MATERIAŁY

MATERIAŁY

BUDOWLANE

BUDOWLANE

2

2

Literatura

Literatura



Osiecka E. „Materiały budowlane”.

Osiecka E. „Materiały budowlane”.

Oficyna Wydawnicza Politechniki

Oficyna Wydawnicza Politechniki

Warszawskiej 2002

Warszawskiej 2002



Praca zbiorowa pod kierunkiem prof. B.

Praca zbiorowa pod kierunkiem prof. B.

Stefańczyka „Budownictwo ogólne” tom

Stefańczyka „Budownictwo ogólne” tom

I „Materiały i wyroby budowlane”.

I „Materiały i wyroby budowlane”.

Arkady 2005

Arkady 2005



Szymański E. :”Materiały budowlane”.

Szymański E. :”Materiały budowlane”.

WSiP 2003

WSiP 2003

3

3

MATERIAŁ

MATERIAŁ

BUDOWLANY

BUDOWLANY





WYRÓB BUDOWLANY

WYRÓB BUDOWLANY

4

4

WYRÓB BUDOWLANY

WYRÓB BUDOWLANY

należy przez to rozumieć wyrób w rozumieniu

należy przez to rozumieć wyrób w rozumieniu

przepisów o ocenie zgodności, wytworzony w

przepisów o ocenie zgodności, wytworzony w

celu

wbudowania,

wmontowania,

celu

wbudowania,

wmontowania,

zainstalowania lub zastosowania w sposób

zainstalowania lub zastosowania w sposób

trwały w obiekcie budowlanym, wprowadzany

trwały w obiekcie budowlanym, wprowadzany

do obrotu jako wyrób pojedynczy lub jako

do obrotu jako wyrób pojedynczy lub jako

zestaw

wyrobów

do

stosowania

we

zestaw

wyrobów

do

stosowania

we

wzajemnym

połączeniu

stanowiącym

wzajemnym

połączeniu

stanowiącym

integralną całość użytkową

integralną całość użytkową

USTAWA

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r. „

z dnia 7 lipca 1994 r. „

Prawo budowlane”

Prawo budowlane”

Art. 3 pkt 18

Art. 3 pkt 18

5

5

Obiekt budowlany:

Obiekt budowlany:

a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami

a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami

technicznymi,

technicznymi,

b) budowlę stanowiącą całość techniczno-

b) budowlę stanowiącą całość techniczno-

użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,

użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,

c) obiekt małej architektury,

c) obiekt małej architektury,

Budynek

Budynek

- taki obiekt budowlany, który jest

- taki obiekt budowlany, który jest

trwale związany z gruntem, wydzielony z

trwale związany z gruntem, wydzielony z

przestrzeni za pomocą przegród budowlanych

przestrzeni za pomocą przegród budowlanych

oraz posiada fundamenty i dach

oraz posiada fundamenty i dach

USTAWA

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r. „

z dnia 7 lipca 1994 r. „

Prawo budowlane”

Prawo budowlane”

Art. 3

Art. 3

6

6

Obiekt budowlany

Obiekt budowlany

wraz ze

wraz ze

związanymi z nimi urządzeniami

związanymi z nimi urządzeniami

budowlanymi należy, biorąc pod

budowlanymi należy, biorąc pod

uwagę przewidywany okres

uwagę przewidywany okres

użytkowania, projektować i

użytkowania, projektować i

budować w sposób określony w

budować w sposób określony w

przepisach, w tym techniczno-

przepisach, w tym techniczno-

budowlanych oraz zgodnie z

budowlanych oraz zgodnie z

zasadami wiedzy technicznej,

zasadami wiedzy technicznej,

zapewniając:

zapewniając:

USTAWA

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r. „

z dnia 7 lipca 1994 r. „

Prawo budowlane”

Prawo budowlane”

Art. 5

Art. 5

7

7

1.

1.

spełnienie wymagań

spełnienie wymagań

podstawowych dotyczących:

podstawowych dotyczących:

a)

a)

bezpieczeństwa konstrukcji,

bezpieczeństwa konstrukcji,

b)

b)

bezpieczeństwa pożarowego,

bezpieczeństwa pożarowego,

c)

c)

bezpieczeństwa użytkowania,

bezpieczeństwa użytkowania,

d)

d)

odpowiednich warunków

odpowiednich warunków

higienicznych i zdrowotnych oraz

higienicznych i zdrowotnych oraz

ochrony środowiska,

ochrony środowiska,

e)

e)

ochrony przed hałasem i

ochrony przed hałasem i

drganiami,

drganiami,

f)

f)

oszczędności energii i odpowiedniej

oszczędności energii i odpowiedniej

izolacyjności cieplnej przegród.

izolacyjności cieplnej przegród.

USTAWA

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r. „

z dnia 7 lipca 1994 r. „

Prawo budowlane”

Prawo budowlane”

Art. 5

Art. 5

8

8

2.

2.

warunki użytkowe zgodne z

warunki użytkowe zgodne z

przeznaczeniem obiektu w

przeznaczeniem obiektu w

szczególności w zakresie:

szczególności w zakresie:

a)

a)

zaopatrzenia w wodę i energię

zaopatrzenia w wodę i energię

elektryczną oraz odpowiednio do

elektryczną oraz odpowiednio do

potrzeb w energię cieplną i paliwa,

potrzeb w energię cieplną i paliwa,

przy założeniu efektywnego

przy założeniu efektywnego

wykorzystania tych czynników,

wykorzystania tych czynników,

b)

b)

usuwania ścieków, wody opadowej i

usuwania ścieków, wody opadowej i

odpadów.

odpadów.

3.

3.

możliwość utrzymania właściwego

możliwość utrzymania właściwego

stanu technicznego,

stanu technicznego,

USTAWA

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r. „

z dnia 7 lipca 1994 r. „

Prawo budowlane”

Prawo budowlane”

Art. 5

Art. 5

9

9

4.

4.

niezbędne warunki do korzystania z

niezbędne warunki do korzystania z

obiektów użyteczności publicznej i

obiektów użyteczności publicznej i

mieszkaniowego budownictwa

mieszkaniowego budownictwa

wielorodzinnego przez osoby

wielorodzinnego przez osoby

niepełnosprawne, w szczególności

niepełnosprawne, w szczególności

poruszające się na wózkach

poruszające się na wózkach

inwalidzkich,

inwalidzkich,

5.

5.

warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,

warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,

6.

6.

ochronę ludności, zgodnie z

ochronę ludności, zgodnie z

wymaganiami obrony cywilnej,

wymaganiami obrony cywilnej,

7.

7.

ochronę obiektów wpisanych do rejestru

ochronę obiektów wpisanych do rejestru

zabytków oraz obiektów objętych

zabytków oraz obiektów objętych

ochroną konserwatorską,

ochroną konserwatorską,

USTAWA

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r. „

z dnia 7 lipca 1994 r. „

Prawo budowlane”

Prawo budowlane”

Art. 5

Art. 5

10

10

8.

8.

odpowiednie usytuowanie na

odpowiednie usytuowanie na

działce budowlanej,

działce budowlanej,

9.

9.

poszanowanie, występujących w

poszanowanie, występujących w

zasięgu oddziaływania obiektu,

zasięgu oddziaływania obiektu,

uzasadnionych interesów osób

uzasadnionych interesów osób

trzecich, w tym zapewnienie

trzecich, w tym zapewnienie

dostępu do drogi publicznej,

dostępu do drogi publicznej,

10.

10.

warunki bezpieczeństwa i ochrony

warunki bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia osób przebywających na

zdrowia osób przebywających na

terenie budowy.

terenie budowy.

USTAWA

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r. „

z dnia 7 lipca 1994 r. „

Prawo budowlane”

Prawo budowlane”

Art. 5

Art. 5

11

11

ALGORYTM MATERIAŁU

ALGORYTM MATERIAŁU

BUDOWLANEGO

BUDOWLANEGO

12

12

Dzięki odpowiednio dobranym

Dzięki odpowiednio dobranym

materiałom budowlanym

materiałom budowlanym

budynek może spełniać swoje

budynek może spełniać swoje

zadania, do których należy w

zadania, do których należy w

szczególności:

szczególności:



ochrona człowieka przed zjawiskami

ochrona człowieka przed zjawiskami

atmosferycznymi,

atmosferycznymi,



uformowanie przestrzeni

uformowanie przestrzeni

odpowiedniej do prowadzenia

odpowiedniej do prowadzenia

różnorodnej działalności życiowej

różnorodnej działalności życiowej

13

13

Do wykonania budynku potrzebne są

Do wykonania budynku potrzebne są

materiały o odpowiednich

materiały o odpowiednich

właściwościach, w szczególności takich,

właściwościach, w szczególności takich,

jak:

jak:



wytrzymałość mechaniczna,

wytrzymałość mechaniczna,



izolacyjność cieplna,

izolacyjność cieplna,



nieprzesiąkliwość,

nieprzesiąkliwość,



izolacyjność akustyczna,

izolacyjność akustyczna,



twardość, a jednocześnie możliwość obróbki,

twardość, a jednocześnie możliwość obróbki,



odporność na działanie ognia,

odporność na działanie ognia,



odporność na działanie czynników

odporność na działanie czynników

atmosferycznych,

atmosferycznych,



walory estetyczne.

walory estetyczne.

14

14

RYS HISTORYCZNY

RYS HISTORYCZNY

Pierwsze materiały budowlane to

Pierwsze materiały budowlane to

drewno i materiały

drewno i materiały

kamienne

kamienne

, dostarczane przez

, dostarczane przez

przyrodę w stanie prawie gotowym

przyrodę w stanie prawie gotowym

do stosowania

do stosowania

15

15

Stosowanie kamienia w

Stosowanie kamienia w

budowlach zmieniało się

budowlach zmieniało się

zależnie od epoki i złóż

zależnie od epoki i złóż

posiadanych przez dany kraj.

posiadanych przez dany kraj.

16

16

Egipt – do budowli monumentalnych

Egipt – do budowli monumentalnych

wykorzystywał wapienie, piaskowce i

wykorzystywał wapienie, piaskowce i

bazalt

bazalt

Asyria – płyty z wapieni lub alabastru

Asyria – płyty z wapieni lub alabastru

stosowano do okładzin ścian ceglanych

stosowano do okładzin ścian ceglanych

Grecja – wykorzystywano wapienie i

Grecja – wykorzystywano wapienie i

marmury (wykonywano z nich nawet

marmury (wykonywano z nich nawet

dachówki)

dachówki)

Rzym – wapienie, marmury, trawertyn

Rzym – wapienie, marmury, trawertyn

(Colosseum), granity alpejskie,

(Colosseum), granity alpejskie,

algierski onyks

algierski onyks

17

17

Francja – głównie wapienie, w Alpach i

Francja – głównie wapienie, w Alpach i

Bretanii granit

Bretanii granit

Hiszpania – wapień i marmur;

Hiszpania – wapień i marmur;

wyjątkiem jest granitowy Escorial

wyjątkiem jest granitowy Escorial

Polska – budowle kamienne wznoszono

Polska – budowle kamienne wznoszono

z piaskowca, wapieni, granitu

z piaskowca, wapieni, granitu

18

18

Pierwszy sztucznie wytwarzany

Pierwszy sztucznie wytwarzany

materiał budowlany to

materiał budowlany to

cegła

cegła

ceramiczna

ceramiczna

Początkowo wyrabiana z gliny tylko

Początkowo wyrabiana z gliny tylko

suszonej, później – wypalanej.

suszonej, później – wypalanej.

Pierwsze cegły ceramiczne jako

Pierwsze cegły ceramiczne jako

materiał konstrukcyjny użyte zostały

materiał konstrukcyjny użyte zostały

w starożytnym Egipcie i Babilonii

w starożytnym Egipcie i Babilonii

19

19

W czasach rzymskich cegła była płaska i

W czasach rzymskich cegła była płaska i

duża

duża

W czasach gotyku – wyższa i mniejsza

W czasach gotyku – wyższa i mniejsza

W Grecji i Rzymie – ceramiczne

W Grecji i Rzymie – ceramiczne

dachówki , ceramiczne rurociągi wodne

dachówki , ceramiczne rurociągi wodne

Bliski wschód – ceramika budowlana w

Bliski wschód – ceramika budowlana w

postaci cegieł i kształtek, ceramika

postaci cegieł i kształtek, ceramika

architektoniczna do wystroju

architektoniczna do wystroju

wewnętrznego i zewnętrznego

wewnętrznego i zewnętrznego

budynków, ceramika szkliwiona i

budynków, ceramika szkliwiona i

terakota

terakota

20

20

Łączenie elementów kamiennych i

Łączenie elementów kamiennych i

cegieł w murach odbywało się

cegieł w murach odbywało się

początkowo przy użyciu plastycznej

początkowo przy użyciu plastycznej

gliny, lepiszcz bitumicznych, później

gliny, lepiszcz bitumicznych, później

zaprawy

zaprawy

wapiennej i gipsowej,

wapiennej i gipsowej,

znanych już w starożytności

znanych już w starożytności

.

.

Wapno i gips

Wapno i gips

to najstarsze spoiwa

to najstarsze spoiwa

budowlane

budowlane

21

21

Szkło –

Szkło –

hutnictwo szkła wiąże się z

hutnictwo szkła wiąże się z

rozwojem ceramiki (garncarstwa); w

rozwojem ceramiki (garncarstwa); w

starożytności małe płytki do

starożytności małe płytki do

układania mozaiki, później z

układania mozaiki, później z

większych przeźroczystych barwnych

większych przeźroczystych barwnych

płytek wykonywano witraże;

płytek wykonywano witraże;

Do szklenia otworów okiennych szkło

Do szklenia otworów okiennych szkło

zostało użyte w XVII w.

zostało użyte w XVII w.

22

22

Żelazo –

Żelazo –

w starożytności

w starożytności

sporadycznie do zbrojenia konstrukcji

sporadycznie do zbrojenia konstrukcji

kamiennych (chętniej stosowano

kamiennych (chętniej stosowano

brąz);

brąz);

W średniowieczu stosowano żelazne

W średniowieczu stosowano żelazne

ściągi sklepień ceglanych

ściągi sklepień ceglanych

W drugiej połowie XVIII w. pojawia się w

W drugiej połowie XVIII w. pojawia się w

budownictwie

budownictwie

żeliwo

żeliwo

(szyny,

(szyny,

konstr. pracujące na ściskanie, mosty

konstr. pracujące na ściskanie, mosty

łukowe, nośne konstrukcje dachów i

łukowe, nośne konstrukcje dachów i

całych budynków)

całych budynków)

23

23

W połowie XIX w. żeliwo zostało

W połowie XIX w. żeliwo zostało

zastąpione

zastąpione

stalą,

stalą,

materiałem

materiałem

wytrzymałym na rozciąganie – rosną

wytrzymałym na rozciąganie – rosną

wymiary powierzchni przekrywanych

wymiary powierzchni przekrywanych

bez podpór wewnętrznych; pojawiają

bez podpór wewnętrznych; pojawiają

się konstrukcje wiszące, mosty

się konstrukcje wiszące, mosty

przekrycia dachowe.

przekrycia dachowe.

24

24

Na początku XIX wieku wynaleziono

Na początku XIX wieku wynaleziono

cement portlandzki –

cement portlandzki –

spoiwo,

spoiwo,

które zrewolucjonizowało budownictwo

które zrewolucjonizowało budownictwo

prowadząc do pojawienia się

prowadząc do pojawienia się

betonu,

betonu,

obecnie najczęściej

obecnie najczęściej

stosowanego konstrukcyjnego

stosowanego konstrukcyjnego

materiału budowlanego. Połączenie go

materiału budowlanego. Połączenie go

ze stalą pozwoliło uzyskać

ze stalą pozwoliło uzyskać

żelbet.

żelbet.

25

25

Materiały bitumiczne,

Materiały bitumiczne,

przede

przede

wszystkim

wszystkim

asfalty

asfalty

, znane były już

, znane były już

w starożytności jako lepiszcza,

w starożytności jako lepiszcza,

obecnie stosowane jako izolacje

obecnie stosowane jako izolacje

przeciwwilgociowe i przeciwwodne,

przeciwwilgociowe i przeciwwodne,

do pokryć dachowych, w

do pokryć dachowych, w

drogownictwie.

drogownictwie.

26

26

Na początku XX w. pojawiły się pierwsze

Na początku XX w. pojawiły się pierwsze

syntetyczne materiały budowlane –

syntetyczne materiały budowlane –

tworzywa sztuczne

tworzywa sztuczne

– szerzej

– szerzej

wprowadzone do budownictwa po

wprowadzone do budownictwa po

drugiej wojnie światowej. Mają

drugiej wojnie światowej. Mają

zastosowanie przede wszystkim jako

zastosowanie przede wszystkim jako

materiały wykończeniowe, podłogowe,

materiały wykończeniowe, podłogowe,

ścienne, detale wykończeniowe,

ścienne, detale wykończeniowe,

pokrycia dachowe, izolacje cieplne i

pokrycia dachowe, izolacje cieplne i

przeciwwilgociowe, antykorozyjne,

przeciwwilgociowe, antykorozyjne,

kleje, wyroby malarskie itp.

kleje, wyroby malarskie itp.

27

27

Powszechnie wykorzystuje się tworzywa sztuczne

Powszechnie wykorzystuje się tworzywa sztuczne

w połączeniu z materiałami tradycyjnymi:

w połączeniu z materiałami tradycyjnymi:



drewno i materiały drewnopochodne klejone

drewno i materiały drewnopochodne klejone

żywicami syntetycznymi i prasowane

żywicami syntetycznymi i prasowane



laminaty papierowe i szklane nasycane

laminaty papierowe i szklane nasycane

żywicami

żywicami



konglomeraty kamienne ze spoiwem

konglomeraty kamienne ze spoiwem

żywicznym

żywicznym



płyty warstwowe z rdzeniem ze spienionego

płyty warstwowe z rdzeniem ze spienionego

tworzywa sztucznego

tworzywa sztucznego



płyty i elementy metalowe zabezpieczone

płyty i elementy metalowe zabezpieczone

powłokami polimerowymi

powłokami polimerowymi

28

28

WŁAŚCIWOŚCI

WŁAŚCIWOŚCI

MATERIAŁÓW

MATERIAŁÓW

BUDOWLANYCH

BUDOWLANYCH

29

29

Dobry materiał budowlany to taki, który

Dobry materiał budowlany to taki, który

najlepiej

najlepiej

spełnia wymagania

spełnia wymagania

stawiane podczas

stawiane podczas

budowy obiektu

budowy obiektu

budowlanego

budowlanego

oraz wieloletniej jego

oraz wieloletniej jego

eksploatacji,

eksploatacji,

z uwzględnieniem

z uwzględnieniem

wymogów ekonomicznych i

wymogów ekonomicznych i

ekologicznych.

ekologicznych.

30

30

Każdy materiał budowlany ma

Każdy materiał budowlany ma

charakterystyczne dla niego

charakterystyczne dla niego

właściwości, które decydują o jego

właściwości, które decydują o jego

przydatności i zakresie stosowania w

przydatności i zakresie stosowania w

budowli. Na właściwości te można

budowli. Na właściwości te można

wpływać i kształtować je, poprzez

wpływać i kształtować je, poprzez

oddziaływanie na jego skład i

oddziaływanie na jego skład i

strukturę w wyniku zastosowania

strukturę w wyniku zastosowania

odpowiednich technologii i technik.

odpowiednich technologii i technik.

31

31

Właściwość materiału budowlanego -

Właściwość materiału budowlanego -

odpowiedź materiału na działające na

odpowiedź materiału na działające na

niego różnego rodzaju obciążenia

niego różnego rodzaju obciążenia

(wpływy) – fizyczne, mechaniczne,

(wpływy) – fizyczne, mechaniczne,

fizykochemiczne, chemiczne, biologiczne;

fizykochemiczne, chemiczne, biologiczne;

jest to zachowanie się materiału w

jest to zachowanie się materiału w

konkretnych warunkach różnych

konkretnych warunkach różnych

oddziaływań użytkowych, np. obciążeń

oddziaływań użytkowych, np. obciążeń

mechanicznych, wahań temperatury,

mechanicznych, wahań temperatury,

działania agresywnych płynów i gazów.

działania agresywnych płynów i gazów.

32

32

Grupy właściwości

Grupy właściwości

materiałów

materiałów

budowlanych

budowlanych



Właściwości fizyczne

Właściwości fizyczne



Właściwości mechaniczne

Właściwości mechaniczne



Właściwości chemiczne

Właściwości chemiczne

33

33

WŁAŚCIWOŚCI

WŁAŚCIWOŚCI

FIZYCZNE

FIZYCZNE

Charakteryzują materiały w

Charakteryzują materiały w

warunkach oddziaływania

warunkach oddziaływania

obciążeń typu fizycznego

obciążeń typu fizycznego

(cieplnych, wilgotnościowych i in.)

(cieplnych, wilgotnościowych i in.)

34

34

Cechy związane ze

Cechy związane ze

struktura materiału

struktura materiału



Gęstość

Gęstość



Gęstość objętościowa

Gęstość objętościowa



Gęstość nasypowa

Gęstość nasypowa



Szczelność

Szczelność



Porowatość

Porowatość

35

35

Cechy zewnętrzne

Cechy zewnętrzne



Wymiary

Wymiary



Prawidłowość kształtu

Prawidłowość kształtu



Stabilność wymiarów

Stabilność wymiarów



Dopuszczalne wady

Dopuszczalne wady

36

36

Rozdrobnienie

Rozdrobnienie



Uziarnienie

Uziarnienie



Powierzchnia właściwa

Powierzchnia właściwa

37

37

Cechy związane z

Cechy związane z

oddziaływaniem wody i

oddziaływaniem wody i

pary wodnej

pary wodnej



Wilgotność

Wilgotność



Nasiąkliwość

Nasiąkliwość



Przesiąkliwość

Przesiąkliwość



Higroskopijność

Higroskopijność



Zdolność do podciągania kapilarnego

Zdolność do podciągania kapilarnego



Paroprzepuszczalność

Paroprzepuszczalność



Wodoszczelność

Wodoszczelność



Mrozoodporność

Mrozoodporność



Zmiany liniowe i objętościowe

Zmiany liniowe i objętościowe



Współczynnik rozmiękania

Współczynnik rozmiękania

38

38

Cechy związane z

Cechy związane z

oddziaływaniem

oddziaływaniem

temperatury i ciepła

temperatury i ciepła



Przewodność cieplna

Przewodność cieplna



Przenikanie ciepła

Przenikanie ciepła



Opór cieplny i pojemność

Opór cieplny i pojemność

cieplna

cieplna



Rozszerzalność cieplna

Rozszerzalność cieplna



Odporność ogniowa

Odporność ogniowa



Palność

Palność

39

39

Odporność na starzenie

Odporność na starzenie



Odporność w warunkach

Odporność w warunkach

sztucznych (komora

sztucznych (komora

klimatyzacyjna)

klimatyzacyjna)



Odporność w warunkach

Odporność w warunkach

naturalnych

naturalnych

40

40

Cechy związane z

Cechy związane z

oddziaływaniem

oddziaływaniem

zdrowotnym materiałów

zdrowotnym materiałów



Emisja substancji

Emisja substancji

toksycznych

toksycznych



Promieniowanie jonizujące

Promieniowanie jonizujące



Zjawiska elektryczne

Zjawiska elektryczne

(elektryzacja)

(elektryzacja)



Podatność na korozję

Podatność na korozję

biologiczną

biologiczną

41

41

WŁAŚCIWOŚCI

WŁAŚCIWOŚCI

MECHANICZNE

MECHANICZNE

Charakteryzują materiały w

Charakteryzują materiały w

warunkach oddziaływania

warunkach oddziaływania

obciążeń typu mechanicznego,

obciążeń typu mechanicznego,

zapewniając przede wszystkim

zapewniając przede wszystkim

nośność i stateczność konstrukcji

nośność i stateczność konstrukcji

42

42

Właściwości

Właściwości

mechaniczne

mechaniczne



Wytrzymałość na ściskanie

Wytrzymałość na ściskanie



Wytrzymałość na

Wytrzymałość na

rozciąganie

rozciąganie



Wytrzymałość na zginanie

Wytrzymałość na zginanie



Wytrzymałość na ścinanie

Wytrzymałość na ścinanie



Wytrzymałość na skręcanie

Wytrzymałość na skręcanie

43

43

Właściwości

Właściwości

mechaniczne

mechaniczne



Twardość

Twardość



Sprężystość

Sprężystość



Plastyczność

Plastyczność



Ścieralność

Ścieralność



Udarność

Udarność



Kruchość

Kruchość



Pełzanie

Pełzanie



Relaksacja

Relaksacja

44

44

WŁAŚCIWOŚCI

WŁAŚCIWOŚCI

CHEMICZNE

CHEMICZNE

Charakteryzują materiały podlegające

Charakteryzują materiały podlegające

działaniom obciążeń typu chemicznego

działaniom obciążeń typu chemicznego

(środowisk agresywnych), wynikają ze

(środowisk agresywnych), wynikają ze

składu chemicznego i mineralnego

składu chemicznego i mineralnego

materiałów, określają ich odporność

materiałów, określają ich odporność

chemiczną, np. kwasoodporność,

chemiczną, np. kwasoodporność,

ługoodporność.

ługoodporność.

45

45

46

46

WŁAŚCIWOŚCI

WŁAŚCIWOŚCI

TECHNOLOGICZNE

TECHNOLOGICZNE

Charakteryzują zachowanie się

Charakteryzują zachowanie się

materiałów w czasie wytwarzania i

materiałów w czasie wytwarzania i

stosowania; materiał powinien

stosowania; materiał powinien

umożliwiać wykonanie budowli w

umożliwiać wykonanie budowli w

sposób prawidłowy, bez utrudnień

sposób prawidłowy, bez utrudnień

w sztuce budowania.

w sztuce budowania.

47

47

48

48

TRWAŁOŚĆ

TRWAŁOŚĆ

MATERIAŁÓW

MATERIAŁÓW

BUDOWLANYCH

BUDOWLANYCH

49

49

TRWAŁOŚĆ OBIEKTU

TRWAŁOŚĆ OBIEKTU

BUDOWLANEGO

BUDOWLANEGO

jest funkcją:

jest funkcją:



właściwości użytych materiałów,

właściwości użytych materiałów,



projektu,

projektu,



wykonania,

wykonania,



oddziaływań środowiska na budowlę,

oddziaływań środowiska na budowlę,



sposobu użytkowania i poziomu

sposobu użytkowania i poziomu

utrzymania

utrzymania

50

50

Trwałość materiału

Trwałość materiału

, a w szerszym

, a w szerszym

ujęciu także trwałość budowli, to

ujęciu także trwałość budowli, to

zdolność zachowania zadowalających

zdolność zachowania zadowalających

właściwości technicznych i

właściwości technicznych i

estetycznych, pełnej sprawności

estetycznych, pełnej sprawności

eksploatacyjnej w granicach

eksploatacyjnej w granicach

bezpieczeństwa w warunkach

bezpieczeństwa w warunkach

użytkowania z założonym okresie,

użytkowania z założonym okresie,

bez ponoszenia nadmiernych

bez ponoszenia nadmiernych

kosztów utrzymania.

kosztów utrzymania.

51

51

52

52

KOROZJA MATERIAŁU

KOROZJA MATERIAŁU

BUDOWLANEGO

BUDOWLANEGO

stopniowe nieodwracalne pogorszenie

stopniowe nieodwracalne pogorszenie

właściwości technicznych materiału,

właściwości technicznych materiału,

a w krańcowych przypadkach

a w krańcowych przypadkach

całkowite jego zniszczenie w wyniku

całkowite jego zniszczenie w wyniku

oddziaływań chemicznych,

oddziaływań chemicznych,

fizycznych, mechanicznych i

fizycznych, mechanicznych i

biologicznych

biologicznych

53

53

WŁAŚCIWOŚCI

WŁAŚCIWOŚCI

FIZYCZNE

FIZYCZNE

54

54

GĘSTOŚĆ

GĘSTOŚĆ

Masa jednostki objętości materiału bez

Masa jednostki objętości materiału bez

uwzględnienia porów wewnątrz

uwzględnienia porów wewnątrz

materiału, a więc w stanie zupełnej

materiału, a więc w stanie zupełnej

szczelności

szczelności

gdzie: m- masa suchej próbki materiału,
V

a

– objętość próbki materiału bez porów

]

/

[

,

3

m

kg

V

m

a





55

55

GĘSTOŚĆ OBJĘTOŚCIOWA

GĘSTOŚĆ OBJĘTOŚCIOWA

(POZORNA)

(POZORNA)

Masa jednostki objętości materiału

Masa jednostki objętości materiału

wraz z zawartymi w niej porami (w

wraz z zawartymi w niej porami (w

stanie naturalnym)

stanie naturalnym)

gdzie: m- masa suchej próbki materiału,
V – objętość próbki materiału.

]

/

[

,

3

m

kg

V

m

o





56

56

57

57

Porównanie gęstości

Porównanie gęstości

różnych materiałów

różnych materiałów

budowlanych

budowlanych

58

58

GĘSTOŚĆ NASYPOWA

GĘSTOŚĆ NASYPOWA

Masa jednostki objętości materiału

Masa jednostki objętości materiału

sypkiego w stanie luźnym lub stanie

sypkiego w stanie luźnym lub stanie

zagęszczonym

zagęszczonym

gdzie: m- masa suchej próbki materiału,
V – objętość próbki materiału sypkiego wraz

z pustkami międzyziarnowymi.

]

/

[

,

3

m

kg

V

m

n





59

59

SZCZELNOŚĆ

SZCZELNOŚĆ

Wyraża procentową lub względną zawartość

Wyraża procentową lub względną zawartość

litej masy materiału bez porów w

litej masy materiału bez porów w

jednostce objętości

jednostce objętości

gdzie: 

o

- gęstość objętościowa (pozorna),

kg/m

3

 - gęstość, kg/m

3

[%]

,

100









o

s

]

[

, 







o

s

60

60

POROWATOŚĆ

POROWATOŚĆ

Wyraża jaką część całkowitej objętości

Wyraża jaką część całkowitej objętości

materiału stanowi objętość porów

materiału stanowi objętość porów

gdzie: 

o

- gęstość objętościowa (pozorna),

kg/m

3

 - gęstość, kg/m

3





[%]

,

100

1







s

p

[%]

,

100

1























o

s

61

61

62

62

SORPCJA

SORPCJA

Zjawisko związane ze zdolnością

Zjawisko związane ze zdolnością

materiału do pochłaniania pary

materiału do pochłaniania pary

wodnej z powietrza

wodnej z powietrza



adsorpcja

adsorpcja

– pochłanianie

– pochłanianie

powierzchniowe pary wodnej

powierzchniowe pary wodnej



absorpcja

absorpcja

– wnikanie pary wodnej

– wnikanie pary wodnej

w głąb materiału

w głąb materiału

63

63

WILGOTNOŚĆ

WILGOTNOŚĆ

Względna zawartość wody w materiale,

Względna zawartość wody w materiale,

będąca wynikiem stanu naturalnego

będąca wynikiem stanu naturalnego

materiału lub skutkiem działania

materiału lub skutkiem działania

czynników atmosferycznych lub

czynników atmosferycznych lub

eksploatacyjnych.

eksploatacyjnych.

gdzie: m

w

– masa próbki materiału w stanie

wilgotnym, kg

m

s

- masa próbki materiału w stanie wysuszonym

do stałej masy, kg

[%]

,

100







s

s

w

m

m

m

w

64

64

NASIĄKLIWOŚĆ

NASIĄKLIWOŚĆ

Względna ilość wody, jaką materiał

Względna ilość wody, jaką materiał

może maksymalnie wchłonąć i

może maksymalnie wchłonąć i

utrzymać. Jest maksymalną

utrzymać. Jest maksymalną

wilgotnością, jaką może osiągnąć

wilgotnością, jaką może osiągnąć

materiał

materiał

65

65

NASIĄKLIWOŚĆ MASOWA

NASIĄKLIWOŚĆ MASOWA

Określana jest stosunkiem wody

Określana jest stosunkiem wody

pobranej przez próbkę materiału o

pobranej przez próbkę materiału o

masie

masie

m

m

s

s

(w warunkach temperatury pokojowej

(w warunkach temperatury pokojowej

+20

+20





2

2





C i ciśnienia

C i ciśnienia

atmosferycznego) do masy próbki w

atmosferycznego) do masy próbki w

stanie wysuszonym

stanie wysuszonym

gdzie: m

n

– masa próbki materiału w stanie

nasycenia wodą, kg

m

s

- masa próbki materiału w stanie wysuszonym

do stałej masy, kg

[%]

,

100







s

s

n

m

m

m

n

m

66

66

NASIĄKLIWOŚĆ

NASIĄKLIWOŚĆ

OBJĘTOŚCIOWA

OBJĘTOŚCIOWA

Określana jest stosunkiem wody

Określana jest stosunkiem wody

pobranej przez próbkę materiału o

pobranej przez próbkę materiału o

masie

masie

m

m

s

s

(w warunkach temperatury pokojowej

(w warunkach temperatury pokojowej

+20

+20





2

2





C i ciśnienia

C i ciśnienia

atmosferycznego) do jego objętości w

atmosferycznego) do jego objętości w

stanie suchym

stanie suchym

V

V

gdzie: m

n

– masa próbki materiału w stanie

nasycenia wodą, kg

m

s

- masa próbki materiału w stanie wysuszonym

do stałej masy, kg

[%]

,

100







V

m

m

n

s

n

o

67

67

Między nasiąkliwością masową

Między nasiąkliwością masową

(wagową) i objętościową

(wagową) i objętościową

zachodzi następująca zależność:

zachodzi następująca zależność:





m

o

n

n 

68

68

69

69

HIGROSKOPIJNOŚĆ

HIGROSKOPIJNOŚĆ

Jest to zdolność szybkiego wchłaniania przez

Jest to zdolność szybkiego wchłaniania przez

materiał pary wodnej z otaczającego

materiał pary wodnej z otaczającego

powietrza; oznaczenie polega na

powietrza; oznaczenie polega na

umieszczeniu próbek w eksykatorze nad

umieszczeniu próbek w eksykatorze nad

wodą i przechowywaniu do ustalenia się ich

wodą i przechowywaniu do ustalenia się ich

stałej masy

stałej masy

gdzie: m

n

– masa próbki materiału zawilgoconego,

kg

m

s

- masa próbki materiału w stanie wysuszonym

do stałej masy, kg

[%]

,

100







s

s

w

m

m

m

H

70

70



Najbardziej higroskopijny materiał –

Najbardziej higroskopijny materiał –

chlorek wapnia

chlorek wapnia

Mało higroskopijne materiały:

Mało higroskopijne materiały:



Ceramika – 0,2 % przy wilg.wzgl.

Ceramika – 0,2 % przy wilg.wzgl.

70%

70%



Wyroby gipsowe – 0,2% przy

Wyroby gipsowe – 0,2% przy

wilg.wzgl. 65%; 1,5% przy wilg.wzgl.

wilg.wzgl. 65%; 1,5% przy wilg.wzgl.

100%

100%

71

71

KAPILARNOŚĆ

KAPILARNOŚĆ

Polega na podciąganiu cieczy przez

Polega na podciąganiu cieczy przez

włoskowate kanaliki kapilarne

włoskowate kanaliki kapilarne

materiału stykającego się z

materiału stykającego się z

cieczą; wykazują ją materiały o

cieczą; wykazują ją materiały o

strukturze porowatej z otwartymi

strukturze porowatej z otwartymi

i połączonymi ze sobą porami

i połączonymi ze sobą porami

oraz materiały sypkie (piasek)

oraz materiały sypkie (piasek)

72

72

PRZESIĄKLIWOŚĆ

PRZESIĄKLIWOŚĆ

Jest to zawilgocenie materiału pod

Jest to zawilgocenie materiału pod

wpływem cieczy (wody) pod

wpływem cieczy (wody) pod

ciśnieniem. Wyrażana jest ilością

ciśnieniem. Wyrażana jest ilością

wody w gramach, która w ciągu 1

wody w gramach, która w ciągu 1

godziny przenika przez 1 cm

godziny przenika przez 1 cm

2

2

powierzchni materiału przy stałym

powierzchni materiału przy stałym

ciśnieniu. Ilość cieczy

ciśnieniu. Ilość cieczy

przechodzącej zależy od szczelności

przechodzącej zależy od szczelności

materiału i rodzaju porowatości.

materiału i rodzaju porowatości.

73

73

PRZESIĄKLIWOŚĆ c.d.

PRZESIĄKLIWOŚĆ c.d.

Materiały szczelne nieprzesiąkliwe:

Materiały szczelne nieprzesiąkliwe:

szkło, metale, bitumy, tworzywa

szkło, metale, bitumy, tworzywa

sztuczne.

sztuczne.

Materiały o porowatości zamkniętej

Materiały o porowatości zamkniętej

nieprzesiąkliwe:

nieprzesiąkliwe:

kwarcyty, szkło

kwarcyty, szkło

piankowe

piankowe

74

74

Materiały o porowatości otwartej

Materiały o porowatości otwartej

(pory są ze sobą połączone:

(pory są ze sobą połączone:



mała przepuszczalność i duże

mała przepuszczalność i duże

podciąganie kapilarne w

podciąganie kapilarne w

przypadku porów małych

przypadku porów małych



duża przepuszczalność i małe

duża przepuszczalność i małe

podciąganie kapilarne w

podciąganie kapilarne w

przypadku porów dużych

przypadku porów dużych

75

75

STOPIEŃ NASYCENIA

STOPIEŃ NASYCENIA

Wyraża się stosunkiem

Wyraża się stosunkiem

nasiąkliwości objętościowej do

nasiąkliwości objętościowej do

porowatości materiału

porowatości materiału

76

76

SZYBKOŚĆ WYSYCHANIA

SZYBKOŚĆ WYSYCHANIA

Jest to zdolność wydzielania się wody z

Jest to zdolność wydzielania się wody z

materiału do otoczenia, zależnie od

materiału do otoczenia, zależnie od

wilgotności otoczenia, temperatury, ruchu

wilgotności otoczenia, temperatury, ruchu

powietrza. Wyraża się ilością wody (w %

powietrza. Wyraża się ilością wody (w %

masowych lub objętościowych), jaką wydziela

masowych lub objętościowych), jaką wydziela

materiał w ciągu 24 godzin w powietrzu o

materiał w ciągu 24 godzin w powietrzu o

temp. 20

temp. 20





C i wilgotności względnej 60%.

C i wilgotności względnej 60%.

77

77

PRZEPUSZCZALNOŚĆ PARY

PRZEPUSZCZALNOŚĆ PARY

WODNEJ

WODNEJ

Charakteryzuje dyfuzję pary wodnej

Charakteryzuje dyfuzję pary wodnej

przez materiał (potocznie

przez materiał (potocznie

„oddychanie ścian

„oddychanie ścian

”).

”).

Dyfuzją

Dyfuzją

pary

pary

wodnej

wodnej

nazywane jest

nazywane jest

przemieszczanie się cząsteczek pary

przemieszczanie się cząsteczek pary

wodnej przez przegrody w wyniku

wodnej przez przegrody w wyniku

występowania różnicy stężeń pary

występowania różnicy stężeń pary

wodnej po obu stronach przegrody.

wodnej po obu stronach przegrody.

78

78

PRZEPUSZCZALNOŚĆ PARY

PRZEPUSZCZALNOŚĆ PARY

WODNEJ c.d.

WODNEJ c.d.

Zdolność przenikania powietrza i

Zdolność przenikania powietrza i

pary wodnej przez materiały

pary wodnej przez materiały

budowlane ma znaczenie dla

budowlane ma znaczenie dla

naturalnej wentylacji. Zależy od

naturalnej wentylacji. Zależy od

rodzaju porowatości materiału i

rodzaju porowatości materiału i

stopnia jego zawilgocenia.

stopnia jego zawilgocenia.

79

79

PRZEPUSZCZALNOŚĆ PARY

PRZEPUSZCZALNOŚĆ PARY

WODNEJ c.d.

WODNEJ c.d.

Miarą paroprzepuszczalności jest

Miarą paroprzepuszczalności jest

masa pary wodnej, która przenika

masa pary wodnej, która przenika

(dyfunduje ) przez jednostkę

(dyfunduje ) przez jednostkę

powierzchni i grubości materiału w

powierzchni i grubości materiału w

jednostce czasu, przy jednostkowej

jednostce czasu, przy jednostkowej

różnicy ciśnień po jego obu

różnicy ciśnień po jego obu

stronach.

stronach.

80

80

WSPÓŁCZYNNIK

WSPÓŁCZYNNIK

PRZEPUSZCZALNOŚCI PARY

PRZEPUSZCZALNOŚCI PARY

WODNEJ

WODNEJ



































Pa

h

m

g

Pa

h

m

m

g

p

t

F

d

m

2



gdzie:

m – masa pary wodnej [g] przenikająca przez

warstwę materiału o powierzchni F [m

2

] w

czasie t [h]

d- grubość warstwy materiału [m]



p – różnica ciśnień występujących po obydwu

stronach warstwy materiału [Pa]

81

81

Przykładowe wartości współczynnika

Przykładowe wartości współczynnika

paroprzepuszczalności

paroprzepuszczalności





:

:



dla drewna

dla drewna

6,2

6,2





10

10

-5

-5

[g/(m

[g/(m





h

h





Pa)]

Pa)]



dla betonu zwykłego

dla betonu zwykłego

3

3





10

10

-5

-5

[g/(m

[g/(m





h

h





Pa)]

Pa)]



dla betonu komórkowego

dla betonu komórkowego

1,5

1,5





10

10

-4

-4

[g/(m

[g/(m





h

h





Pa)]

Pa)]



dla cegły ceramicznej

dla cegły ceramicznej

1

1





10

10

-4

-4

[g/(m

[g/(m





h

h





Pa)]

Pa)]

82

82

OPÓR DYFUZYJNY r

OPÓR DYFUZYJNY r

w

w

Jest to opór, jaki stawia parze wodnej

Jest to opór, jaki stawia parze wodnej

warstwa materiału o grubości

warstwa materiału o grubości

d

d

oraz

oraz

współczynniku paroprzepuszczalności

współczynniku paroprzepuszczalności























g

Pa

h

m

d

r

w

2



83

83

WSPÓŁCZYNNIK OPORU

WSPÓŁCZYNNIK OPORU

DYFUZYJNEGO

DYFUZYJNEGO





Jest to

Jest to

iloraz

iloraz

współczynnika

współczynnika

paroprzepuszczalności

paroprzepuszczalności

powietrza

powietrza

i

i

współczynnika paroprzepuszczalności warstwy

współczynnika paroprzepuszczalności warstwy

danego

danego

materiału

materiału

. Daje on porównanie

. Daje on porównanie

wielkości oporu dyfuzyjnego pary wodnej

wielkości oporu dyfuzyjnego pary wodnej

materiału w stosunku do warstwy nieruchomego

materiału w stosunku do warstwy nieruchomego

powietrza o takiej samej grubości i w tej samej

powietrza o takiej samej grubości i w tej samej

temperaturze (

temperaturze (

określa ile razy opór

określa ile razy opór

dyfuzyjny materiału jest większy od oporu

dyfuzyjny materiału jest większy od oporu

powietrza

powietrza

).

).

84

84

WSPÓŁCZYNNIK OPORU

WSPÓŁCZYNNIK OPORU

DYFUZYJNEGO

DYFUZYJNEGO





Cegła ceramiczna –

Cegła ceramiczna –

10

10

Beton komórkowy –

Beton komórkowy –

2,5

2,5

Tynk mineralny –

Tynk mineralny –

11

11

Tynk żywiczny (syntetyczny) -

Tynk żywiczny (syntetyczny) -

300

300

85

85

MROZOODPORNOŚĆ

MROZOODPORNOŚĆ

Jest to przeciwstawianie się

Jest to przeciwstawianie się

materiału nasyconego wodą

materiału nasyconego wodą

zniszczeniu jego struktury przy

zniszczeniu jego struktury przy

wielokrotnych naprzemiennych

wielokrotnych naprzemiennych

cyklach zamrażania i odmrażania.

cyklach zamrażania i odmrażania.

86

86

MROZOODPORNOŚĆ c.d.

MROZOODPORNOŚĆ c.d.

Podczas zamrażania woda w

Podczas zamrażania woda w

porach materiału zwiększa swoją

porach materiału zwiększa swoją

objętość o ok. 10%, wywołując

objętość o ok. 10%, wywołując

tym samym naprężenia mogące

tym samym naprężenia mogące

zniszczyć strukturę materiału.

zniszczyć strukturę materiału.

Wzrost objętości zależy od

Wzrost objętości zależy od

temperatury. Na rozmiar

temperatury. Na rozmiar

zjawiska ma wpływ: wielkość i

zjawiska ma wpływ: wielkość i

struktura porów, ich połączenie

struktura porów, ich połączenie

oraz stopień wypełnienia wodą.

oraz stopień wypełnienia wodą.

87

87

Oznaczenie mrozoodporności polega

Oznaczenie mrozoodporności polega

na:

na:



stwierdzeniu, czy nie nastąpiły w próbce

stwierdzeniu, czy nie nastąpiły w próbce

wykruszenia, odpryski, pęknięcia, rozwarstwienia,

wykruszenia, odpryski, pęknięcia, rozwarstwienia,

uszkodzenia naroży i krawędzi

uszkodzenia naroży i krawędzi



określeniu procentowej straty masy:

określeniu procentowej straty masy:



określeniu wsp. odporności na zamrażanie:

określeniu wsp. odporności na zamrażanie:

f

f

cn

cn

, f

, f

cz

cz

–

–

odpowiednio wytrzymałość na ściskanie próbki

odpowiednio wytrzymałość na ściskanie próbki

w stanie nasycenia przed badaniem o po badaniu

w stanie nasycenia przed badaniem o po badaniu

,%

100









n

z

n

m

m

m

m

cn

cz

z

f

f

W 

88

88

WODOSZCZELNOŚĆ

WODOSZCZELNOŚĆ

Polega na nieprzepuszczaniu wody

Polega na nieprzepuszczaniu wody

pod ciśnieniem. Wymaga

pod ciśnieniem. Wymaga

stosowania specjalnej aparatury

stosowania specjalnej aparatury

pomiarowej i bada się głównie dla

pomiarowej i bada się głównie dla

betonów.

betonów.

89

89

WSPÓŁCZYNNIK

WSPÓŁCZYNNIK

ROZMIĘKANIA

ROZMIĘKANIA

Charakteryzuje odporność materiału na

Charakteryzuje odporność materiału na

działanie wody. Określany jest

działanie wody. Określany jest

stosunkiem wytrzymałości na ściskanie

stosunkiem wytrzymałości na ściskanie

materiału nasyconego wodą do

materiału nasyconego wodą do

wytrzymałości materiału w stanie

wytrzymałości materiału w stanie

suchym:

suchym:

s

n

f

f

K 

Dla wyrobów gipsowych K=0,30÷0,40

90

90

SKURCZ i PĘCZNIENIE

SKURCZ i PĘCZNIENIE

SKURCZ

SKURCZ

- zmiana objętości (w % obj.)

- zmiana objętości (w % obj.)

lub wymiarów liniowych (w mm/m lub

lub wymiarów liniowych (w mm/m lub

‰

‰

) materiału wilgotnego przy

) materiału wilgotnego przy

wysychaniu (drewno, glina),

wysychaniu (drewno, glina),

twardnieniu (betony, zaprawy,

twardnieniu (betony, zaprawy,

kompozyty polimerowe) lub oziębianiu

kompozyty polimerowe) lub oziębianiu

(materiały organiczne i nieorganiczne).

(materiały organiczne i nieorganiczne).

PĘCZNIENIE

PĘCZNIENIE

– zjawisko odwrotne

– zjawisko odwrotne

91

91

Wartości skurczu

Wartości skurczu

twardnienia/utwardzania

twardnienia/utwardzania



zaprawy cementowe

zaprawy cementowe

do 1%

do 1%

(1 mm/m)

(1 mm/m)



beton cementowy

beton cementowy

0,2

0,2

÷

÷

0,5 mm/m

0,5 mm/m



żelbet

żelbet

0,2 mm/m

0,2 mm/m



epoksydowe mieszanki podłogowe

epoksydowe mieszanki podłogowe

1,3 mm/m

1,3 mm/m



kity epoksydowe

kity epoksydowe

0,5 mm/m

0,5 mm/m

92

92

CECHY ZWIĄZANE Z

CECHY ZWIĄZANE Z

WYMIANĄ CIEPŁA,

WYMIANĄ CIEPŁA,

ODDZIAŁYWANIEM

ODDZIAŁYWANIEM

TEMPERATURY

TEMPERATURY

93

93

PRZEWODNOŚĆ CIEPLNA

PRZEWODNOŚĆ CIEPLNA

Jest to zdolność do przewodzenia

Jest to zdolność do przewodzenia

ciepła (przepuszczania strumienia

ciepła (przepuszczania strumienia

energii cieplnej) od jednej

energii cieplnej) od jednej

powierzchni materiału do drugiej

powierzchni materiału do drugiej

w wyniku różnicy temperatur na

w wyniku różnicy temperatur na

tych powierzchniach.

tych powierzchniach.

94

94

WSPÓŁCZYNNIK

WSPÓŁCZYNNIK

PRZEWODNOŚCI CIEPLNEJ

PRZEWODNOŚCI CIEPLNEJ





Oznacza ilość ciepła Q w dżulach

Oznacza ilość ciepła Q w dżulach

przepływającą przez powierzchnię F =

przepływającą przez powierzchnię F =

1m

1m

2

2

materiału o grubości b=1m w

materiału o grubości b=1m w

ciągu czasu

ciągu czasu





=1h przy różnicy

=1h przy różnicy

temperatur obu powierzchni

temperatur obu powierzchni





t=1 K:

t=1 K:





















K

m

W

t

F

b

Q





95

95

Wartość współczynnika

Wartość współczynnika





zależy

zależy

od:

od:



wielkości i struktury porów w

wielkości i struktury porów w

materiale

materiale



temperatury

temperatury



wilgotności materiału

wilgotności materiału



kierunku przepływu strumienia ciepła

kierunku przepływu strumienia ciepła

(dla materiałów anizotropowych)

(dla materiałów anizotropowych)

96

96

97

97

98

98

CIEPŁO WŁAŚCIWE

CIEPŁO WŁAŚCIWE

Jest to ilość ciepła potrzebna do

Jest to ilość ciepła potrzebna do

ogrzania materiału o masie m=1 kg o

ogrzania materiału o masie m=1 kg o





t=1 K.

t=1 K.





















K

kg

J

t

m

Q

c

99

99

Ciepło właściwe charakteryzuje

Ciepło właściwe charakteryzuje

materiał w zakresie jego

materiał w zakresie jego

zdolności do akumulowania

zdolności do akumulowania

ciepła w czasie ogrzewania. Im

ciepła w czasie ogrzewania. Im

większa wartość

większa wartość

c

c

, tym więcej

, tym więcej

ciepła może on w sobie

ciepła może on w sobie

zmagazynować w czasie

zmagazynować w czasie

ogrzewania i tym dłużej

ogrzewania i tym dłużej

przechowuje je po przerwaniu

przechowuje je po przerwaniu

ogrzewania.

ogrzewania.

100

100