BADANIE

SKÓRY

Skóra

- narząd pokrywający i osłaniający ustrój,

składający się z trzech warstw: naskórka, skóry

właściwej i tkanki podskórnej. U dorosłej osoby

stanowi ona 20% ogólnej masy ciała oraz ma

powierzchnię 2m

2

.

Zasady prowadzenia

badania skóry

1. Naturalne oświetlenie.
2. Używanie lupy z 10-krotnym powiększeniem.
3. Dokładne oglądanie całej powierzchni skóry

oraz jej wytworów (paznokcie, włosy).

4. Wykonywanie badania w trzech pozycjach:

• Siedzącej (dłonie, kończyny górne, twarz, szyja,

tułów);

• Leżącej na brzuchu (grzbiet, tylne powierzchnie

kończyn dolnych, pośladki, okolica odbytu);

• Leżącej na grzbiecie (brzuch, okolica pachwin,

zewnętrzne narządy płciowe i krocze, przednia

powierzchnia kończyn dolnych);

Wywiad

1. Elementy podstawowe.
2. Stan funkcji skóry.
3. Występowanie świądu.
4. Uczucie palenia lub gorąca na

skórze.

5. Występowanie wysypek.
6. Występowanie widocznych zmian

barwy skóry.

Podczas oglądania i

palpacji zwracamy

uwagę na:

• Barwę skóry;
• Unaczynienie skóry (wybroczyny,

wylewy);

• Suchość/wilgotność skóry;
• Temperatura skóry;
• Charakter powierzchni (szorstka/gładka);
• Zmiany skórne;
• Grubość skóry;
• Napięcie i sprężystość skóry.

OCENA

WYKWITÓW

SKÓRNYCH

Wykwity skórne

-

charakterystyczne zmiany

pojawiające się na skórze w

różnych chorobach skórnych

oraz w wielu chorobach

zakaźnych. Dzieli się je na

pierwotne i wtórne.

Wykwity skórne pierwotne

–

zmiany, które wystąpiły na skórze

uprzednio nie zmienionej.

Np.: plamka, grudka, pęcherze,

krosty, blaszki, guzki, torbiele,

bąble, teleangiektazja, zaskórnik,

znamię.

Wykwity

grudkowate

Pęcherzyk

Bąbel

Teleangiektazja

Guzek skórny

Znamię

Wykwity skórne wtórne

–

zmiany na skórze występujące

po wykwitach pierwotnych pod

wpływem czynników

zewnętrznych.

Np.: łuska, strup, pęknięcie,

zliszajowacenie, nadżerka,

przeczosy, owrzodzenie, blizna.

Blizna

Owrzodzenie

Przeczos

Opisując wykwity

określamy:

•rodzaj,
•kształt,
•wielkość,
•układ,
•umiejscowienie.

OCENA BARWY

SKÓRY

BADANIE

OBRZĘKÓW

Obrzęk

– nagromadzenie

nadmiernej ilości wody w

tkance śródmiąższowej.

Dzielimy je na uogólnione i

miejscowe.

Przyczyny obrzęków

uogólnionych

• Niedobór białka (choroba głodowa,

wyniszczenie nowotworowe, uszkodzenie

wątroby, zespół nerczycowy);

• Obrzęki sercowe (niewydolność krążenia);

• Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej

(hipokaliemia, zatrucie ciążowe, zapalenie

kłębuszków nerkowych);

• Zaburzenia endokrynne (obrzęk

śluzakowaty, wtórny hiperaldosteronizm);

• Alergia;

• Znaczna otyłość (zespół Pickwicka).

Przyczyny obrzęków

miejscowych

• Obrzęki sercowe (niewydolność krążenia);

• Zastój żylny (żylakowatość, zespół zakrzepowy,

zapalenie żył, ucisk żył przez guz);

• Zastój chłonki (zastój pierwotny, zapalenie

naczyń limfatycznych, guzy);

• Obrzęki naczynioruchowe (zapalenie nerwów

obwodowych, porażenie połowicze, obrzęk

Quinckego);

• Obrzęk zapalny miejscowy (ropień, ropowica);

• Obrzęk narządów (obrzęk płuc, mózgu);

• Obrzęk z nieznanych przyczyn (obrzęk

idiopatyczne pierwotny).

Obecność obrzęków

potwierdzamy przez:

• Codzienne ważenie pacjenta (szybki

przyrost masy ciała jest spowodowany
retencją wody);

• Obserwacje tkanki podskórnej w okolicach

najniżej położonych części ciała i w
obszarach luźnej tkanki podskórnej;

• Uciskanie kciukiem okolic nad twardą

podstawą (przy obrzęku zostaje dołek).

BADANIE

PAZNOKCI

Paznokcie

– wytwór skóry wyrastający

z macierzy paznokcia stanowiący

rogową osłonę ostatniego członu

palca. Zbudowany jest z tzw. blaszki

grzbietowej i blaszki podeszwowej.

Paznokcie prawidłowe są gładkie i

lśniące, a kąt między ich

płaszczyznami płytki paznokciowej a

palca jest mniejszy niż 180⁰.

U dorosłego paznokcie rosną z

szybkością 0,10-0,12mm/dobę,

dlatego wygląd paznokcia o

długości 10-15mm może

odzwierciedlać jakie czynniki

działały na niego w przeciągu

ostatnich 3-4 miesięcy.

Czynniki uszkadzające

paznokcie

• Zaburzenia wrodzone (genodermatozy);
• Bodźce mechaniczne, fizyczne,

chemiczne i biologiczne;

• Substancje wprowadzone do ustroju

(leki, trucizny, cytostatyki);

• Choroby ogólnoustrojowe;
• Choroby skóry (grzybica, pleśnica,

łuszczyca paznokci, liszaj płaski
paznokci).

ZNIEKSZTAŁCENIA I

ZMIANY PAZNOKCI

PALCE PAŁECZKOWATE

(DOBOSZA)

•

Paliczki paznokciowe
znacznie rozszerzone;

•

Płytki paznokciowe
szerokie, grube i wypukłe;

•

Płytki paznokcia w
kształcie szkiełka
zegarowego;

•

Obserwowane w
przewlekłych chorobach
płuc, marskości wątroby,
niewydolności krążenia i
zaburzeniach
hormonalnych.

KOILONYCHIA

(PAZNOKIEĆ WKLĘSŁY)

• Wklęsłe wygięcie

płytki paznokcia;

• Paznokieć w

kształcie łyżki;

• Występują przy

niedokrwistości z
niedoboru żelaza,
po działaniu
środków
chemicznych.

LINIE BEAU

• Są to poprzeczne

zagłębienia w paznokciach
dzielące paznokieć na dwie
części;

• Spowodowane

uszkodzeniem komurek
macierzy paznokcia;

• Występują przy chorobach

przewodu pokarmowego,
metabolicznych,
zakaźnych, gorączkowych,
czynnikach o działaniu
toksycznym, uszkodzeniach
mechanicznych.

ZANOKCICA

•Ostre

zapalenie skóry
wokół
paznokcia;

•Objawy:

obrzęk, ból,
zaczerwienieni
e.

KRWAWIENIE

PODPAZNOKCIOWE

• Czerwone lub

brązowe linijne
smugi w łożysku
paznokcia,
równoległe do
długiej osi palca;

• Występują przy

podostrym
bakteryjnym
zapaleniu wsierdzia,
włośnicy;

BIELACTWO PŁYTKI

PAZNOKCIOWEJ

• Białe zabarwienie będące

oznaka nieprawidłowego
rogowacenia,
spowodowanego
zwiększoną ilością
keratohialiny w płytce;

• Występuje jako bielactwo

częściowe lub całkowite;

• Występuje przy urazach

mechanicznych, chorobach
metabolicznych,
zakaźnych,
endokrynologicznych.

ZESPÓŁ ŻÓŁTYCH

PAZNOKCI

• Występuje przy

wrodzonym
obrzęku
kończyn,
rozstrzeniach
oskrzeli,
żółtaczce, po
kontakcie z
Riwanolem;

BADANIE

WŁOSÓW

Włosy

- nitkowaty twór, pochodzenia

naskórkowego, występujący na całej

skórze, z wyjątkiem wewnętrznej

strony dłoni, podeszew i powierzchni

zgięć stawów. Wyrastają z mieszków

włosowych.

Badając włosy

określamy:

• Ilość;
• Cechy jakościowe;
• Rozmieszczenie;
• Stan rozwoju;
• Makroskopowe cechy

strukturalne;

• Miejsce i rodzaj łysienia;

Cechy włosów

określamy osobno dla

każdej okolicy

owłosionej!!!

Zmniejszenie lub brak

owłosienia może wynikać

z:

•

Konstytucjonalnych cech badanego osobnika;

•

Uwarunkowań genetycznych;

•

Nabytych wad w procesie biosyntezy białka;

•

Toksycznego wpływu leków;

•

Zmian zapalnych skóry;

•

Urazów mechanicznych;

•

Chorób autoimmunizacyjnych (łysienie plackowate w
chorobach Hashimoto, niedokrwictości Addisona-
Biermera, atopowego zapalenia skóry);

•

Chorób upośledzających wzrost włosów (marskość
wątroby, niedobór żelaza, choroby gruczołu
tarczycowego).

Nadmierny wzrost

włosów

•Występuje w miejscach

nietypowych (nadmierny zarost
twarzy, okolicy łonowej,
hirsutyzm sutków i łydek);

•Jest spowodowany nadczynnością

androgenną np. w przebiegu
raka kory nadnerczy lub jajnika.

ŁYSIENIE

PLACKOWATE

HIRSUTYZM