Technika stosowania

pikflometru

Sposoby podawania leków

wziewnych u dzieci

Ewa Cichocka-Jarosz

Oddział Pulmonologiczno-

Alergologiczny

Klinika Chorób Dzieci Katedry Pediatrii

USD

CM UJ

Jak najlepiej monitorować stan

oskrzeli u dziecka>5rż chorego na

astmę, czyli dlaczego pomocny jest

pikflometr ?

• Odzwierciedla stopień skurczu oskrzeli

• Umożliwia ocenę czynności oskrzeli,

zarówno w szpitalu, jak i w domu

• Pomaga ocenić ciężkość choroby

• Pomaga ocenić skuteczność leczenia

• Ułatwia ocenę ciężkości zaostrzeń astmy

Kiedy stosować pikflometr

(miernik szczytowego przepływu

wydechowego)

• Początkowo przynajmniej 1x dziennie

rano

(najwyższa wartość w ciągu doby)

• Każdorazowo w razie doraźnego

zaostrzenia dolegliwości

– przed i 10 minut po podaniu leku krótko

działającego

• Każdorazowo w razie kilkudniowego

zaostrzenia (infekcja)

– 2-3x/dobę, przed i po podaniu leku krótko

działającego

Jak stosować pikflometr

•

ustawić wskazówkę na dole skali w punkcie „0”

•

w pozycji stojącej wziąć głęboki wdech przez usta
trzymając w dłoni pikflometr

•

objąć szczelnie wargami ustnik i dmuchnąć z całej siły

•

odczytać na skali wartość pokazaną przez wskazówkę
pikflometru

•

powtórzyć pomiar dwukrotnie

•

zapisać najwyższą wartość z wszystkich trzech
pomiarów

Jak interpretować wartość PEF?

• U dzieci wartość PEF zależy od wysokości ciała, a nie od

wieku i płci

• Najwyższą wartość PEF osiąganą w okresie zdrowia i

dobrej kontroli objawów astmy, przyjmuje się za 100% N u
danego pacjenta

• Obniżenie wartości PEF <80%N wymaga doraźnego

podania krótko działającego 

2

mimetyku

• Przy dobrej kontroli astmy dobowa zmienność PEF < 20%
• Obliczanie dobowej zmienności PEF

PEF

max

- PEF

min

PEF = -----------------------------

0.5 x (PEF

max

+ PEF

min

)

Dlaczego leki wziewne w terapii

astmy oskrzelowej stanowią

optymalny wybór ?

• lek jest dostarczany bezpośrednio do dróg

oddechowych

• lek można podać szybko

• lek może być podawany przez samego pacjenta

• zasadnicze działanie miejscowe leku wiąże się

z brakiem lub nikłym ubocznym działaniem

ogólnoustrojowym

Sposoby podawania leków

wziewnych w astmie

oskrzelowej

• indywidualny dozownik ciśnieniowy

(meter dose inhaler, MDI)

– System EB (Easy Breath)

Cromogen

– Synchroner

Tilade

• indywidualny dozownik ciśnieniowy z komorą

przedłużającą

(MDI + spacer)

• inhalator proszkowy

(dry powder inhaler, DPI)

• inhalacje z rozproszeniem cząsteczek za pomocą

sprężonego powietrza/tlenu

(nebulizacja)

Zależność depozycji leku wziewnego

w oskrzelach od sposobu jego

podawania

• MDI 10%
• Easy-Breath, Synchroner

15%

Cromogen EB, Tilade Mint+ Synchroner

• MDI + spacer* 15 - 20%

*

przy prawidłowej technice konserwacji spacera

Pierat F.: Eur. Respir. J. 1999, 13: 673

• Turbohaler 35%

Dlaczego pomocna jest komora

powietrzna (spacer) ?

• pozwala na podanie leków inhalacyjnych od wieku

niemowlęcego

• poprawia koordynację wdechu z podaniem dawki leku
• zmniejsza osadzanie się cząstek leku w jamie ustnej i

gardle, poprawia proporcję aerozolu na korzyść
cząstek małych

• chroni przed efektem „zimnego freonu”
• stwarza mniejsze ryzyko obturacji oskrzeli niż użycie

samego dozownika ciśnieniowego

• zwiększa około 2-krotnie depozycję leku w dolnych

drogach oddechowych (do 20%)

Zasady inhalacji z dozownika

ciśnieniowego (MDI) połączonego z

komorą powietrzną

(spacerem)

• zdjąć osłonkę ustnika dozownika

• wstrząsnąć dozownikiem

• umieścić ustnik dozownika w otworze wlotowym dla

dozownika w przedłużaczu

• umieścić ustnik przedłużacza w ustach, szczelnie

obejmując go wargami

• nacisnąć dozownik

• wykonać kilka (4-6) powolnych, głębokich wdechów
• zwrócić uwagę na prawidłową pracę zastawek

przedłużacza

• w przypadku inhalacji glikokortykoidów wypłukać usta

po przyjęciu leku

• w przypadku inhalacji leku rozszerzającego, podać go w

pierwszej kolejności

Prawidłowa konserwacja komory

powietrznej (spacera)

• optymalnie do nowego spacera podać około

20 dawek leku, co zmniejsza oddziaływanie
elektrostatyczne jego ścianek

• po rozłożeniu na części, myć w ciepłej wodzie
• dokładnie wypłukać w ciepłej wodzie z

dodatkiem detergentu (płyn do naczyń w
stężeniu podanym przez producenta)

• nie wycierać, zostawić do wyschnięcia
• myć spacer średnio 1 raz w tygodniu

Najczęstsze błędy przy inhalacji z

dozownika ciśnieniowego (MDI)

połączonego z komorą powietrzną

(spacerem)

• zbyt gwałtowne/szybkie oddechy

• wdech wykonywany przez nos (efekt

„rozcieńczenia” dawki leku)

• w przypadku stosowania maseczki, brak jej

ścisłego przylegania do twarzy dziecka

• brak prawidłowego ruchu zastawek podczas

wdechu/wydechu

• podawanie kilku dawek leku naraz do spacera

Inhalatory proszkowe

(

dry powder

inhaler, DPI)

wyzwalane przepływem wdechowym

• inhalator z pojedynczą dawką leku,

na nośniku proszkowym np. laktozie

– Spinhaler

(kapsułki - Intal, Foradil)

– Diskhaler

(Flixotide, Becodisk, Serevent, Ventodisk)

– Discus

(Serevent)

• inhalator wielodawkowy (100-200

dawek), bez substancji nośnikowej

– Turbohaler

(Pulmicort, Bricanyl, Oxis)

Zalety inhalatorów proszkowych

(DPI)

• mały, poręczny rozmiar
• obecność licznika dawek
• duża odporność na warunki fizyczne

(wilgotność,

temperatura)

• eliminacja problemu koordynacji, bo dawka wyzwalana

wdechem pacjenta

• większa niż w przypadku dozowników ciśnieniowych

stabilność aerodynamiczna leku

• dobre rozdrobnienie leku wpływające na depozycję w

drogach oddechowych (do 30%)

•

Technika inhalacji przy użyciu

dysku

• Otworzyć dysk
• Załadować kolejną dawkę
• Zainhalować przy spokojnym wdechu

(30 l/min) obejmując ustnik

szczelnie wargami

• Nie wymaga koordynacji, bo dawka

wyzwalana wdechem

• Wysoka powtarzalność dawki

Technika inhalacji przy użyciu

turbohalera (TH)

• Odkręcić i zdjąć pokrywę ochronną
• Trzymając TH w pozycji pionowej załadować

dawkę leku, poprzez przekręcenie pokrętła u

podstawy TH, do oporu i powrót do

pierwotnego położenia

• Wykonać wydech, a następnie objąć ustnik

szczelnie wargami, utrzymując go w pozycji

poziomej

• Wykonać głęboki i silny wdech (60 l/min)
• Powrócić do normalnego toru oddychania
• Założyć ponownie pokrywę ochronną

Postacie handlowe preparatów

kromoglikanów i nedokromilu

• aerozol

– Cromogen /Cromogen EB

5mg/dawkę

– Cropoz Plus 5mg/dawkę
– Intal 5mg/dawkę
– Tilade/Tilade Mint + synchroner

2mg/dawkę

• kapsułki do inhalacji

– Cromolyn

20mg/dawkę

– Intal 20mg/dawkę

• roztwór do nebulizacji

– Cromohexal 20mg/2ml
– Intal 20mg /2ml

Postacie handlowe preparatów

glikokortykoidów inhalacyjnych

zalecanych u dzieci

• aerozol

– budesonid:

• Budesonid mite 50ug/dawke

• Budesonid forte 200ug/dawke

• Horacort (Izomer 22 R)

160ug/dawkę

• Pulmicort 50ug/dawkę

– propionian flutikazonu

• Flixotide

25, 50, 125, 250ug/dawkę

• proszek

– Pulmicort Turbohaler

100, 200ug/dawkę

– Flixotide dysk

50, 100, 250, 500ug/dawkę

• roztwór do nebulizacji

– Pulmicort

125, 250, 500ug/amp

Postacie handlowe długo działających



2

mimetyków inhalacyjnych

• aerozol

–

Salmeterol (Serevent)

25ug/dawkę

• proszek

–

Salmeterol (Serevent dysk)

50ug/dawkę

–

Formoterol

• Foradil kaps.

12ug/dawkę

• Oxis Turbohaler

4.5ug/dawkę

9.0ug/dawkę

Wziewne leki doraźne, stosowane

celem przerwania napadu astmy

(quick relief medications)

• Krótko działające



2

mimetyki

– salbutamol

częściowy agonista rec.



2

• aerosol (freon/bezfreon) 100ug/dawkę

• proszek (Ventodisk)

200ug/dawkę, 400ug/dawkę

• roztwór do nebulizacji

2.5mg/2.5ml, 5.0 mg/2.5ml, 5mg/1ml

– fenoterol

całkowity agonista rec.



2

• aerosol (Berotec)

100ug/dawkę

– terbutalina

częściowy agonista rec.



2

• proszek (Bricanyl) 500ug/dawkę

• Leki antycholinergiczne

– bromek ipratropium (Atrovent)-

nieselektywny inhib. rec. M

– bromek tiotropium -

selektywny inhibitor rec. M

1,

i M

3

• Krótko działające



2

mimetyki+lek antycholinerg.

– berodual