Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Podstawowe

Podstawowe

pojęcia

pojęcia

Wykład

MAKRO

MAKRO

€

€

konomia

konomia

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

„Ekonomia – jest nauką

badającą, w jaki sposób

społeczeństwo

gospodarujące decyduje o

tym:

1. Co?

2. Jak?

3. Dla kogo wytwarzać”

David Begg

Definicja ekonomii

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Ekonomia jej rodzaje i

funkcje

Ekonomia

pozytywna

– Funkcja

poznawcza
ekonomii

– Formułuje

stwierdzeni
a pozytywne

Ekonomia

normatywna

– Funkcja

aplikacyjna
ekonomii

– Formułuje

stwierdzenia
normatywne

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Ekonomia pozytywna

• Obiektywne i naukowe objaśnianie zasad

funkcjonowania gospodarki

• Badanie rzeczywistej gospodarki
• Dostarczanie wiedzy o zjawiskach i procesach

gospodarczych, o rządzących nimi

prawidłowościami oraz o ich przyczynach i

skutkach

• Odsłanianie panujących w danej gospodarce

mechanizmów rozwiązywania podstawowych

problemów społeczno-gospodarczych

• Próba znalezienia odpowiedzi na pytania: co,

jak i dla kogo produkować

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Sądy pozytywne

• Odwołują się do faktów
• Mają charakter bezstronny i

obiektywny

• Wyjaśniają zjawiska dotyczące

rzeczywistości

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Ekonomia normatywna

• Dostarczanie zaleceń i rekomendacji

opartych na subiektywnych sądach

wartościujących

• Formułowanie zaleceń dotyczących tego,

co powinno się czynić w gospodarce

• Dostarczanie wskazówek przydatnych

podmiotom działającym w gospodarce

• Oddziaływanie na przebieg procesów

gospodarczych

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Sądy normatywne

• Oparte na doświadczeniu i

odczuciach badacza

• Mają charakter subiektywny
• Narzucają pewien punkt

widzenia

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Mikroekonomia

Zajmuje się szczegółowym

badaniem indywidualnych decyzji

dotyczących pojedynczych

podmiotów gospodarczych.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Makroekonomia

Kładzie nacisk na wzajemne

związki zachodzące w gospodarce

jako całości. W swojej metodzie

celowo upraszcza ona analizę

poszczególnych elementów

badanej całości w trosce o

przejrzystość obrazu działania

całej gospodarki

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

jest to działalność ludzka

polegająca na wytwarzaniu dóbr

niezbędnych do zaspokojenia

potrzeb ludzkich

Produkcja

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Podział dóbr

• Produkty -

stają się one

własnością

osoby, która

je

wykorzystuje

• Usługi - nie

stają się one

własnością

osoby

korzystającej

z nich

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

P o d z i a ł p o tr z e b l u d z k i c h i ś r o d k ó w i c h

z a p o k a j a j ą c y c h

P o tr z e b y L u d z k i e

P o tr z e b y b io lo g ic z n e

...

P o tr z e b y k u ltu r o w e

Ś r o d k i z a s p o k a ja n i a

lu d z k ic h p o tr z e b

n a tu r a ln e

z a s o b y

p r z y r o d y

r z e c z y b ę d ą c e

w y n ik ie m

d z ia ła ln o ś c i c z ło w i e k a

M a te r ia ln e

p r z e k a z y w a n i e

w ie d z y i in f o r m a c ji

p o r a d y

le k a r s k ie i p r a w n e

d o s ta r c z a n ie

r o z r y w e k

.....

N ie m a te r ia ln e

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Czynniki produkcji cz.1

• Praca – zespół świadomych i

celowych czynności człowieka,

dzięki którym oddziałuje on na

otaczającą go przyrodę i

przekształca ją

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Czynniki produkcji cz.2

• Ziemia – obejmuje szeroko

rozumiane zasoby naturalne, czyli

ziemię w ścisłym tego słowa

znaczeniu oraz wszelkie zawarte w

niej bogactwa maturalne, drogi,

lasy, wody itp.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Czynniki produkcji cz.3

• Kapitał – obejmuje potrzebne do

prowadzenia działalności

gospodarczej budynki, maszyny,

urządzenia, środki transportu,

narzędzia, surowce i zapasy

produktów oraz różnego typu

środki finansowe

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Środki produkcji

ŚRODKI PRODUKCJI, określenie

przedmiotów materialnych, którymi
człowiek posługuje się w procesie
pracy; środki produkcji obejmują:

• przedmioty pracy (surowce),
• środki pracy (narzędzia, maszyny,

urządzenia).

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

człowiek rzecz człowiek

Stosunki ekonomiczne, to takie stosunki

społeczne, które powstają za
pośrednictwem dóbr materialnych.

Stosunki ekonomiczne

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stosunki produkcji

STOSUNKI PRODUKCJI, kategoria

oznaczająca społ. stosunki powstające
między ludźmi w procesie produkcji;
stosunki produkcji obejmują:

• stosunki kooperacji — współdziałania

wynikającego z podziału pracy,

• stosunki własności — decydujące o

podziale produktu.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Dochody

• Nominalne – są

wyrażane w

jednostkach

pieniężnych i nie

uwzględniają

zmian poziomu

cen

• Realne -

wyrażają to, co

można nabyć za

dochód

nominalny przy

istniejącym

poziomie cen

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Rzadkość

• odnosi się do luki między ogólną

sumą dóbr i usług, których ludzie

potrzebują, aby zaspokoić swoje

różnorodne potrzeby,

a możliwościami ich wytworzenia

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Prawa ekonomiczne

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Prawa ekonomiczne

• Są to związki, relacje pomiędzy

poszczególnymi działaniami lub
czynnościami stale
powtarzającymi się, składające
się na prawidłowości procesów
gospodarczych. (O. Lange)

• Są to prawidłowości rządzące

procesami gospodarczymi. (R.
Milewski)

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Prawa ekonomiczne

- Są to stale powtarzające się związki

(relacje) między poszczególnymi

składnikami procesu

gospodarczego.

Są one własnością pewnego

kompleksu działań ludzkich,

wyrażają wewnętrzne związki

zachodzące w tym kompleksie.

Mają one obiektywny charakter, są

rzeczywistą realną cechą procesu

gospodarczego.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Rodzaje praw ekonomicznych

• PRAWA PRZYCZYNOWE,

• PRAWA WSÓŁISTNIENIA,

• PRAWA FUNKCJONALNE.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Prawa ekonomiczne

•

Prawa przyczynowe – są to związki

polegające na tym, że po pewnym

określonym zdarzeniu (działaniu,

czynności) stale następuje inne określone

zdarzenie, przy czym następstwo to

odbywa się w czasie. Pierwsze zdarzenie

określa się mianem przyczyny, drugie –

jako skutek.

Mają one podstawowe znaczenie,

ponieważ pozostałe rodzaje praw, jak

ekonomiczne prawa współistnienia lub

przyczynowe, mogą zostać do nich

sprowadzone.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Prawa ekonomiczne

• Prawa współistnienia – są to

związki polegające na tym, że
dwa zdarzenia lub więcej stale
występują łącznie.
Prawa współistnienia określa się
jako „prawa struktury”,
ponieważ występujące stale
razem zdarzenia tworzą pewną
prawidłową strukturę zdarzeń.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Prawa ekonomiczne

• Prawa funkcjonalne –

występują, gdy istnieje związek
(relacja) między ilościowo
wymiernymi zdarzeniami, które
można przedstawić za pomocą
funkcji matematycznych.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Cechy praw ekonomicznych

•

Obiektywny charakter praw – są

rzeczywistą właściwością, cechą procesów

gospodarczych,

•

Stochastyczny (statystyczny) charakter

praw – uwidaczniają się tylko przy

masowym powtarzaniu się zjawiska,

danego rodzaju zdarzeń (w warunkach

„statystycznych”),

•

Niezależność od świadomości i woli

ludzi – ich działanie odbywa się niezależnie

od tego czy ludzie je sobie uświadamiają

oraz czy są zgodne z ich wolą.