Prowadzenie pojazdu
Prowadzenie pojazdu
pod wpływem alkoholu i
pod wpływem alkoholu i
innych środków
innych środków
psychoaktywnych
psychoaktywnych
Środki psychoaktywne
Środki psychoaktywne
pogarszające sprawność
pogarszające sprawność
psychomotoryczną
psychomotoryczną
kierowcy:
kierowcy:
Alkohol
Alkohol
Narkotyki
Narkotyki
Niektóre leki
Niektóre leki
Konsekwencje spożycia
Konsekwencje spożycia
środków psychoaktywnych
środków psychoaktywnych
przez kierowcę:
przez kierowcę:
ograniczenie widzenia przestrzennego
ograniczenie widzenia przestrzennego
ograniczona spostrzegawczość; około
ograniczona spostrzegawczość; około
90% informacji dociera do kierowcy
90% informacji dociera do kierowcy
poprzez kanał wzrokowy, a ten
poprzez kanał wzrokowy, a ten
właśnie jest najszybciej zakłócany
właśnie jest najszybciej zakłócany
przez środki psychoaktywne
przez środki psychoaktywne
sprawność widzenia trzeźwego kierowcy:
sprawność widzenia trzeźwego kierowcy:
w dzień: 100%
w dzień: 100%
w nocy: 66%
w nocy: 66%
sprawność widzenia przy stężeniu alkoholu 1,1
sprawność widzenia przy stężeniu alkoholu 1,1
promila:
promila:
w dzień: 45%
w dzień: 45%
w nocy: 30%
w nocy: 30%
wydłużenie czasu reakcji
wydłużenie czasu reakcji
rozproszenie uwagi; trudności z koncentracją
rozproszenie uwagi; trudności z koncentracją
uwagi
uwagi
podwyższenie pewności siebie
podwyższenie pewności siebie
zwiększenie podatności na olśnienie
zwiększenie podatności na olśnienie
trudności z rozpoznawaniem spadków i
trudności z rozpoznawaniem spadków i
wzniesień na jezdni oraz elementów pobocza
wzniesień na jezdni oraz elementów pobocza
spowolnienie adaptacji wzroku do ciemności
spowolnienie adaptacji wzroku do ciemności
błędne ocenianie odległości i prędkości
błędne ocenianie odległości i prędkości
Alkohol rozkłada się w organizmie z
Alkohol rozkłada się w organizmie z
częstotliwością około 10g na godzinę.
częstotliwością około 10g na godzinę.
Dopuszczalny stan spożycia alkoholu w
Dopuszczalny stan spożycia alkoholu w
trakcie prowadzenia pojazdu w Polsce:
trakcie prowadzenia pojazdu w Polsce:
do 0,2 promila
do 0,2 promila
(art. 14 Ustawy Prawo
(art. 14 Ustawy Prawo
o Ruchu Drogowym z dn. 20.06.97; Dz.
o Ruchu Drogowym z dn. 20.06.97; Dz.
U. 1997.98.602)
U. 1997.98.602)
Stan po spożyciu alkoholu:
Stan po spożyciu alkoholu:
0,21-0,5
0,21-0,5
promila
promila
(status prawny wykroczenia)
(status prawny wykroczenia)
Stan nietrzeźwości:
Stan nietrzeźwości:
powyżej 0,5
powyżej 0,5
promila
promila
(status prawny przestępstwa)
(status prawny przestępstwa)
Kraje, w których obowiązuje
Kraje, w których obowiązuje
całkowity zakaz spożycia alkoholu
całkowity zakaz spożycia alkoholu
przed prowadzeniem pojazdu:
przed prowadzeniem pojazdu:
Bułgaria, Czechy, Słowacja, Turcja,
Bułgaria, Czechy, Słowacja, Turcja,
Węgry
Węgry
Jedna porcja standardowa
Jedna porcja standardowa
(równowartość 10g czystego alkoholu
(równowartość 10g czystego alkoholu
etylowego): 200g piwa (5%) = 100g
etylowego): 200g piwa (5%) = 100g
wina (10%) = 25g wódki (40%)
wina (10%) = 25g wódki (40%)
puszka piwa 0,33l o mocy 4,4% = 1,45
puszka piwa 0,33l o mocy 4,4% = 1,45
porcji standardowej
porcji standardowej
puszka piwa 0,33l o mocy 5,8% = 1,90
puszka piwa 0,33l o mocy 5,8% = 1,90
porcji standardowej
porcji standardowej
puszka piwa 0,33l o mocy 8,1% = 2,67
puszka piwa 0,33l o mocy 8,1% = 2,67
porcji standardowej
porcji standardowej
kieliszek 100g szampana (wina musującego)
kieliszek 100g szampana (wina musującego)
9-12% = 0,9-1,2 porcji standardowej
9-12% = 0,9-1,2 porcji standardowej
butelka 0,75l wina owocowego (gronowego)
butelka 0,75l wina owocowego (gronowego)
9-12% = 6,75-9 porcji standardowych
9-12% = 6,75-9 porcji standardowych
kieliszek 50g nalewki średnio 16% = 0,8
kieliszek 50g nalewki średnio 16% = 0,8
porcji standardowej
porcji standardowej
lampka 50g koniaku średnio 40% = 2 porcje
lampka 50g koniaku średnio 40% = 2 porcje
standardowe
standardowe
Zaburzenia powodowane przez
Zaburzenia powodowane przez
alkohol w organizmie kierowcy:
alkohol w organizmie kierowcy:
3-4‰ – spadek ciśnienia krwi, obniżenie
3-4‰ – spadek ciśnienia krwi, obniżenie
temperatury, możliwy powolny zanik funkcji
temperatury, możliwy powolny zanik funkcji
oddechowych, powyżej 4‰ – śpiączka
oddechowych, powyżej 4‰ – śpiączka
2-3‰ – zaburzenia mowy, wzmożona senność,
2-3‰ – zaburzenia mowy, wzmożona senność,
obniżenie zdolności kontroli własnego
obniżenie zdolności kontroli własnego
zachowania i poruszania się
zachowania i poruszania się
1-2‰ – zaburzenia koordynacji mięśniowej i
1-2‰ – zaburzenia koordynacji mięśniowej i
równowagi, osłabienie sprawności intelektualnej
równowagi, osłabienie sprawności intelektualnej
i pamięci, brawura, opóźnienie czasu reakcji,
i pamięci, brawura, opóźnienie czasu reakcji,
wahania nastroju (euforia, agresja)
wahania nastroju (euforia, agresja)
0,8‰ – błędna ocena własnych możliwości,
0,8‰ – błędna ocena własnych możliwości,
znaczne obniżenie samokontroli i koncentracji
znaczne obniżenie samokontroli i koncentracji
0,5‰ – zmniejszenie zdolności
0,5‰ – zmniejszenie zdolności
rozpoznawania sytuacji, pobudliwość,
rozpoznawania sytuacji, pobudliwość,
upośledzenie koordynacji wzrokowo-
upośledzenie koordynacji wzrokowo-
ruchowej, pogorszenie ostrości widzenia i
ruchowej, pogorszenie ostrości widzenia i
oceny odległości, opóźnienie adaptacji oka do
oceny odległości, opóźnienie adaptacji oka do
ciemności i ruchomych źródeł światła
ciemności i ruchomych źródeł światła
0,3‰ – drobne zaburzenia równowagi i
0,3‰ – drobne zaburzenia równowagi i
koordynacji, gorsze spostrzeganie kształtu
koordynacji, gorsze spostrzeganie kształtu
przedmiotów w oddali, nieznaczne zmiany
przedmiotów w oddali, nieznaczne zmiany
funkcjonalne i poczucie zadowolenia
funkcjonalne i poczucie zadowolenia
0,2‰ – dłuższe spostrzeganie
0,2‰ – dłuższe spostrzeganie
0,1‰ – rozproszona uwaga
0,1‰ – rozproszona uwaga
0,03-0,1‰ – fizjologiczny poziom alkoholu we
0,03-0,1‰ – fizjologiczny poziom alkoholu we
krwi, bez większego ryzyka
krwi, bez większego ryzyka
Wyniki badań dotyczących statystyk
Wyniki badań dotyczących statystyk
wypadków drogowych zaistniałych
wypadków drogowych zaistniałych
wskutek spożycia alkoholu przez
wskutek spożycia alkoholu przez
osobę kierującą pojazdem (Krzykała,
osobę kierującą pojazdem (Krzykała,
2004):
2004):
stężenie alkoholu we krwi kierowcy równe
stężenie alkoholu we krwi kierowcy równe
0,3‰ zwiększa ryzyko wypadku
0,3‰ zwiększa ryzyko wypadku
siedmiokrotnie w porównaniu z osobą
siedmiokrotnie w porównaniu z osobą
trzeźwą
trzeźwą
stężenie alkoholu we krwi kierowcy równe
stężenie alkoholu we krwi kierowcy równe
1,49‰ zwiększa ryzyko wypadku trzydzieści
1,49‰ zwiększa ryzyko wypadku trzydzieści
jeden razy w porównaniu z osobą trzeźwą
jeden razy w porównaniu z osobą trzeźwą
stężenie alkoholu we krwi kierowcy równe
stężenie alkoholu we krwi kierowcy równe
1,5‰ zwiększa ryzyko wypadku
1,5‰ zwiększa ryzyko wypadku
sto
sto
dwadzieścia razy
dwadzieścia razy
w porównaniu z osobą
w porównaniu z osobą
trzeźwą
trzeźwą
Fakty i mity związane z
Fakty i mity związane z
prowadzeniem pojazdu po spożyciu
prowadzeniem pojazdu po spożyciu
alkoholu (źródło: „Alkohol i
alkoholu (źródło: „Alkohol i
kierowca” – broszura Państwowej
kierowca” – broszura Państwowej
Agencji Rozwiązywania Problemów
Agencji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych):
Alkoholowych):
Wytrzeźwieję, gdy napiję się kawy.
Wytrzeźwieję, gdy napiję się kawy.
o
MIT!
MIT!
To nie kawa, ale wątroba usuwa
To nie kawa, ale wątroba usuwa
alkohol z organizmu. Kofeina zawarta w
alkohol z organizmu. Kofeina zawarta w
kawie jest stymulatorem, który znosi
kawie jest stymulatorem, który znosi
efekt senności wywołany spożyciem
efekt senności wywołany spożyciem
alkoholu,
nie
powoduje
jednak
alkoholu,
nie
powoduje
jednak
wytrzeźwienia.
wytrzeźwienia.
Wytrzeźwieję, gdy przespaceruję się
Wytrzeźwieję, gdy przespaceruję się
na świeżym powietrzu.
na świeżym powietrzu.
o
MIT!
MIT!
Ani świeże, ani chłodne powietrze
Ani świeże, ani chłodne powietrze
nie
przyspieszy
procesu
trawienia
nie
przyspieszy
procesu
trawienia
alkoholu.
alkoholu.
Pojadę powoli i ostrożnie; do domu
Pojadę powoli i ostrożnie; do domu
nie mam daleko.
nie mam daleko.
o
MIT!
MIT!
Jazda po spożyciu alkoholu NIGDY
Jazda po spożyciu alkoholu NIGDY
nie jest bezpieczna; ponadto alkohol
nie jest bezpieczna; ponadto alkohol
zaburza wyczucie odległości i prędkości,
zaburza wyczucie odległości i prędkości,
a także opóźnia reakcje kierowcy.
a także opóźnia reakcje kierowcy.
Piłem/łam tylko piwo bezalkoholowe.
Piłem/łam tylko piwo bezalkoholowe.
o
MIT!
MIT!
Piwo
bezalkoholowe
również
Piwo
bezalkoholowe
również
zawiera alkohol – do 1,5%. Jeżeli wypije
zawiera alkohol – do 1,5%. Jeżeli wypije
się większa ilość, skutek jest podobny do
się większa ilość, skutek jest podobny do
wypicia „zwykłego” piwa.
wypicia „zwykłego” piwa.
Dużo zjadłem/łam, więc mogę więcej
Dużo zjadłem/łam, więc mogę więcej
wypić / Zjem coś, to wytrzeźwieję.
wypić / Zjem coś, to wytrzeźwieję.
o
MIT!
MIT!
Alkohol jest szybko wchłaniany do
Alkohol jest szybko wchłaniany do
krwiobiegu, a tylko niewielka jego część
krwiobiegu, a tylko niewielka jego część
przedostaje się przez ścianki żołądka.
przedostaje się przez ścianki żołądka.
Duża ilość trawionego jedzenia może
Duża ilość trawionego jedzenia może
rozcieńczyć alkohol, ale go nie usunie
rozcieńczyć alkohol, ale go nie usunie
ani nie zneutralizuje.
ani nie zneutralizuje.
Ważę więcej od innych, więc mogę
Ważę więcej od innych, więc mogę
więcej wypić.
więcej wypić.
o
MIT!
MIT!
Jest bardzo prawdopodobne, że
Jest bardzo prawdopodobne, że
osoba drobnej budowy ciała szybciej
osoba drobnej budowy ciała szybciej
poczuje
efekt
wypitego
alkoholu.
poczuje
efekt
wypitego
alkoholu.
Wielkość i waga ciała nie wpływają
Wielkość i waga ciała nie wpływają
jednak na szybkość przemiany alkoholu
jednak na szybkość przemiany alkoholu
w organizmie i NIE GRAWANTUJĄ
w organizmie i NIE GRAWANTUJĄ
TRZEŹWOŚCI!
TRZEŹWOŚCI!
Jest ciepło, więc szybko wypocę
Jest ciepło, więc szybko wypocę
wypity alkohol.
wypity alkohol.
o
MIT!
MIT!
Jedynie 6-10% alkoholu jest
Jedynie 6-10% alkoholu jest
wydalane przez skórę, w oddechu lub w
wydalane przez skórę, w oddechu lub w
moczu. 90-94% alkoholu musi ulec
moczu. 90-94% alkoholu musi ulec
rozkładowi w wątrobie.
rozkładowi w wątrobie.
Piłem/łam jedynie lekkie drinki, więc
Piłem/łam jedynie lekkie drinki, więc
mogę prowadzić.
mogę prowadzić.
o
MIT!
MIT!
Nawet, jeżeli nie odczuwamy alkoholu
Nawet, jeżeli nie odczuwamy alkoholu
w drinku, nie oznacza to, że jest go mniej
w drinku, nie oznacza to, że jest go mniej
lub że jest on mniej szkodliwy. Smak
lub że jest on mniej szkodliwy. Smak
alkoholu łatwo można zmienić lub stłumić
alkoholu łatwo można zmienić lub stłumić
owocami lub słodkimi syropami, jednak
owocami lub słodkimi syropami, jednak
alkohol
jako
substancja
pozostaje
alkohol
jako
substancja
pozostaje
niezmieniony. Należy także pamiętać, że
niezmieniony. Należy także pamiętać, że
dwutlenek węgla zawarty w napojach
dwutlenek węgla zawarty w napojach
będących składowymi drinka powodują
będących składowymi drinka powodują
szybsze przedostanie się alkoholu do krwi.
szybsze przedostanie się alkoholu do krwi.
Nietrzeźwy kierowca stanowi
Nietrzeźwy kierowca stanowi
POWAŻNE ZAGROŻENIE W RUCHU
POWAŻNE ZAGROŻENIE W RUCHU
DROGOWYM, nie tylko dla siebie, ale
DROGOWYM, nie tylko dla siebie, ale
dla innych uczestników ruchu
dla innych uczestników ruchu
drogowego!
drogowego!
Po czym rozpoznać osobę
Po czym rozpoznać osobę
prowadzącą pojazd pod wpływem
prowadzącą pojazd pod wpływem
działania środków
działania środków
psychoaktywnych?
psychoaktywnych?
przekracza linie na jezdni lub wręcz jedzie
przekracza linie na jezdni lub wręcz jedzie
niewłaściwą stroną jezdni
niewłaściwą stroną jezdni
robi bardzo szerokie zakręty
robi bardzo szerokie zakręty
jedzie bardzo powoli
jedzie bardzo powoli
zatrzymuje się lub hamuje gwałtownie i bez
zatrzymuje się lub hamuje gwałtownie i bez
powodu
powodu
jedzie nierównym tempem
jedzie nierównym tempem
powoli reaguje na sytuacje na drodze
powoli reaguje na sytuacje na drodze
przeklina, jest nadmiernie pobudliwy, wymachuje
przeklina, jest nadmiernie pobudliwy, wymachuje
rękoma
rękoma
jedzie biernie za innym pojazdem
jedzie biernie za innym pojazdem
skręca ostro/i lub tam gdzie jest zakaz wjazdu
skręca ostro/i lub tam gdzie jest zakaz wjazdu
jedzie bez świateł, kierunkowskazów
jedzie bez świateł, kierunkowskazów
Rady praktyczne:
Rady praktyczne:
jeżeli jedziesz przed kierowcą, którego
jeżeli jedziesz przed kierowcą, którego
podejrzewasz o stan po spożyciu środków
podejrzewasz o stan po spożyciu środków
psychoaktywnych, pozwól, żeby Cię
psychoaktywnych, pozwól, żeby Cię
wyminął
wyminął
jeżeli ów kierowca jest przed Tobą –
jeżeli ów kierowca jest przed Tobą –
utrzymuj odpowiedni dystans
utrzymuj odpowiedni dystans
jeżeli ten pojazd zbliża się do Ciebie –
jeżeli ten pojazd zbliża się do Ciebie –
zatrzymaj się na poboczu i poczekaj, aż
zatrzymaj się na poboczu i poczekaj, aż
odjedzie
odjedzie
Leki psychoaktywne i narkotyki
Leki psychoaktywne i narkotyki
(Burski i Skoczylas, xxxx; Dymura i
(Burski i Skoczylas, xxxx; Dymura i
Woroń, 2008):
Woroń, 2008):
leki, które zakłócają sprawność psychofizyczną, przez
leki, które zakłócają sprawność psychofizyczną, przez
co ograniczają zdolność do bezpiecznego
co ograniczają zdolność do bezpiecznego
prowadzenia pojazdów mechanicznych to leki z
prowadzenia pojazdów mechanicznych to leki z
kategorii:
kategorii:
leków anksjolitycznych
leków anksjolitycznych
leków nasennych
leków nasennych
leków przeciwdepresyjnych
leków przeciwdepresyjnych
leków przeciwpsychotycznych
leków przeciwpsychotycznych
leków przeciwpadaczkowych
leków przeciwpadaczkowych
leków stosowanych w leczeniu choroby Parkinsona
leków stosowanych w leczeniu choroby Parkinsona
silnych leków przeciwbólowych
silnych leków przeciwbólowych
leków przeciwmigrenowych
leków przeciwmigrenowych
leków przeciwwymiotnych
leków przeciwwymiotnych
leków przeciwalergicznych
leków przeciwalergicznych
poszczególne grupy leków wywołują
poszczególne grupy leków wywołują
różne objawy zaburzenia sprawności
różne objawy zaburzenia sprawności
psychofizycznej:
psychofizycznej:
leki przeciwbólowe narkotyczne powodują:
leki przeciwbólowe narkotyczne powodują:
stany euforyczne
stany euforyczne
zaburzenia czynności ośrodków
zaburzenia czynności ośrodków
autonomicznych
autonomicznych
morfina w małych dawkach upośledza procesy
morfina w małych dawkach upośledza procesy
myślowe i czynności ruchowe
myślowe i czynności ruchowe
leki przeciwbólowe nienarkotyczne
leki przeciwbólowe nienarkotyczne
powodują:
powodują:
stany euforyczne (niektóre leki z tej grupy)
stany euforyczne (niektóre leki z tej grupy)
senność
senność
splątanie świadomości
splątanie świadomości
znużenie
znużenie
zaburzenia koordynacji ruchów
zaburzenia koordynacji ruchów
leki nasenne powodują:
leki nasenne powodują:
upośledzenie sprawności psychomotorycznej
upośledzenie sprawności psychomotorycznej
UNIEMOŻLIWIAJĄ PROWADZENIE POJAZDU
UNIEMOŻLIWIAJĄ PROWADZENIE POJAZDU
leki psychotropowe:
leki psychotropowe:
upośledzenie czynności psychicznych i intelektualnych
upośledzenie czynności psychicznych i intelektualnych
spowolnienie lub pobudzenie psychoruchowe (w zależności
spowolnienie lub pobudzenie psychoruchowe (w zależności
od leku)
od leku)
spadek lub wzrost pobudzenia emocjonalnego (w zależności
spadek lub wzrost pobudzenia emocjonalnego (w zależności
od leku)
od leku)
lęk, podniecenie, gwałtowny spadek nastroju (w zależności
lęk, podniecenie, gwałtowny spadek nastroju (w zależności
od leku)
od leku)
upośledzenie zdolności skojarzeniowych
upośledzenie zdolności skojarzeniowych
upośledzenie trafności podejmowanych decyzji
upośledzenie trafności podejmowanych decyzji
ograniczenia spostrzegawczości
ograniczenia spostrzegawczości
zaburzenia zdolności koncentrowania uwagi
zaburzenia zdolności koncentrowania uwagi
pogłębiające się zmęczenie i znużenie
pogłębiające się zmęczenie i znużenie
bezsenność
bezsenność
bóle i zawroty głowy
bóle i zawroty głowy
niepokój
niepokój
depersonalizacja
depersonalizacja
UNIEMOŻLIWIAJĄ PROWADZENIE POJAZDU
UNIEMOŻLIWIAJĄ PROWADZENIE POJAZDU
leki przeciwhistaminowe i cholinolityczne
leki przeciwhistaminowe i cholinolityczne
powodują:
powodują:
upośledzenie funkcji poznawczych
upośledzenie funkcji poznawczych
osłabienie czujności
osłabienie czujności
senność
senność
obniżenie sprawności psychomotorycznej
obniżenie sprawności psychomotorycznej
działanie zależne od dawki i pacjenta
działanie zależne od dawki i pacjenta
antybiotyki powodują:
antybiotyki powodują:
zaburzenia równowagi i słuchu
zaburzenia równowagi i słuchu
zmniejszenie pola widzenia
zmniejszenie pola widzenia
leki hormonalne mogą powodować:
leki hormonalne mogą powodować:
zmniejszenie zdolności rozróżniania barw
zmniejszenie zdolności rozróżniania barw
krople do oczu powodują obniżenie zdolności
krople do oczu powodują obniżenie zdolności
widzenia
widzenia
środki do znieczulenia ogólnego i miejscowego są
środki do znieczulenia ogólnego i miejscowego są
bezwzględnym przeciwwskazaniem do
bezwzględnym przeciwwskazaniem do
prowadzenia pojazdu
prowadzenia pojazdu
Konsekwencje prawne prowadzenia
Konsekwencje prawne prowadzenia
pojazdu pod wpływem leków
pojazdu pod wpływem leków
działających psychoaktywnie:
działających psychoaktywnie:
jeżeli lek będzie oddziaływał na organizm jak środek
jeżeli lek będzie oddziaływał na organizm jak środek
działający podobnie do alkoholu lub wywoła stan po
działający podobnie do alkoholu lub wywoła stan po
użyciu alkoholu, kierujący pojazdem poniesie
użyciu alkoholu, kierujący pojazdem poniesie
odpowiedzialność za wykroczenie z art. 87 KW; co
odpowiedzialność za wykroczenie z art. 87 KW; co
wiąże się z karą grzywny w wysokości do 5000zł i
wiąże się z karą grzywny w wysokości do 5000zł i
możliwością utraty uprawnień do kierowania na okres
możliwością utraty uprawnień do kierowania na okres
od 6 miesięcy do 3 lat
od 6 miesięcy do 3 lat
jeżeli lek będzie oddziaływał na organizm jak środek
jeżeli lek będzie oddziaływał na organizm jak środek
odurzający lub wywoła stan nietrzeźwości, kierujący
odurzający lub wywoła stan nietrzeźwości, kierujący
poniesie odpowiedzialność za przestępstwo z art.
poniesie odpowiedzialność za przestępstwo z art.
178a KK, z co grozi mu kara pozbawienia wolności do
178a KK, z co grozi mu kara pozbawienia wolności do
dwóch lat, grzywna w wysokości do 720000zł i utrata
dwóch lat, grzywna w wysokości do 720000zł i utrata
prawa jazdy na okres od jednego roku do dziesięciu
prawa jazdy na okres od jednego roku do dziesięciu
lat
lat