BADANIE SKÓRY

• organ anatomiczny, duży

• oglądanie skóry,

• zidentyfikować stan skóry, objawy chorobowe np. żółtaczka, sinica, schorzenia wewnętrzne

• pierwsza linia obronna , reguluje temperaturę ciała

Górna część skóry - naskórek, składa się z dwóch warstw ( zewnętrzna część zrogowaciała, proces złuszczania, głębsza, warstwa komórkowa - melanina, karoten - tam są produkowane)

Skóra właściwa zajmuje większą część ( dobre unaczynienie, tkanka łączna, gruczoły łojowe - one produkują tłustą wydzielinę, mieszki włosowe, łój ochrania skórę, cebulki włosowe znajdują się w warstwie skóry właściwej, niekiedy wyrastają z tkanki podskórnej,

W skórze właściwej twory mięśniowe, obkurczanie skóry ( włosy stają...)

Tkanka podskórna, tętnice, tętniczki, nerwy, komórki tłuszczowe, to wszystko powyżej mięśni

Paznokcie, gruczoły łojowe, włosy ( = wytwory skóry)

• dwa rodzaje włosów:

1. mieszek ( cienki, miękki, blady zarost pokrywa całą powierzchnię ciała)

2. włosy właściwe ( grubsze, posiadające barwnik - to są: rzęsy, głowa..., podczas dojrzewania okolica łonowa pod pachami)

Wyróżniamy dwa podstawowe gruczoły potowe:

1. Ektynowe ( wydzielnicze) , na całej powierzchni ciała, pomagają w kontroli ciała

3. Apokrynowe:- , pod pachami, w pachwinach, są stymulowane przez stres emocjonalny. Powodują zapach ciała.

KOMPONENTY ZABARWIENIA CIAŁA

1. MELANINA

• zawartość określana genetycznie, zwiększa się po ekspozycji na słońce

2. KAROTYNA

• złotawo-żółty barwnik, znajduje się w komórkach tłuszczowych i w części skóry np. stopy i dłonie ( odciski żółtawe)

3. OKSYHEMOGLOBINA

• jasno czerwony barwnik znajdujący się w utlenionej krwi, jeżeli w danej powierzchni ciała zwiększony przepływ krwi = różowe zabarwienie np. infekcje = zwiększony przepływ krwi = różowe zabarwienie np. EMOCJE

4. KREW DESOKSYHEMOGLOBINA

• krew odtleniona, spadek tlenu - kolor krwi ciemno czerwony, niebieskawy np. pacjent z sinicą ( usta, nos = dystalne części ciała)

PROBLEMY SKÓRNE

• wiek

• płeć

• rasa

• ostatnie zmiany na skórze

• zmiana zabarwienia, konsystencji, guzki, urazy, swędzenie

pytamy zawsze o to samo pacjentów z problemami skóry wg schematu OLD CART

str 10

• kiedy: dni, miesiące, latem, zimą

• ekspozycja na słońce ( wysypka)

• ciepło - zimno ( zmiany skórne się pojawiają)

• skóra sucha, czy problem zaostrza się po ciepłym prysznicu

• czy podróżował

• czy pobiera jakieś leki ( alergie)

• czy ekspozycja w pracy np. sprzątaczka środki chemiczne

• czy zmiany w sposobie odżywiania

• kobiety - czy zmiany skórne w okresie miesiączki

• czy jest w ciąży

• czy zastosowała nowe kosmetyki, proszki do prania

• czy mieli ten problem wcześniej

• czy podejmowali leczenie wcześniej

• swędzenie, ból czy odczuwane, zlokalizować

• alergie kontaktowe ( pęcherze, odczyny)

• półpasiec- ból, mrowienie w ok. uszkodzeń

• objawy systemowe, ogólne ( ostre czy chroniczne)

• ten sam poziom, czy pogarszają się ( ból głowy, zmęczenie, zmiana apetytu)

• zmiany skórne mogą być manifestacją chorób ( ospa wietrzna, odra)

• ból głowy, osłabienie, gorączka dodatkowo

Najczęściej układem zajętym podczas zmian skórnych jest układ oddechowy ( uczucie duszności, obrzęk gardła tzw. uczucie ciasności w gardle).

BADANIE FIZYKALNE

• ocena wyglądu pacjenta ( wyglądają na chorych, czy zdrowych)

• pomiar parametrów życiowych ( RR, tętno, temperatura, oddech)

• oglądamy skórę ( zabarwienie, wilgotność, dotykamy: - temperatura skóry, konsystencja, ruchomość skóry,

• nawodnienie pacjenta ( odwodniony - sterczący fałd skóry= grzbietowa część dłoni oraz pod oczami)

• obserwujemy okolice eksponowane na ucisk ( szczególnie u starszych), zaczerwienienie, uszkodzenie skóry, swędzenie, leżenie bez zmiany pozycji

• siniaki ( o dużej powierzchni = zaburzenia krzepnięcia),

• obserwujemy skórę w kierunku wybroczyn krwawych ( skaza krwotoczna - = punkciki, wybroczyny

• czy nie występują uszkodzenia skórne:

1. pierwotne

2. wtórne

1. pierwotne

• manifestują się odczynami alergicznymi lub uszkodzenia systemowe

2. wtórne

• dokonują się na wpływ wtórnych czynników na pierwotne zmiany

1. pierwotne

PLAMKI

Zmiana płaska, w wielkości mniej niż 0,5 cm

GRUDKI

• mniej niż 5 cm, zniesiona powyżej powierzchni skóry

PŁYTKA ( BLASZKA)

• odgraniczone uszkodzenie powyżej 0,5 cm, może być utworzona przez zgromadzenie grudek

BĄBEL

• zmiana powyżej 5 milimetrów, wypełniona płynem np., może być to miejsce po ukąszeniu komara

PĘCHERZ

• po oparzeniu 0,5 cm wypełniony płynem surowiczym np., po oparzeniu II°

KROSTA

• wypełniona ropą, mała krosta np., trądzik, liszaj

• większa niż 5 milimetrów np., ropień, czyrak

ZMIANY WTÓRNE

OWRZODZENIE ( NADŻERKA)

• uszkodzenie skóry, dotyczące naskórka lub wgłąb do skóry właściwej np., ukąszenie komara rozdrapane lub odleżyna na kości ogonowej

ZROGOWACENIE

• zgrubienie skóry, która złuszcz się szybciej niż normalnie, możemy zauważyć STRUP, powstaje, gdy szybciej występuje uszkodzenie skóry, otwiera się, wydobywa się wydzielina, wysycha = STRUP np. wietrzna ospa

TELEANGIEKTAZJA

• rozszerzenie drobnych naczyń krwionośnych na skórze, najczęściej w przypadku TRĄDZIKA RÓŻOWATEGO

• na klatce piersiowej starszych ludzi może występować, nic groźnego

patrz str 11

KSZTAŁT USZKODZENIA

• okrągły

• podłużny

• asymetryczny

• brzegi nie równe

• pierścieniowy, wężowy ( kanaliki drążone przez świerzb)

OGRANICZENIE

• wyraźne ( ostro ograniczone od skóry)

• nie wyraźne ( zlane)

CZY ZMIANY KOMPONUJĄ SIĘ W GRUPY< CZY ROZLANE PO CAŁYM CIELE

• np., na plecach, ramionach, przód ciała

ZMIANY WYSYPKI

• do jednej okolicy

• w jednej okolicy

• jedną zmianę ciała

• wszędzie równocześnie

WZÓR WYSTĘPOWANIA

• czy wysypka pojawia się symetrycznie

• czy te same części ciała

• czy na odkrytych okolicach ciała

• pokrytych powierzchni ciała ( zapalenie mieszków włosowych)

• w okolicy narażonych na odparzenia

• w okolicy fałdów skórnych ( najczęściej grzybica, fałdy skórne brzuszne, cukrzyca, piersi duże)

• półpasiec według dermatonu, nigdy na drugą stronę ciała

• mięsak Kapocziego ( niebieskie plamy)

• toczeń ( grzbiet nosa, policzków - zmiany w kształcie motyla

• drzewko bożonarodzeniowe „ PITARYASIS ROSAE”, najczęściej u nastolatków, objawy:- wysypka

• - swędzenie

• nie daje systemowych objawów

• - czasami zakażenie górnych dróg oddechowych

• - nie stosuje się żadnego leczenia, chyba, że zniweluje się świąd skóry, bardzo często jedna zmiana HEROLDA ( tj. przebarwienie niebieskie pojedyncze)

WŁOSY, PAZNOKCIE

Włosy - ocena:

• rozmieszczenie owłosienia ciała

• oceniamy jakość włosów ( miękkie, twarde, łamliwe)

• obejrzeć skórę głowy, szukając uszkodzeń, pasożytów

• oceniamy paznokcie rąk i stóp ( rosną 0,1 milimetra na dzień palcowe, stóp wolniej)

• kolor paznokci, grubość ( paznokcie zgrubiałe, zażółcone = grzybica), żółty kolor = zwiększony karoten

• pałeczkowatość palców, kształt zegarkowa ty = przewlekłe niedotlenienie ( hipoksja), cechą charakterystyczną jest to, że w miejscu gdzie wrasta paznokieć w skórę - mniejsze niż 180°, jeżeli większe to jest to pałeczkowatość

• czy są zadziory koło paznokci

• poziome zagłębienia paznokci, które mogą stwierdzić przebyte kilka tygodni temu schorzenie

• oceniamy błony śluzowe w okolicy jamy ustnej, oczu - w kierunku sinicy, żółtaczki

• sinicę, łatwiej zaobserwować w okolicy ust,

• objawy żółtaczki, białkówka oka, czy jama ustna ( ogląda się podniebienie - żółtawe zabarwienie, głównie u dzieci i starszych)

• żółtawe zabarwienie na stopach i dłoniach, gdy jemy dużo marchwi

• po badaniu skóry przystępujemy do ogólnego badania (strona 12)

RAK SKÓRY ( czerniak)

• wzrost zachorowalności = wzrostem ekspozycji na słońce

• 4 wskaźniki podejrzenia o zmianę nowotworową:

1. uniesiona ponad powierzchnię skóry, asymetria

2. granica, brzegi ostre, wyraźne, nierówne

3. kolor zwykle ciemny - ciemnoniebieski, czarny, zmiana wiele kolorów, cętki ( niebieskawo-czarno-purpurowe)

4. średnica powyżej 5 milimetrów ( gumka na ołówku ma 5 milimetrów - porównanie), gdy powyżej = zmiana podejrzana, czasami średnica nie zmienia się, a wymiar wysokości się zmienia)

PODEJRZENIE:

1. jeżeli asymetria, jedna zmiana gładka, a druga podniesiona

2. jak meduza, w głąb więcej wnika, na powierzchni nie wielka zmiana

USUNIĘCIE zmiany, zbadanie makroskopowo

PROFILAKTYKA - raz w tygodniu oglądać skórę ciała!

Badanie skóry (3)

---