1

SKŁADNIKI

SKŁADNIKI

PROGRAMU

PROGRAMU

PREWENCYJNEGO

PREWENCYJNEGO

prof. dr hab. Maciej GAJ

prof. dr hab. Maciej GAJ

Ę

Ę

CKI

CKI

Katedra Prewencji Weterynaryjnej i Higieny

Katedra Prewencji Weterynaryjnej i Higieny

Pasz Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Pasz Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Uniwersytetu Warmi

Uniwersytetu Warmi

ń

ń

sko-Mazurskiego w

sko-Mazurskiego w

Olsztynie

Olsztynie

2

PREWENCJA

PREWENCJA

cały zespół działa

cały zespół działa

ń

ń

zapobiegawczych maj

zapobiegawczych maj

ą

ą

cych na

cych na

celu niedopuszczenia do

celu niedopuszczenia do

powstania zjawisk uważanych

powstania zjawisk uważanych

za niepożądane

za niepożądane

łać. praeventio – zapobieganie

łać. praeventio – zapobieganie

praevenire - wyprzedzić

praevenire - wyprzedzić

3

PREWENCJA

PREWENCJA

przestrzegania zasad

przestrzegania zasad higieny

higieny

zwierząt

zwierząt

i

i higieny środków

higieny środków

żywienia zwierząt

żywienia zwierząt

oraz

oraz

opracowywanie szczegółowych

opracowywanie szczegółowych

programów profilaktyki swoistej

programów profilaktyki swoistej

i nieswoistej

i nieswoistej

wobec stada

wobec stada

lub grupy zwierząt bez

lub grupy zwierząt bez

względu na jej liczebność

względu na jej liczebność

4

PREWENCJA

PREWENCJA



Wyróżnia się następujące

Wyróżnia się następujące fazy prewencji

fazy prewencji

:

:



wczesna

wczesna

- utrwalenie prawidłowych wzorców

- utrwalenie prawidłowych wzorców

zdrowego sposobu chowu i hodowli zwierząt oraz

zdrowego sposobu chowu i hodowli zwierząt oraz

zapobieganie szerzeniu się niekorzystnych sposobów

zapobieganie szerzeniu się niekorzystnych sposobów

postępowań wobec zwierząt zdrowych klinicznie;

postępowań wobec zwierząt zdrowych klinicznie;



pierwotna

pierwotna

- zapobieganie chorobie poprzez

- zapobieganie chorobie poprzez

kontrolowanie czynników ryzyka w odniesieniu do

kontrolowanie czynników ryzyka w odniesieniu do

zwierząt narażonych na czynniki ryzyka;

zwierząt narażonych na czynniki ryzyka;



wtórna

wtórna

- zapobieganie konsekwencjom choroby

- zapobieganie konsekwencjom choroby

poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie, np. badania

poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie, np. badania

skriningowe mające na celu wykrycie zwierząt

skriningowe mające na celu wykrycie zwierząt

chorych;

chorych;



trzeciorzędowa

trzeciorzędowa

- zahamowanie postępu choroby

- zahamowanie postępu choroby

i ograniczenie powikłań.

i ograniczenie powikłań.

5

PREWENCJA

PREWENCJA

Rok 1975 – Anglia – Michael SWANN

Rok 1975 – Anglia – Michael SWANN

powinno się zwiększyć

powinno się zwiększyć

zainteresowanie

zainteresowanie

prewencją w chowie i hodowli

prewencją w chowie i hodowli

6

PREWENCJA

PREWENCJA

POCZĄTKOWO

POCZĄTKOWO



rada w sprawach gospodarskich;

rada w sprawach gospodarskich;



rada w sprawach zarządzania

rada w sprawach zarządzania

gospodarstwem;

gospodarstwem;



opracowanie sposobów mających na

opracowanie sposobów mających na

celu poprawienia stanu zdrowia

celu poprawienia stanu zdrowia

zwierząt;

zwierząt;



poprawienia efektów produkcyjnych

poprawienia efektów produkcyjnych

i ekonomicznych gospodarstwa;

i ekonomicznych gospodarstwa;



polepszenie stanu higienicznego

polepszenie stanu higienicznego

produktu finalnego

produktu finalnego

7

PREWENCJA

PREWENCJA

OBECNIE

OBECNIE



poprawienie

poprawienie

tzw. dobrostanu zwierząt;

tzw. dobrostanu zwierząt;



ciągłe poprawianie

ciągłe poprawianie

stanu jakościowego produktu

stanu jakościowego produktu

finalnego pochodzenia

finalnego pochodzenia

zwierzęcego.

zwierzęcego.

8

PREWENCJA

PREWENCJA

PROGRAMY POPRAWIANIA

PROGRAMY POPRAWIANIA

STANU ZDROWOTNEGO

STANU ZDROWOTNEGO

STADA ZWIERZĄT I

STADA ZWIERZĄT I

EFEKTÓW PRODUKCYJNYCH

EFEKTÓW PRODUKCYJNYCH

POWINNY IŚĆ RAZEM

POWINNY IŚĆ RAZEM

9

PREWENCJA

PREWENCJA

PROGRAM ZDROWOTNY POWINIEN

PROGRAM ZDROWOTNY POWINIEN

BYĆ ELASTYCZNY:

BYĆ ELASTYCZNY:



zmieniać się w trakcie wizyt lekarza

zmieniać się w trakcie wizyt lekarza

czy podczas przeglądów stada;

czy podczas przeglądów stada;



podczas wykonywania badań

podczas wykonywania badań

specjalistycznych;

specjalistycznych;



w wyniku udoskonaleń produkcyjnych.

w wyniku udoskonaleń produkcyjnych.

10

WSPÓŁTWÓRCY

WSPÓŁTWÓRCY

SZCZEGÓŁOWEGO PROGRAMU

SZCZEGÓŁOWEGO PROGRAMU

PREWENCYJNEGO

PREWENCYJNEGO

WSPÓŁTWÓRCY

WSPÓŁTWÓRCY

SZCZEGÓŁOWEGO PROGRAMU

SZCZEGÓŁOWEGO PROGRAMU

PREWENCYJNEGO

PREWENCYJNEGO



żywieniowcy;

żywieniowcy;



producenci pasz;

producenci pasz;



właściciele zwierząt;

właściciele zwierząt;



producenci wyposażenia ferm;

producenci wyposażenia ferm;



lekarze weterynarii.

lekarze weterynarii.

Prewencyjny program

Prewencyjny program

szczegółowy jest układany na

szczegółowy jest układany na

każdy dzień.

każdy dzień.

11

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM

PREWENCYJNY POWINIEN OBEJMOWA

PREWENCYJNY POWINIEN OBEJMOWA

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM

PREWENCYJNY POWINIEN OBEJMOWA

PREWENCYJNY POWINIEN OBEJMOWA



zalecenia żywieniowe;

zalecenia żywieniowe;



programy hodowlane;

programy hodowlane;



remonty stada podstawowego;

remonty stada podstawowego;



sposoby finalizacji produkcji;

sposoby finalizacji produkcji;



doradztwo finansowe w obrocie

doradztwo finansowe w obrocie

gotówką.

gotówką.

12

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

OBECNIE

OBECNIE

LEKARZE WETERYNARII

LEKARZE WETERYNARII

CZĘSTO SĄ I BĘDĄ

CZĘSTO SĄ I BĘDĄ

ZATRUDNIANI JAKO

ZATRUDNIANI JAKO

SZEFOWIE FERM CZY

SZEFOWIE FERM CZY

ZAKŁADÓW

ZAKŁADÓW

OBSŁUGUJĄCYCH PRODUKCJĘ

OBSŁUGUJĄCYCH PRODUKCJĘ

ZWIERZĘCĄ

ZWIERZĘCĄ

13

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

CORAZ CZĘŚCIEJ

CORAZ CZĘŚCIEJ LEKARZE

LEKARZE

WETERYNARII

WETERYNARII

SĄ

SĄ

ODPOWIEDZIALNI ZA

ODPOWIEDZIALNI ZA

KOORDYNACJĘ WSZELKICH

KOORDYNACJĘ WSZELKICH

USŁUG DORADCZYCH,

USŁUG DORADCZYCH,

POMOCNYCH W

POMOCNYCH W

CHOWIE I HODOWLI

CHOWIE I HODOWLI

14

GŁÓWNE ZADANIA PROGRAMÓW

GŁÓWNE ZADANIA PROGRAMÓW

PREWENCYJNYCH

PREWENCYJNYCH

GŁÓWNE ZADANIA PROGRAMÓW

GŁÓWNE ZADANIA PROGRAMÓW

PREWENCYJNYCH

PREWENCYJNYCH



Utrzymać i poprawić stan zdrowotny i

Utrzymać i poprawić stan zdrowotny i

produkcyjny stada;

produkcyjny stada;



Kontrola poziomu prewencji i produkcji;

Kontrola poziomu prewencji i produkcji;



Poszukiwanie nowych zasad rozwiązań

Poszukiwanie nowych zasad rozwiązań

technicznych;

technicznych;



Zapobieganie czy

Zapobieganie czy ubieganie

ubieganie

problemów

problemów

zdrowotnych i produkcyjnych stada;

zdrowotnych i produkcyjnych stada;



Profilaktyka przeciwzakaźna stada a

Profilaktyka przeciwzakaźna stada a

szczególnie nadzorowanie problemu zoonoz.

szczególnie nadzorowanie problemu zoonoz.