MIERZEJA WIŚLANA

Region



Mierzeja Wiślana sięga od

Sopotu po Półwysep Sambia w

Obwodzie Kaliningradzkim, w

Rosji.



Jej długość wynosi ok. 115 km,

z czego w Polsce, i zarazem w

woj. pomorskim, znajduje się

odcinek o długości ok. 75 km,

pow.193 km2.



Szerokość Mierzei Wiślanej

wynosi od kilkudziesięciu

metrów w rejonie Sopotu i

Jelitkowa do około 2 km w

rejonie Sztutowa.



Jej ciągłość przerywają ujścia

Wisły: naturalne - czyli ujście

Wisły Martwej i Wisły

Śmiałej(1840) oraz sztuczne -

Przekop Wisły k/Swibna w

1895.

Region i kraina
geograficzna



Mierzeję tworzą zespoły

wydm nadmorskich o

wysokości wzrastającej

generalnie w kierunku

wschodnim, od 2-3 m n.p.m.

w Jelitkowie, do ponad 30 m

n.p.m. w części wschodniej.



Mierzeja Wiślana jest

unikalną, w skali krajowej,

strukturą geomorfologiczną.

Wydmy są ustabilizowane

przez porastające je lasy.

Plaże występują wyłącznie

od strony otwartego morza.

Jak powstaje mierzeja?



(Od niem. Nehrung)-wał piaszczysty różnej szerokości,

zamykający częściowo lub całkowicie zatokę morską,

powstaje w wyniku bocznego przemieszczania materiału

piaszczystego wskutek ukośnego uderzania fal o brzeg oraz

działalnosci prądów przybrzeżnych i rzek



Mierzeja łącząca wyspy z lądem lub wyspy ze soba nosi

nazwę – tombolo



Odcięta przez mierzeje część wód morskich nazywa się

laguną lub zalewem



Podobną do mierzei formę ale inną genezę ma lido



Przykładem nietypowej mierzei, zwanej kosą, która nie

biegnie wzdłuż lądu, lecz wchodzi daleko w głąb morza, jest

Mierzeja Helska, która z geograficznego punktu widzenia

jest barierą dla Zatoki Puckiej.

Jak powstaje mierzeja?

Młoda forma

geologiczna



Jeszcze ok. 5000lat temu

ujście Wisły kończyło się na

wysokości Tczewa i Malborka,

a Mierzeja Wiślana istniała w

formie ciągu niepołączonych

ze sobą wysepek-aż do

średniowiecza.



Jest młodą formą geologiczną

powstałą na skutek

działalności fal morskich ,

które niosły materiał wymyty z

klifowego wybrzeża , Wisły i

innych rzek oraz wiatru,

tworząc pas nieregularnych

wydm.



Obecnie najwyższą z nich

jest ,,Wielbłądzi Garb”(49,5m

n.p.m.) i znajduje się na

wschód od Krynicy Morskiej

Wał wydmowy-dzieło

natury



Wał wydmowy jest dziełem

natury i układa się pasmowo-

od strony morza mamy

piaszczyste plaże z ubogą

roślinnością , dalej ciągnie się

wydma przednia (biała),

zbudowana z piasków

morskich i karłowatą

roślinnością a następnie pas

wydmy szarej, porośnięty

głównie borem sosnowym-jest

to tzw wał główny, który

przechodzi w tereny

nadzalewowe lub żuławskie



Młode grunty eoliczne, luźne

przy powierzchni nie sprzyjają

budownictwu.

Krótki rys historyczny



Od dawna próbowano zasiedlać ten wąski skrawek lądu i od dawna

znaczenie dla tego miejsca miał bursztyn, który był niezwykle cennym

towarem. Początkowo przyjeżdżali po niego kupcy rzymscy a następnie

także kupcy z Azji Mniejszej. Trakt wiodący ku bursztynowym połaciom

znacznie wpłynął na kształtowanie się regionów osadniczych. Rozwój

nastąpił w wiekach od X do XIII, kiedy to ziemie te weszły w skład Polski.

Zamieszkiwane były przez słowiańskich Pomorzan, o czym świadczą

chociażby polskie nazwy wiosek. Jeszcze w XIII w. istniał w pobliżu

Krynicy Morskiej obronny gród jednego z książąt pomorskich. Zniszczony

został dopiero przez Krzyżaków w 1264 roku. Ci z kolei zostali wyparci

po wojnie trzynastoletniej. Wzrosła wtedy rola Gdańska, a i tereny

pobliskie w tym mierzeja rozwijały się i bogaciły. Proces ten zatrzymały

wojny szwedzkie i rozbiory Polski. Na mocy traktatu wersalskiego część

mierzei przypadła Wolnemu Miastu Gdańsk a reszta Niemcom.

Natomiast po II wojnie światowej Stalin słynnym czerwonym ołówkiem

ustalił granice naszego kraju. Po polskiej stronie znalazły się fragmenty

mierzei i Zalewu Wiślanego. Przez taki podział akwen zalewu został

odcięty od morza i zamarł ruch pasażerski, znaczenie utracił Elbląg.

Walory



Podstawowe wartości

przyrodniczo-

turystyczne regionu to:



nadmorskie piaszczyste

plaże i ich leśne

zaplecze



specyficzny klimat o

właściwościach

balneologicznych



sąsiedztwo odmiennych

akwenów morskich i

atrakcyjne krajobrazy.

Ochrona przyrody i

krajobrazu



Położenie Mierzei wpływa na

bardzo dużą jej ekspozycyjność

krajobrazową. Ochronie przyrody i

krajobrazu Mierzei Wiślanej służą

cztery rezerwaty przyrody (w tym

trzy ornitologiczne

)



MEWIA ŁACHA,



KĄTY RYBACKIE,



BUKI MIERZEI WIŚLANEJ,



MIKOŁAJKOWE WYDMY



Park Krajobrazowy

„Mierzeja Wiślana”



Obszar Chronionego

Krajobrazu Wyspy

Sobieszewskiej.

Flora



80,7 % powierzchni parku  zajmują

lasy. Najczęściej występującym

gatunkiem jest sosna pospolita

( 90% powierzchni drzewostanów).

Występują tu również: brzoza

brodawkowata, olsza czarna, buk

zwyczajny, dąb szypułkowy, świerk

pospolity oraz topola osika.  W

parku stwierdzono 43 gatunki

chronione, w tym: mikołajek

nadmorski, turzyca piaskowa,

wiciokrzew pomorski, rokitnik

zwyczajny, rosiczka okrągłolistna,

kocanki piaskowe, storczyki oraz

widłaki. Występuje tu 41 gatunków

porostów zagrożonych

wyginięciem oraz 34 rzadkie w

skali kraju i regionu.

Fauna



Mierzeja Wiślana znajduje się na

jednym z głównych europejskich

szlaków wędrówek ptaków. Doliczono

się 232 gatunków, z których 107

gniazduje na obszarze parku i jego

otuliny. W rezerwacie „Kąty Rybackie”

jest największa w Polsce i jedna z

większych w Europie kolonia lęgowa

kormoranów. Wiele ssaków występuje

w parku: jeże, krety, ryjówki, rzęsorki,

zające, wiewiórki, bobry, lisy, jenoty,

borsuki, kuny, gronostaje, łasice,

wydry, tchórze oraz dziki, sarny,

wędrujące łosie i sprowadzone

daniele. Na szczególną uwagę

zasługują: foka szara oraz licznie

bytujące nietoperze. Gady

reprezentują: jaszczurki, żmije

zygzakowate i zaskrońce. Atrakcją

przyrodniczą jest turkusowa odmiana

padalca.

Walory turystyczne



Do najważniejszych

miejscowości na M.

Wiślanej i w rejonie

Zalewu Wiślanego

należy zaliczyć :



Krynica Morska



Jantar



Stegna



Sztutowo



Kąty Rybackie

Walory turystyczne



Kilkaset hoteli, moteli, pensjonatów,
sanatoriów, pól namiotowych i zakładów
usługowych działających na potrzeby turystów



Obiekty zaliczane do dziedzictwa kultury i
historii, np. pochodząca z 1895 roku latarnia
morska w Krynicy Morskiej, liczne zabytki
architektury , panstwowe Muzeum Sztuthoff w
Sztutowie



Klimat morski, dużo słońca, piękne plaże

Przekop-

ią

?



Po incydentach zatrzymania

przez Rosjan ruchu

statków(w 2003 i w 2006)

przez Cieśninę Pilawską

powróciła sprawa przekopu

mierzei- miałby on być

usytuowany w Skowronkach,

gm. Sztutowo i mieć wymiary

1,5kmx40mx5m oraz

posiadać śluzy z wrotami

sztormowymi



Decyzję zaakceptował na

odchodnym rząd , w

listopadzie tego roku



Przeciwni są ekolodzy, ze

względu na możliwośc

zasolenia wód Zalewu

Wiślanego