Neorealizm
„Złodzieje rowerów”
Neorealizm: geneza
• Formacja złożona, pełna sprzeczności. Wyrastająca z
tradycji kina faszystowskiego i trochę zaprzeczająca mu.
• Ewolucja neorealizmu wiązała się z przemianami, jakie
następowały w społeczeństwie włoskim w sferze polityki,
ekonomii, życia społecznego i kultury.
• Jego ideologia była rezultatem wielkich nadziei, jakie
zrodziły się wraz z upadkiem faszyzmu i końcem wojny.
Społeczeństwo zdezorientowane i zagubione, oczekiwało
fundamentalnych zmian społecznych, radykalnego
przeobrażenia form życia, szansy wzięcia spraw we własne
ręce. Nadzieje te rychło się rozwiały, stąd pesymistyczny w
przeważającej mierze wydźwięk tego kina.
Daty graniczne
Okres pełnej żywotności neorealizmu
był krótki. Najczęściej zamyka się go w
latach:
• 1945 – Rzym miasto otwarte, reż.
Roberto Rosselini
• 1951 – Umberto D., reż. Vittorio De Sica
Tematyka filmów
neorealistycznych
• życie codzienne zwykłych ludzi
• ukazywanie ich rozterek, małych
sukcesów, ciężkiej pracy
• bieda, powojenny kryzys ekonomiczny
• zwrócenie uwagi na ludzi z nizin
społecznych
• wojna, jeśli nie wprost, to poprzez
czytelne nawiązania i aluzje
Środki wyrazu, cz.1
podporządkowane idei prezentowania prawdy, nie
zaś zdobieniu i stylizacji:
• zdjęcia na ulicy i w plenerze; wykorzystanie
autentycznych scenerii; naturalne środowisko
• nieużywanie sztucznego oświetlenia
• odejście od estetyki teatralnej i wpływów malarstwa
• szeroki nieskrępowany gest aktora; wykorzystanie
aktorów niezawodowych – ludzie grający samych
siebie; ewentualnie mało opatrzeni, nieznani aktorzy
• zastąpienie literackiego dialogu potokiem
codziennej mowy
Środki wyrazu, cz. 2
• brak troski o kompozycję zdjęć
• zredukowany montaż; tylko jako sposób
porządkowania materiału
• dzieło otwarte; konstrukcja narracyjna otwarta na
żywioł życia; zerwanie z tradycyjną, zwartą
kompozycją, poprzez wprowadzenie w jej
strukturę bogactwa epizodów „wziętych z życia”.
Paisá (1946),
reż. Roberto
Rosselini
Ziemia drży
(1948), reż.
Luchino Visconti
Złodzieje
rowerów (1948),
reż. Vittorio de Sica
(scen. Cesare
Zavattini)