Inhalacje.
Sposoby podawania tlenu.
Pomoc w usprawnianiu
oddychania.

Inhalacja.

Inhalacja to wdychanie gazów oddechowych wraz z

rozpylonymi w nich środkami nawilżającymi

(woda) lub leczniczymi o działaniu miejscowym

(rozmiękczające śluz, hamujące przebieg

procesów zapalnych, rozszerzających oskrzela,

antybiotyki) lub ogólnym (np. adrenalina,

atropina). Podawanie leków drogą inhalacji

umożliwia szybsze działanie leku w ognisku

choroby, wpływa na zmniejszenie dawki leku,

osiągnięcie dużego stężenia leku w drogach

oddechowych przy jednoczesnym bardzo małym

stężeniu leków we krwi, co minimalizuje

ogólnoustrojowe działanie niepożądane.

Inhalacje wykonywane są przez pielęgniarki na pisemne
zlecenie lekarza lub samodzielnie na podstawie
Rozporządzenia MZ z dnia 7 listopada 2007 r.

Cele stosowania terapii
inhalacyjnej:

•

nawilżenie powietrza wdychanego;

•

nawilżenie błony śluzowej tchawicy i oskrzeli;

•

rozszerzenie oskrzeli;

•

zmniejszenie stanu zapalnego dróg
oddechowych;

•

rozrzedzenie wydzieliny z dróg oddechowych;

•

znieczulenie ogólne;

•

testy inhalacyjne na alergeny wziewne, np.
trawy, zboża.

Wskazania do terapii
inhalacyjnej:

•

tlenoterapia i oddychanie za pomocą respiratora;

•

przewlekłe schorzenia płuc;

•

ostre i przewlekłe stany zapalne dróg
oddechowych;

•

przygotowanie do gimnastyki oddechowej i
drenażu ułożeniowego;

•

profilaktyka niedodmy i zapalenia płuc;

•

rozpoznanie dychawicy oskrzelowej;

•

profilaktyka pneumocytozy u chorych z grup
ryzyka.

Przeciwwskazania do
stosowania leków w inhalacji
w chorobach dolnych dróg
oddechowych:

•

ciężka niewydolność serca;

•

niewydolność oddechowa niezwiązana z

mechanizmem obturacji oskrzeli;

•

przewlekłe,ciężkie choroby układu

oddechowego (gruźlica, nowotwory);

•

krwotok z dróg oddechowych.

Nie należy stosować inhalacji u chorych

pobudzonych, a metoda ultradźwiękowa nie

powinna być stosowana u chorych z

alergicznymi chorobami układu oddechowego,

również astmą.

Drogą inhalacji można
podawać:

•

antybiotyki;

•

chemioterapeutyki;

•

leki rozszerzające mięśnie gładkie oskrzeli przez pobudzenie

receptorów beta w ścianie oskrzeli;

•

leki rozszerzające oskrzela przez hamowanie działania

acetylocholiny uwalnianej z nerwów cholinergicznych w drogach

oddechowych;

•

leki hamujące syntezę mediatorów zapalnych, zmniejszające

produkcję śluzu, zmniejszające odczyn zapalny glikokortykosteroidy;

•

leki przeciwalergiczne i przeciwzapalne

•

leki mukolityczne- powodują rozrzedzenie i zmniejszenie lepkości

wytwarzanego przez błonę śluzową śluzu. Ułatwiają transport

śluzowo- rzęskowy, odkrztuszanie wydzieliny, zmniejszają obturację

dróg oddechowych;

•

leki hamujące transport przez błonkowy jonów sodu;

•

leki nawilżające.

STRUKTURA CZYNNOŚCI.

•

I. Czynności przygotowawcze

A.

Przygotowanie pielęgniarki:
1. Zapoznanie się ze zleceniem w indywidualnej karcie zleceń chorego.
2. Higieniczne umycie rąk.
3. Założenie rękawiczek jednorazowego użytku.

B.

Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia:
1. Przygotowanie sprzętu: miska nerkowata, chusteczki papierowe i worek na odpady,

podkład

ochronny, rękawiczki jednorazowego użytku, lek do inhalacji.

2. Przygotowanie inhalatora do pracy według instrukcji, tj. użytkowanie sterylnego

układu

przewodów oraz sterylnego pojemnika na wodę destylowaną.

3. Przygotowanie otoczenia, zamknięcie okien i drzwi, zapewnienie spokoju i ciszy.

C.

Przygotowanie pacjenta:
1. Poinformowanie pacjenta o celu, istocie i przebiegu zabiegu.
2. Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie zabiegu.
3. Zaplanowanie czasu wykonania zabiegu.
4. Poinformowanie o konieczności oczyszczenia nosa, zdjęciu okularów, wyjęciu szkieł

kontaktowych, u kobiet zmycie makijażu przed zabiegiem, niestosowanie inhalacji

bezpośrednio

przed lub po posiłkach, gdyż niektóre pary zawierające leki

wywołują odruchy wymiotne,

konieczności zgłaszania niepokojących objawów

występujących podczas zabiegu.

•

II.Czynności właściwe

1.Sprawdzenie tożsamości pacjenta.
2. Ułożenie pacjenta w preferowanej przez niego pozycji zapewniającej komfort i

bezpieczeństwo, najlepiej siedzącej z podparciem pleców lub półwysokiej.

3. Zabezpieczenie ubrania pacjenta podkładem ochronnym.
4. Zabezpieczenie włosów pacjenta chustką bawełnianą.
5. Postawienie w zasięgu ręki pacjenta miski nerkowatej i chusteczek do

odkrztuszania.

6. Podanie pacjentowi ustnika lub maski.
7.Polecenie pacjentowi, aby spokojnie i głęboko oddychał, przez nos lub usta, zależnie

od zlecenia i stosował odprężenia między oddechami.

8. Przysunięcie aparatu na odległość 50 cm od chorego.
9. Ustawienie żądanej wydajności rozpylania i stężenia aerozolu.
10. Włączenie inhalatora.
11. Czuwanie przy pacjencie podczas zabiegu, kontrolowanie prawidłowości działania

sprzętu.

12. Pomaganie podczas odkasływania.
13. Zakończenie inhalacji po wyczerpaniu zleconej ilości leku.
14. Wyłączenie inhalatora (także z sieci).
15. Usunięcie chustki i podkładów z ciała pacjenta.

•

III. Czynności końcowe.

A.

Uporządkowanie materiału, sprzętu, otoczenia:
1. Uporządkowanie zestawu po zabiegu.
2. Czyszczenie i odkażanie sprzętu wielorazowego użytku oraz przeznaczenie

go do

sterylizacji.

3. Przeznaczenie sprzętu jednorazowego użytku do utylizacji.

B.

Postępowanie z pacjentem:
1. Umożliwienie pacjentowi przeprowadzenie pielęgnacji jamy ustnej.
2. Skontrolowanie tętna i oddechu.
3. Poinformowanie, że 30 minut po inhalacji nie należy: palić tytoniu,

wychodzić na zimne

powietrze, głośno rozmawiać.

C.

Czynności końcowe wykonane przez pielęgniarkę:
1. Higieniczne umycie rąk.
2. Udokumentowanie zabiegu.

W terapii inhalacyjnej mamy
do wyboru następujące
generatory aerozoli:

•

inhalatory elektryczne

▫ a)inhalatory ultradźwiękowe
▫ b)inhalatory dyszowe
▫ c)inhalatory pneumatyczne;

•

dozowniki ciśnieniowe;

•

dozowniki proszkowe.

Inhalator a nebulizator

Nie są to nazwy synonimiczne. Inhalator
to urządzenie do uzyskania fazy
rozproszonej leku, natomiast nebulizator
to element inhalatora, tj. pojemnik na lek,
w nebulizatorze dochodzi do rozpylenia
podawanego leku w aerozol o pożądanej
średnicy cząstek.

Dozownik proszkowy.

Występuje w dwóch postaciach:

•

Urządzeń zawierających lek adsorbowany na nośniku

laktozowym, np.: Aerolizer, Spinhaler;

•

Dozowników proszkowych bez nośnika, działających w wyniku

turbulentnego przepływu powietrza przez układ przewodów, lek

pozostaje w czystej postaci, np.: Turbuhaler.

Dawka leku jest uwalniana z inhalatora za pomocą

powietrza, które przepływa przez urządzenie w czasie

wykonywania przez chorego wdechu.

Do wykonania skutecznej inhalacji chory powinien

wytworzyć przepływ powietrza przez inhalator o określonym

natężeniu; optymalny przepływ jest różny od 30 l/min do 120

l/min, w zależności od rodzaju inhalatora. Ze względu na różnicę

w wytwarzaniu przepływu powietrza wdechowego, inhalatory

powinny być indywidualnie dobierane do potrzeb każdego

pacjenta.

Inhalator typu dysk.

Dozownik ciśnieniowy

Jest to najbardziej popularna forma
wziewna podawania leków. Zawierają one
lek rozpuszczony lub zawieszony w
sprężonym gazie nośnikowym.Należą do
nich np.: skalowane inhalatory dawkujące
(MDI) lub wciąganie powietrza w chwili
wdechu (EB).

MDI

Elementy techniki stosowania:

•

wstrząsnąć energicznie inhalatorem przed użyciem, zdjąć kapturek osłonowy,

•

ustawić pojemnik w odległości ok.. 2-3 cm przed otwartymi ustami,

•

wykonać jak najgłębszy wdech,

•

odchylić głowę lekko do tyłu, trzymając inhalator 4 cm od lekko rozchylonych

ust; niektórzy zalecają objąć ustnik inhalatora wargami,

•

wraz z początkiem wdechu uwolnić aerozol przez jednorazowe dociśnięcie

metalowego pojemnika,

•

wykonać powolny, zdecydowany, głęboki wdech, zaciągając się uwolnionym

aerozolem,

•

na szczycie wdechu zatrzymać na kilka/kilkanaście sekund oddech,

•

wykonać powolny wydech ustami lub nosem,

•

wypłukać usta.

W celu ułatwienia stosowania inhalatora ciśnieniowego dostępne są

przystawki:
1. Przedłużające drogę leku do dróg oddechowych
2. Rezerwuarowe (spejsery)

EB

Elementy techniki stosowania:

•

wstrząsnąć energicznie inhalatorem przed użyciem,

•

otworzyć zatyczkę ustnika, ewentualnie nałożyć przedłużacz na ustnik,
trzymając inhalator ustnikiem do dołu,

•

wykonać głęboki wydech,

•

umieścić ustnik szczelnie między wargami (nie blokować dłonią otworów
wlotowych powietrza),

•

wykonać powolny głęboki wdech, podczas którego zostanie uwolniona dawka
leku,

•

wstrzymać oddech na ok.. 5-10 sekund,

•

wyjąć inhalator z ust i wykonać powolny wydech,

•

zamknąć zatyczkę (ewentualne zdjąć przedłużacz), trzymając inhalator
ustnikiem do dołu,

•

jeśli konieczne jest przyjęcie więcej niż 1 dawki odczekać: 30-60 sekund do
uwolnienia kolejnej dawki glikokortykosteroidów, 3-5 minut beta2-mimetyków,

•

wypłukać usta.

Podawanie tlenu.

Tlenoterapia to zabieg leczniczy, polegający na

podaniu choremu oddychania powietrza
atmosferycznego wzbogaconego w tlen lub
czystego tlenu. Tlenoterapia ciągła to podawanie
tlenu przez minimum 15 godzin na dobę,
pamiętając o stosowaniu przerw po 15-30 minut,
aby nie dopuścić do nadmiernego natlenienia.

Tlenoterapie są wykonywane z reguły na zlecenie lekarza. Nie dotyczy to
nagłych wypadków, w których pielęgniarka ma prawo, na podstawie własnej
oceny stanu pacjenta, podać tlen doraźnie lub stosować tlenoterapię ciągłą
pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa (Dz.
U. z 2007 r. Nr 210, poz. 1540 artykuł 1 pkt. 3).

Wskazania i cele do podawania
tlenu.

•

Wskazania do podawania tlenu:

▫ niewydolność wentylacyjna płuc,

▫ utrudnienie dyfuzji tlenu z pęcherzyków płucnych,

▫ zmniejszona ilość hemoglobiny,

▫ niewydolność i zwolnienie krążenia,

▫ zaburzenia wymiany gazowej na poziomie komórkowym,

▫ ostre stany zagrożenia życie, tj. wstrząs, zator tętnicy

płucnej, nagłe zatrzymanie krążenia, zawał serca.

•

Cele podania tlenu:

▫ wzbogacenie wydychanego powietrza odpowiednią dawką

tlenu w celu ułatwienia choremu oddychania,

▫ zwiększenie ciśnienia cząstkowego tlenu we krwi w celu

uniknięcia niedoboru tlenu w tkankach

Zagrożenia podczas
podawania tlenu

•

Wybuch, pożar

•

Pogorszenie samopoczucia, ból za mostkiem, zaburzenia charakteru oddechu,

włącznie z jego zatrzymaniem, obrzęk zatok obocznych nosa i ból głowy,

wzdęcia brzucha i trudności w oddychaniu,

•

Obniżenie temperatury ciała u osób w podeszłym wieku,

•

Niezauważenie wyczerpania butli z tlenem,

•

Wysychanie błony śluzowej dróg oddechowych i upośledzenie ruchu rzęsek,

•

Uszkodzenie śródbłonka włośniczek płucnych z przejściem elementów

morfotycznych krwi do przestrzeni śródmiąższowych i pęcherzyków płucnych

oraz gromadzenie makrofagów i granulocytów obojętnochłonnych w płucach,

•

Nieodwracalne uszkodzenie tkanek oka i mózgu u noworodka oraz płuc u

chorych w każdym wieku, w przypadku nadmiaru tlenu w tkankach,

•

Możliwość zachłyśnięcia się wymiocinami w przypadku stosowania maski

częściowo zwrotnej,

•

Zakażenie- będące wynikiem podawania skażonej mieszaniny oddechowej

•

Pęknięcie żołądka

Metody tlenoterapii:

1.

Bierna- tlen jest wdychany dzięki
zachowanej wydolnej wentylacji
chorego.

2.

Czynna- tlen (lub mieszanina
oddechowa) wtłaczany jest do dróg
oddechowych i pęcherzyków płucnych
chorego przy pomocy oddechu
wymuszonego (oddech zastępczy).

Techniki tlenoterapii:
Techniki wykorzystujące…

…małe przepływy
tlenu- tlen podawany
jest przez:

1.

Cewnik donosowy

2.

Kaniulę
nosową(„wąsy
tlenowe”)

3.

Prostą maskę
tlenową

4.

Maskę częściowo
zwrotną

…duże przepływy
tlenu- tlen podawany
jest przez:

1.

Maskę bezzwrotną

2.

Maskę Venturiego

3.

Przez układ Reesa

4.

Pod namiotem
tlenowym

Tlen medyczny można
pobierać z:

1.

Sieci gazów medycznych szpitala
(oddziału).

2.

Butli z tlenem sprężonym o różnej
pojemności.

3.

Koncentratora tlenowego.

4.

Indywidualnego pojemnika z ciekłym
tlenem.

STRUKTURA CZYNNOŚCI.

•

I. Czynności przygotowawcze

A.

Przygotowanie pielęgniarki:
1. Zapoznanie się ze zleceniem w indywidualnej karcie zleceń chorego lub własna ocena

stanu pacjenta.
2. Higieniczne umycie rąk.
3. Założenie rękawiczek jednorazowego użytku.

B.

Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia:
1. Przygotowanie sprzętu: naczynie na odpadki, lignina, rękawiczki jednorazowego użytku,

oraz w zależności od techniki podania tlenu:
-np. Jednorazowa prosta maska tlenowa lub maska częściowo zwrotna lub jednorazowy cewnik

do nosa bądź jednorazowa kaniula nosowa- technika wykorzystująca małe

przepływy tleny;

-np. Jednorazowa maska Venturiego lub jednorazowa maska bezzwrotna- technika

wykorzystująca duże przepływy tlenu;
-np. Układ Reesa- do oddychania czystym tlenem.
2. Przygotowanie i sprawdzenie źródła tlenu:
a) w przypadku stosowania butli tlenowej:
- usunięcie kapturka ochronnego; otworzenie na chwilę głównego zaworu, połączenie

równolegle ciśnieniomierza; skontrolowanie na manometrze ciśnienia w butli; kontrola

szczelności i sprawności; kontrola zapasu tlenu; ocena czasu, na jaki wystarczy zapas tlenu w

butli;

b) w przypadku korzystania z centralnej tlenowni:
- sprawdzenie zaworu z tlenem;
- połączenie drenu z reduktorem, sprawdzenie poziomu wody destylowanej w nawilżaczu tlenu.
3. Zorganizowanie bezpiecznych warunków na Sali chorego; wyeliminowanie otwartego źródła

ognia, sprawdzenie instalacji elektrycznej dzwonka alarmowego, zachowanie bezpiecznej

odległości butli tlenowej od grzejników i innych urządzeń elektrycznych. Zapewnić

temperaturę na Sali około 21 stopni.

C. Przygotowanie pacjenta:

1. Poinformowanie pacjenta o celu, istocie i przebiegu zabiegu.
2. Uzyskanie zgody pacjenta.
3. Uprzedzenie pacjenta o możliwości wystąpienia przyspieszonego oddechu.
4. Zachęcanie pacjenta, aby oddychał spokojnie i głęboko.
5. Omówienie pielęgnacji skóry twarzy w przypadku stosowania maski tlenowej.
6. Podanie pacjentowi maski do ręki w celu oswojenia się z nią.
7. Zalecenie wyjęcia przez pacjenta szkieł kontaktowych w przypadku stosowania cewnika do

nosa.
8. Poinformowanie o: konieczności oddychania przez nos w wypadku stosowania kaniuli;

konieczności zgłaszania pielęgniarce wszelkich niepokojących objawów lub

niedogodności

występujących podczas zabiegu; zachowania spokoju oraz unikaniu

gwałtownych ruchów

podczas zabiegu.

•

II. Czynności właściwe
1. Sprawdzenie tożsamości pacjenta.
2. Ułożenie pacjenta we wcześniej uzgodnionej pozycji, najlepiej półwysokiej.
3. Oczyszczenie nosa pacjenta.
4. Założenie cewnika- posmarowanie cewnika żelem znieczulającym i wprowadzenie do

jamy nosa na głębokość obliczoną na podstawie pomiaru odległości od czubka nosa do

płatka

usznego pacjenta, tak aby jego koniec nie wystawał poza tylny łuk

gardłowy; kaniuli- tak aby wąsy kaniuli znajdowały się powyżej progu nosa; lub maski

tlenowej- o rozmiarze

odpowiadającym wielkości twarzoczaski pacjenta tak, aby

szczelnie przylegała do twarzy.
5. Ustawienie małego przepływu tlenu, przyzwyczajenie pacjenta do tlenu.
6. Przymocowanie cewnika, kaniuli lub maski do twarzy pacjenta.
7. Upewnienie się, czy cewnik, kaniula bądź maska jest dobrze założona i nie

przeszkadza pacjentowi.
8. Ustawienie szybkości przepływu tlenu w zależności od stanu pacjenta i stosowanej

techniki.
9. Stałe monitorowanie stanu pacjenta podczas zabiegu.
10. Zamknięcie dopływu tlenu po określonym w zleceniu czasie jego podawania.
11. Usunięcie cewnika, kaniuli lub maski.

•

III. Czynności końcowe

A.

Uporządkowanie materiału, sprzętu, otoczenia:
1. Uporządkowanie zestawu po zabiegu.
2. Przeznaczenie sprzętu jednorazowego użytku do utylizacji.

B.

Postępowanie z pacjentem:
1. Monitorowanie stanu pacjenta po zabiegu
2. Skontrolowanie stanu jamy ustnej i nosowej po zabiegu i postępowanie
zgodne z wynikami

oceny.

C.

Czynności końcowe wykonywane przez pielęgniarkę:
1. Higieniczne mycie rąk.
2. Udokumentowanie zabiegu.

Wspomaganie
odkrztuszania wydzieliny z
dróg oddechowych.

Oklepywanie.

Oklepywanie jest jedną z technik masażu

klasycznego o mocnym działaniu bodźcowym,
powodującym przekrwienie tkanek. Dłoń podczas
oklepywania jest lekko zgięta, ze złączonymi
palcami i kciukiem, kształtem przypominając
„łódkę”, „łyżeczkę”. Między klatką piersiową
pacjenta a dłonią znajduje się przestrzeń
wypełniona powietrzem, która przeniesiona
podczas uderzenia na klatkę piersiową powoduje
jej drganie.

STRUKTURA CZYNNOŚCI.

•

I. Czynności przygotowawcze

A.

Przygotowanie pielęgniarki
1. Higieniczne mycie rąk.

B.

Przygotowanie materiałów, sprzętu, otoczenia

C.

Przygotowanie pacjenta:
1.Wyjaśnienie celu przebiegu czynności.
2. Uzyskanie zgody pacjenta na przeprowadzenie zabiegu i uzgodnienie
czasu

wykonywania czynności.

3. Przedstawienie planu zmiany pozycji podczas wykonywania czynności.

•

II. Czynności właściwe
1. Założenie rękawiczek jednorazowego użytku.
2. Polecenie pacjentowi wykonywania 3-4 oddechów torem przeponowym.
3. Naniesienie na dłonie lotionu.
4. Nacieranie lotionem pleców pacjenta, w kierunku od dołu do góry i powrót ruchem

owalnym

do dołu, bez odrywania dłoni od ciała pacjenta.

5. Złożenie dłoni, kształt jej przypomina „łódkę”.
6. Wykonywanie oklepywania pleców od podstawy klatki piersiowej, wzdłuż przebiegu żeber,

do szczytu płuc, naprzemiennie po obu stronach kręgosłupa, z ominięciem łopatek,

kręgosłupa. Uderzenia powinny rozpoczynać się w momencie wydechu i przebiegać

najpierw łagodnie, następnie ze zwiększoną siła, a końcowe powinny być szybkie,

powierzchowne, dość mocne, niebolesne, wykonywane dłonią poruszającą się tylko w

stawach nadgarstkowych- w celu doprowadzenia dróg oddechowych do drżeń, wibracji..
7. Wykonanie oklepywania klatki piersiowej od przodu, zaczynając od łuku żebrowego do

obojczyka, omijając okolice serca i piersi u kobiety. W początkowej fazie dłonią złożoną

w

„łódkę”, następnie płaską pięścią lub krawędzią dłoni.
8. Uciskanie w czasie wydechu przyłożonymi dłońmi klatki piersiowej nad zajętym polem

płucnym i rozluźnienie podczas wdechu.
9. Uciskanie płasko ułożonymi dłońmi dolnych bocznych części klatki piersiowej w czasie

wdechu.

10. Mobilizowanie pacjenta do odkrztuszania wydzieliny do chusteczki
higienicznej podczas

uciskania klatki piersiowej.

11. Obserwowanie charakteru ewakuowanej wydzieliny (ilość, gęstość,
zabarwienie).

•

III. Czynności końcowe

A.

Postępowanie z pacjentem:
1. Zabezpieczenie pozycji dogodnej dla pacjenta.
2. Podanie płynu do przepłukania ust.

B.

Uporządkowanie sprzętu, materiałów, otoczenia.

C.

Czynności końcowe wykonywane przez pielęgniarkę:
1. Higieniczne mycie rąk.

Wstrząsanie.

Wstrząsanie jest to zabieg wspomagający

odkrztuszanie wydzieliny z dróg oddechowych.
Dłoń podczas wstrząsania jest zgięta w ten sam
sposób jak przy opukiwaniu, ale palce dłoni nie
są złączone, lecz rozstawione. Miejsce
przyłożenia opuszków palców do klatki
piersiowej to przestrzenie międzyżebrowe.
Podczas wstrząsania ruchy drgania są
przenoszone na klatkę piersiową i narządy
wewnątrz niej.

STRUKTURA CZYNNOŚCI.

I.

Czynności przygotowawcze- tak jak w przypadku oklepywania klatki
piersiowej.

II.

Czynności właściwe
1. Założenie rękawiczek jednorazowego użytku.
2. Polecenie pacjentowi wykonywania 2-3 oddechów torem przeponowym.
3. Opukiwanie pleców pacjenta od podstawy klatki piersiowej do szczytu
płuc opuszkami palców wzdłuż przebiegu żeber.
4. Opukiwanie przedniej części klatki piersiowej. Najpierw czynności
wykonuje pielęgniarka, następnie sam pacjent.
5 Uciskanie płasko ułożonymi dłońmi dolnych bocznych części klatki
piersiowej w czasie wydechu.
6. Mobilizowanie pacjenta do odkrztuszania wydzieliny do chusteczki
higienicznej podczas uciskania klatki piersiowej.
7. Obserwowanie charakteru ewakuowanej wydzieliny (ilość, gęstość,
zabarwienie).

III. Czynności końcowe- tak jak w przypadku oklepywania klatki piersiowej.

Drenaż ułożeniowy.

Drenaż ułożeniowy to zespół czynności

wykonywanych przez pielęgniarkę po badaniu
lekarskim i analizie zdjęć radiologicznych,
polegających na układaniu pacjenta w różnych
pozycjach ciała. Stosowanie pozycji drenażowych
ułatwia ewakuację zalegającej wydzieliny,
powoduje zmniejszenie procesów zapalnych,
umożliwia antybiotykom dotarcie do obszarów
tkanek objętych zapaleniem, poprawę wentylacji
płuc i przygotowanie pacjenta do zabiegów
diagnostycznych oraz leczniczych.

Podczas prowadzenia drenażu biernego zastosowanie mają

następujące pozycje:

•

Pozioma na plecach;

•

Pozioma na boku;

•

Pozioma na boku z rotacją do przodu;

•

Pozioma na boku z rotacją do tyłu;

•

Trendelenburga odnosząca się do wszystkich wymienionych
pozycji (dodatkowe pochylenie łóżka pod kątem 15- 20 stopni, tak
aby głowa pacjenta znajdowała się poniżej kończyn dolnych)

•

Wysoka na plecach

Cel i wskazania drenażu
ułożeniowego:

•

Cel: ułatwienie odpływu wydzieliny z dróg oddechowych i
„osuszenie” oskrzeli.

•

Wskazania:

▫ Procesy chorobowe w układzie oddechowym powodujące

utrudnianie ewakuacji wydzieliny;

▫ Procesy zapalne w obrębie płuc;
▫ Przygotowanie pacjenta do bronchografii;
▫ Przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego w obrębie

klatki piersiowej.

Przeciwwskazania do stosowania
drenażu ułożeniowego:

▫ Podeszły wiek;
▫ Nadciśnienie tętnicze krwi;
▫ Wzmożone ciśnienie śród czaszkowe;
▫ Objawy niewydolności krążenia lub

niewydolności oddechowej;

▫ Przebyty udar mózgu;
▫ Ostry okres zawału mięśnia sercowego.

Zasady układania pacjentów w
pozycjach drenażowych:

•

Znajomość topografii segmentów oskrzelowo- płucnych oraz

przebiegu oskrzeli segmentowych w kierunku oskrzeli płatowych i

głównych.

•

Znajomość przez pielęgniarkę wyników badań radiologicznego płuc i

bronchoskopii.

•

Pielęgniarka powinna dobrać taką pozycję pacjenta, aby dopływ

wydzieliny odbywał się pod wpływem siły ciężkości.

•

U pacjenta drenaż ułożeniowy należy stosować 2-3 razy dziennie.

•

Nachylenie ciała pacjenta pod kątem ułatwiającym odpływ wydzieliny

uzyskuje się za pomocą ustawienia łóżka pionizacyjnego lub

podkładającego pod nogi łóżka klocki, czy też układając pacjenta na

tak zwanym „koziołku”.

•

Ze względu na męczący charakter niektórych stosowanych pozycji,

pacjent układa się podpierając poduszkami, jednocześnie stabilizując

jego pozycję.

•

Przy stosowaniu szybko zmieniających się pozycji, czas utrzymania

danego ułożenia wynosi 15-20 sekund.

•

W przypadku toczących się procesów zapalnych w więcej niż jednym

segmencie układa się pacjenta w odpowiednio dobranych pozycjach

drenażowych, rozpoczynając od górnych płatów płuc.