1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

1

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

BUDYNKÓW

BUDYNKÓW

TEMAT

TEMAT

:

:

CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA

CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA

MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

CEL ZAJĘĆ : dydaktyczny

CEL ZAJĘĆ : dydaktyczny

ZAPOZNANIE SŁUCHACZY Z CHARAKTERYSTYKĄ
POŻAROWĄ MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH PODZIAŁEM
MATERIAŁÓW ZE WZGLĘDU NA PALNOŚĆ

ZAPOZNANIE Z OKREŚLENIAMI POJĘĆ -

materiał

materiał

palny, materiał niepalny, materiał łatwo zapalny,

palny, materiał niepalny, materiał łatwo zapalny,

trudno zapalny, niezapalny

trudno zapalny, niezapalny

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

2

Omówić materiały pod względem możliwości

Omówić materiały pod względem możliwości

rozprzestrzeniania ognia,

rozprzestrzeniania ognia,

Zapoznać słuchaczy z charakterystyką

Zapoznać słuchaczy z charakterystyką

materiałów budowlanych( , materiały ceramiczne,

materiałów budowlanych( , materiały ceramiczne,

zaprawy budowlane , betony, żelbetony, stal

zaprawy budowlane , betony, żelbetony, stal

budowlana, drewno, tworzywa sztuczne, ).

budowlana, drewno, tworzywa sztuczne, ).

Wychowawczy :

Wychowawczy :

Wyrobienie u słuchaczy umiejętności oceny

Wyrobienie u słuchaczy umiejętności oceny

występujących zagrożeń na wypadek pożaru lub

występujących zagrożeń na wypadek pożaru lub

innej klęski żywiołowej w obiektach budowlanych.

innej klęski żywiołowej w obiektach budowlanych.

Operacyjny :

Operacyjny :

Zapoznać słuchaczy z podziałem

Zapoznać słuchaczy z podziałem

materiałów budowlanych pod względem ich

materiałów budowlanych pod względem ich

zapalności i rozprzestrzeniania się ognia.

zapalności i rozprzestrzeniania się ognia.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

3

Wyjaśnić zachowanie się materiałów

budowlanych podczas prowadzonych akcji
gaśniczych z uwzględnieniem ich wytrzymałości
mechanicznej oraz wydzielania gazów toksycznych
i trujących w warunkach temperatur pożarowych.

TYP LEKCJI :

TYP LEKCJI :

Poznanie nowego materiału .

FORMA PRACY :

FORMA PRACY :

Zbiorowa w części zasadniczej grupa jednolita

.

METODA PRACY:

Wy

PREZENTACJA

PREZENTACJA

.

.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

4

POMOCE DYDAKTYCZNE:

POMOCE DYDAKTYCZNE:

rzutnik pisma, foliogramy,

CZAS TRWANIA ZAJĘĆ:

CZAS TRWANIA ZAJĘĆ:

2X45 MINUT

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

5

PODZIAŁ MATERIAŁÓW

PODZIAŁ MATERIAŁÓW

PODZIAŁ MATERIAŁÓW

PODZIAŁ MATERIAŁÓW

Materiały pod względem palności dzielimy na

Materiały pod względem palności dzielimy na

:

:

a)

materiał niepalny - materiał, którego znormalizowane

próbki poddane badaniom w określonych

urządzeniach pomiarowych w ciągu

ustalonego

czasu:

- nie zapalają się,

- nie powodują wydzielania palnych gazów, które
można by zapalić za pomocą płomienia
umieszczonego nad powierzchnią próbki,

- nie powodują w procesie spalania wydzielania
ilości ciepła warunkującej podniesienie temperatury do
określonej wartości.

b)

materiał palny - materiał, który nie spełnia

warunków podanych wyżej

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

6

Materiały palne dzieli się na :

-

materiały niezapalne

-

są to materiały, których

znormalizowane próbki w określonych warunkach
badań, poddane działaniu płomienia lub źródła
promieniowania

cieplnego nie zapalają się

płomieniem,

- materiały trudno zapalne

-

materiały, których

znormalizowane próbki w określonych warunkach
badań poddane działaniu płomienia lub źródła
promieniowania

cieplnego palą się

płomieniem jedynie

w zasięgu działania źródła

ciepła, po

usunięciu zaś tego źródła lub

miejscowym zniszczeniu materiału palnego gasną.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

7

-

materiały łatwo zapalne

- materiały

,

których znormalizowane próbki w

określonych warunkach badań poddane
działaniu płomienia lub źródła
promieniowania cieplnego zapalają się
płomieniem, po usunięciu zaś źródła
ciepła palą się dalej.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

8

Stopień rozprzestrzeniania ognia

Stopień rozprzestrzeniania ognia

Stopień rozprzestrzeniania ognia jest to umowna

klasyfikacja elementów budowli ze względu na
zachowanie się badanej próbki w znormalizowanych
warunkach badania, obejmująca rozprzestrzenianie się
płomienia na powierzchni próbki oraz wewnątrz próbki,
bezpłomieniowe spalanie

(

tlenie

tlenie )

lub rozkład

termiczny materiału próbki, występowanie płonących
kropli lub odpadów stałych.

W zależności od wyników badań

przeprowadzonych w znormalizowanych warunkach
innych dla ścian i innych dla pozostałych obiektów,
poszczególne elementy

(

okładziny

okładziny )

klasyfikuje się

następująco:

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

9

-

elementy

(okładziny )

nie rozprzestrzeniające

ognia (NRO)- elementy (okładziny), które w
obszarze źródła ognia mogą lokalnie ulegać spaleniu
wg przyjętych kryteriów, natomiast

poza tym

obszarem lub po usunięciu źródła

ognia nie

ulegają spaleniu;

-

elementy

(

okładziny

)

słabo rozprzestrzeniające

ogień

(

SRO

) -

elementy

(

okładziny

),

które wg

przyjętych kryteriów mogą w niewielkim

stopniu

ulegać spaleniu poza obszarem działania źródła ognia
lub po jego usunięciu ;

-

elementy (okładziny) silnie rozprzestrzeniające

ogień

- elementy

(

okładziny

), które wg przyjętych

kryteriów ulegają intensywnemu spalaniu poza
obszarem działania źródła ognia lub po jego
usunięciu.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

10

MATERIAŁY CERAMICZNE

MATERIAŁY CERAMICZNE

MATERIAŁY CERAMICZNE

MATERIAŁY CERAMICZNE

Przez pojęcie ceramicznych wyrobów

budowlanych rozumie się wyroby formowane z
odpowiednio spreparowanych mieszanin, zawierających
jako podstawowy składnik glinę, czasem ił lub łupek
gliniasty albo less , z których po uformowaniu i
wypaleniu otrzymuje się określone wyroby. Wyroby
ceramiczne charakteryzują się na ogół dużą
wytrzymałością w warunkach pożarowych, zwykle do

1000 - 1100

0

C

.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

11

a)

Wyroby o strukturze porowatej, chłonące wodę, do

których należą :

- wyroby ceglarskie - cegły pełne i dziurawki, pustaki

szczelinowe i stropowe, cegły drążone

- kafle, płytki ścienne szkliwione,

- wyroby ogniotrwałe.

b)

Wyroby spieczone - klinkier, płytki terakotowe,

kamionka kanalizacyjna.

Największą odpornością na działanie wysokich
temperatur charakteryzują się

(

poza cegłą

poza cegłą

szamotową i wyrobami specjalnymi

szamotową i wyrobami specjalnymi

)

cegły pełne

cegły pełne

.

Ogół ceramicznych wyrobów

Ogół ceramicznych wyrobów

budowlanych dzieli się na dwie

budowlanych dzieli się na dwie

zasadnicze grupy

zasadnicze grupy :

Ogół ceramicznych wyrobów

Ogół ceramicznych wyrobów

budowlanych dzieli się na dwie

budowlanych dzieli się na dwie

zasadnicze grupy

zasadnicze grupy

:

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

12

Związane jest to z dużą masą i stosunkowo

dużą pojemnością cieplną.

Konstrukcje budowlane wykonane z takich

materiałów wymagają dużych czasów nagrzania w

„

temperaturach pożarowych

temperaturach pożarowych

”,

aby było to

niebezpieczne dla wytrzymałości konstrukcji,

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

13

ZAPRAWY BUDOWLANE

ZAPRAWY BUDOWLANE

ZAPRAWY BUDOWLANE

ZAPRAWY BUDOWLANE

Zaprawy budowlane są mieszaniną plastyczną

jednego lub kilku spoiw, piasku, wody oraz
niekiedy innych składników np. żużla , miki , trocin itp

.

Zaprawy budowlane są stosowane do

Zaprawy budowlane są stosowane do

:

:

- spajania materiałów budowlanych i wypełniania

przestrzeni między nimi ,

- wykonywania wypraw, gładzi i izolacji,

- formowanie niektórych części budowli

(

gzymsy, ozdoby

gzymsy, ozdoby ).

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

14

Zaprawy budowlane odgrywają w biernej

ochronie przeciwpożarowej bardzo ważną rolę,
ponieważ w znacznym stopniu decydują o
wytrzymałości i odporności elementów
budowlanych.

Bierna ochrona przeciwpożarowa - oznacza ,

że właściwy dobór rozwiązań budowlanych sam w
sobie stanowi już działania na rzecz ochrony
przeciwpożarowej.

Zaprawy budowlane, stanowią warstwy

izolacyjne (

tynk

) oraz decydują o wytrzymałości

mechanicznej

(

wiązania

) poszczególnych elementów.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

15

BETONY

BETONY

BETONY

BETONY

Betonami określa się tworzywa powstające z

mieszaniny kruszywa , spoiwa i wody, a niekiedy
asfaltu i smoły, które twardnieją po upływie
określonego czasu. Betony służą do samodzielnego
tworzenia z nich wyrobów, elementów bądź całych
części budowli.

Zachowanie się betonów pod wpływem

Zachowanie się betonów pod wpływem

temperatur pożarowych:

temperatur pożarowych:

Podczas ekspozycji temperaturowej w betonie zachodzą
przemiany,

- w temperaturze od

100

o

C

odparowuje woda

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

16

-

przy

500

o

C

następuje rozkład klinkieru

cementu portlandzkiego,

-

przy

570

o

C

następuje przemiana kwarcu

-

od

800

o

C

zachodzi dekarbonizacja kruszyw

wapiennych

-

od

1150

o

C

następuje początek topnienia

składników betonu;

-

przy około

1300

o

C

następuje całkowite

zniszczenie struktury.

Podczas oddziaływania wysokiej temperatury

zachodzi postępujący ubytek masy betonu. Proces
ten rozpoczyna się przy temperaturze około

100

100

o

o

C

C

.

.

Sam zaczyn cementowy wykazuje od

temperatury

około

150

150

o

o

C

C

niewielką rozszerzalność,

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

17

a następnie aż do temperatury

600

600

o

o

C

C

-

skurcz;przy dalszym wzroście temperatury zaczyn
znów się rozszerza. Inaczej proces ten przebiega w
masie kruszywa:

- najmniejszą rozszerzalność cieplną
stwierdzono w przypadku bazaltu, największą
w przypadku piasku i żwiru.

Konsekwencją niezgodności odkształceń

termicznych składników betonu jest powstanie
mikronaprężeń w warstwie kontaktowej zaczynu
cementowego z kruszywem, spadek przyczepności
na powierzchniach rozdziału i ogólne rozluźnienie
struktury betonu .

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

18

Wszystkie wymienione procesy i przemiany

powodują w wysokiej temperaturze postępujący
spadek właściwości mechanicznej betonu. Można
więc mówić o pewnej temperaturze

„granicznej”,

zależnej od składu mieszanki i składu betonu,
powyżej której materiał traci praktycznie swoje
cechy wytrzymałościowe

.

Temperatura ta mieści się w granicach od

250

250

o

o

C do 300

C do 300

o

o

C

C

dla niższych klas betonu i osiąga

wartość do

600

600

o

o

C

C

dla betonów klas wyższych.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

19

ŻELBET

ŻELBET

ŻELBET

ŻELBET

Beton charakteryzuje się dużą wytrzymałością

na ściskanie, lecz jego wytrzymałość na rozciąganie
jest niewielka. Dlatego uzbraja się go

(

(

umieszczając

zbrojenie głównie w strefie rozciąganej).

Żelbety o dobrym powiązaniu betonu ze

zbrojeniem tworzące monolityczne elementy
budowlane wykazują dużą odporność ogniową i
trwałość przy działaniu wysokich temperatur.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

20

Do niszczących efektów oddziaływań

podwyższonych temperatur na konstrukcję z betonu
należy zaliczyć odpryskiwania (

odłupywania

)

fragmentów ich powierzchni . Powierzchniowa destrukcja
podczas nagrzewania w warunkach pożarowych jest
szczególnie groźna dla konstrukcji smukłych,
cienkościennych.

Bezpieczeństwo konstrukcji jest uzależnione

zarówno od zasięgu odpryskiwania, jak i od samego
elementu (

wymiarów, sposobu zbrojenia, roli w statyce

wymiarów, sposobu zbrojenia, roli w statyce).

Na podstawie oceny wielu pożarów i analizy

wyników badań wyszczególniono trzy najczęściej
spotykane w praktyce mechanizmy zniszczenia :

-

odpryskiwanie o charakterze eksplozyjnym,

- odpryskiwanie w skutek zmiany struktury

dodatków

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

21

mineralnych,

- odpadanie nieeksplozyjne.

Odpryskiwanie o charakterze eksplozyjnym

fragmentów powierzchni betonowej zachodzi w
pierwszych trzydziestu minutach rozwiniętego pożaru.
Po oderwaniu się kawałków betonu w ściskanych
elementach ściennych, słupach oraz w strefach
rozciąganych belek tworzą się kraterowe wgłębienia
o powierzchni od kilkunastu do kilkuset

cm

cm

2

2

Odrywają się również krawędzie i naroża

podciągów, słupów, płyt . Następuje częściowe
odsłonięcie zbrojenia i zmniejszenie przekroju
poprzecznego elementu.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

22

Konstrukcja traci swą funkcję oddzielającą,

zachowując jednak zdolność do przenoszenia obciążeń.
W elementach otynkowanych odpryskiwanie powierzchni
rozpoczyna się znacznie później.

ODPRYSKIWANIE WSKUTEK ZMIAN

ODPRYSKIWANIE WSKUTEK ZMIAN

STRUKTURY DODATKÓW MINERALNYCH

STRUKTURY DODATKÓW MINERALNYCH

Spowodowane jest chemicznymi i fizycznymi

przemianami kruszywa, a zwłaszcza wyzwalaniem się
wody w podwyższonej temperaturze i rozszerzalnością
cieplną kruszywa. Gwałtowny przebieg tych procesów
jest szczególnie wyraźny w przypadku betonów o
kruszywie gęstym

( krzemianowym )

( krzemianowym ) , natomiast nie

stwierdzono go na powierzchni elementów z betonów o
kruszywie bazaltowym.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

23

Zniszczenie powierzchni objawia się rzadkimi ,

kraterowymi wgłębieniami dochodzącymi do

10 mm

10 mm,

występującymi w sposób powolny. Z tego względu
praktycznie nie ma ono wpływu na odporność
ogniową elementu żelbetowego.

ODPADANIE NIEEKSPLOZYJNE

ODPADANIE NIEEKSPLOZYJNE

Przejawia się w luźnym odpadaniu mniejszych

lub większych warstw oraz fragmentów powierzchni
elementu po dłuższym

(

(

60-90 min.)

60-90 min.)

czasie trwania

ekspozycji ogniowej. Odpadanie jest spowodowane
zmianami fizyczno- chemicznymi struktury betonu, jak i
jej rozluźnieniem. Ten typ zniszczenia powierzchni
dodatkowo przyspieszają działające naprężenia i
wzrastające odkształcenia.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

24

Na wartość odporności ogniowej elementu

żelbetowego wpływa w zasadniczym stopniu
grubość osłaniającej zbrojenie warstwy betonu. W
każdym przypadku skuteczność działania
ochronnego warstwy betonu powinna być taka ,
aby nie dopuścić do nagrzania się zbrojenia do
temperatury , w której stal osiąga granicę
plastyczności.

Wówczas stal traci spoistość z osłoną

betonową, co szczególnie przy występowaniu
naprężeń zginających prowadzi do pęknięcia
elementu budowlanego.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

25

STAL BUDOWLANA

STAL BUDOWLANA

STAL BUDOWLANA

STAL BUDOWLANA

Stal budowlana ze względu na swe

właściwości, duża wytrzymałość, łatwość łączenia z
innymi materiałami ma bardzo duże zastosowanie w
budownictwie.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego

stal ma tę dobrą własność, że jest materiałem
niepalnym.

Z punktu widzenia wytrzymałości

mechanicznej jej podstawową wadą jest to , że w
temperaturach pożarowych ponad

600

600

o

o

C

C

wytrzymałość ta zanika prawie całkowicie powodując
deformacje, które np. w konstrukcjach nośnych
powodują nieuchronne zawalenie się konstrukcji.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

26

ZACHOWANIE STALI W

ZACHOWANIE STALI W

ZAKRESACH TEMPERATUR :

ZAKRESACH TEMPERATUR :

Przy temperaturze

350

o

C

-

trwałość konstrukcji

nie zostanie jeszcze zachwiana . Przy temperaturach
pożarowych w granicach

350-400

o

C

spadają wartości

wytrzymałości na rozciąganie i ściskanie oraz granica
plastyczności, a zwiększa się przez to możliwość
odkształceń . Rośnie też wyraźnie wydłużenie liniowe.

W temperaturze

600 - 700

o

C

wytrzymałość

trwała spada praktycznie do zera. Przy dalej
postępującym odkształceniu następuje utrata nośności ,
konstrukcja stalowa ulega deformacji i powyginaniu - aż
w końcu ulega zawaleniu.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

27

DREWNO

DREWNO

DREWNO

DREWNO

Zastosowanie drewna w budownictwie z

punktu widzenia ochrony przeciwpożarowej jest
problemem kontrowersyjnym.

Dominuje pogląd, że drewno w konstrukcjach

budowlanych stanowi o ich zagrożeniu
pożarowym. Wynika to z własności

fizyko -

fizyko -

chemicznych

chemicznych drewna , które tworzy związek
organiczny o przeważającym składzie węgla tlenu i
wodoru, a więc związek łatwopalny.

Ostatnie badania wykazują korzystne cechy

drewna z punktu widzenia bezpieczeństwa
pożarowego.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

28

Najważniejszym argumentem przemawiającym za

stosowaniem drewna w budownictwie jest zwłaszcza
niskie przewodnictwo cieplne oraz tworzenie przez
drewno w warunkach pożarowych samoistnie warstwy
termoizolacyjnej poprzez zwęglanie jego wierzchnich
warstw.

Ważnym elementem jest stosunkowo długi

okres przygotowania się drewna do rozpalenia,
wynikający z zachodzących procesów suchej destylacji
drewna , podczas której z drewna wyparowuje woda.

W zaawansowanej fazie spalania na powierzchni

przekroju poprzecznego elementu wyróżnić można

5

5

stref

stref

temperatury , w których zachodzą następujące

procesy :

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

29

1

1

- nie zwęglone jądro elementu, w którym

temperatura nie przekracza

100

100

o

o

C

C ;

2

2

- obrzeże jądra, w którym w temperaturze

100 -200

100 -200

o

o

C

C

rozpoczyna się proces

pyrolizy, połączony z intensywną emisją
gazów;

3

3

- strefa, w której w temperaturze

200 - 280

200 - 280

o

o

C

C

rozpoczyna się zwęglenie drewna , zaś
produkty rozkładu termicznego ulegają

częściowemu zapaleniu;

4

4

- strefa całkowitego zwęglenia, w której w

temperaturze powyżej

280

280

o

o

C

C

drewno

rozkłada się na węgiel i substancje lotne;

5

5

-

obszar żarzenia, w którym w temperaturze do

1100

1100

o

o

C

C

węgiel drzewny ulega spalaniu,

wydzielając produkty lotne.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

30

Podczas spalania elementu drewnianego

początkowo dość szybko wzrasta grubość
powierzchniowej warstwy zwęglonej, następnie
proces ten ulega nieznacznemu zahamowaniu

(

skutkiem ochronnego działania węgla i

skutkiem ochronnego działania węgla i

odparowania wilgoci do

odparowania wilgoci do

wnętrza elementu

wnętrza elementu

) , zaś w

końcowym etapie - po całkowitym odparowaniu
wody - następuje ponowne przyspieszenie procesu
zwęglania .

Drewno zapala się w temperaturze około

250

250

o

o

C

C

i spala się w swej masie z szybkością od

3,5 do 4 cm/ h

3,5 do 4 cm/ h

. Odporność ogniowa elementów

będzie zatem zależała od odpowiedniego przekroju,
rodzaju i gatunku drewna .

Badania wytrzymałości mechanicznej

konstrukcji wykonanych z różnego materiału
poddanych działaniu ognia wykazały bezsporną
wyższość drewna.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

31

TWORZYWA

TWORZYWA

SZTUCZNE

SZTUCZNE

TWORZYWA

TWORZYWA

SZTUCZNE

SZTUCZNE

Tworzywa sztuczne stosowane są w

budownictwie jako ocieplenia, izolacje , wykładziny ,
wykończenia, elementy stolarki (

drzwi, okna

drzwi, okna

) .

Pod wpływem wysokich temperatur,

powstających w warunkach pożaru, tworzywa sztuczne
(

polimery

) , ulegają rozkładowi , tworząc produkty

stałe,ciekłe, i gazowe.

Produkty ciekłe i gazowe określa się mianem

„lotnych”

„lotnych” produktów pirolizy i spalania.

Ich wydzielanie charakteryzuje rozkład

termiczny polimeru, pozwalając na podstawie
szybkości powstawania lotnych produktów wnioskować
o szybkości rozkładu.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

32

Temperatura, w której zaczynają się

wydzielać produkty lotne jest określana jako
temperatura początku rozkładu termicznego danego
materiału.

Ostatecznymi produktami rozkładu dowolnej

substancji złożonej, w tym także polimerów, są
substancje proste, np. dla polietylenu będą to
węgiel i wodór, dla poliamidów :

węgiel ,

tlen, wodór

i azot

.

Należy jednak pamiętać, że rozkład na

substancje proste możliwy jest w temperaturach
przekraczających

3000

3000

o

o

C

C

.

W warunkach pożaru materiały palne

nagrzewają się do temperatur nie wyższych niż

1500

1500

o

o

C

C

i dlatego rozkład termiczny polimerów nie przebiega
do końca, lecz „zatrzymuje” się na etapie powstawania
mieszaniny substancji prostych i złożonych.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

33

W trakcie pirolizy i spalania polimerów powstaje

wiele gazowych związków toksycznych, z których - ze
względu na szczególne właściwości lub dużą
częstotliwość występowania - należy wymienić tlenki
węgla (

CO i CO

2

), tlenki azotu (

NO i NO

2

), amoniak

(

NH

3

), brom, chlor , fosgen (

Br

2

, Cl

2

, COCL

2

),

cyjanowodór (

HCN

) , siarkowodór i dwutlenek siarki

(

H

2

S, SO

2

), chlorowodór, bromowodór i fluorowodór (

HCL, HBr, HF

), chlorowane węglowodory i fluorofosgen (

np.

CH

3

CL, C

2

H

5

Br, COF

2

),

aldehydy i

inne.

Toksyczne działanie wymienionych wyżej

związków nasila się w warunkach obniżonego stężenia
tlenu w atmosferze

.

Tworzywa sztuczne termoplastyczne podczas

ogrzewania miękną, a następnie topią się i wykraplają .
Spadające krople przyczyniają się do wzrostu
powierzchni spalani a. Podczas palenia intensywnie
dymią. Produkty rozkładu termicznego zawierają tlenek
węgla, akroleinę, formaldechyd.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

34

W celu zmniejszenia palności tworzyw

sztucznych wprowadza się do ich składu dodatki
addytywne (sumujące), typu chlor, brom, fluor, jod, bor
itp. O działaniu inhibicyjnym, tzn. podwyższające
temperaturę zapalenia tworzywa i minimalną energię
zapłonu,

- dodając dodatki zmniejszające ciepło spalania
tworzywa np. fosfor, co powoduje ilościowy

wzrost

węgla pirolitycznego, zmniejszenie

stężenia

produktów utleniania i w konsekwencji czterokrotne
zmniejszenie egzotermicznego efektu reakcji
utleniania,

- dodając do tworzyw związki, które podnoszą ciepło

właściwe,jego przewodnictwo cieplne, czyli

odprowadzają a nie gromadzą ciepło,

- dodając specjalne substancje, które w procesie
oddziaływania płomieni utrudniają rozwinięcie się
pożaru.

1.07.21

O. Sz. PSP Borne Sulinowo

35