Żegluga śródlądowa
Żegluga śródlądowa
1
1
Znaczenie transportu
Znaczenie transportu
morskiego we współczesnej
morskiego we współczesnej
wymianie międzynarodowej
wymianie międzynarodowej
- żegluga morska
- żegluga morska
2
2
Transport morski obsługuje
Transport morski obsługuje
największą część
największą część
międzynarodowych obrotów towarowych.
międzynarodowych obrotów towarowych.
Szacuje się, iż pod względem masy ładunkowej tą
Szacuje się, iż pod względem masy ładunkowej tą
gałęzią transportu przemieszczanych jest około 75%
gałęzią transportu przemieszczanych jest około 75%
całości światowej wymiany towarowej.
całości światowej wymiany towarowej.
3
3
Znaczenie i udział żeglugi morskiej w
Znaczenie i udział żeglugi morskiej w
przewozach międzynarodowych
przewozach międzynarodowych
uzależniony jest,
uzależniony jest,
różnicuje się w zależności
różnicuje się w zależności
od następujących
od następujących
okoliczności;
okoliczności;
•
położenia geograficznego,
położenia geograficznego,
•
rodzaju przewożonych ładunków,
rodzaju przewożonych ładunków,
•
kierunków wymiany towarowej danego państwa lub
kierunków wymiany towarowej danego państwa lub
ugrupowania integracyjnego,
ugrupowania integracyjnego,
•
stopnia uzależnienia handlu zagranicznego od drogi
stopnia uzależnienia handlu zagranicznego od drogi
morskiej konkretnego państwa,
morskiej konkretnego państwa,
•
stanu technicznego i organizacyjnego infrastruktury
stanu technicznego i organizacyjnego infrastruktury
punktowej - portów morskich oraz ich dostępności,
punktowej - portów morskich oraz ich dostępności,
•
od stopnia rozwoju konkurencyjnych gałęzi transportu.
od stopnia rozwoju konkurencyjnych gałęzi transportu.
4
4
Korzystanie z żeglugi morskiej w przewozach
Korzystanie z żeglugi morskiej w przewozach
międzynarodowych jest najbardziej opłacalne w
międzynarodowych jest najbardziej opłacalne w
przypadku przewozów na duże odległości.
przypadku przewozów na duże odległości.
Zaletami
Zaletami
tej gałęzi transportu jest:
tej gałęzi transportu jest:
•
nieograniczona struktura ładunkowa przewozów,
nieograniczona struktura ładunkowa przewozów,
•
silna degresja - obniżenie jednostkowych kosztów
silna degresja - obniżenie jednostkowych kosztów
przemieszczania ładunków,
przemieszczania ładunków,
•
łatwy dostęp do głównych światowych centrów
łatwy dostęp do głównych światowych centrów
gospodarczych,
gospodarczych,
•
nieograniczony praktycznie zasięg pływania statków.
nieograniczony praktycznie zasięg pływania statków.
5
5
Elementami obniżającymi -
Elementami obniżającymi -
wadami
wadami
konkurencyjność
konkurencyjność
tej gałęzi transportu jest;
tej gałęzi transportu jest;
- niewielka prędkość eksploatacyjna statków, około
- niewielka prędkość eksploatacyjna statków, około
30-35 km/h,
30-35 km/h,
- relatywnie mała częstotliwość ich kursowania,
- relatywnie mała częstotliwość ich kursowania,
- czasochłonne operacje manipulacyjne.
- czasochłonne operacje manipulacyjne.
Powoduje to, że nie jest to rodzaj transportu preferujący
Powoduje to, że nie jest to rodzaj transportu preferujący
ładunki wymagające
ładunki wymagające
szybkiej dostawy
szybkiej dostawy
oraz
oraz
niewielkich
niewielkich
partii ładunkowych o dużej wartości
partii ładunkowych o dużej wartości
, w przypadku
, w przypadku
których ważną rolę odgrywa czas przemieszczania ze
których ważną rolę odgrywa czas przemieszczania ze
względu na zamrożenie środków obrotowych.
względu na zamrożenie środków obrotowych.
6
6
W żegludze morskiej podobnie jak w innych
W żegludze morskiej podobnie jak w innych
gałęziach transportu przewoźnicy tj.
gałęziach transportu przewoźnicy tj.
właściciele
właściciele
statków – armatorzy
statków – armatorzy
obsługują;
obsługują;
•
ładunki będące przedmiotem międzynarodowego obrotu
ładunki będące przedmiotem międzynarodowego obrotu
towarowego prowadzonego przez państwo na
towarowego prowadzonego przez państwo na
terytorium, którego dany armator ma swoją siedzibę,
terytorium, którego dany armator ma swoją siedzibę,
•
ładunki przewożone w tranzycie, czyli towary państw
ładunki przewożone w tranzycie, czyli towary państw
obcych przemieszczane przez porty macierzyste danego
obcych przemieszczane przez porty macierzyste danego
armatora,
armatora,
•
ładunki będące przedmiotem obrotu towarowego
ładunki będące przedmiotem obrotu towarowego
pomiędzy państwami trzecimi.
pomiędzy państwami trzecimi.
7
7
Żegluga regularna -
Żegluga regularna -
liniowa
liniowa
Transport morski
żegluga morska
Żegluga nieregularna -
Żegluga nieregularna -
trampowa
trampowa
8
8
W
W
żegludze regularnej
żegludze regularnej
rejs trwa od momentu
rejs trwa od momentu
rozpoczęcia załadunku w porcie początkowym do
rozpoczęcia załadunku w porcie początkowym do
momentu zakończenia wyładunku w tym samym
momentu zakończenia wyładunku w tym samym
porcie.
porcie.
W
W
żegludze trampowej
żegludze trampowej
rejs trwa od momentu
rejs trwa od momentu
rozpoczęcia załadunku w porcie początkowym –
rozpoczęcia załadunku w porcie początkowym –
porcie załadunku towaru do momentu ukończenia
porcie załadunku towaru do momentu ukończenia
wyładunku towaru w porcie jego przeznaczenia.
wyładunku towaru w porcie jego przeznaczenia.
9
9
W literaturze przedmiotu można spotkać również
W literaturze przedmiotu można spotkać również
pojęcie
pojęcie
żeglugi kabotażowej
żeglugi kabotażowej
, polegającej na
, polegającej na
przewozie ładunków pomiędzy portami tego samego
przewozie ładunków pomiędzy portami tego samego
państwa, a więc ładunków, które
państwa, a więc ładunków, które
nie są
nie są
przedmiotem
przedmiotem
międzynarodowego obrotu
międzynarodowego obrotu
towarowego.
towarowego.
10
10
Głównymi cechami
Głównymi cechami
żeglugi regularnej - liniowej
żeglugi regularnej - liniowej
są:
są:
•
regularna obsługa określonych portów załadunku i
regularna obsługa określonych portów załadunku i
wyładunku, dokonywana według ustalonego rozkładu
wyładunku, dokonywana według ustalonego rozkładu
rejsów,
rejsów,
•
dominacja w przewozach towarów drobnicowych,
dominacja w przewozach towarów drobnicowych,
stosowanie stawek frachtowych zgodnie z ustaloną
stosowanie stawek frachtowych zgodnie z ustaloną
przez przewoźnika taryfą,
przez przewoźnika taryfą,
•
przemieszczanie ładunków w mniejszych partiach lub
przemieszczanie ładunków w mniejszych partiach lub
jako pojedyncze przesyłki,
jako pojedyncze przesyłki,
•
przewóz ładunków mających postać zarówno wyrobów
przewóz ładunków mających postać zarówno wyrobów
gotowych, jak i półfabrykatów,
gotowych, jak i półfabrykatów,
•
brak zależności od jednego zleceniodawcy - załadowcy.
brak zależności od jednego zleceniodawcy - załadowcy.
11
11
Statki liniowe
Statki liniowe
-
-
drobnicowce pływają pomiędzy
drobnicowce pływają pomiędzy
ustalonymi w rozkładach rejsów
ustalonymi w rozkładach rejsów
portami bazowymi
portami bazowymi
.
.
Portem bazowym określany jest port, do którego statki
Portem bazowym określany jest port, do którego statki
linii regularnej zawijają stale i bez pobierania dodatku.
linii regularnej zawijają stale i bez pobierania dodatku.
12
12
.
Armatorzy żeglugi regularnej, zwłaszcza
Armatorzy żeglugi regularnej, zwłaszcza
eksploatujący kontenerowce,
eksploatujący kontenerowce,
ograniczają
ograniczają
liczbę
liczbę
obsługiwanych portów bazowych ze względu m. in.;
obsługiwanych portów bazowych ze względu m. in.;
- wysokie koszty eksploatacji statków,
- wysokie koszty eksploatacji statków,
- dążenie do jak największej częstotliwości rejsów,
- dążenie do jak największej częstotliwości rejsów,
- starania o maksymalne wykorzystanie ładowności
- starania o maksymalne wykorzystanie ładowności
statków poprzez koncentrowanie w kilku zaledwie
statków poprzez koncentrowanie w kilku zaledwie
miejscach całej masy ładunkowej przeznaczonej na
miejscach całej masy ładunkowej przeznaczonej na
dany rejs.
dany rejs.
Działania te umożliwiają efektywne wykorzystanie
Działania te umożliwiają efektywne wykorzystanie
wysoko wydajnych, kosztownych urządzeń
wysoko wydajnych, kosztownych urządzeń
przeładunkowych.
przeładunkowych.
13
13
.
Tendencje te powodują, że w coraz
Tendencje te powodują, że w coraz
mniejszej
mniejszej
liczbie portów
liczbie portów
koncentruje się coraz większa masa
koncentruje się coraz większa masa
towarowa będąca przedmiotem handlu
towarowa będąca przedmiotem handlu
zagranicznego.
zagranicznego.
Pozostałe porty, które nie mają szans stania się
Pozostałe porty, które nie mają szans stania się
portami bazowymi dla światowych linii żeglugowych,
portami bazowymi dla światowych linii żeglugowych,
upatrują swą przyszłość w pełnieniu roli
upatrują swą przyszłość w pełnieniu roli
punktów
punktów
dowozowo-odwozowych
dowozowo-odwozowych
do portów bazowych.
do portów bazowych.
Los taki spotkał wszystkie porty bałtyckie, które za
Los taki spotkał wszystkie porty bałtyckie, które za
pomocą serwisów dowozowych zasilają takie
pomocą serwisów dowozowych zasilają takie
europejskie centra portowe, jak Hamburg, Brema,
europejskie centra portowe, jak Hamburg, Brema,
Rotterdam czy Antwerpia.
Rotterdam czy Antwerpia.
14
14
Ograniczenie liczby portów bazowych ma
Ograniczenie liczby portów bazowych ma
miejsce m. in. ze względu na konieczność
miejsce m. in. ze względu na konieczność
utrzymywania
utrzymywania
serwis
serwis
ów
ów
liniow
liniow
ych
ych
,
,
niezależnie od
niezależnie od
ilości ładunków zebranych z poszczególnych portów.
ilości ładunków zebranych z poszczególnych portów.
W konsekwencji armator ponosi koszty
W konsekwencji armator ponosi koszty
utrzymania linii bez względu na stopień
utrzymania linii bez względu na stopień
wykorzystania ładowności i zdolności przewozowej
wykorzystania ładowności i zdolności przewozowej
eksploatowanego tonażu.
eksploatowanego tonażu.
Taki charakter żeglugi
Taki charakter żeglugi
liniowej
liniowej
powoduje, że
powoduje, że
większość kosztów utrzymania regularnego serwisu
większość kosztów utrzymania regularnego serwisu
ma charakter stały.
ma charakter stały.
W
W
żegludze kontenerowej
żegludze kontenerowej
, w której
, w której
wykorzystywana jest droga i nowoczesna flota, udział
wykorzystywana jest droga i nowoczesna flota, udział
kosztów stałych dochodzi do 90%.
kosztów stałych dochodzi do 90%.
15
15
Taka struktura kosztów oraz duże rozproszenie
Taka struktura kosztów oraz duże rozproszenie
załadowców powodują, że w żegludze liniowej nie
załadowców powodują, że w żegludze liniowej nie
stosuje się cen umownych, lecz
stosuje się cen umownych, lecz
ceny taryfowe
ceny taryfowe
.
.
Taryfy frachtowe w żegludze morskiej mają
Taryfy frachtowe w żegludze morskiej mają
charakter poufny, w związku z czym kontrahenci muszą
charakter poufny, w związku z czym kontrahenci muszą
zgłaszać się po informacje bezpośrednio do armatora lub
zgłaszać się po informacje bezpośrednio do armatora lub
do jego agenta.
do jego agenta.
Umowę o przewóz w żegludze liniowej nazywa się
Umowę o przewóz w żegludze liniowej nazywa się
umową bukingową
umową bukingową
.
.
16
16
Umowa bukingowa
Umowa bukingowa
to rodzaj umowy stosowany
to rodzaj umowy stosowany
w transporcie morskim, której przedmiot odnosi się do
w transporcie morskim, której przedmiot odnosi się do
poszczególnych partii ładunków przewożonych statkami
poszczególnych partii ładunków przewożonych statkami
liniowymi.
liniowymi.
Na podstawie umów bukingowych przewozi się
Na podstawie umów bukingowych przewozi się
różnorodne ładunki, przeważnie odrębnie opakowane i
różnorodne ładunki, przeważnie odrębnie opakowane i
oznaczone, pochodzące od różnych załadowców.
oznaczone, pochodzące od różnych załadowców.
Umowa bukingowa ma charakter
Umowa bukingowa ma charakter
umowy
umowy
konsensualnej
konsensualnej
, czyli dochodzi do skutku już z chwilą
, czyli dochodzi do skutku już z chwilą
porozumienia się stron co do wszystkich istotnych
porozumienia się stron co do wszystkich istotnych
postanowień.
postanowień.
Umowa może być zawarta w dowolnej formie np.
Umowa może być zawarta w dowolnej formie np.
telefonicznie, pisemnie. Często występuje potwierdzenie
telefonicznie, pisemnie. Często występuje potwierdzenie
umowy w tzw.
umowy w tzw.
nocie bukingowej
nocie bukingowej
.
.
17
17
Umowa bukingowa jest zawierana pomiędzy
Umowa bukingowa jest zawierana pomiędzy
właścicielem towaru
właścicielem towaru
– załadowcą lub działającym w
– załadowcą lub działającym w
jego imieniu pełnomocnikiem - spedytorem a
jego imieniu pełnomocnikiem - spedytorem a
armatorem
armatorem
lub jego agentem.
lub jego agentem.
W związku z tym przewoźnik liniowy musi mieć
W związku z tym przewoźnik liniowy musi mieć
swoich agentów, akwirujących ładunki na jego statki, we
swoich agentów, akwirujących ładunki na jego statki, we
wszystkich portach obsługiwanej linii.
wszystkich portach obsługiwanej linii.
Ma to oczywiście wpływ na poziom kosztów stałych
Ma to oczywiście wpływ na poziom kosztów stałych
eksploatacji danego serwisu.
eksploatacji danego serwisu.
18
18
Przewóz ładunków jest dokonywany na warunkach
Przewóz ładunków jest dokonywany na warunkach
ustalonych
ustalonych
przez przewoźnika liniowego.
przez przewoźnika liniowego.
Warunki te są szczegółowo zapisane w
Warunki te są szczegółowo zapisane w
konosamencie liniowym
konosamencie liniowym
, który jest podstawowym
, który jest podstawowym
dokumentem
dokumentem
przewozowym
przewozowym
występującym w żegludze
występującym w żegludze
regularnej.
regularnej.
Stanowi on potwierdzenie przyjęcia do przewozu
Stanowi on potwierdzenie przyjęcia do przewozu
morskiego
morskiego
ładunku
ładunku
w nim oznaczonego i jednocześnie
w nim oznaczonego i jednocześnie
zobowiązanie
zobowiązanie
przewoźnika do wydania
przewoźnika do wydania
ładunku
ładunku
posiadaczowi oryginału
posiadaczowi oryginału
konosamentu w porcie
konosamentu w porcie
przeznaczenia.
przeznaczenia.
19
19
Konosament liniowy
Konosament liniowy
to morski list przewozowy
to morski list przewozowy
w żegludze regularnej, świadectwo ładunkowe
w żegludze regularnej, świadectwo ładunkowe
potwierdzające odbiór określonego ładunku na statek
potwierdzające odbiór określonego ładunku na statek
i zobowiązujące przewoźnika do wydania ładunku w
i zobowiązujące przewoźnika do wydania ładunku w
porcie przeznaczenia posiadaczowi konosamentu.
porcie przeznaczenia posiadaczowi konosamentu.
Wystawiony przez przewoźnika albo w jego
Wystawiony przez przewoźnika albo w jego
imieniu przez kapitana statku lub inną osobę.
imieniu przez kapitana statku lub inną osobę.
Konosament liniowy jest rodzajem towarowego
Konosament liniowy jest rodzajem towarowego
papieru wartościowego, który może podlegać
papieru wartościowego, który może podlegać
obrotowi.
obrotowi.
20
20
Konosament liniowy
Konosament liniowy
może być wystawiony;
może być wystawiony;
-
na imiennie określonego odbiorcę ładunku,
na imiennie określonego odbiorcę ładunku,
-
na zlecenie załadowcy lub wskazanej przez niego
na zlecenie załadowcy lub wskazanej przez niego
osoby – konosament na zlecenie,
osoby – konosament na zlecenie,
-
na okaziciela.
na okaziciela.
21
21
.
Można wymienić jeszcze inne rodzaje konosamentów:
Można wymienić jeszcze inne rodzaje konosamentów:
•
zwykły
zwykły
- wystawia się przy przewozie towarów jednym
- wystawia się przy przewozie towarów jednym
statkiem bezpośrednio z portu załadowania do portu
statkiem bezpośrednio z portu załadowania do portu
przeznaczenia,
przeznaczenia,
•
bezpośredni
bezpośredni
- obejmuje przewóz towaru z portu
- obejmuje przewóz towaru z portu
załadowania do portu przeznaczenia połączony z
załadowania do portu przeznaczenia połączony z
przeładunkiem w jednym lub kilku portach i zmianą
przeładunkiem w jednym lub kilku portach i zmianą
przewoźników,
przewoźników,
•
stosowany w transporcie multimodalnym
stosowany w transporcie multimodalnym
-
-
wystawia armator występujący w roli operatora
wystawia armator występujący w roli operatora
przewozów multimodalnych, który ponosi
przewozów multimodalnych, który ponosi
odpowiedzialności za towar, pomimo użycia do jego
odpowiedzialności za towar, pomimo użycia do jego
przewozu różnych środków transportu.
przewozu różnych środków transportu.
22
22
.
Międzynarodowe przewozy dokonywane na
Międzynarodowe przewozy dokonywane na
podstawie konosamentów są poddane uregulowaniom
podstawie konosamentów są poddane uregulowaniom
Konwencji Brukselskiej
Konwencji Brukselskiej
o konosamentach z 1924r.
o konosamentach z 1924r.
wraz z włączonymi do niej w 1968 r.
wraz z włączonymi do niej w 1968 r.
Regułami Visby
Regułami Visby
oraz
oraz
Protokołem Brukselskim
Protokołem Brukselskim
z 1979 r.
z 1979 r.
W 1992 r. weszła w życie podpisana w Hamburgu,
W 1992 r. weszła w życie podpisana w Hamburgu,
Konwencja o przewozie towarów drogą morską, zwana
Konwencja o przewozie towarów drogą morską, zwana
Regułami Hamburskimi
Regułami Hamburskimi
, która stopniowo zastępowała
, która stopniowo zastępowała
Konwencję Brukselską.
Konwencję Brukselską.
23
23
W Polsce podstawy prawne w zakresie realizacji
W Polsce podstawy prawne w zakresie realizacji
przewóz żeglugą morską reguluje
przewóz żeglugą morską reguluje
kodeks morski
kodeks morski
.
.
Przyjęty ustawą z dnia 18 września 2001 r. w znacznej
Przyjęty ustawą z dnia 18 września 2001 r. w znacznej
mierze oparty jest na regulacjach międzynarodowych.
mierze oparty jest na regulacjach międzynarodowych.
Kodeks morski nie ma zastosowania w przypadku, gdy
Kodeks morski nie ma zastosowania w przypadku, gdy
dana kwestia została odmiennie uregulowana w umowie
dana kwestia została odmiennie uregulowana w umowie
międzynarodowej, której stroną jest Polska.
międzynarodowej, której stroną jest Polska.
24
24
.
Współczesna
Współczesna
żegluga liniowa
żegluga liniowa
coraz częściej
coraz częściej
odchodzi od klasycznych zasad stosowania stałych
odchodzi od klasycznych zasad stosowania stałych
warunków przewozu i niezmiennych przez dłuższy czas
warunków przewozu i niezmiennych przez dłuższy czas
taryf.
taryf.
Zwiększają się możliwości
Zwiększają się możliwości
negocjowania
negocjowania
stawek frachtowych
stawek frachtowych
i
i
wysokości rabatów
wysokości rabatów
, głównie
, głównie
w stosunku do partnerów dłużej współpracujących z
w stosunku do partnerów dłużej współpracujących z
linią oraz dostarczających ładunki systematycznie w
linią oraz dostarczających ładunki systematycznie w
większych ilościach.
większych ilościach.
Duże możliwości mają w tym względzie
Duże możliwości mają w tym względzie
spedytorzy gromadzący ładunki od wielu drobnych
spedytorzy gromadzący ładunki od wielu drobnych
właścicieli i regularnie bukujący większe partie
właścicieli i regularnie bukujący większe partie
ładunkowe na poszczególne statki.
ładunkowe na poszczególne statki.
25
25
.
Dążąc jednak do osłabienia negatywnych skutków
Dążąc jednak do osłabienia negatywnych skutków
walki konkurencyjnej, armatorzy liniowi organizowali się
walki konkurencyjnej, armatorzy liniowi organizowali się
w różnego rodzaju porozumienia.
w różnego rodzaju porozumienia.
Najbardziej znaną i rozpowszechnioną formą są
Najbardziej znaną i rozpowszechnioną formą są
konferencje żeglugowe
konferencje żeglugowe
, których początki sięgają XIX
, których początki sięgają XIX
w. jest to, z ekonomicznego punktu widzenia,
w. jest to, z ekonomicznego punktu widzenia,
kartel
kartel
,
,
który prowadzi wspólną politykę taryfową i rabatową,
który prowadzi wspólną politykę taryfową i rabatową,
ustala wspólny rozkład rejsów dla swoich członków oraz
ustala wspólny rozkład rejsów dla swoich członków oraz
przydziela im określoną pulę towarów.
przydziela im określoną pulę towarów.
Porozumienia te cieszą się przywilejem w postaci
Porozumienia te cieszą się przywilejem w postaci
wyłączenia ich spod działania antymonopolowych
wyłączenia ich spod działania antymonopolowych
regulacji, jakie obowiązują w poszczególnych państwach
regulacji, jakie obowiązują w poszczególnych państwach
czy ugrupowaniach państw.
czy ugrupowaniach państw.
26
26
Armatorzy zrzeszają się w konferencje do
Armatorzy zrzeszają się w konferencje do
obsługi jednego, wybranego szlaku.
obsługi jednego, wybranego szlaku.
W 1983 r., po wielu latach trudnych negocjacji,
W 1983 r., po wielu latach trudnych negocjacji,
wszedł w życie
wszedł w życie
kodeks postępowania konferencji
kodeks postępowania konferencji
liniowych
liniowych
, uchwalony przez Konferencję Narodów
, uchwalony przez Konferencję Narodów
Zjednoczonych do Spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD),
Zjednoczonych do Spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD),
którego zadaniem było regulowanie zasad
którego zadaniem było regulowanie zasad
postępowania konferencji żeglugowych.
postępowania konferencji żeglugowych.
27
27
.
Oprócz armatorów należących do konferencji,
Oprócz armatorów należących do konferencji,
szlaki żeglugowe obsługują też w sposób regularny
szlaki żeglugowe obsługują też w sposób regularny
armatorzy pozakonferencyjni
armatorzy pozakonferencyjni
, zwani outsiderami.
, zwani outsiderami.
Często wchodzą oni w układy z konferencjami,
Często wchodzą oni w układy z konferencjami,
zyskując status
zyskując status
outsiderów tolerowanych
outsiderów tolerowanych
.
.
Wzrastające w ostatnim czasie znaczenie outsiderów
Wzrastające w ostatnim czasie znaczenie outsiderów
oraz tendencje deregulacyjne, występujące w
oraz tendencje deregulacyjne, występujące w
transporcie międzynarodowym, powodują, iż
transporcie międzynarodowym, powodują, iż
tradycyjny system konferencyjny przeżywa kryzys.
tradycyjny system konferencyjny przeżywa kryzys.
Armatorzy zawierają inne, bardziej luźne związki
Armatorzy zawierają inne, bardziej luźne związki
o charakterze stabilizacyjnym, mające na celu
o charakterze stabilizacyjnym, mające na celu
prowadzenie wspólnej polityki frachtowej, wspólną
prowadzenie wspólnej polityki frachtowej, wspólną
eksploatację statków.
eksploatację statków.
28
28
.
Przeciwwagą dla struktur monopolistycznych,
Przeciwwagą dla struktur monopolistycznych,
takich jak konferencje żeglugowe lub innego typu
takich jak konferencje żeglugowe lub innego typu
porozumienia, mają być
porozumienia, mają być
rady załadowców –
rady załadowców –
właścicieli
właścicieli
towarów przewożonych żeglugą morską.
towarów przewożonych żeglugą morską.
Ich zadaniem jest m. in.;
Ich zadaniem jest m. in.;
- prowadzenie wspólnej - w imieniu licznej rzeszy
- prowadzenie wspólnej - w imieniu licznej rzeszy
rozdrobnionych załadowców - polityki w stosunku do
rozdrobnionych załadowców - polityki w stosunku do
organizacji armatorskich,
organizacji armatorskich,
- zawieranie porozumień, opiniowanie taryf,
- zawieranie porozumień, opiniowanie taryf,
negocjowanie cen i warunków przewozu,
negocjowanie cen i warunków przewozu,
- udzielanie załadowcom porad, informacji.
- udzielanie załadowcom porad, informacji.
Rady takie istnieją w skali poszczególnych państw,
Rady takie istnieją w skali poszczególnych państw,
a w Europie tworzą związek zwany Europejską Radą
a w Europie tworzą związek zwany Europejską Radą
Załadowców.
Załadowców.
29
29
.
Istotną cechą żeglugi regularnej jest wysoki
Istotną cechą żeglugi regularnej jest wysoki
stopień centralizacji i koncentracji kapitału. Ze
stopień centralizacji i koncentracji kapitału. Ze
względu na wysokie koszty żeglugą tą zajmują się z
względu na wysokie koszty żeglugą tą zajmują się z
reguły duże przedsiębiorstwa, będące właścicielami
reguły duże przedsiębiorstwa, będące właścicielami
wielu statków.
wielu statków.
Tendencję do koncentracji oraz wypierania z
Tendencję do koncentracji oraz wypierania z
rynku słabszych armatorów wzmogła
rynku słabszych armatorów wzmogła
konteneryzacja
konteneryzacja
, która wymagała inwestowania w
, która wymagała inwestowania w
nowoczesny i drogi tonaż, w park kontenerowy, a
nowoczesny i drogi tonaż, w park kontenerowy, a
także w niektóre elementy zaplecza lądowego.
także w niektóre elementy zaplecza lądowego.
30
30
.
Na głównych szlakach przewozowych
Na głównych szlakach przewozowych
tradycyjna drobnica i obsługujące ją drobnicowce
tradycyjna drobnica i obsługujące ją drobnicowce
zostały niemal całkowicie zastąpione przez ładunki
zostały niemal całkowicie zastąpione przez ładunki
skonteneryzowane i przewożące je kontenerowce.
skonteneryzowane i przewożące je kontenerowce.
System przewozów kontenerowych prowadzi
System przewozów kontenerowych prowadzi
też do nasilenia przez armatorów akwizycji ładunków
też do nasilenia przez armatorów akwizycji ładunków
na zapleczu portów i do rozszerzania oferty
na zapleczu portów i do rozszerzania oferty
przewozów w relacji
przewozów w relacji
dom-dom
dom-dom
.
.
31
31
.
Cechami charakterystycznymi
Cechami charakterystycznymi
żeglugi
żeglugi
nieregularnej -trampowej
nieregularnej -trampowej
, są:
, są:
•
wykorzystywanie tego samego statku na różnych
wykorzystywanie tego samego statku na różnych
szlakach, a więc tam, gdzie armator może go w danej
szlakach, a więc tam, gdzie armator może go w danej
chwili najlepiej wykorzystać z punktu widzenia podaży
chwili najlepiej wykorzystać z punktu widzenia podaży
ładunków i wysokości frachtu,
ładunków i wysokości frachtu,
•
obsługa przede wszystkim ładunków masowych, takich,
obsługa przede wszystkim ładunków masowych, takich,
które można zmierzyć lub zważyć, ale których nie da się
które można zmierzyć lub zważyć, ale których nie da się
policzyć, najczęściej w partiach całostatkowych np.
policzyć, najczęściej w partiach całostatkowych np.
węgiel, ruda, ropa naftowa, zboże, drewno,
węgiel, ruda, ropa naftowa, zboże, drewno,
•
każdorazowo stawki frachtowej w drodze negocjacji
każdorazowo stawki frachtowej w drodze negocjacji
między armatorem a właścicielem ładunku - ma więc
między armatorem a właścicielem ładunku - ma więc
ona charakter ceny umownej, o wysokości stawki
ona charakter ceny umownej, o wysokości stawki
decyduje za każdym razem aktualna sytuacja na
decyduje za każdym razem aktualna sytuacja na
danym, cząstkowym rynku frachtowym, czyli relacja
danym, cząstkowym rynku frachtowym, czyli relacja
między podażą ładunków a podażą tonażu.
między podażą ładunków a podażą tonażu.
32
32
.
Przewozy w żegludze nieregularnej są
Przewozy w żegludze nieregularnej są
dokonywane na podstawie porozumień zwanych
dokonywane na podstawie porozumień zwanych
umowami czarterowymi
umowami czarterowymi
.
.
Każdorazowo negocjowana
Każdorazowo negocjowana
umowa
umowa
czarterowa
czarterowa
określa wszystkie warunki przewozu
określa wszystkie warunki przewozu
danego ładunku, uzgodnione przez dwie umawiające
danego ładunku, uzgodnione przez dwie umawiające
się strony, czyli właściciela ładunku, zwanego
się strony, czyli właściciela ładunku, zwanego
czarterującym i przewoźnika morskiego.
czarterującym i przewoźnika morskiego.
Listem przewozowym jest konosament morski.
Listem przewozowym jest konosament morski.
33
33
Umowa czarterowa
Umowa czarterowa
zobowiązuje z jednej
zobowiązuje z jednej
strony
strony
przewoźnika
przewoźnika
oddania do dyspozycji
oddania do dyspozycji
czarterującego całości lub części przestrzeni
czarterującego całości lub części przestrzeni
ładunkowej statku - wyrażonej w tonach nośności
ładunkowej statku - wyrażonej w tonach nośności
netto lub pojemności ładunkowej w celu
netto lub pojemności ładunkowej w celu
przewiezienia ładunku, a z drugiej strony
przewiezienia ładunku, a z drugiej strony
czarterującego
czarterującego
do zapłaty za wykonaną usługę
do zapłaty za wykonaną usługę
uzgodnionej ceny, czyli uiszczenia frachtu.
uzgodnionej ceny, czyli uiszczenia frachtu.
Oznacza to, że nie płaci się za ilość
Oznacza to, że nie płaci się za ilość
przewiezionego ładunku, jak w żegludze liniowej, ale
przewiezionego ładunku, jak w żegludze liniowej, ale
za
za
przestrzeń ładunkową
przestrzeń ładunkową
udostępnioną
udostępnioną
czarterującemu.
czarterującemu.
34
34
.
Umowy czarterowe
Umowy czarterowe
stanowią złożony
stanowią złożony
kompleks zagadnień technicznych, organizacyjnych,
kompleks zagadnień technicznych, organizacyjnych,
ekonomicznych i prawnych.
ekonomicznych i prawnych.
Dlatego też są one zapisywane na wybranych,
Dlatego też są one zapisywane na wybranych,
stosownie do rodzaju umowy, gotowych
stosownie do rodzaju umowy, gotowych
formularzach standardowych, opracowanych przez
formularzach standardowych, opracowanych przez
międzynarodowe organizacje żeglugowe zwanych
międzynarodowe organizacje żeglugowe zwanych
czarterpartiami - czarterami
czarterpartiami - czarterami
.
.
35
35
W
W
żegludze trampowej
żegludze trampowej
wyróżnia się cztery
wyróżnia się cztery
podstawowe rodzaje umów czarterowych:
podstawowe rodzaje umów czarterowych:
czarter na przewóz pojedynczy
czarter na przewóz pojedynczy
to umowa zawierana na przewóz ładunku,
może dotyczyć całego statku, w jedną stronę, czyli z portu załadunku do portu wyładunku.
czarter na przewóz okrężny
czarter na przewóz okrężny
to umowa zawierana wtedy,
gdy czarterujący ma ładunek w obie strony.
czarter na przewóz konsekutywny
czarter na przewóz konsekutywny
polega na tym,
że zawiera się jedną umowę na przewiezienie kilku partii ładunkowych,
także może dotyczyć całego statku, w kilku podróżach następujących kolejno po sobie
lub też rozpoczynających się w ustalonych terminach dostawy,
w tej samej relacji i według tych samych warunków dostawy.
36
36
Czarter na czas
Czarter na czas
jest umową, w której właściciel
zobowiązuje się przekazać czarterującemu swój statek z załogą,
w pełni wyposażony i zdatny do żeglugi,
w umówionym miejscu i czasie, na okres ustalony w umowie.
Podstawą opłaty dzierżawnej jest jedna doba eksploatacji i ładowność statku.
Odmianą czarteru na czas jest umowa czarterowa zgodnie, z którą
armator oddaje wówczas czarterującemu statek bez załogi.
37
37
Żegluga regularna -
Żegluga regularna -
liniowa
liniowa
żegluga specjalna
Żegluga nieregularna -
Żegluga nieregularna -
trampowa
trampowa
38
38
Mając na uwadze specyfikę przemieszczania
Mając na uwadze specyfikę przemieszczania
ładunków w żegludze morskiej możemy wyodrębnić
ładunków w żegludze morskiej możemy wyodrębnić
pewien pośredni rodzaj przewozów
pewien pośredni rodzaj przewozów
łączący w sobie
łączący w sobie
pewne cechy eksploatacyjne żeglugi trampowej i
pewne cechy eksploatacyjne żeglugi trampowej i
żeglugi liniowej.
żeglugi liniowej.
Żegluga określana mianem
Żegluga określana mianem
żeglugi specjalnej
żeglugi specjalnej
jest realizowana z udziałem
jest realizowana z udziałem
załadowców dużej ilości
załadowców dużej ilości
ładunków masowych, rzędu kilkuset tysięcy lub kilku
ładunków masowych, rzędu kilkuset tysięcy lub kilku
milionów ton, których przewozy rozłożone są na kilka
milionów ton, których przewozy rozłożone są na kilka
miesięcy lub nawet lat, zawierają z reguły innego
miesięcy lub nawet lat, zawierają z reguły innego
typu umowy przewozowe, bardziej dla nich korzystne
typu umowy przewozowe, bardziej dla nich korzystne
finansowo, tzw.
finansowo, tzw.
kontrakty przewozowe
kontrakty przewozowe
.
.
39
39
Koncentruje się ona na przewozie suchych i
Koncentruje się ona na przewozie suchych i
płynnych ładunków masowych, występujących w
płynnych ładunków masowych, występujących w
dużych partiach, za pomocą wyspecjalizowanych
dużych partiach, za pomocą wyspecjalizowanych
statków, na określonych trasach między tymi
statków, na określonych trasach między tymi
samymi portami.
samymi portami.
Dotyczy to zwłaszcza takich ładunków, jak ropa
Dotyczy to zwłaszcza takich ładunków, jak ropa
naftowa, węgiel czy zboża.
naftowa, węgiel czy zboża.
Ta forma żeglugi
Ta forma żeglugi
łączy w sobie
łączy w sobie
pewne cechy
pewne cechy
eksploatacyjne żeglugi trampowej i liniowej.
eksploatacyjne żeglugi trampowej i liniowej.
40
40
Specyfika
Specyfika
żeglugi trampowej, w porównaniu z
żeglugi trampowej, w porównaniu z
żeglugą liniową;
żeglugą liniową;
•
tańszy tonaż i tańsza eksploatacja, wykorzystywanie
tańszy tonaż i tańsza eksploatacja, wykorzystywanie
statków w zależności od popytu, niższe koszty
statków w zależności od popytu, niższe koszty
zarządzania i administracji,
zarządzania i administracji,
•
niższy udział kosztów stałych w działalności armatora,
niższy udział kosztów stałych w działalności armatora,
decyzję o odbyciu rejsu przez dany statek podejmuje się
decyzję o odbyciu rejsu przez dany statek podejmuje się
wówczas, gdy opłaty frachtowe pokryją co najmniej
wówczas, gdy opłaty frachtowe pokryją co najmniej
koszty zmienne związane z eksploatacją jednostki,
koszty zmienne związane z eksploatacją jednostki,
•
duże zróżnicowanie wielkości przedsiębiorstw
duże zróżnicowanie wielkości przedsiębiorstw
armatorskich, usługi świadczą tu zarówno małe
armatorskich, usługi świadczą tu zarówno małe
przedsiębiorstwa, mające po kilka statków, jak i firmy
przedsiębiorstwa, mające po kilka statków, jak i firmy
dysponujące flotami składającymi się z kilkudziesięciu
dysponujące flotami składającymi się z kilkudziesięciu
jednostek.
jednostek.
41
41
.
Pojęcie transportu morskiego obejmuje także
Pojęcie transportu morskiego obejmuje także
środki przewozowe
środki przewozowe
, którymi w tej gałęzi transportu
, którymi w tej gałęzi transportu
są statki morskie.
są statki morskie.
Cechami statków morskich, eksploatowanych w
Cechami statków morskich, eksploatowanych w
poszczególnych gałęziach żeglugi morskiej jest
poszczególnych gałęziach żeglugi morskiej jest
uniwersalność
uniwersalność
i
i
specjalizacja
specjalizacja
.
.
Żeglugę morską uznaje się za uniwersalną gałąź
Żeglugę morską uznaje się za uniwersalną gałąź
transportu, gdyż statki mogą przewozić praktycznie
transportu, gdyż statki mogą przewozić praktycznie
każdy rodzaj towaru.
każdy rodzaj towaru.
W trosce jednak o jakość usług i skrócenie
W trosce jednak o jakość usług i skrócenie
czasochłonnych operacji przeładunkowych w żegludze
czasochłonnych operacji przeładunkowych w żegludze
ma jednocześnie miejsce duża specjalizacja jednostek
ma jednocześnie miejsce duża specjalizacja jednostek
pływających.
pływających.
42
42
Najbardziej uniwersalne są statki obsługujące
Najbardziej uniwersalne są statki obsługujące
żeglugę liniową
żeglugę liniową
, gdyż drobnicowce, zarówno
, gdyż drobnicowce, zarówno
konwencjonalne, jak i kontenerowce, są w stanie
konwencjonalne, jak i kontenerowce, są w stanie
przewieźć każdy ładunek drobnicowy, a także
przewieźć każdy ładunek drobnicowy, a także
półmasowy np. cukier w workach, papier w belach,
półmasowy np. cukier w workach, papier w belach,
wyroby ze stali.
wyroby ze stali.
W tej żegludze również występują jednostki
W tej żegludze również występują jednostki
specjalistyczne, np. statki typu ro-ro o poziomym
specjalistyczne, np. statki typu ro-ro o poziomym
systemie przeładunku, promy do obsługi krótkich
systemie przeładunku, promy do obsługi krótkich
relacji morskich czy statki chłodnicowce mające
relacji morskich czy statki chłodnicowce mające
chłodzone ładownie.
chłodzone ładownie.
43
43
.
Dużym stopniem
Dużym stopniem
uniwersalności
uniwersalności
charakteryzują się też statki trampowe przeznaczone
charakteryzują się też statki trampowe przeznaczone
do przewozu ładunków masowych i suchych.
do przewozu ładunków masowych i suchych.
Część z nich to jednak statki wyspecjalizowane do
Część z nich to jednak statki wyspecjalizowane do
przewozu jednego tylko rodzaju ładunku, jak np.;
przewozu jednego tylko rodzaju ładunku, jak np.;
- cementowce,
- cementowce,
- siarkowce,
- siarkowce,
- drewnowce,
- drewnowce,
- samochodowce,
- samochodowce,
- bananowce.
- bananowce.
44
44
.
Odnośnie
Odnośnie
kryterium masowości
kryterium masowości
– ładowności
– ładowności
taboru, to żegluga morska oferuje tu największe
taboru, to żegluga morska oferuje tu największe
możliwości przewozowe.
możliwości przewozowe.
Dotyczy to zwłaszcza
Dotyczy to zwłaszcza
statków trampowych
statków trampowych
,
,
które mogą jednorazowo zabierać nawet do 200 lub
które mogą jednorazowo zabierać nawet do 200 lub
300 tys. ton ładunku - tankowce.
300 tys. ton ładunku - tankowce.
Statki liniowe
Statki liniowe
, a zwłaszcza kontenerowce tzw. III
, a zwłaszcza kontenerowce tzw. III
lub IV generacji, mogą zabrać do ładowni i na pokład
lub IV generacji, mogą zabrać do ładowni i na pokład
ponad 50 tys. ton ładunków drobnicowych.
ponad 50 tys. ton ładunków drobnicowych.
45
45
Należy jeszcze wspomnieć o specyficznej dla
Należy jeszcze wspomnieć o specyficznej dla
żeglugi morskiej instytucji, jaką są
żeglugi morskiej instytucji, jaką są
wygodne
wygodne
bandery – tanie bandery lub floty otwartych
bandery – tanie bandery lub floty otwartych
rejestrów
rejestrów
.
.
Takie państwa, jak m. in. Liberia, Panama,
Takie państwa, jak m. in. Liberia, Panama,
Kostaryka, Wyspy Bahama, oferują armatorom
Kostaryka, Wyspy Bahama, oferują armatorom
korzystniejsze warunki finansowe niż ich
korzystniejsze warunki finansowe niż ich
macierzyste kraje.
macierzyste kraje.
46
46
.
Rejestracja statku pod
Rejestracja statku pod
tanią banderą
tanią banderą
oznacza m. in.
oznacza m. in.
- niższe opłaty rejestracyjne,
- niższe opłaty rejestracyjne,
- niższe podatki,
- niższe podatki,
- możliwość zatrudniania obcokrajowców bez
- możliwość zatrudniania obcokrajowców bez
nadzoru ze strony związków zawodowych,
nadzoru ze strony związków zawodowych,
- bardziej liberalne przepisy dotyczące
- bardziej liberalne przepisy dotyczące
bezpieczeństwa statków oraz warunków
bezpieczeństwa statków oraz warunków
socjalnych dla załogi,
socjalnych dla załogi,
- brak kontroli nad działalnością
- brak kontroli nad działalnością
przedsiębiorstwa armatorskiego.
przedsiębiorstwa armatorskiego.
47
47
.
Floty otwartych rejestrów cieszą się dużą
Floty otwartych rejestrów cieszą się dużą
popularnością wśród armatorów, w tym także
popularnością wśród armatorów, w tym także
polskich.
polskich.
W odpowiedzi na tę sytuację niektóre państwa,
W odpowiedzi na tę sytuację niektóre państwa,
jak np. Norwegia, Niemcy czy Holandia, zaczęły
jak np. Norwegia, Niemcy czy Holandia, zaczęły
pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku
pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku
otwierać tzw.
otwierać tzw.
drugie rejestry
drugie rejestry
, oferując swoim
, oferując swoim
armatorom warunki po części zbliżone do tych,
armatorom warunki po części zbliżone do tych,
jakie dają wygodne bandery.
jakie dają wygodne bandery.
48
48
.
Pojęcie transport morski obejmuje zarówno
Pojęcie transport morski obejmuje zarówno
żeglugę morską, jak i
żeglugę morską, jak i
porty morskie
porty morskie
.
.
Porty są bardzo złożonymi i wielofunkcyjnymi
Porty są bardzo złożonymi i wielofunkcyjnymi
punktami transportowymi.
punktami transportowymi.
Podstawowe ich funkcje gospodarcze to:
Podstawowe ich funkcje gospodarcze to:
transportowa
transportowa
handlowa
handlowa
przemysłowa
przemysłowa
turystyczna
turystyczna
miastotwórcza
miastotwórcza
49
49
.
O znaczeniu portu dla międzynarodowego obrotu
O znaczeniu portu dla międzynarodowego obrotu
towarowego świadczy m.in. liczba regularnych linii
towarowego świadczy m.in. liczba regularnych linii
żeglugowych obsługiwanych przez dany port.
żeglugowych obsługiwanych przez dany port.
Armatorzy niechętnie kierują swe statki do
Armatorzy niechętnie kierują swe statki do
takiego portu, w którym nie mogą liczyć na
takiego portu, w którym nie mogą liczyć na
wystarczającą masę ładunkową.
wystarczającą masę ładunkową.
Najczęściej żądają wówczas specjalnego dodatku
Najczęściej żądają wówczas specjalnego dodatku
do frachtu, zwanego dodatkiem strefowym.
do frachtu, zwanego dodatkiem strefowym.
50
50
Prezentując problematykę żeglugi morskiej
Prezentując problematykę żeglugi morskiej
należy wskazać
należy wskazać
organizacje międzynarodowe
organizacje międzynarodowe
podejmujące w swoich działaniach problemy tej
podejmujące w swoich działaniach problemy tej
gałęzi transportu.
gałęzi transportu.
Można wymienić tu przykładowo;
Można wymienić tu przykładowo;
•
Międzynarodową Organizację Morską (IMO),
Międzynarodową Organizację Morską (IMO),
•
Bałtycką i Międzynarodową Radę Morską (BIMCO),
Bałtycką i Międzynarodową Radę Morską (BIMCO),
51
51
Międzynarodowa Organizacja Morska
Międzynarodowa Organizacja Morska
(
(
International Maritime Organization - IMO
International Maritime Organization - IMO
) jest
) jest
wyspecjalizowaną agendą Organizacji Narodów
wyspecjalizowaną agendą Organizacji Narodów
Zjednoczonych.
Zjednoczonych.
Podejmuje ona w swoich działaniach wyłącznie
Podejmuje ona w swoich działaniach wyłącznie
sprawy morskie, a w szczególności bezpieczeństwo
sprawy morskie, a w szczególności bezpieczeństwo
na morzu oraz zapobieganiem zanieczyszczaniu
na morzu oraz zapobieganiem zanieczyszczaniu
środowiska morskiego przez statki.
środowiska morskiego przez statki.
52
52
Cele działania Międzynarodowej Organizacji
Cele działania Międzynarodowej Organizacji
Morskiej są realizowane poprzez szeroką wymianę
Morskiej są realizowane poprzez szeroką wymianę
informacji, analizę i koncepcję rozwiązań
informacji, analizę i koncepcję rozwiązań
występujących problemów. Praca te są prowadzone
występujących problemów. Praca te są prowadzone
w wyspecjalizowanych komitetach np.
w wyspecjalizowanych komitetach np.
bezpieczeństwa na morzu lub ochrony środowiska
bezpieczeństwa na morzu lub ochrony środowiska
morskiego oraz na bieżąco powoływanych grupach
morskiego oraz na bieżąco powoływanych grupach
roboczych.
roboczych.
W wyniku tych prac sporządzane są i uchwalane m.
W wyniku tych prac sporządzane są i uchwalane m.
in. umowy międzynarodowe (konwencje) oraz
in. umowy międzynarodowe (konwencje) oraz
rezolucje zawierające zalecenia i instrukcje oraz
rezolucje zawierające zalecenia i instrukcje oraz
interpretacje dla rządów państw członkowskich.
interpretacje dla rządów państw członkowskich.
53
53
Bałtycka i Międzynarodowa Rada Morska
Bałtycka i Międzynarodowa Rada Morska
(BIMCO) zrzesza armatorów, agentów i maklerów
(BIMCO) zrzesza armatorów, agentów i maklerów
morskich i związki armatorów pochodzące z różnych
morskich i związki armatorów pochodzące z różnych
państw.
państw.
Zasadniczym celem tej organizacji jest ochrona
Zasadniczym celem tej organizacji jest ochrona
interesów żeglugi morskiej. Organizacja ta
interesów żeglugi morskiej. Organizacja ta
przeprowadza również negocjacje z importerami i
przeprowadza również negocjacje z importerami i
eksporterami oraz izbami handlowymi.
eksporterami oraz izbami handlowymi.
54
54
Bałtycka i Międzynarodowa Rada Morska
Bałtycka i Międzynarodowa Rada Morska
(BIMCO)
(BIMCO)
jest organizacją, która zajmuje się m. in.
jest organizacją, która zajmuje się m. in.
tworzeniem reguł ogólnych, warunków i wzorców
tworzeniem reguł ogólnych, warunków i wzorców
umów wykorzystywanych w żegludze morskiej.
umów wykorzystywanych w żegludze morskiej.
Przygotowanie dokumentów żeglugowych o
Przygotowanie dokumentów żeglugowych o
ujednoliconej treści polega na opracowaniu przez
ujednoliconej treści polega na opracowaniu przez
Radę dokumentacyjnych wzorców umownych. Jeżeli
Radę dokumentacyjnych wzorców umownych. Jeżeli
warunki transakcji wymagają odejścia od klauzuli
warunki transakcji wymagają odejścia od klauzuli
wzorca, wprowadza się do jego tekstu zmiany i
wzorca, wprowadza się do jego tekstu zmiany i
uzupełnienia.
uzupełnienia.
Stosowanie wzorców umownych ma na celu
Stosowanie wzorców umownych ma na celu
przede wszystkim usprawnienie procesu zawierania
przede wszystkim usprawnienie procesu zawierania
umów przewozu.
umów przewozu.
55
55
Dziękuję za uwagę
.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę