Specjalistyczny Szpital

Wojewódzki

w Ciechanowie

Zakład Diagnostyki

Obrazowej

Ireneusz Jurczak

Diagnostyka obrazowa

zajmuje się rozpoznawaniem

chorób wykorzystując do tego

celu metody, których wyniki są

przedstawiane w formie

graficznej.

właściwości promieni X

• przenikają przez obiekty

nieprzezroczyste

• powodują zaczernienie błon

fotograficznych

• wywołują zjawisko fluorescencji

Diagnostyka obrazowa

• rentgenodiagnostyka

• ultrasonografia
• magnetyczny rezonans

jądrowy

• medycyna nuklearna
• termografia

Rentgenodiagnostyka

Metody badania wykorzystujące

promieniowanie rentgenowskie

Rentgenodiagnostyka

• zdjęcia klasyczne

• badania kontrastowe
• tomografia komputerowa
• mammografia

Zdjęcia klasyczne

• zdjęcia klatki piersiowej
• zdjęcia przeglądowe jamy

brzusznej

• zdjęcia struktur kostnych

Rentgenodiagnostyka

• zdjęcia klasyczne

• badania kontrastowe

• tomografia komputerowa
• mammografia

Badania

kontrastowe

Metody badania polegające na

wykonywaniu zdjęć rentgenowskich po

podaniu pacjentowi środków

cieniujących (=kontrastowych), czyli

substancji, które pochłaniają promienie

X w innym stopniu niż tkanki ciała.

Badania

kontrastowe

W styczniu 1896 roku Haschek i

Lindenthal wstrzyknęli środek

określany mianem mikstury

Teichmanna do naczyń krwionośnych

amputowanej ręki, a następnie

wykonali zdjęcie rentgenowskie.

Środki kontrastowe

Pozytywne

pochłaniają promienie

X w stopniu

większym

od

otaczających tkanek

• BaSO

4

- badania

przewodu
pokarmowego

• jodowe ś.k.

Negatywne

pochłaniają promienie

X w stopniu

mniejszym

od

otaczających tkanek

• gazy (CO

2

, powietrze)

Badania przewodu

pokarmowego

• 1897 badanie przełyku solami

bizmutu

• 1908 zastosowanie BaSO

4

Złoża barytu są zanieczyszczone

As

2

O

3

.

Sole baru rozpuszczalne w wodzie

są trujące.

Przygotowanie do badań

przewodu pokarmowego

• dwa dni przed badaniem - dieta

lekkostrawna

• dzień przed badaniem - dieta

płynna, środki przeczyszczające

• w dniu badania - na czczo,

lewatywa

Przygotowanie do badań z

użyciem donaczyniowych

środków cieniujących

• na czczo (4-6 godz.)
• dzień przed badaniem - środki

przeczyszczające (urografia)

• można zażyć leki (oprócz

insuliny)

Przeciwwskazania do podania

donaczyniowych środków

kontrastowych

• uczulenie na środki

kontrastowe

• odwodnienie
• przełom tarczycowy
• szpiczak mnogi

Działania niepożądane I

• kichanie
• kaszel
• zaczerwienienie

skóry

• uczucie gorąca
• nudności
• wymioty

• uderzenia krwi do

głowy

• swędzenie
• pokrzywka
• obrzęk powiek
• dreszcze

Działania niepożądane II

• spadek RR
• bradykardia
• duszności
• spastyczny kaszel

Działania niepożądane III

• wstrząs: tachykardia, duży spadek

RR

• skurcz oskrzeli i krtani
• napad dychawicy oskrzelowej
• obrzęk głośni
• obrzęk płuc
• drgawki

Działania niepożądane IV

• zatrzymanie krążenia i

oddychania

Postępowanie w

przypadku wystąpienia

skutków ubocznych

I

• Przerwać podawanie środka

cieniującego

• Obserwacja
• Blokery H1: Clemastin 2mg i.v.
• Bloker H1 + bloker H2
Clemastin 4-6 mg i.v.
Cymetydyna 5mg/kg i.v.

Postępowanie w

przypadku wystąpienia

skutków ubocznych

II

• Przerwać podawanie środka

cieniującego

• Płyny dożylnie
• Tlen: 3 l/min
• Ułożenie chorego z uniesionymi nogami
• Atropina 0,8-1,0mg (max. 3,0 mg!)

Postępowanie w

przypadku wystąpienia

skutków ubocznych

III

• Przerwać podawanie środka

cieniującego

• Płyny dożylnie
• Tlen: 3 l/min
• Ułożenie chorego z uniesionymi nogami
• Dopamina 2-5 µg/kg/min i.v.
Adrenalina 4-8 µg/min i.v.

Postępowanie w

przypadku wystąpienia

skutków ubocznych

III

• Diazepam 5-10 mg i.v. (drgawki)
• Furosemid 20-40 mg i.v. (obrzęk

płuc)

• Adrenalina 10 µg/min i.v. (skurcz

oskrzeli)

• Hydrokortyzon 100-300 mg i.v.

Postępowanie w

przypadku wystąpienia

skutków ubocznych

IV

• Resuscytacja krążeniowo-

oddechowa

Rodzaje badań

kontrastowych z użyciem

jodowych ś.k.

Donaczyniowo

• arteriografia
• flebografia
• urografia
• fistulografia

• TK

Pozanaczyniowo

• cystografia
• pielografia
• cholangiografia
• histerosalpingogr

afia

• mielografia

• TK