Teatr – Opera
Rola – ?

Partia

Śpiew, aria, uwertura, partia, śpiewak

1

Monety – Banknoty
Mennica – ?

Drukarnia

Drukarnia, bank, pieniądze, budynek, bilon

2

Żubr – Jeleń
Bizon – ?

Karibu

Antylopa, karibu, gnu, okapi, jak

3

Historyk – Lekarz
Mediewista – ?

Geriatra

(niektórzy:

internista)

Patolog, chirurg, internista, geriatra,
ftyzjatra

4

Szpital – Ksiądz
Lazaret – ?

Kapelan

Kleryk, kapelan, biskup, proboszcz, lekarz

5

Zmierzch – Mistrz
Zaranie – ?

Adept

(niektórzy: uczeń)

Laik, aplikant, adept, praktykant, uczeń

6

Hipoteza – Działanie
Aksjomat – ?

Bezruch

Kierunek, bezruch, dynamika, prawda,
pewnik

7

Cyna – Cynk
Mosiądz – ?

Brąz

Miedź, nikiel, tombak, blacha, brąz

8

Inkryminacja – Jednoczesność
Zarzut – ?

Paralelizm

Trwanie, konwersja, parafraza, porównanie,
paralelizm

9

Negocjacje – Warunki
Debata – ?

Problem

Spór, problem, rozwiązanie, zgoda,
rozmowa

10

Idiografizm – Nomotetyzm
Opis – ?

Wyjaśnienie

Szczegół, ogół, jednostkowość,
wyjaśnienie, konkret

lub alternatywna konfiguracja

11

Idiografia – Jednostka
Nomotetyzm – ?

Ogólny

Ogólny, szczegółowy, konkretny

12

Hormon – Płeć
Pigment – ?

Kolor

(niektórzy: karnacja)

Rasa, karnacja, kolor, narodowość, barwnik

13

Talent – Uzdolnienie
Lekarstwo – ?

Remedium

Antidotum, diagnoza, napój, osmoza,
remedium

14

Rozdźwięk – Dysonans
Współbrzmienie – ?

Syntonia

Dysharmonia, akord, syntonia, melodia,
rytm

15

Progresja – Regresja
Kreacja – ?

Destrukcja

Aktualizacja, nowelizacja, destrukcja,
wersja, cofanie

16

Inflacja – Abdykacja
Drożyzna – ?

Bezkrólewie

Monarchia, bezkrólewie, król, elekcja, ceny

17

Pokarm – Parlament
Energia – ?

Prawo

Prawo, demokracja, sejm, poseł, władza

18

Przymus – Posłuszeństwo
Perswazja – ?

Podporządkowanie

(niektórzy:

uległość)

Subordynacja, asertywność,
podporządkowanie, uległość, opór

19

Wada – Różnica
Usterka – ?

Niuans

Błąd, zaleta, niuans, cecha, podobieństwo

20

Hipodrom – Derby
Kasyno – ?

Bakarat

Grajcar, ryzyko, debet, hazard, bakarat

21

Przeszłość – Pamięć
Przyszłość – ?

Wyobraźnia

(niektórzy:

plan)

Zamiar, plan, myślenie, wyobraźnia,
wspomnienie

22

Abstrakcyjny – Konkretny
Immamentny – ?

Transcendentny

Swoisty, permanentny, transcendentny,
właściwy, jednostkowy

23

Idiosynkrazja – Abstynencja
Alergia – ?

Wstrzemięźliwość

Uczulenie, wysypka, nałóg,
wstrzemięźliwość, nadwrażliwość, nałóg

lub alternatywna konfiguracja

24

Tchórzostwo – Idiosynkrazja
Heroizm – ?

Sympatia

lub alternatywna konfiguracja

25

Awans – Sympatia
Degradacja – ?

Idiosynkrazja

lub alternatywna konfiguracja

26

Kelvin – Newton
Temperatura – ?

Siła

Energia, moc, siła, ciepło

27

Nepal – Węgry
Gurkowie – ?

Huzarzy

(niektórzy: najemnicy)

Fizylierzy, kozacy, szaserzy, huzarzy,
najemnicy

28

Drzewo – Liście
Człowiek – ?

Płuca

Ręce, płuca, skóra, krew, włosy

29

Alumn – Ksiądz
Elew – ?

Oficer

Żołnierz, seminarzysta, student, kadet,
oficer

30

Moralność – Dobro
Wiedza – ?

Prawda

Prawda, wiara, praca, wartość, mądrość

31

Taniec – Terpsychora
Tragedia – ?

Melpomena

Kaliope, erato, melpomena, klio, talia

32

Niebo – Zbawienie
Koszary – ?

Pobór

Kosynierzy, piekło, czołg, komisja, pobór

33

Lekarz – Laryngolog
Urzędnik – ?

Wojski

Wojski, epigon, pachołek, asystent

34

Odcinek – Wielokąt
Atom – ?

Cząsteczka

Jądro, cząsteczka, elektron, materia

35

Wybory – Bezkrólewie
Koronacja – ?

Anarchia

36

Gram – Łut
Centymetr – ?

Łokieć

Łokieć, pud (waga), wiorsta (1/2 mili), mila,
funt

37

Stan – Dolar
Kanton – ?

Frank

Frank, cent, funt, lir, marka

38

wosk – pszczoła
ambra – ?

kaszalot

Ambra- wydzielina przewodu
pokarmowego kaszalota do produkcji
perfum

39

pantomima – arlekin
cyrk – ?

klaun

Dyrygent, muzyk, klaun, trener, skoczek

40

tlen – ozon
wodór – ?

deuter

Woda, hel, freon, powietrze, deuter

41

okręt – ster
orkiestra – ?

batuta

Dyrygent, nuty, partytura, smyczek, batuta

42

Edyp – antygona
agamemnon – ?

elektra

Ismena, elektra, eurydyka, kasandra,
medea

43

meczet – minaret
kościół – ?

wieża

Kaplica, klasztor, kruchta, nawa, wieża

44

klawikord – fortepian
kontredans – ?

kadryl

Klawesyn, kadryl, madrygal, ksylofon,
pianino

45

owad – imago
człowiek – ?

dorosły

Dziecko, osobnik, starzec, dorosły, postać
imago (owad dorosły)

46

lora – papuga
oryks – ?

antylopa

Wąż, ryba, antylopa, salamandra, pająk

47

armata – balista
Karabin, strzelba – ?

muszkieter

48

prawnik – adwokat
lekarz – ?

chirurg

49

dom – talerz
buda – ?

miska

Pies, miska, łańcuch, pokarm

50

zegar – prędkościomierz
chronometr – ?

tachometr

Tachometr, barometr, cyklometr,
manometr

51

werwa – żywotność
rozmach – ?

efektywność

Radość życia, zadowolenie, efektywność,
powolność, witalność

52

patrzeć – widzieć
dotykać – ?

czuć

Wąchać, spostrzegać, zauważać, czuć

53

sprzedawca – subiekt
fryzjer – ?

cyrulik

Konował, majster, cyrulik, fachowiec

54

siatkówka – serwis
tenis – ?

smecz

Smecz, net, wolej, blok

55

wstrząs – wybuch
uraz – ?

paroksyzm

Histeria, obsesja, neuroza, paroksyzm

56

akacja – miód
bezpieczeństwo – ?

pas

Zagrożenie, drzewo, pas, truteń

57

Pokój, salonka – kubek
beczka – ?

naparstek

Półmisek, kielich, naparstek, szklanka

58

step – pastwisko
Zakole rzeki – ?

jezioro

Dolina, jezioro, morze, rafa koralowa

59

mleko – szklanka
list – ?

koperta

Znaczek, pióro, koperta, książka, poczta

60

kwadrat – sześcian
koło – ?

kula

Stożek, kula, oktaedr, walec, obwód

61

miły – czarujący
dystyngowany – ?

wytworny

Kosmopoliczny, rozwinięty nad wiek,
kulturalny, szykowny, wytworny

62

oberżyna – bakłażan
karapaks – ?

skorupa

Drapieżnik, miara, krzew, skorupa, statek

63

ksiądz – katolicyzm
lama – ?

buddyzm

Tkanina, wielbłąd, buddyzm, kapłaństwo

64

kleptomania – kradzież
ochlomania – ?

tłum

Alkoholizm, tłum, jedzenie pijaństwo

65

stopa – sznur
galon – ?

piasek

Ciężar, piasek, objętość

66

krawiec – szycie
psychoterapeuta – ?

pomoc

Fartuch, psycholog, nerwica, pomoc

67

statek – kapitan
wydział – ?

dziekan

Dziekan, rektor, profesor, dyrektor

68

adwokat – klient
lekarz – ?

pacjent

Pielęgniarka, personel, szpital, pacjent

69

walc – austria
polka – ?

czechy

Ameryka, polska, czechy, węgry

70

ekwador – chicago
wezera – ?

jezioro wiktorii

71

dom – schody
rzeka – ?

śluza

72

litera – wyraz
cyfra – ?

liczba

73

ruch – czas
światło – ?

przestrzeń

74

dkw – mercedes
abakus – ?

kalkultor

Abakus (liczydło)

75

sopran – kontralt
tenor – ?

baryton

Sopran, kontralt – najwyższy, najniższy
żeński
Tenor, baryton - męski

76

słowacki – romantyzm
orzeszkowa – ?

pozytywizm

77

miasto – domy
las – ?

drzewa

78

terier – pies
perszeron – ?

koń

79

elizjum – niebo
tartar – ?

piekło

Tartar- mityczna czeluść, głębia piekła
Elizjum – mityczny odpowiednik nieba

80

nos – ogon
dziób – ?

skrzydło

81

niemcy – warszawa
rzymianie – ?

kartagina

82

wieżyczka – strażnica
Donżon (wieża) – ?

stołp

Szaniec, krata, podwórze, stołp, okup
Stołp- rodzaj wieży obronnej zamku

83

drwić – szydzić
przekamarzać – ?

droczyć

Żartować, droczyć, chwalić, ośmieszać,
omawiać

84

kościół – brewiarz
szkoła – ?

elementarz

Dzwonnica, elementarz, katecheza, koza

85

euklides – 180 stopni
reimann – ?

270

90, 180, 270, 360

86

Kolumna wojskowa – ariergarda
barok – ?

rokoko

Eklektyzm, neobarok, renesans, rokoko

87

francja – bretania
włochy – ?

etruria

Etruria, montenegro, sabaudia, san marino

88

odyn – walhalla
zeus – ?

hades

Hades, lete, olimp, styks

Walhalla - w mitologii nordyckiej miejsce przebywania poległych w
chwale wojowników
Hades - jw. tylko w greckiej

89

jądro – elektron
słońce – ?

saturn

Gani medes, księżyc, saturn, galaktyka
andromedy

90

bruegel – płótno
durer – ?

miedzioryt

Akwarela, epigon, miedzioryt, obraz

Bruegel – malarz
Durer - grafik

91

kasta – społeczeństwo
gatunek – ?

zwierzęta

Zwierzęta, dobór, struktura, ewolucja,
natura

92

strata – zysk
klęska – ?

zwycięstwo

93

wątpliwość – pewność
rutynowy – ?

nietypowy

Przykładowy, skromny, zdecydowanie,
konsekwencja, nietypowy

94

polisemia – wieloznaczność
kapryfolium – ?

ozdoba

Kapryfolium – roślina ozdobna
Polisemia – zjawisko, gdy słowo ma więcej

niż 1 znaczenie

95

chałturnik – ?

partacz

Partacz, imprezowicz, idealista, ignorant

96

eskulap – ?

terapeuta

Terapeuta, atleta, leń, autorytet

97

prekluzja – ?

termin

Stawianie tezy, wnioskowanie, termin,
praca

98

przypilać – ?

napominać się

Przytulać, napominać się, dokładnie
mierzyć, dokuczać

99

antynomiczny – ?

sprzeczny

Sprzeczny, nieprzyjazny, nieregularny,
nieprawdziwy

10
0

komsomolec – ?

harcerz, pionier

Ignorant, amator początkujący, dyletant,
harcerz pionier

10
1

indagacja – ?

dochodzić

Wyrównywać, zarządzać, dochodzić,
zawstydzać się

10
2

aksjomat – ?

pewnik

Notatnik, wygrana, niezależność, pewnik

10
3

prestidigitatorstwo – ?

brzuchomwóstwo

Oskarżenie, brzuchomówstwo, wygłaszanie
orędzia, bronienie kogoś

10
4

miazmat – ?

wyziew

Niezadowolenie, nudny, wyziew, ostry nóż

10
5

impersonalny – ?

bezosobowy

Osobowy, niegrzeczny, bezosobowy,
grzeczny

10
6

prekognicja – ?

jasnowidzenie

Rozpoznanie, utrata szansy, jasnowidzenie,
planowanie

10
7

roztuchan – ?

kielich, puchar

Czajnik, kielich, puchar, talerz, garnek

10
8

indykator – ?

wskaźnik

Źródło problemu, wskaźnik, narzędzie,
element konstrukcji stalowej

10
9

interlokutor – ?

rozmówca

Współlokator, maruda, rozmówca, szef

11
0

infamia – ?

hańba

Hałas, zysk, hańba, handel

11
1

rewerenda – ?

toga

Odwaga, odpowiedź, toga, spotkanie

11
2

ceduła – ?

cennik

Ulotka, cennik, zapis praw i obowiązków,
książka skarg i zażaleń

11
3