Hormon wzrostu

Hormon wzrostu

Hormon wzrostu

Hormon wzrostu

•

GH (growth hormone),

GH (growth hormone),

•

STH (somatotropic hormone),

STH (somatotropic hormone),

•

Syntetyzowany w komórkach somatotropowych

Syntetyzowany w komórkach somatotropowych

przysadki gruczołowej w jej płacie przednim, tj. w

przysadki gruczołowej w jej płacie przednim, tj. w

podgrupie komórek kwasochłonnych (najliczniejsza

podgrupie komórek kwasochłonnych (najliczniejsza

grupa komórek przysadki),

grupa komórek przysadki),

•

Stężenie GH w przysadce wynosi 5—15 mg/g tkanki,

tj. stężenie to jest znacznie wyższe niż innych

hormonów przysadkowych.

•

Wydzielanie ma charakter epizodyczny. 70%

całkowitego hormonu uwalnianego w ciągu doby

uwalnia się w nocy.

•

Jest kodowany przez

geny występujące na

17 chromosomie,

•

Izohormon B – 22 kDa i

191 AA-właściwy

hormon wzrostu,

•

- Izohormon A – 20 kDa

– wywiera takie same

efekty wzrostowe jak

izohormon B,

natomiast pozbawiony

jest działania

metabolicznego

hormonu wzrostu.

•

Konglomeraty zbudowane z kilku
modułów izohormonu B: jeśli
następuje złożenie mniejszej ilości
tych cząsteczek następuje wzrost
masy cząsteczkowej do 40 – 70
kDa big GH

•

- A jeśli tych modułów jest więcej (5
lub więcej) to powstaje bigbig GH o
masie >100 kDa

Transport

Transport

•

odbywa się w sposób dość unikalny,
nie w połączeniu z typowymi białkami
transportującymi, produkowanymi w
wątrobie, ale przy pomocy części
zewnątrzkomórkowej receptora,

•

sposób tworzenia pewnego
rezerwuaru hormonu wzrostu.

GH i IGF-I

GH i IGF-I

•

IGF- insulinopodobny czynnik wzrostu,

IGF- insulinopodobny czynnik wzrostu,

polipeptyd wykazujący duże podobieństwo

polipeptyd wykazujący duże podobieństwo

do insuliny. Wyróżnia się 2 czynniki – IGF-I i

do insuliny. Wyróżnia się 2 czynniki – IGF-I i

IGF-II,

IGF-II,

•

IGF-I jest zasadniczym czynnikiem

IGF-I jest zasadniczym czynnikiem

wzrostowym wydzielanym pod wpływem

wzrostowym wydzielanym pod wpływem

GH ,

GH ,

•

Zawartość GH i IGF-I zwiększa się wraz ze

Zawartość GH i IGF-I zwiększa się wraz ze

wzrostem organizmu.

wzrostem organizmu.

Regulacja wydzielania

Regulacja wydzielania

GH

GH

Funkcje GH:

Funkcje GH:

•

Synteza białka,

Synteza białka,

•

Przemiana węglowodanów,

Przemiana węglowodanów,

•

Przemiana lipidów,

Przemiana lipidów,

•

Przemiana elektrolitowa,

Przemiana elektrolitowa,

•

Efekty prolaktynopodobne.

Efekty prolaktynopodobne.

Diagnostyka chorób

Diagnostyka chorób

związanych z zaburzeniami

związanych z zaburzeniami

wydzielania GH

wydzielania GH

•

Oznaczenie stężenia IGF-1,

Oznaczenie stężenia IGF-1,

•

Badanie pomocne jest w ocenie skuteczności zabiegu

Badanie pomocne jest w ocenie skuteczności zabiegu

chirurgicznego guza przysadki (po operacji poziom IGF-1

chirurgicznego guza przysadki (po operacji poziom IGF-1

 powinien się zmniejszyć).

 powinien się zmniejszyć).

 

 

Wskazaniem do wykonania badania są:

Wskazaniem do wykonania badania są:

•

zaburzenia wzrostu u dzieci i dorosłych (akromegalia,

zaburzenia wzrostu u dzieci i dorosłych (akromegalia,

gigantyzm)

gigantyzm)

•

wykryty guz przysadki

wykryty guz przysadki

•

zaburzenia masy mięśniowej

zaburzenia masy mięśniowej

•

zaburzenia metaboliczne

zaburzenia metaboliczne

•

zmiana gęstości kości

zmiana gęstości kości

•

monitorowanie pacjentów poddanych długotrwałej

monitorowanie pacjentów poddanych długotrwałej

chemioterapii (u dzieci), radioterapii przysadki, bądź po

chemioterapii (u dzieci), radioterapii przysadki, bądź po

zabiegach chirurgicznych.

zabiegach chirurgicznych.

Patofizjologia GH:

Patofizjologia GH:

•

Zahamowanie wzrostu i dojrzewania

Zahamowanie wzrostu i dojrzewania

kośćca u dzieci –niedobór hormonu,

kośćca u dzieci –niedobór hormonu,

•

Gigantyzm-nadmiar hormonu

Gigantyzm-nadmiar hormonu

spowodowany gruczolakiem

spowodowany gruczolakiem

kwasochłonnym przysadki,

kwasochłonnym przysadki,

•

Akromegalia- nadmiar wydzielania GH

Akromegalia- nadmiar wydzielania GH

po zamknięciu szpar nasadowych.

po zamknięciu szpar nasadowych.

Wskazania do zastosowania GH

Wskazania do zastosowania GH

u dzieci:

u dzieci:

•

somatotropinowa (izolowana bądź

somatotropinowa (izolowana bądź

wielohormonalna) niedoczynność

wielohormonalna) niedoczynność

przysadki,

przysadki,

•

zespół Turnera,

zespół Turnera,

•

niedobór wzrostu w przebiegu

niedobór wzrostu w przebiegu

przewlekłej niewydolności nerek.

przewlekłej niewydolności nerek.

Bibliografia:

Bibliografia:

Biochemia Harpera (ilustrowana)

Biochemia Harpera (ilustrowana)

, R

, R

Murray, D. Granner, V. Rodwell - wyd. VI,

Murray, D. Granner, V. Rodwell - wyd. VI,

PZWL, Warszawa 2008

PZWL, Warszawa 2008

2.

2.

Biochemia

Biochemia

– Podręcznik dla studentów

– Podręcznik dla studentów

uczelni medycznych, E. Bańkowski, wyd. II,

uczelni medycznych, E. Bańkowski, wyd. II,

Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009

Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009

3.Przegląd pediatryczny. Wskazania do leczenia

3.Przegląd pediatryczny. Wskazania do leczenia

hormonem wzrostu u dzieci i dorosłych. 2004

hormonem wzrostu u dzieci i dorosłych. 2004

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę

Magdalena Wdowiak

Magdalena Wdowiak