu
drogowego taksówką w liczbie 130.
DATA WEJŚCIA W ŻYCIE AKTÓW
DATA WEJŚCIA W ŻYCIE AKTÓW
PRAWA MIEJSCOWEGO
PRAWA MIEJSCOWEGO
Art. 4:
Akty normatywne, zawierające
przepisy powszechnie
obowiązujące, ogłaszane w
dziennikach urzędowych wchodzą
w życie po upływie czternastu
dni od dnia ich ogłoszenia, chyba
że dany akt normatywny określi
termin dłuższy.
Przepisy porządkowe wchodzą w
życie po upływie trzech dni od dnia
ich ogłoszenia.
W
uzasadnionych
przypadkach
przepisy porządkowe mogą wchodzić w
życie w terminie krótszym niż trzy dni, a
jeżeli zwłoka w wejściu w życie
przepisów
porządkowych
mogłaby
spowodować nieodwracalne szkody lub
poważne zagrożenia życia, zdrowia lub
mienia, można zarządzić wejście w
życie takich przepisów z dniem ich
ogłoszenia.
OGŁASZANIE AKTÓW PRAWA
OGŁASZANIE AKTÓW PRAWA
MIEJSCOWEGO
MIEJSCOWEGO
Art. 13. W wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się:
1) akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i
organy administracji niezespolonej,
2) akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik
województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym
statuty województwa, powiatu i gminy, (...)
4) akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa
miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy
administracji niezespolonej,
5) wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na
akty prawa miejscowego stanowionego przez: wojewodę i
organy administracji niezespolonej, organ samorządu
województwa, organ powiatu i organ gminy, (...)
9) statut urzędu wojewódzkiego,
10)
inne
akty
prawne,
informacje,
komunikaty,
obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy
szczególne.
OGŁASZANIE AKTÓW PRAWA
OGŁASZANIE AKTÓW PRAWA
MIEJSCOWEGO
MIEJSCOWEGO
Art. 14:
-
przepisy porządkowe ogłasza się w drodze
obwieszczeń, a także w sposób zwyczajowo
przyjęty na danym terenie lub w środkach
masowego przekazu;
-
za dzień ogłoszenia przepisów
porządkowych uważa się dzień wskazany w
obwieszczeniu;
-
ogłoszenie przepisów porządkowych w
sposób określony w powyżej nie zwalnia z
obowiązku ich ogłoszenia w wojewódzkim
dzienniku urzędowym.
NOWELIZACJA UCHWAŁ
NOWELIZACJA UCHWAŁ
UCHWAŁA
RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA
z dnia 23 czerwca 2003 r.
zmieniająca uchwałę w sprawie ustalenia limitu licencji na
wykonywanie transportu drogowego taksówką w roku 2003.
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 41 ust. 1 oraz art. 42 ustawy z
dnia 8 marca 1998 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1591), w związku z art. 6 ust. 6 ustawy z 6 września 2001 r. o
transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371) Rada Miejska
Wrocławia uchwala, co następuje:
§ 1. W uchwale z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie ustalenia limitu
licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką w roku 2003
(Dz. Urz. Woj. Doln. 2002, Nr 170, poz. 2402) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w § 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Ustala się na rok 2003 limit nowych licencji na wykonywanie transportu
drogowego taksówką w liczbie 150.”
(...)
UCHWAŁA
RADY GMINY SULIKÓW
z dnia 23 lutego 2002 r.
w sprawie zmiany uchwały o udzielaniu pomocy uczniom
szkół w formie dożywiania
(Wrocław, dnia 27 czerwca 2002 r.)
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) oraz
art. 16 i art. 34 ust. 3 i ust. 5 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o
pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.)
Rada Gminy Sulików uchwala, co następuje:
§ 1. W uchwale nr IV/26/97 Rady Gminy Sulików z dnia 24 maja
1997 r. w sprawie udzielania pomocy uczniom szkół w formie
dożywiania (zmiany: uchwała nr IV/24/98 z dnia 25 kwietnia 1998
r. i uchwała nr XXII/143/2000 z dnia 24 czerwca 2000 r.)
wprowadza się następujące zmiany:
1)
w § 3 po wyrazach "nie przekracza" dodaje się cyfry "200%",
2)
w § 4 wyrazy "kryterium dochodowe określone" zastępuje się
wyrazami "200% kryterium dochodowego określonego".
§ 2. Realizację uchwały powierza się kierownikowi Gminnego
Ośrodka Pomocy Społecznej w Sulikowie.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej
ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego.
UCHWAŁA
RADY GMINY SULIKÓW
z dnia 27 kwietnia 2002 r.
o zmianie uchwały w sprawie zmiany uchwały o udzielaniu
pomocy uczniom szkół w formie dożywiania
(Wrocław, dnia 27 czerwca 2002 r.)
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
(Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 16 i art.
34 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy
społecznej (Dz. U. z 1993 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.) Rada
Gminy Sulików uchwala, co następuje:
§ 1. W uchwale nr XL/248/2002 Rady Gminy Sulików z dnia 23
lutego 2002 r. w sprawie zmiany uchwały o udzielaniu pomocy
uczniom szkół w formie dożywiania § 3 otrzymuje następujące
brzmienie:
"§ 3.
Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej
ogłoszenia
w
Dzienniku
Urzędowym
Województwa
Dolnośląskiego".
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Gminy Sulików.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej
ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego.
UCHWAŁA
RADY GMINY SULIKÓW
z dnia 29 czerwca 2002 r.
w sprawie zmiany uchwały o zmianie uchwały w sprawie zmiany
uchwały o udzielaniu pomocy uczniom szkół w formie
dożywiania
(Wrocław, dnia 27 września 2002 r.)
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.)
oraz art. 16 i art. 34 ust. 3 i ust. 5 ustawy z dnia 29 listopada
1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z
późn. zm.) Rada Gminy Sulików uchwala, co następuje:
§ 1. W uchwale nr XLII/252/2002 Rady Gminy Sulików z dnia 27
kwietnia 2002 r. o zmianie uchwały w sprawie zmiany uchwały
o udzielaniu pomocy uczniom szkół w formie dożywiania § 2
otrzymuje następujące brzmienie:
"§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Gminy
Sulików".
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Gminy Sulików.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej
ogłoszenia
w
Dzienniku
Urzędowym
Województwa
Dolnośląskiego.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
siedziba we Wrocławiu z 2008-02-26, IV SA/Wr
12/08
Opubl: Wspólnota rok 2008, Nr 42, str. 30
Teza:
Nie można zaakceptować stanowiska, że rady gmin, rady
powiatów i sejmiki województw mogą podejmować
uchwały nie tylko na podstawie wyraźnego upoważnienia
zawartego w ustawie (szczególnego lub generalnego),
ale też na podstawie przepisów rozporządzeń.
46
Akty prawa miejscowego można stanowić wyłącznie na
w granicach i podstawie ustaw. Wyklucza to
możliwość powoływania się na upoważnienie
zawarte w rozporządzeniach i prowadzi do
wniosku,
że
stanowienie
aktów
prawa
miejscowego
w
oparciu
o
upoważnienie
wyprowadzone z aktu podustawowego, uznać
należy za niekonstytucyjne (por. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z 10 grudnia 2002 r., P 6/02, OTK-A z
2002 r., nr 7, poz. 91 dotyczący konstytucyjności
wprowadzenia
opłat
za
parkowanie
pojazdów
samochodowych na drogach publicznych). Skoro
ustrojodawca w art. 94 zdecydował, że upoważnienia do
stanowienia prawa miejscowego winien udzielać
ustawodawca, to za niedopuszczalne należy uznać
udzielanie tego upoważnienia w akcie podustawowym.
Stanowienie
prawa
miejscowego
na
podstawie
rozporządzenia jest w istocie działaniem bez podstawy
prawnej, naruszającym regułę wyrażoną w art. 7
Konstytucji RP i skutkującą kwalifikowaną wadą aktu
powodującą jego nieważność.
47
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2004-
11-18, FSK 1188/04
Teza:
Nie jest do zaakceptowania w demokratycznym państwie
prawnym taka sytuacja, aby rada gminy mogła stanowić
o wydaniu aktu prawa miejscowego w sprawach
podatkowych na podstawie upoważnienia ustawowego,
w dniu w którym takie upoważnienie oficjalnie nie
weszło w życie.
48
PRZEPISY PORZĄDKOWE
PRZEPISY PORZĄDKOWE
§ 143 ZTP:
Do aktów prawa miejscowego stosuje się
odpowiednio zasady wyrażone w dziale VI, z
wyjątkiem § 141, w dziale V, z wyjątkiem §
132, w dziale II oraz w dziale I rozdziały 2-7,
a do przepisów porządkowych - również
w dziale I rozdział 9, chyba że odrębne
przepisy stanowią inaczej.
Przepisy karne
Zamieszcza się tylko wtedy, gdy łącznie
spełnione są dwa warunki:
naruszenie przepisów ustawy nie kwalifikuje się jako
naruszenia przepisów
Kodeksu karnego
,
Kodeksu
karnego skarbowego
lub
Kodeksu wykroczeń
;
czyn wymagający zagrożenia karą jest związany z treścią
danej ustawy;
50
Przepisy porządkowe
Np.:
Art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym
3. W zakresie nie uregulowanym w odrębnych
ustawach
lub
innych
przepisach
powszechnie
obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy
porządkowe,
jeżeli jest to niezbędne dla ochrony
życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia
porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
Kodeks wykroczeń
Art. 54. Kto wykracza przeciwko wydanym z
upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o
zachowaniu się w miejscach publicznych,
podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze
nagany.
51
Przykłady:
uchwała Rady Miejskiej z dnia [...] r. nr LV/505/10 w
sprawie zakazu wprowadzania do obrotu tzw.
dopalaczy na terenie Gminy I.
uchwała Rady Miejskiej w P. z dnia [...] stycznia 2007 r.
nr
[...]
w
sprawie
przepisów
porządkowych
regulujących
zasady
używania
(detonowania)
materiałów
pirotechnicznych
o
charakterze
widowiskowym
52
Przepis porządkowy
§1. Na terenie województwa dolnośląskiego
zabrania się używania:
1) materiałów lub mieszanin pirotechnicznych
przewidzianych do wytwarzania efektów świetlnych,
dźwiękowych, cieplnych, gazu, dymu lub kombinacji
tych efektów,
2) wyrobów zawierających jeden lub kilka materiałów
pirotechnicznych, przeznaczonych do uzyskania
efektów pirotechnicznych, w tym widowiskowych
- w miejscach publicznych i w innych miejscach, jeżeli
może to spowodować bezpośrednie zagrożenie
bezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzi, mienia oraz
środowiska.
53
Zarządzenie Nr 308/10
Wójta Gminy Oleśnica
z dnia 15 lipca 2010 r.
w sprawie ograniczenia poboru wody na terenie Gminy
Oleśnica.
Na podstawie art. 40 ust. 3 w związku z art. 41 ust. 2
i ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (tj. Dz. U. z 2001 nr 142 poz. 1591 z późn. zm.)
z uwagi na duży pobór wody z sieci wodociągowej
na
terenie
Gminy
Oleśnica,
związany
z
długotrwałym brakiem opadów atmosferycznych,
mając na względzie konieczność utrzymania
dostaw wody do odbiorców zarządzam, co
następuje:
54
§ 1. 1. Wprowadza się zakaz używania wody z sieci
wodociągowej Gminy Oleśnica do celów innych niż
socjalno-bytowe, w godzinach od 12.00 do 24.00, w
następujących miejscowościach: Brzezinka, Bogusławice,
Boguszyce wieś, Cieśle, Dąbrowa, Gęsia Górka, Jenkowice,
Jonas, Kolonia Poniatowice, Ligota Polska, Nowoszyce,
Osada
Leśna,
Ostrowina,
Poniatowice,
Smardzów,
Sokołowice, Spalice, Wszechświęte, Wyszogród, Zarzysko.
2. Zakaz używania wody dotyczy zwłaszcza podlewania
ogródków, terenów zielonych i nawadniania gruntów,
napełniania basenów, oczek wodnych, opryskiwaczy
rolniczych i cystern używanych w budownictwie, mycia
samochodów itp.
3. Naruszenie zakazu, o którym mowa w ust. 1 i ust. 2
uznaje się jako nielegalny pobór wody.
4.
Do
kontrolowania
przestrzegania
postanowień
niniejszego zarządzenia upoważnieni są pracownicy
Gminnego Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o.o. oraz
sołtysi.
55
56
Po drugie w omawianym przypadku nie istniały
okoliczności dające podstawę do wydania przepisów
porządkowych. Na pytanie organu nadzoru (pismo
NK.II.MG.0915-61/10 z dnia 17 września 2010 roku)
odnośnie istnienia obiektywnych przesłanek stanowiących
podstawę do utrzymania w mocy zatwierdzonego
zarządzenia Przewodnicząca Rady Gminy Oleśnica
wyjaśniła (pismo SOO.0902-4-4/10 z dnia 22 września
2010 roku), że utrzymanie w mocy zarządzenia
podyktowane
jest
spadkami
ciśnienia
w
sieci
wodociągowej, w okresie zwiększonych poborów i
koniecznością utrzymania dostaw wody do odbiorców. Nie
można zgodzić się z argumentacją, że spadki
ciśnienia
wody
spowodowane
zwiększonym
poborem i prowadzenie w związku z tym prac
budowlanych stanowią bezpośrednie zagrożenie dla
życia lub zdrowia obywateli albo, że grożą zakłóceniem
porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Z istoty
przepisów porządkowych (policyjnych) wynika, że
stanowią one regulacją o charakterze wyjątkowym i
ostatecznym.
57
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego z dnia 23
kwietnia 2010 r., PN.II.0911- 65 -10
W ocenie organu nadzoru rada gminy błędnie uznała, że
materia ujęta w ramach kwestionowanej uchwały nie
jest wystarczająco unormowana w obowiązującym
porządku
prawnym.
Zakaz
używania
materiałów
wybuchowych i pirotechnicznych, określony w uchwale,
zawiera w sobie przepis art. 51 § 1 ustawy z dnia 20 maja
1971 r. - Kodeks wykroczeń, wprowadzający odpowiedzialność
za wykroczenie sprawcy, który krzykiem, hałasem, alarmem
lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny,
spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu
publicznym.
Natomiast
zakaz
sprzedaży
materiałów
pirotechnicznych w handlu okrężnym, określony w uchwale
stanowi modyfikację, regulacji ujętej w ustawie z dnia 21
czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych
do użytku cywilnego oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki
i Pracy z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie wykazu wyrobów
pirotechnicznych (…). Zatem zdaniem organu nadzoru
podjecie kwestionowanej uchwały w istocie powoduje
wkroczenie w obszar regulacji ustawowej celem jej
modyfikacji i dostosowania do lokalnych potrzeb gminy
58
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z 2005-06-09, V KK
41/05
We wspomnianym już uzasadnieniu wyroku z dnia 8 lipca 2003 r.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wobec jednoznacznego brzmienia
art. 42 ust. 1 Konstytucji, wyrażającego zasadę wyłączności ustawy w
sferze prawa represyjnego, należy przyjąć, że organy samorządu
terytorialnego nie mogą ustanawiać kary grzywny ani nawet
określić jej granic, a jedynie wskazywać na sankcje
przewidziane przez szczegółowe przepisy o wykroczeniach, w
szczególności w art. 54 KW.
Przepis przewidujący odpowiedzialność za wykroczenie powinien być
tak sformułowany, by między innymi przewidywał wyraźnie
oznaczoną sankcję. Wynika to jednoznacznie z treści omawianego już
art. 42 ust. 1 Konstytucji RP i art. 1 KW, a pośrednio także z art. 40 ust.
4 ustawy o samorządzie terytorialnym.
59
cd. Podzielić należy, wyrażone już w orzecznictwie Sądu Najwyższego,
poglądy, że przy tworzeniu przepisów o charakterze porządkowym,
mających wyjaśnić swą treścią dyspozycję przepisu o charakterze
"blankietowym" zawierającego już konkretną sankcję (jak np. art. 54 KW),
wystarczające byłoby ogólne odesłanie do odpowiedzialności
przewidzianej w tym przepisie, jeśli tylko przewidywana kara
grzywny miałaby być równa tej, którą ten przepis przewiduje. Takie
odesłanie do sankcji przewidzianej w przepisie Kodeksu wykroczeń (prawie
materialnym) uznać jednak należy za minimum wymagań w tym zakresie.
Innymi słowy, uchwały Rady Miejskiej, aby spełniać minimalne standardy
poprawności legislacyjnej, winny odsyłać do konkretnego przepisu
Kodeksu wykroczeń, i określać konsekwencje prawnomaterialne
wobec tych podmiotów, których te uchwały dotyczą. Tymczasem uchwała
Rady Miejskiej w P., która stanowiła podstawę skazania Jacka B. w niniejszej
sprawie nie spełnia nawet tych minimalnych kryteriów poprawności techniki
legislacyjnej w omawianym zakresie, niewątpliwie bowiem nie odsyła ona do
konkretnego przepisu Kodeksu wykroczeń, i jednoznacznie nie określa
wobec sprawcy prawnomaterialnych konsekwencji naruszenia przez niego
zawartych w niej przepisów.
60
Trzy rodzaje przepisów porządkowych:
1) Ustalające jedynie czyn zabroniony a w zakresie sankcji
korzystające z treści art. 54 Kodeksu wykroczeń, pod warunkiem, że
dotyczyć będą zachowania się w miejscu publicznym (Kto wykracza
przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym
o zachowaniu się w miejscach publicznych, (…)). Kwestia wątpliwa:
odesłanie.
„Zabrania się..”
2) Ustalające czyn zabroniony i przewidujące karę grzywny za ich
naruszenie:
„Kto …, podlega karze grzywny.”.
3) Ustalające czyn zabroniony, inne niż wymienione w pkt 1, i nie
przewidujące za jego popełnienie sankcji.
61