Dlaczego giną
Dlaczego giną
kasztanowce?
kasztanowce?
Kasztanowiec
Kasztanowiec
Gatunek drzewa z
Gatunek drzewa z
rodziny
rodziny
mydleńcowatych.
mydleńcowatych.
Pochodzi z Półwyspu
Pochodzi z Półwyspu
Bałkańskiego.
Bałkańskiego.
Systematyka
Systematyka
Domena – jądrowe
Domena – jądrowe
Królestwo – rośliny
Królestwo – rośliny
Klad – rośliny naczyniowe
Klad – rośliny naczyniowe
Klad – rośliny nasienne
Klad – rośliny nasienne
Rząd – mydleńcowi
Rząd – mydleńcowi
Rodzina – mydleńcowate
Rodzina – mydleńcowate
Rodzaj – kasztanowiec
Rodzaj – kasztanowiec
Ratunek – zwyczajny,
Ratunek – zwyczajny,
czerwony, żółty itd.
czerwony, żółty itd.
Zastosowanie
Zastosowanie
roślina lecznicza - działa przeciwzapalnie,
roślina lecznicza - działa przeciwzapalnie,
przeciwbakteryjnie, rozkurczająco,
przeciwbakteryjnie, rozkurczająco,
przeciwkrwotocznie (uszczelnie naczynia);
przeciwkrwotocznie (uszczelnie naczynia);
surowiec zielarski i kosmetyczny – kwiaty, kora,
surowiec zielarski i kosmetyczny – kwiaty, kora,
owoce (kasztany);
owoce (kasztany);
produkcja beczek na wino (drewno bardzo
produkcja beczek na wino (drewno bardzo
elastyczne),
elastyczne),
nasadzanie z celach dekoracyjnych - roślina
nasadzanie z celach dekoracyjnych - roślina
ozdobna;
ozdobna;
kora – w garbarstwie i do barwienia wełny;
kora – w garbarstwie i do barwienia wełny;
z nasion wytwarza się klej.
z nasion wytwarza się klej.
Gatunki kasztanowca
Gatunki kasztanowca
Występuje około 25 gatunków,
Występuje około 25 gatunków,
jednakże najbardziej pospolite to:
jednakże najbardziej pospolite to:
kasztanowiec zwyczajny (biały),
kasztanowiec zwyczajny (biały),
kasztanowiec czerwony,
kasztanowiec czerwony,
kasztanowiec żółty.
kasztanowiec żółty.
Kasztanowiec zwyczajny
Kasztanowiec zwyczajny
(biały)
(biały)
Cechy kasztanowca
Cechy kasztanowca
zwyczajnego
zwyczajnego
Kasztanowiec zwyczajny to szybkorosnące
Kasztanowiec zwyczajny to szybkorosnące
drzewo, osiągające wysokość do ok. 30 m i
drzewo, osiągające wysokość do ok. 30 m i
średnicę 120 cm. Kora drzew młodych
średnicę 120 cm. Kora drzew młodych
jasnoszara do szarawo-brunatnej, później
jasnoszara do szarawo-brunatnej, później
ciemniejsza, spękana na płytki i z
ciemniejsza, spękana na płytki i z
korowiną. Pączki zimowe bardzo duże do 3
korowiną. Pączki zimowe bardzo duże do 3
cm ciemno-brązowo-czerwonawe, bardzo
cm ciemno-brązowo-czerwonawe, bardzo
lepkie. W Polsce żyją drzewa
lepkie. W Polsce żyją drzewa
przekraczające 200 lat.
przekraczające 200 lat.
Tysiącletni kasztan zwyczajny na
Tysiącletni kasztan zwyczajny na
Korsyce nadal produkuje orzechy.
Korsyce nadal produkuje orzechy.
Kasztanowiec
Kasztanowiec
czerwony
czerwony
Cechy kasztanowca
Cechy kasztanowca
czerwonego
czerwonego
Jest to hodowlana krzyżówka kasztanowca
Jest to hodowlana krzyżówka kasztanowca
zwyczajnego z purpurowym.
zwyczajnego z purpurowym.
Kasztanowiec czerwony ma mniej płytkowatą,
Kasztanowiec czerwony ma mniej płytkowatą,
szarawą korę. Liście delikatniejsze w
szarawą korę. Liście delikatniejsze w
aspekcie unerwienia i grubiej piłkowane.
aspekcie unerwienia i grubiej piłkowane.
Barwa zieleni liści o ton ciemniejsza. Kwitnie
Barwa zieleni liści o ton ciemniejsza. Kwitnie
mniej obficie. Kwiaty purpurowoczerwone.
mniej obficie. Kwiaty purpurowoczerwone.
Owoc nieco mniejszy i prawie bez kolców.
Owoc nieco mniejszy i prawie bez kolców.
Kasztanowiec żółty
Kasztanowiec żółty
Cechy kasztanowca
Cechy kasztanowca
żółtego
żółtego
Pochodzi z środkowo-wschodnich stanów
Pochodzi z środkowo-wschodnich stanów
USA. W Polsce poza ogrodami
USA. W Polsce poza ogrodami
botanicznymi spotykany jest dość
botanicznymi spotykany jest dość
rzadko.
rzadko.
Drzewo osiągające w swoim naturalnym
Drzewo osiągające w swoim naturalnym
środowisku wysokość do 27 m. Ma
środowisku wysokość do 27 m. Ma
ciemnobrązowy pień. Kwiaty lekko żółte
ciemnobrązowy pień. Kwiaty lekko żółte
zebrane w grona. Liście węższe i bardziej
zebrane w grona. Liście węższe i bardziej
błyszczące. Owoce bez kolców kształtem
błyszczące. Owoce bez kolców kształtem
przypominają gruszkę.
przypominają gruszkę.
KASZTANOWIEC JAKO
KASZTANOWIEC JAKO
KALENDARZ PÓR ROKU
KALENDARZ PÓR ROKU
Listnienie drzew kasztanowca uważa się za
Listnienie drzew kasztanowca uważa się za
oznakę nadchodzącej wiosny
oznakę nadchodzącej wiosny
(przedwiośnie).
(przedwiośnie).
Kwitnienie w pełni wskazuje
Kwitnienie w pełni wskazuje
na wiosnę (symbol matura).
na wiosnę (symbol matura).
Dojrzewanie owocu następuje wczesną
Dojrzewanie owocu następuje wczesną
jesienią (koniec lata).
jesienią (koniec lata).
Zmiana barwy liści oznacza
Zmiana barwy liści oznacza
koniec jesieni (początek zimy).
koniec jesieni (początek zimy).
Co niszczy tak potężne
Co niszczy tak potężne
drzewa?
drzewa?
Maleńki owad
Maleńki owad
szrotówek
szrotówek
kasztanowcowiaczek
kasztanowcowiaczek
(Cameraria
(Cameraria
ohridella)
ohridella)
z rodziny kibitnikowatych
z rodziny kibitnikowatych
stał się zagrożeniem dla
stał się zagrożeniem dla
kasztanowców w całej Europie.
kasztanowców w całej Europie.
długość ciała dorosłego osobnika:
długość ciała dorosłego osobnika:
3 – 4 mm;
3 – 4 mm;
rozpiętość skrzydeł: 5 – 8 mm;
rozpiętość skrzydeł: 5 – 8 mm;
pojawianie się motyla: koniec
pojawianie się motyla: koniec
kwietnia – do połowy września;
kwietnia – do połowy września;
przybycie: z Macedonii do Polski w
przybycie: z Macedonii do Polski w
1988 roku;
1988 roku;
larwa:
larwa:
Szrotówek
Szrotówek
kasztanowcowiaczek
kasztanowcowiaczek
Cykl rozwojowy
Cykl rozwojowy
szrotówka
szrotówka
Samice składają jaja (każda 20-30) –
Samice składają jaja (każda 20-30) –
pojedynczo, wzdłuż głównego unerwienia liści.
pojedynczo, wzdłuż głównego unerwienia liści.
Larwy pierwszego stadium wgryzają się do
Larwy pierwszego stadium wgryzają się do
wnętrza blaszki liściowej (liść żółknie i usycha)
wnętrza blaszki liściowej (liść żółknie i usycha)
i przepoczwarzają się w dorosłe gąsienice.
i przepoczwarzają się w dorosłe gąsienice.
Cześć poczwarek pozostaje w uśpieniu do
Cześć poczwarek pozostaje w uśpieniu do
kolejnej wiosny, a niektóre potrafią przetrwać
kolejnej wiosny, a niektóre potrafią przetrwać
w tym stanie nawet od 2–3 lat.
w tym stanie nawet od 2–3 lat.
Zagrożenie
Zagrożenie
Ten niepozorny, liczący sobie nieco
Ten niepozorny, liczący sobie nieco
ponad 3 mm motyl nie stanowi
ponad 3 mm motyl nie stanowi
bezpośredniego zagrożenia dla
bezpośredniego zagrożenia dla
kasztanowców.
kasztanowców.
Zagrożeniem są gąsienice, które
Zagrożeniem są gąsienice, które
zjadają warstwę miękiszowa liścia,
zjadają warstwę miękiszowa liścia,
obniżając jego zdolność do
obniżając jego zdolność do
fotosyntezy. Liście żółkną, zasychają
fotosyntezy. Liście żółkną, zasychają
i przedwcześnie opadają.
i przedwcześnie opadają.
Umierające kasztanowce
Umierające kasztanowce
Kasztanowiec chcąc zwiększyć
Kasztanowiec chcąc zwiększyć
powierzchnie asymilacyjną wypuszcza
powierzchnie asymilacyjną wypuszcza
jesienią pędy wiosenne i powtarza
jesienią pędy wiosenne i powtarza
kwitnienie.
kwitnienie.
W naszych warunkach klimatycznych
W naszych warunkach klimatycznych
kwiaty nie maja szans na wydanie
kwiaty nie maja szans na wydanie
owoców. Natomiast młode pędy jeszcze
owoców. Natomiast młode pędy jeszcze
nie zdrewniałe po przyjściu pierwszych
nie zdrewniałe po przyjściu pierwszych
mrozów przemarzają. Najczęściej
mrozów przemarzają. Najczęściej
jednak osłabiony kasztanowiec ginie.
jednak osłabiony kasztanowiec ginie.
Należy ratować
Należy ratować
kasztanowce!
kasztanowce!
Brak tych pięknych drzew
Brak tych pięknych drzew
niewątpliwie zuboży naszą
niewątpliwie zuboży naszą
architekturę, ale i też nasz przemysł
architekturę, ale i też nasz przemysł
pozbawi nas jego cennych
pozbawi nas jego cennych
właściwości leczniczych,
właściwości leczniczych,
uzdrawiających i upiększających.
uzdrawiających i upiększających.
Metody zwalczania
Metody zwalczania
szrotówka
szrotówka
grabienie i spalanie lub kompostowanie
grabienie i spalanie lub kompostowanie
liści zaatakowanych przez szrotówka;
liści zaatakowanych przez szrotówka;
zakładanie opasek z preparatami na
zakładanie opasek z preparatami na
pnie drzewa;
pnie drzewa;
zakładanie budek lęgowych dla
zakładanie budek lęgowych dla
sikorek w pobliżu kasztanowców;
sikorek w pobliżu kasztanowców;
stosowanie oprysków kasztanowca;
stosowanie oprysków kasztanowca;
stosowanie preparatów w formie
stosowanie preparatów w formie
zastrzyków do pnia kasztanowca.
zastrzyków do pnia kasztanowca.
Drzewo zakorzenione
Drzewo zakorzenione
w naszej kulturze.
w naszej kulturze.
Do Polski kasztanowce zostały
Do Polski kasztanowce zostały
sprowadzone ponad 300 lat temu,
sprowadzone ponad 300 lat temu,
prawdopodobnie przez Jana III
prawdopodobnie przez Jana III
Sobieskiego.
Sobieskiego.
Sadzono je w parkach, ogrodach
Sadzono je w parkach, ogrodach
magnatów, wzdłuż głównych ulic
magnatów, wzdłuż głównych ulic
wzbogacając architekturę.
wzbogacając architekturę.
Drzewa same sobie nie
Drzewa same sobie nie
poradzą.
poradzą.
Jeżeli nasze państwo nie
Jeżeli nasze państwo nie
zacznie radykalnie zwalczać
zacznie radykalnie zwalczać
szrotówka, to dojdzie do
szrotówka, to dojdzie do
takiej sytuacji, że zobaczenie
takiej sytuacji, że zobaczenie
kasztanowca w Polsce będzie
kasztanowca w Polsce będzie
niebywałą atrakcją.
niebywałą atrakcją.
Dlaczego kasztanowce
Dlaczego kasztanowce
giną?
giną?
Kasztanowce giną, bo nie
Kasztanowce giną, bo nie
mają ani siły, ani
mają ani siły, ani
sposobności do walki z tak
sposobności do walki z tak
inwazyjnym i szybko
inwazyjnym i szybko
rozprzestrzeniającym się
rozprzestrzeniającym się
SZROTÓWKIEM
SZROTÓWKIEM
KASZTANOWCOWIACZKA.
KASZTANOWCOWIACZKA.
KONIEC
KONIEC