Hormon wzrostu

•

Somatotropina

•

Sth

•

Sh

•

Gh

Bu

do

wa



Budowa białkowa



191 aminokwasów



2 mostki siarczkowe



Masa 22kDa



Gen znajduje się w długim ramieniu
chromosomu 17

Pochodzenie



Wydzielana przez komórki
kwasochłonne płata przedniego
przysadki



Wydzielanie regulowane przez:

1.

Somatostatynę (SRIF)- hamuje; pochodzi z
podwzgórza i komórek D wysp trzustki

2.

Somatoliberynę (GHRH)- pobudza;
pochodzi z podwzgórza

3.

Układ nerwowy

4.

Kontrola metaboliczna

Wydzielanie



Przez pierwsze 4 lata życia wydzielanie
GH zwiększa się i pprzed osiągnięciem
dojrzałości płciowej osiąga ok.
90umg/doba



Po osiągnięciu dojrzałości wynosi ok.
690umg/doba



U osób między 21 a 41 r.ż. wynosi ok.
385umg/doba

Somatoliberyna



Występuje w dwóch formach- 40 i 44
aa



Pobudza komórki somatortopowe do
wytwarzania cAMP, co pobudza syntezę
i wydzielanie GH

Układ nerwowy



Prowadzi do nieregularnego i
przerywanego uwalniania GH,
zależnego od wieku i związanego ze
snem



Max. stężenie występuje 1-4h po
zaśnięciu



Po 50 r.ż. wydzielanie GH maleje



Czynniki takie jak stres, ćwiczenia
fizyczne, operacje, urazy i wstrząsy
elektryczne ziwększają wydzielanie GH

Somatostatyna



Peptyd złożony z 14 aminokwasów



Wzrost stężenia GH i IGF-1 podudza
wydzielanie SRIF co zmniejsza
wydzielanie cAMP w komórkach
somatotropowych

Kontrola metaboliczna



Ilość substratów energetycznych
wpływa na wydzielanie GH



Hipoglikemia, stan niedożywienia,
niedobór kwasów tłuszczowych
powodują wzrost wydzielania GH

Działanie



W okresie wzrastania stymuluje wzrost i
podziały komórek oraz wzrost chrząstki,
moduluje także przebieg dojrzewania
płciowego



Hormon ten reguluje gospodarkę
węglowodanową, lipidową ( wykazuje
działanie antagonistyczne do insuliny),
białkową ( działanie insulinopodobne),
wodno-elektrolitową i mineralizację kości

Receptory dla GH



Receptory należą do nadrodziny rec.
Cytokinowo-hematopoetycznych



Ich masa to ok. 70.000 kDa



Związanie GH z receptorem prowadzi
do dimeryzacji receptorów



Aktywuje to kinazę tyrozynową i w
rezultacie wytwarza kompleks GH-Jak2
co uruchamia szlak sygnałowy

Szlak sygnałowy



Kompleks GH-Jak2 powoduje
fosfolyrację białka STAT co prowadzi do
transkrypcji genu

Działanie insulinopodobne



Zwiększa syntezę białka



Stymuluje transport aminokwasów do
mięśni

Działanie antagonistyczne
do insuliny



Stymuluje lipolizę



Stymuluje utlenianie kwasów tłuszczowych



Stymuluje ketogenezę ( przy braku insuliny)



Stymuluje glukonoegenezę ( w wątrobie)



Zmniejsza ilość glukozy transportowaną do
tkanek obwodowych



Hamuje utlenianie glukozy



Wpływ GH na metabolizm glukozy
powoduje hiperglikemię- zwiększa
poziom glukozy we krwi, ponieważ
hamuje syntezę glikogenu w mięśniach
szkieletowych i obniża zużycie glukozy-
może powodować wtórne wzmożone
wydzielanie insuliny



U dzieci może ona być pierwszym
objawem wrodzonego niedoboru GH

Wpływ na przemiany
lipidów



Przez stymulację lipolizy prowadzi do
uwalniania kw. Tłuszczowych i glicerolu
z tkanki tłuszczowej



Prowadzi to do wzrostu ilości wolnych
kw. Tłuszczowych we krwi i ich
przemiany do acetylo-CoA w wątrobie



W rezultacie zostaje wytworzona
energia

Oddziaływanie z wątrobą



Poza podanym działaniem, które
bezpośrednio wpływa na wzrost
organizmu, GH odziaływuje także z
wątrobą przez jej receptory dla GH



Prowadzi to do produkcji IGF-1 w
wątrobie



IGF-1 powoduje wzrost kości długich
( stymuluje chrząstko- i
kościotworzenie) oraz proliferację i
różnicowanie komórek, reguluje też
działanie hormonów tropowych

Wpływ na gospodarkę
wodno-elektrolitową



Powoduje zatrzymanie wody w
przestrzeni pozakomórkowej



Zatrzymuje K, Na, Cl



Wspomaga powstawanie dodatniego
bilansu Ca, Mg, P

Choroby związane z GH



Karłowatość przysadkowa



Objawy (pogłębiają się z wiekiem) :

1.

Zahamowany wzrost

2.

Hipogonadyzm

Choroby związane z GH



Gigantyzm



Spowodowany nadczynnością
przysadki przed zakończeniem wzrostu



Organizm jest rozwinięty
proporcjonalnie

Choroby związane z GH



Akromegalia



Spowodowane nadmiarem GH po zakończeniu
wzrostu



Charakteryzuje się pogrubieniem i
zniekształceniem kości długich, powiększeniem
rąk, stóp i żuchwy, może wystąpić zaburzenie
pola widzenia i cukrzyca odporna na insulinę



Leczy się przez naświetlanie, operacyjne
usunięcie gruczolaka lub podawanie analogów
somatotropiny

Choroby związane z GH



Karłowatość typu Larona- niedobór
wzrostu niewrażliwy na GH,
spowodowany nieprawidłową budową
fragmentu receptora wiążącego GH

leczenie

GH może być stosowany w leczeniu,

powoduje on:



Zmniejszenie procentowego udziału
tłuszczu w ciele



Obniżenie stężenia cholesterolu i LDL w
osoczu



Wzrost HDL w osoczu



Obniżenie stężenia triacylogliceroli w
osoczu