KAMICA NERKOWA

•

Częstość występowania:

Azja 20 – 25%

USA 12 – 15%

Europa 5 – 9%

•

Nawroty po pierwszym epizodzie

14%, 35%

52%

odpowiednio

1, 5

roku

•

Szczyt zachorowalności 30-40 r.ż.

PŁEĆ



Wskaźnik

kobiety-mężczyźni

1:2



W 6 dekadzie życia 1:1



U kobiet częściej dochodzi do

powikłań infekcyjnych na tle kamicy

nerkowej

OBJAWY KAMICY



Bezobjawowe



Kolka nerkowa

- ból w okolicy

lędźwiowej promieniujący wzdłuż

moczowodu do pachwiny, zewnętrznych

narządów płciowych oraz wewnętrznej

powierzchni uda + mdłości, wymioty



Objawy zakażenia

: objawy dyzuryczne,

gorączka, wymioty



Niewydolność nerek

zanerkowa -

nerkowa

KAMICA NERKOWA

POWIKŁANIA



ostre

: ostry ZUM, wodonercze i

roponercze



przewlekłe

: nawracające ZUM,

przewlekłe odmiedniczkowe

zapalenie nerek, przewlekła

niewydolność nerek (2-4% ESRD –

głównie struwit)



Analiza składu kamieni razem z

metaboliczną oceną osocza i 24-

godzinnej zbiórki moczu

umożliwia identyfikację przyczyny

powstawania

95%

kamieni

KAMICA NERKOWA

Powstawanie złogów



Przesycenie moczu danym składnikiem



Zaburzenie równowagi między czynnikami

hamującymi

(jony Mg, cytryniany, białko

T-H, nefrokalcyna, glikozaminoglikany) i

sprzyjającymi

(ZUM, hiperkalciuria,

hiperurykozuria) krystalizacji

KAMICA NERKOWA

ZŁOGI CIENIUJĄCE

(wapniowe)

Związki wapnia



Szczawian wapnia 26%



fosforan wapnia 7%



Szczawian i fosforan wapnia

38%

ZŁOGI CIENIUJĄCE SŁABO



Fosforan amonowo-magnezowy

21% (struwit)



Cystyna 3%

ZŁOGI NIE CIENIUJĄCE



Kwas moczowy 5-10%

Zaburzenia metaboliczne u

pacjentów z kamicą

wapniową



Idiopatyczna hiperkalcuria 21%



Hiperurykozuria 15%



Hiperkalciuria i hiperurukozuria 12%



Hiperurycemia 6%



Hiperoksaluria 5%



Nadmiar PTH 5%



Choroby zapalne jelit 5%



Kwasica cewkowa 4%



hypocytraturia

HIPERKALCIURIA



>300 mg/d

mężczyźni



>250 mg/d

kobiety

PRZYCZYNY HIPERKALCIURII



Nadmierne wchłanianie z PP

Pokarmy bogatobiałkowe

Hiperwitaminoza D



Nadmierne uwalnianie wapnia z kości

Nowotwory

Hiperwitaminoza D

Nadczynność tarczycy

Gikokortykosteroidy

Kwasica cewkowa t 1

Unieruchomienie

Ch Pageta

HIPERKALCIURIA



Resorbcyjna

Nadmiar PTH



Adsorbcyjna

Wysoka adsorbcja w PP zależna (II)

bądź niezależna (I) od podaży Ca

nerkowy defekt resorbcjii fosforanów



Nerkowa

defekt cewkowej resorbcjii wapnia

przez nerki

KAMICA WAPNIOWA

-LECZENIE



Płynoterapia –diureza >2L



Postać absorbcyjna - ograniczenie

podaży wapnia 800-1000 mg/d



Tiazydy – zwiększają wchłanianie

wapnia w cewce dystalnej



Zastępowanie biłaka zwierzęcego

roślinnym

Ograniczenie spożycia sodu poniżej

100 mmol/d (6g NaCl na dobę)

KAMICA WAPNIOWA -

LECZENIE



Spożycie białka <1g/kg.m.c



Fosforan celulozy kalcisorb 3 x 5 g

hamuje wchłanianie wapnia z PP



Cytrynian sodu lub potasu Citrolit 2

łyżeczki pH moczu 6-6,5



Magnez

glukonian 3 x 1 g

Tlenek 3 x 0,25 g

540 mg Mg

HIPEROKSALURIA

>60 mg/d



90% wydalonego z moczem kwasu

szczawiowego jest produktem pośredniej

przemiany aminokwasów i węglowodanów



Typ I i II

bloki metaboliczne dziedziczone

AR, mocznica w młodym wieku (wit B6 i B1

kofaktor przemian kwasu szczawiowego)



Typ III

nadmierne wchłanianie szczawianów

Nie wykryto przyczyny

HIPEROKSALURIA WTÓRNA



Podaż szczawianów w diecie



Witamina C (prekursor)



Upośledzone wchłanianie kwasów

żółciowych w jelicie (spadek wiązania Ca)



Choroby zapalne jelit (przewlekła

biegunka)



Resekcja powyżej 1 m jelita



Niedobór oxalobacter formigenes (rozkłada

szczawiany)



Zmniejszona podaż wapnia w diecie

HIPEROKSALURIA -

LECZENIE



Pirydoksyna 5-2 mg/d

(nasila przemianę

kwasu glioksalowego do glicyny)



Ograniczenie spożycia w diecie

szczawianów, zwiększona podaż

wapnia



Ograniczenie przyjmowania wit C



Tiazydy zmniejszają wydalanie

szczawianów z moczem



Allopurynol 100-300 mg/d

POKARMY BOGATE W

SZCZAWIANY



herbata



szczaw



rabarbar



pietruszka



czekolada



orzechy



migdały

KAMICA MOCZANOWA



Produkt przemiany metabolicznej

puryn



>800 mg/d

mężczyźni



>750 mg/d

kobiety

DIETA



Nadmierna podaż puryn



Insulinooporność

(spadek amoniogenezy)



Alkohol – stymuluje degradację

nukleotydów purynowych w wątrobie



Piwo – dostarczenie nulkleotydów

purynowych zawartych w drożdżach

ROZPAD KOMÓREK



Choroby rozrostowe



Łuszczyca



Chemioterapia nowotworów



Dna moczanowa pierwotna



Niedokrwistość hemolityczna



Nadmierne zakwaszenie moczu

(utrata zasad z PP – biegunki)

LECZENIE



Dieta (substancje purynowe,

białko)



Cytrynian sodu i potasu (Citrolit)

zalecane pH 6,4-6,8



Allopurynol 100-300 mg/d

KAMICA STRUWITOWA



Powstaje w wyniku infekcji dróg

moczowych bakteriamii

ureazododatnimi

PATOMECHANIZM



Ureaza nasila rozkład mocznika do

amoniaku i CO2, amoniak + woda

jon amonowy i wodoroweglanowy



pH wysokie



Wytrącanie fosforanu magnezowo-

amonowego i fosforanu wapnia

Odsetek szczepów

produkujących ureazę



Proteus sp 97%



Providentia sp 98%



Kliebsiella pneumoniae 64%



Pseudomonas aeruginosa 33%



Serratia marcescens 33%



Enterobacter aerogenes 3%



Serratia sp 5%



Citrobacter freundi 0%



E. coli 0%

PŁEĆ



Częściej kobiety

LECZENIE



Usunięcie złogów



Zakwaszanie moczu:

Chlorek amonu 2-3 g/d



Leczenie infekcji – powtarzane

posiewy moczu



Kwas acetohydroksamowy

(lithostat) inhibitor ureazy 3 x 250

KAMICA CYSTYNOWA



Zaburzenia reabsorbcji

aminkwasów dwuzasadowych –

cystyny



Fizjologicznie wydalanie 30 mg/d



Patologia >400 mg/d



Ujawnia się w młodym wieku

LECZENIE



Diureza do 4 l



Alkalizacja moczu pH>7,5



D-penicylamina (cuprenil 250 mg

na 100 mg cystyny przy cystynurii

>1g/d)

tworzy związek łatwiej rozpuszczalny



Captopril 75-100 mg/d – obniża

stężenie cystyny o 70-90%

(grupy

sulfhydrylowe)

pH zasadowe

-wytrącanie



Struwit



Fosforan wapnia

Mocz kwaśny-

wytrącanie



Moczanowe



Cystynowe

Niezależne od pH



Szczawian wapnia

KAMICA NERKOWA

Rozpoznanie



Stężenie wapnia, fosforu,

kwasu moczowego,PTH



24-godzinna zbiórka moczu –

wapń, fosforany, szczawiany,

kwas moczowy, cytryniany



pH moczu



gazometria



posiew moczu

BADANIA OBRAZOWE

ULTRASONOGRAFIA



czułość

65-100%



Brak napromieniowania, diagnostyka

przy łóżku chorego



Negatywne aspekty – zmniejszona

czułość, uzależniona od

doświadczenia operatora, trudność

w ocenie utrudnienia odpływu moczu



Szczególnie wskazane u kobiet w

ciąży

UROGRAFIA



Przed spiralnym KT była techniką z

wyboru



Kontrast jest podawany dożylnie 1

ml/kg, a następnie wykonywane są

zdjęcia rtg w

1, 5, 1

0 i

15 minu

cie aż

kontrast pojawi się w dystalnych

odcinkach moczowodów



Pokazuje stopień obstrukcji poprzez

opóźnienie pojawienia się nephrogramu

UROGRAFIA



Odczyn anafilaktyczny na kontrast

pojawia się na 1-2 pacjentów na 1000



Rzadziej przy użyciu kontrastów

bezjonowych



Nerotoksyczność, zmniejszona przy

użyciu kontrastów bezjonowych



Negatywne aspekty napromieniowanie,

reakcje anafilaktyczne, nefrotoksyczność



Względnie przeciwskazane u kobiet w

ciąży, odwodnionych, ze zwiększonym

stężeniem kreatyniny

2 mg/dL.

KT SPIRALNA

–

Czułość i swoistość

95-100%

–

Krótki czas trwania badania,

brak dożylnego podania

kontrastu

–

Nie daje informacji na temat

funkcji nerek oraz stopnia

utrudnienia odpływy moczu

MRI



czułość

54-58%

, swoistość

100%



Czułość i swoistość rzędu 100 %

przy użyciu gadoliny



Nie odgrywa istotnej roli w

diagnostyce, ale przydatne u

kobiet w ciąży, u których nie

udaje się uwidocznić w USG



Około

80-85%

kamieni wydala się

spontanicznie



Około 20% pacjentów wymaga

hospitalizacji z powodu silnego bólu,

niemożności przyjmowania płynów,

cech infekcji górnych dróg moczowych,

utrudnienia w odpywie moczu



Utrudnienie w odpływie moczu – urolog;

powikania: ropnie okołonerkowe, sepsa,

zgon

Pacjent z kolką

nerkową



Leki p bólowe (petydyna, NLPZ)



Antybiotyk



Ca-bloker



Sterydy



Rozkurczowe



Przeciwwymiotne



nawadnianie

KAMICA NERKOWA

LECZENIE KOLKI NERKOWEJ



Petydyna 50-100 mg i.v. lub

i.m., tramadol 100 mg i.v. lub

i.m.,



NLPZ (ketoprofen, diklofenak)



Leki rozkurczowe (No-Spa)



Konsultacja urologa

KAMICA NERKOWA

LECZENIE INWAZYJNE



Litotrypsja pozaustrojowa (ESWL)



Nefrolitotrypsja przezskórna (PCNL)



Ureteroskopia



Nefrolitotomia



Nefrektomia

ZAKAŻENIA

UKŁADU

MOCZOWEGO

DEFINICJA

Obecność dużej ilości

drobnoustrojów w drogach

moczowych

(powyżej zwieracza

cewki)

, często z towarzyszącym

odczynem zapalnym tkanek

Epidemiologia



Druga lokalizacja infekcji



10 – 20% zakażeń pozaszpitalnych



50% zakażeń szpitalnych



Częściej kobiety (poza niemowlętami)



20 – 50% kobiet przynajmniej raz w

życiu ZUM



3 – 10% kobiet raz w roku



>60 r.ż. 1:1

Czynniki

predysponujące



Utrudniony odpływ moczu

–

Anomalie anatomiczne nerek i dróg

moczowych

–

Obstrukcja dróg moczowych wywołana:



Kamieniami



Nowotworem



Chorobami stercza



Zwężeniem zastawki cewki moczowej



Nadużywanie leków przeciwbólowych



Instrumentacja dróg moczowych



Niedobory odporności

Czynniki

predysponujące



Zaburzenia przemiany materii

–

Cukrzyca

–

Dna moczanowa

–

Hiperkalcemia

–

Hipokaliemia



Ciąża



Płeć żeńska



Wiek powyżej 65 r.ż.



Przebyte zabiegi urologiczne

Czynniki

predysponujące



Długotrwała hospitalizacja



Długotrwała antybiotykoterapia



Dodatkowe czynniki wyzywalające:

–

Przemoczenie

–

Przeziębienie

–

Duża aktywność seksualna

–

Mała diureza

Etiologia



Pierwszy epizod zakażenia pozaszpitalnego

–

Eschcerichia coli

–

Staphylococcus saprophyticus

–

Proteus

spp.

–

Klebsiella

spp.

–

Staphylococcus

spp.

–

Streptococcus

spp.

–

Enterococcus

spp.

–

Candida

spp.

–

Wirusy, pierwotniaki

Etiologia



Nawroty zakażenia

pozaszpitalnego

–

Escherichia coli

65-75%

Etiologia



Zakażenia szpitalne

–

Escherichia coli

–

Enterobacter

spp.

–

Pseudomonas aeruginosa

–

Serratia marcescens

–

Acinetobacter

spp.

–

Stenotrophomonas maltophilia

–

Providencia stuartii

–

Enterococcus

spp.

–

Staphylococcus

spp.

–

Candida

spp.

Patofizjologia



Drogi zakażenia

–

Wstępująca: blisko 98% przypadków



Przeniesienie drobnoustrojów z cewki

moczowej do pęcherza moczowego



Głównie zakażenia endogenne

–

Krwiopochodna: około 2%

przypadków

–

Limfatyczna

Patofizjologia



Czynniki wirulencji drobnoustrojów

–

Zdolność do szybkiego namnażania

się w moczu

–

Obecność czynników adhezyjnych

–

Ureaza, proteazy, hemolizyny

–

Mechanizmy oporności na środki

przeciwbakteryjne

–

Ruchliwość

Mechanizmy ochronne



Bakteriostatyczne działanie moczu



Aktywność komórek nabłonkowych



Regularne opróżnianie pęcherza moczowego



Perystaltyka moczowodów



Długość cewki



Prawidłowa flora cewki



Wydzielina gruczołu krokowego



Odczyn kwaśny moczu i pochwy



Białko Tamma-Horsfalla

Objawy kliniczne



Gorączka, dreszcze



Osłabienie



Bóle brzucha, nudności, wymioty



Zaburzenia łaknienia



Ból w okolicy krzyżowo-

lędźwiowej



Objawy dysuryczne

Diagnostyka



Badanie ogólne moczu

–

Leukocyturia przekraczająca 10 wpw.

–

Białkomocz

–

Erytrocyturia > 5-10 wpw.



Badanie mikrobiologiczne

–

Mocz pobrany przez nakłucie pęcherza

moczowego lub miedniczek nerkowych powinien

być jałowy

–

Mocz pobrany przez cewnikowanie może

zawierać do 10

CFU/ml

–

Mocz pobrany ze środkowego strumienia może

zawierać do 10

CFU/ml

Diagnostyka



Bakteriuria znamienna

–

>10

CFU/ml ze środkowego strumienia

moczu

–

>10

CFU/ml przy występowaniu objawów

cystitis

–

> 10

CFU/ml przy objawówach

pyelonephritis



Bakteriuria bezobjawowa

–

Stwierdzenie w dwóch kolejnych badaniach

tego samego drobnoustroju w mianie > 10

CFU/ml przy braku leukocyturii i objawów

zakażenia (u mężczyzn jednorazowo, po

jałowym cewnikowaniu > 10

CFU/ml )



Nawrót ZUM:

–

Izolacja tego samego drobnoustroju w

ciągu 2-3 tygodni od zakończenia leczenia

przeciwbakteryj-nego



Nadkażenie

–

Izolacja z moczu innego gatunku

drobnoustroju niezależnie od czasu leczenia

lub ten sam patogen 2-3 tygodniach od

zakończenia leczenia przeciwbakteryjnego

Klasyfikacja ZUM



W zależności od nasilenia objawów

–

Objawowe ZUM



Niepowikłane: u pacjentów bez czynników

obciążających

–

Ostre zapalenie cewki moczowej i pęcherza

moczowego

–

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

–

Nawrotowe zapalenie dolnych dróg moczowych



Powikłane:

u pacjentów z czynnikami obciążającymi

–

J.w.

–

Ropień nerki

–

Ropień okołonerkowy

–

Bezobjawowa bakteriuria

Klasyfikacja ZUM



W zależności od umiejscowienia

–

Zakażenie dolnego odcinka układu

moczowego:



cewka moczowa,



pęcherz moczowy

–

Zakażenia górnego odcinka układu

moczowego:



Nerka



Układ kielichowo-miedniczkowy

Leczenie



Ostre zapalenie dolnych dróg

moczowych (cystitis)

–

Nitrofurantoina

–

Fluorochinolony

–

Kotrimoksazol

–

Penicyliny półsyntetyczne +/-

inhibitory

- laktamaz

–

Cefalosporyny I lub II generacji

Leczenie



Nawrotowe zapalenie dolnych

dróg moczowych

–

Antybiotykoterapia celowana

–

Chemioprofilaktyka między

nawrotami: nitrofurantoina

Leczenie



Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

–

Przypadki o lekkim przebiegu



Fluorochinolony



Kotrimoksazol



Penicyliny półsyntetyczne +/- inhibitory

laktamaz



Cefalosporyny I lub II generacji

–

Przypadki o średniociężkim przebiegu



Terapia sekwencyjna: fluorochinolony lub

kotrimoksazol



Penicyliny półsyntetyczne z inhibitorami

laktamaz



Cefalosporyny II lub III generacji

Leczenie



Urosepsis

–

Cefalosporyna III generacji +/-

aminoglikozyd

–

Penicyliny półsyntetyczne z

inhibitorami

- laktamaz +/-

aminoglikozyd

–

Karbapenemy

–

Monobaktamy

Kiedy leczyć bezobjawową

bakteriurię?



U dzieci – zagrożenie

zbliznowaceniem nerek



U kobiet w ciąży



U pacjentów po przeszczepieniu

narządu

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kamica nerkowa VI rok
kamica, MEDYCYNA VI rok, Medycyna rodzinna, medycyna rodzinna
Konspekt edukacyjny dla pacjenta kamicą nerkową, moje, pielęgniarstwo, Pielęg. mgr I rok, dydaktyka
Lekcja kliniczna 2 VI rok WL
Radioterapia VI rok (nowa wersja2)
Lekcja kliniczna nr 2 VI rok WL
sadowka27.01.2012, VI rok, Genetyka, gena-prezki, 15 - Medycyna sądowa, giełdy, Giełdy - od kloca, i
Zaka enia uk adu1, VI rok, VI rok, Pediatria, Pediatria, PEDIATRIA OLA, pediatria IV V, Choroby dzie
Gielda do profa, VI rok, VI rok, Ortopedia i traumatologia, Ortopedia i traumatologia, Zaliczenie, Z
04. Egzamin, VI rok, VI rok, Chirurgia, Chirurgia, Egzamin
toksy, VI rok, VI rok, Medycyna sądowa, Medycyna sądowa, Kolokwia
zespol Wolfa-Hirschorna, VI rok, Genetyka, Genetyka, Egzamin
32. Małopłytkowość, MEDYCYNA VI rok, Pediatria, PEDIATRIA CAŁOŚĆ, Ustny PEDIATRIA Balwierz
ginekologia 2013, VI rok, Ginekologia i położnictwo, giełdy, test, 2013
31. Zespół złego wchłaniania, MEDYCYNA VI rok, Pediatria, PEDIATRIA CAŁOŚĆ, Ustny PEDIATRIA Balwierz

więcej podobnych podstron

ZUM i kamica nerkowa VI rok

Document Outline