Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Podstawowe
Podstawowe
pojęcia
pojęcia
Wykład
MAKRO
MAKRO
€
€
konomia
konomia
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
„Ekonomia – jest nauką
badającą, w jaki sposób
społeczeństwo
gospodarujące decyduje o
tym:
1. Co?
2. Jak?
3. Dla kogo wytwarzać”
David Begg
Definicja ekonomii
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Ekonomia jej rodzaje i
funkcje
Ekonomia
pozytywna
– Funkcja
poznawcza
ekonomii
– Formułuje
stwierdzeni
a pozytywne
Ekonomia
normatywna
– Funkcja
aplikacyjna
ekonomii
– Formułuje
stwierdzenia
normatywne
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Ekonomia pozytywna
• Obiektywne i naukowe objaśnianie zasad
funkcjonowania gospodarki
• Badanie rzeczywistej gospodarki
• Dostarczanie wiedzy o zjawiskach i procesach
gospodarczych, o rządzących nimi
prawidłowościami oraz o ich przyczynach i
skutkach
• Odsłanianie panujących w danej gospodarce
mechanizmów rozwiązywania podstawowych
problemów społeczno-gospodarczych
• Próba znalezienia odpowiedzi na pytania: co,
jak i dla kogo produkować
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Sądy pozytywne
• Odwołują się do faktów
• Mają charakter bezstronny i
obiektywny
• Wyjaśniają zjawiska dotyczące
rzeczywistości
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Ekonomia normatywna
• Dostarczanie zaleceń i rekomendacji
opartych na subiektywnych sądach
wartościujących
• Formułowanie zaleceń dotyczących tego,
co powinno się czynić w gospodarce
• Dostarczanie wskazówek przydatnych
podmiotom działającym w gospodarce
• Oddziaływanie na przebieg procesów
gospodarczych
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Sądy normatywne
• Oparte na doświadczeniu i
odczuciach badacza
• Mają charakter subiektywny
• Narzucają pewien punkt
widzenia
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Mikroekonomia
Zajmuje się szczegółowym
badaniem indywidualnych decyzji
dotyczących pojedynczych
podmiotów gospodarczych.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Makroekonomia
Kładzie nacisk na wzajemne
związki zachodzące w gospodarce
jako całości. W swojej metodzie
celowo upraszcza ona analizę
poszczególnych elementów
badanej całości w trosce o
przejrzystość obrazu działania
całej gospodarki
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
jest to działalność ludzka
polegająca na wytwarzaniu dóbr
niezbędnych do zaspokojenia
potrzeb ludzkich
Produkcja
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Podział dóbr
• Produkty -
stają się one
własnością
osoby, która
je
wykorzystuje
• Usługi - nie
stają się one
własnością
osoby
korzystającej
z nich
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
P o d z i a ł p o tr z e b l u d z k i c h i ś r o d k ó w i c h
z a p o k a j a j ą c y c h
P o tr z e b y L u d z k i e
P o tr z e b y b io lo g ic z n e
...
P o tr z e b y k u ltu r o w e
Ś r o d k i z a s p o k a ja n i a
lu d z k ic h p o tr z e b
n a tu r a ln e
z a s o b y
p r z y r o d y
r z e c z y b ę d ą c e
w y n ik ie m
d z ia ła ln o ś c i c z ło w i e k a
M a te r ia ln e
p r z e k a z y w a n i e
w ie d z y i in f o r m a c ji
p o r a d y
le k a r s k ie i p r a w n e
d o s ta r c z a n ie
r o z r y w e k
.....
N ie m a te r ia ln e
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Czynniki produkcji cz.1
• Praca – zespół świadomych i
celowych czynności człowieka,
dzięki którym oddziałuje on na
otaczającą go przyrodę i
przekształca ją
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Czynniki produkcji cz.2
• Ziemia – obejmuje szeroko
rozumiane zasoby naturalne, czyli
ziemię w ścisłym tego słowa
znaczeniu oraz wszelkie zawarte w
niej bogactwa maturalne, drogi,
lasy, wody itp.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Czynniki produkcji cz.3
• Kapitał – obejmuje potrzebne do
prowadzenia działalności
gospodarczej budynki, maszyny,
urządzenia, środki transportu,
narzędzia, surowce i zapasy
produktów oraz różnego typu
środki finansowe
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Środki produkcji
ŚRODKI PRODUKCJI, określenie
przedmiotów materialnych, którymi
człowiek posługuje się w procesie
pracy; środki produkcji obejmują:
• przedmioty pracy (surowce),
• środki pracy (narzędzia, maszyny,
urządzenia).
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
człowiek rzecz człowiek
Stosunki ekonomiczne, to takie stosunki
społeczne, które powstają za
pośrednictwem dóbr materialnych.
Stosunki ekonomiczne
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Stosunki produkcji
STOSUNKI PRODUKCJI, kategoria
oznaczająca społ. stosunki powstające
między ludźmi w procesie produkcji;
stosunki produkcji obejmują:
• stosunki kooperacji — współdziałania
wynikającego z podziału pracy,
• stosunki własności — decydujące o
podziale produktu.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Dochody
• Nominalne – są
wyrażane w
jednostkach
pieniężnych i nie
uwzględniają
zmian poziomu
cen
• Realne -
wyrażają to, co
można nabyć za
dochód
nominalny przy
istniejącym
poziomie cen
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Rzadkość
• odnosi się do luki między ogólną
sumą dóbr i usług, których ludzie
potrzebują, aby zaspokoić swoje
różnorodne potrzeby,
a możliwościami ich wytworzenia
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Prawa ekonomiczne
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Prawa ekonomiczne
• Są to związki, relacje pomiędzy
poszczególnymi działaniami lub
czynnościami stale
powtarzającymi się, składające
się na prawidłowości procesów
gospodarczych. (O. Lange)
• Są to prawidłowości rządzące
procesami gospodarczymi. (R.
Milewski)
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Prawa ekonomiczne
- Są to stale powtarzające się związki
(relacje) między poszczególnymi
składnikami procesu
gospodarczego.
Są one własnością pewnego
kompleksu działań ludzkich,
wyrażają wewnętrzne związki
zachodzące w tym kompleksie.
Mają one obiektywny charakter, są
rzeczywistą realną cechą procesu
gospodarczego.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Rodzaje praw ekonomicznych
• PRAWA PRZYCZYNOWE,
• PRAWA WSÓŁISTNIENIA,
• PRAWA FUNKCJONALNE.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Prawa ekonomiczne
•
Prawa przyczynowe – są to związki
polegające na tym, że po pewnym
określonym zdarzeniu (działaniu,
czynności) stale następuje inne określone
zdarzenie, przy czym następstwo to
odbywa się w czasie. Pierwsze zdarzenie
określa się mianem przyczyny, drugie –
jako skutek.
Mają one podstawowe znaczenie,
ponieważ pozostałe rodzaje praw, jak
ekonomiczne prawa współistnienia lub
przyczynowe, mogą zostać do nich
sprowadzone.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Prawa ekonomiczne
• Prawa współistnienia – są to
związki polegające na tym, że
dwa zdarzenia lub więcej stale
występują łącznie.
Prawa współistnienia określa się
jako „prawa struktury”,
ponieważ występujące stale
razem zdarzenia tworzą pewną
prawidłową strukturę zdarzeń.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Prawa ekonomiczne
• Prawa funkcjonalne –
występują, gdy istnieje związek
(relacja) między ilościowo
wymiernymi zdarzeniami, które
można przedstawić za pomocą
funkcji matematycznych.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Cechy praw ekonomicznych
•
Obiektywny charakter praw – są
rzeczywistą właściwością, cechą procesów
gospodarczych,
•
Stochastyczny (statystyczny) charakter
praw – uwidaczniają się tylko przy
masowym powtarzaniu się zjawiska,
danego rodzaju zdarzeń (w warunkach
„statystycznych”),
•
Niezależność od świadomości i woli
ludzi – ich działanie odbywa się niezależnie
od tego czy ludzie je sobie uświadamiają
oraz czy są zgodne z ich wolą.