NARKOTYKI

NARKOTYKI

CHIRURGICZNE

CHIRURGICZNE



NEUROLEPTOANALGEZJA



SEN PODSTAWOWY



ZNIECZULENIE OGÓLNE:

1.

Sen

2.

Analgezja

3.

Miorelaksacja

4.

Brak odruchów z pola
operacyjnego

PREMEDYKACJA

PREMEDYKACJA

WSKAZANIA I KORZYŚCI

WSKAZANIA I KORZYŚCI



Obniżenie dawki anestetyków podstawowych



Uspokojenie i osłabienie reakcji obronnych w
czynnościach przygotowawczych pacjentów przed
anestezją



Zniesienie odczuwania bólu



Ograniczenie niepożądanych reakcji ze strony
autonomicznego układu nerwowego:

1.

Układu przywspółczulnego: wagotonia i
zmniejszenie sekrecji gruczołów ślinowych i
oskrzelowych

2.

Układu współczulnego: zapobieganie arytmii i
ograniczenie wahań ciśnienia tętniczego krwi



Ograniczenie występowania niepożądanych efektów
przy wyprowadzaniu pacjenta ze znieczulenia



Zapewnienie analgezji pooperacyjnej



Zapobieganie wystąpienia zakażenia
pooperacyjnego (osłona antybiotykowa.

RODZAJE LEKÓW

RODZAJE LEKÓW



NARKOTYKI WZIEWNE

(INHALACYJNE)



NARKOTYKI

INFUZYJNE

NARKOTYKI WZIEWNE

NARKOTYKI WZIEWNE



IZOFLURAN



SEWOFLURAN



ENFLURAN



HALOTAN

(wycofany z lecznictwa)



METOKSYFLURAN (wycofany z lecznictwa)



PODTLENEK AZOTU



ETER DIETYLOWY

(bardzo rzadko

stosowany)

MECHANIZM DZIAŁANIA NARKOTYKÓW

MECHANIZM DZIAŁANIA NARKOTYKÓW

WZIEWNYCH

WZIEWNYCH

-

charakter fizykochemiczny

-

siła narkotycznego działania rośnie wraz z lipofilnością

narkotyku

-

działanie na błony komórkowe

-

2 teorie:

a)

teoria oddziaływania na warstwy lipidowe błon

komórkowych neuronów

b)

teoria oddziaływania na hydrofobowe domeny białek

błonowych

Zmiany na poziomie komórkowym doprowadzają do silnych

zaburzeń przewodnictwa synaptycznego

•

zmniejszenie ilości uwalnianych neuroprzekaźników,

•

hamowanie reakcji receptorowej na błonie

postsynaptycznej

MINIMALNE STĘŻENIE

MINIMALNE STĘŻENIE

PĘCHERZYKOWE (MAC)

PĘCHERZYKOWE (MAC)



Siłę działania anestetyku wziewnego
charakteryzuje minimalne stężenie
pęcherzykowe



MAC jest to stężenie anestetyku w
pęcherzykach płucnych przy ciśnieniu 1
atmosfery, które znosi odpowiedź na bodziec
bólowy u połowy badanych.



W praktyce MAC należy przekraczać o
współczynnik 1,25-1,35 aby zapewnić
odpowiedni poziom znieczulenia.

MAC

MAC

WZROST SPADEK

WZROST SPADEK



Premedykacja



Podawanie tlenku
azotu



Hipertermia



Wiek



Podwyższone
stężenie
neuroprzekaźników
w OUN



Kwasica metaboliczna



Hipotermia



Hipotensja



Ciąża



Podawanie:

1.

Opioidów

2.

Leków zwiotczających

3.

Leków

znieczulających

miejscowo

4.

Leków uspokajających

Działanie farmakologiczne

Działanie farmakologiczne

anestetyków wziewnych

anestetyków wziewnych

OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY:



Upośledzenie wyższych czynności nerwowych
(cech percepcyjnych)



Zmniejszenie zużycia tlenu przez tkankę
mózgową



Modulacja ciśnienia płynu mózgowo-
rdzeniowego



Zmiany cech elektrofizjologicznych OUN:
zwolnienie częstotliwości i wzrost napięcia fal

Działanie farmakologiczne

Działanie farmakologiczne

narkotyków wziewnych

narkotyków wziewnych

UKŁAD ODDECHOWY



Działanie depresyjne na układ

oddechowy

:

1.

Przyśpieszenie oddechów

2.

Zmniejszenie objętości oddechowej

3.

Spadek wentylacji minutowej

4.

Osłabienie czynności mięśni międzyżebrowych i

przepony

5.

Spadek pobudliwości chemoreceptora

centralnego na pCO2

6.

Bezdech

Działanie farmakologiczne

Działanie farmakologiczne

narkotyków wziewnych

narkotyków wziewnych

UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY



Obniżenie ciśnienia krwi z wyj. tlenku azotu 

rozszerzenie łożyska naczyniowego, spadek
objętości wyrzutowej serca, zmniejszenie
napięcia układu współczulnego



Upośledzenie przewodnictwa  zaburzenie

rytmu serca, uwrażliwienie na arytmogenne
działanie adrenaliny (halotan)

Działanie farmakologiczne

Działanie farmakologiczne

narkotyków wziewnych

narkotyków wziewnych



Działanie zmniejszające napięcie
mięsni szkieletowych (różny stopień)



Działanie hiperglikemiczne



Wzmożenie aktywności podwzgórza,
przysadki, nadnerczy



Zwiotczenie mięśni gładkich macicy



Hipotensja płodu

OBRAZ ZNIECZULENIA OGÓLNEGO

OBRAZ ZNIECZULENIA OGÓLNEGO

WYWOŁANEGO ETEREM

WYWOŁANEGO ETEREM

1.

Okres bezbolesności (stadium analgesiae)

- zachowana świadomość
- zniesienie czucia bólu

2.

Okres podniecenia (stadium excitationis)

- pobudzenie psychomotoryczne
- przyspieszony oddech
- wzrost ciśnienia krwi
- rozszerzone źrenice
3. Okres znieczulenia chirurgicznego (stadium anaesthesiae

chirurgicae)

Utrata świadomości. W tym stadium wyróżnia się 4 stopnie.
Parametry oceniające stopień znieczulenia: jakości oddechów,

stan napięcia mięśni, obecność odruchów.

Stopień 2 pozwala wykonać wszystkie zabiegi chirurgiczne

.

4. Okres porażenia oddychania (stadium paralisis

respirationis)

SEVOFLURAN

SEVOFLURAN



Jedyny narkotyk inhalacyjny

zarejestrowany w weterynarii.



Stosowany u psów - MAC 1,3-1,5% - 2,36



Szybka indukcja znieczulenia



Głębokość znieczulenia ulega szybkim

zmianom w zależności od stężenia leku.



Umiarkowana miorelaksacja i analgezja



Całkowita eliminacja leku następuje po

50 minutach

SEVOFLURAN

SEVOFLURAN



Silne działanie depresyjne na

ośrodek oddechowy – możliwość

indukcji bezdechu



Silne działanie hipotensyjne

( zależność od dawki) – możliwość

zmniejszenia przepływu nerkowego



Możliwość zwiększenia ciśnienia

śródczaszkowego !!!!!



Nie należy łączyć z tiopentalem –

możliwość arytmii !!!!!



Premedykacja – alfa2agoniści,

opioidy, pochodne benzodiazepinowe

IZOFLURAN

IZOFLURAN



MAC psy- 1,30%, koty – 1,63%, konie –

1,31



Szybka indukcja znieczulenia



Silne działanie miorelaksacyjne



Umiarkowana analgezja



Słabe działanie depresyjne na

oddychanie, narządy wewnętrzne.



Nie uwrażliwia mięśnia sercowego na

arytmogenne działanie amin

katecholowych

IZOFLURAN

IZOFLURAN



Wywiera działanie przeciwdrgawkowe



Możliwość indukcji hipertermii

złośliwej



Lek z wyboru do indukcji znieczulenia

zwierząt w złej kondycji



Jest lekiem stosowanym do indukcji

znieczulenia w zabiegach

neurochirurgicznych – nie wywiera

działania upośledzającego krążenie

mózgowe

ENFLURAN

ENFLURAN



MAC kot – 2,37%, pies – 2,06%, koń –

2,12%



Umiarkowane działanie analgetyczne i

miorelaksacyjne.



Może wywołać drżenia mięśniowe

pochodzenia centralnego;



Może wywołać hipokapnię (obniżone

ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla) 

nasila możliwość wystąpienia drgawek



Podnosi ciśnienie śródczaszkowe

ENFLURAN

ENFLURAN



Działanie arytmogenne



Silna depresja ośrodka

oddechowego



Działanie upośledzające funkcję

nerek – zmniejsza filtrację nerkową



Działanie hepatotoksyczne



Możliwość indukcji hipertermii

złośliwej

HALOTAN

HALOTAN

MAC:



Kot – 1,04%



Pies – 0,87%



Koń – 0,87%



Człowiek – 0,74%

HALOTAN

HALOTAN

ZALETY:



Łatwa indukcja znieczulenia



Brak stadium excitationis



Rozszerzenie oskrzeli



Umiarkowane zwiotczenie mięsni
szkieletowych



Nie zwiększa wydzielania śliny



Szybki powrót świadomości

HALOTAN

HALOTAN

WADY:



Słaba analgezja



Wywoływanie zaburzeń rytmu serca



Zwiotczenie mięśni macicy



Działanie hepatotoksyczne



Możliwość wywołania hypertermii
złośliwej ( świnie) – lekiem z
wyboru jest dantrolen

METOKSYFLURAN

METOKSYFLURAN





WYCOFANY

WYCOFANY



MAC kot – 0,23%, pies –0,29%, koń – 0,28%



Najsilniej działający anestetyk wziewny



Silna analgezja i miorelaksacja



Silne działanie depresyjne na ośrodek oddechowy



Bardzo silne działanie nefro- i

hepatotoksyczne – wycofany z lecznictwa

medycznego



Nie działa arytmogennie, umiarkowane działanie

hipotensyjne i obniżające kurczliwość mięśnia

sercowego



Metabolizm metoksyfluranu indukowany jest przy

równoczesnym podaniu barbituranów i pochodnych

benzodiazepinowych

NARKOTYKI CHIRURGICZNE

NARKOTYKI CHIRURGICZNE

INFUZYJNE

INFUZYJNE

1.

Barbiturany

- pentobarbital
- tiopental
2. Anestetyki dysociatywne
- ketamina
3. Związki steroidowe
- Altezin
4. Pochodne imidazolu
- metomidat
5. Inne
- propofol

BARBITURANY

BARBITURANY

Tiopental –

barbituran krótkodziałający

Pentobarbital –

barbituran średnio-

długodziałający

Mechanizm działania:

nasilają działanie GABA

(miejsce wiązania-tzw.msc.pikrotoksynowe)

Farmakokinetyka:

-

Krótkodziałające- dobrze rozpuszczalne w

tłuszczach

-

Łatwo przenikają przez łożysko

-

Metabolizowane w wątrobie

-

Wydalane przez nerki

EFEKT:
 Czas trwania działania zależy od:
- rozpuszczalności w tłuszczach
- szybkości metabolizmu narkotyku w

wątrobie

 Wywołują sen podstawowy:
Zniesienie świadomości
krótkodziałające-występuje po 20-30 sek. i trwa

10-15 min.

średniodługodziałające- występuje po 5-10 min. i

trwa 15-30 min.

 W bezpiecznych dawkach

nie wywołują analgezji

 Umiarkowane działanie miorelaksacyjne

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

 depresja ośrodka oddechowego
 depresyjny wpływ na układ.krążenia

wazodilatacyjnie przez depresje ośrodka naczynioruchowego i

spadek przekaźnictwa w zwojach

wysokie dawki hamują kurczliwość mm.sercowego,wywołują

depresyjny wpływ na odruchy z baroreceptorów



hamowanie motoryki przewodu pokarmowego

 stymulacja wydzielania hormonu antydiuretycznego

(spadek wydzielania wody i elektrolitów)

 Tiopental może działać spastycznie na mm.gładkie dróg

oddechowych

Wrażliwość na działanie barbituranów wzrasta

u zwierząt anemicznych i uremicznych

ZASTOSOWANIE

ZASTOSOWANIE



U wszystkich gatunków zwierząt



W znieczuleniu złożonym (przed
podaniem narkotyku wziewnego) w celu
doprowadzenia do szybkiej utraty
świadomości  zapobieganie

wystąpieniu stanu pobudzenia



Do wywołania znieczulenia łącznie ze
środkami przeciwbólowymi
(gł.miejscowo znieczulającymi)

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE



KETAMINA , tiletamina, fencyklidyna



ZNIECZULENIE DYSOCJATYWNE:

występują równocześnie

 objawy neurodepresyjne

(sedacja,amnezja,katalepsja,analgezja)

 niepełna utrata świadomości


znaczne napięcie mięśni

szkieletowych !!!!

MECHANIZM DZIAŁANIA:
 Blokada receptora dla kw.glutaminowego typu NMDA;
 Wpływ na receptory opioidowe

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

DZIAŁANIE

:



analgetyczne - znoszenie bólu somatycznego-
bardzo dobre, trzewnego - słabe



mięśnie szkieletowe napięte (czasami
drżenia

)



NIE ZNOSZĄ

odruchów: krtaniowego,

gardłowego,powiekowego, rogówkowego



powieki pozostają otwarte, źrenice
rozszerzone 

konieczność zabezpieczenia

rogówki przed wysychaniem

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

Działania niepożądane:



Tzw.oddech apneustyczny - z krótkim
wydechem



Sympatykotonia - efekt działania
centralnego - rozszerzenie źrenic,
hyperglikemia, rozszerzenie oskrzeli



Układ krążenia:

wpływ bezpośredni-depresyjny -

inotropowy ujemny i wazodilatacyjny

wpływ pośredni - stymulujący układ

sympatyczny

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

Działania niepożądane:



dość silny ślinotok



może podnosić ciśnienie płynu
mózgowo-rdzeniowego 

ketamina jest przeciwwskazana
u pacjentów z urazami głowy



drgawki

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

ANESTETYKI DYSOCJATYWNE

Zastosowanie 

ketamina

:



Małe zwierzęta: i.v, i.m



Zwierzęta gospodarskie: i.v



Przed zastosowaniem ketaminy

podawane są w premedykacji środki

o silny działaniu sedatywnym,

analgetycznym i centralnym

miorelaksacyjnym



(2 agoniści, benzodiazepiny,

pochodne butyrofenonu)

ANESTETYKI STERYDOWE

ANESTETYKI STERYDOWE

Altezin = alfaksalon/alfadolon 3:1
Stosowany u kotów, zw.egzotycznych

laboratoryjnych,

NIE STOSOWAĆ U PSA !!!

Działanie:



umiarkowane przeciwbólowe i miorelaksacyjne



działanie znieczulające występuje szybko i

trwa krótko



łatwo przenika do mózgu



nie powoduje pobudzenia u kota

ALTEZYNA

ALTEZYNA



nie ma właściwości drażniących



posiada szeroki margines

bezpieczeństwa (współczynnik

terapeutyczny 30)



nie wywiera depresyjnego wpływu na

ośrodek oddechowy



wywołuje histaminemię (obrzęki i

trudności w oddychaniu u psa)



nie kumuluje się w tkankach



nie należy łączyć z barbituranami

 spadek ciśnienia krwi

POCHODNE IMIDAZOLU

POCHODNE IMIDAZOLU

METOMIDAT

- świnie, ptaki ETOMIDAT - człowiek



działa słabo przeciwbólowo



umiarkowane zwiotczenie mięśni szkieletowych.



łatwo przenika do mózgu - działanie szybkie, trwa
krótko



szybki metabolizm - hydroliza,



nie kumuluje się w tkankach



szeroki margines bezpieczeństwa - brak
znacznego wpływu depresyjnego na ośrodek
oddechowy i układ krążenia (współczynnik
terapeutyczny 20)

METOMIDAT

METOMIDAT

Działania niepożądane:



podczas wybudzania pobudzenie
ruchowe



miejscowe działanie drażniące-
niebezpieczeństwo zapalenia żył, lub
otrzewnej po podaniu i.v, i.p



możliwość wywołania hemolizy

ZASTOSOWANIE:



Świnie - i.v po uprzedniej premedykacji
azaperonem (neuroleptyk pochodna
butyrofenonu)

PROPOFOL

PROPOFOL



Lek do indukcji znieczulenia ogólnego
przed podaniem narkotyku wziewnego



Stosowany jest też do przedłużania
znieczulenia ogólnego.



Nie jest znany mechanizm działania



Stosowany u psów i kotów



Podawany dożylnie



Działa natychmiastowo (po 30 sekundach)



Działa bardzo krótko (2-5 minut) 

wybudzenie bardzo szybkie bez
jakichkolwiek efektów ubocznych.



Powoduje dobrą analgezję i miorelaksację

PROPOFOL

PROPOFOL



Jest lekiem bezpiecznym i dobrze
tolerowanym przez psy i koty.



Może być stosowany u zwierząt z
niewydolnością wątroby, nerek i z
występującą w stopniu umiarkowanym
niewydolnością serca.



Lek należy podawać dożylnie bardzo powoli,
szybkie podanie może spowodować bezdech.



Może być podany do przerwania status
epilepticus u psów, które nie zareagowały
na podanie diazepamu lub pentobarbitalu.

LEKI POBUDZAJĄCE OUN =

LEKI POBUDZAJĄCE OUN =

ANALEPTYKI

ANALEPTYKI

METYLOKSANTYNY:



KOFEINA



TEOFILINA

 reakcje korowe - zniesienie zmęczenia, poprawa

koncentracji, zmniejszenie czasu reakcji

 reakcje podkorowe - umiarkowane pobudzenie

ośrodka oddychania i naczynioruchowego



suma działań centralnych 

DZIAŁANIE PSYCHOANALEPTYCZNE

 efekt bronchodilatacyjny
 działanie moczopędne
 pobudzenie pracy m.sercowego

ANALEPTYKI - metyloksantyny

ANALEPTYKI - metyloksantyny

MECHANIZM DZIAŁANIA

:



hamowanie fosfodiesterazy  wzrost cAMP w komórkach



antagonizm w stosunku do rec.purynowych



efekt metaboliczny wzrost zapotrzebowania tkanek na

tlen

ZASTOSOWANIE

:

leki tonizujące OUN  pobudzenie

oddychania lub krążenia

PRZEDAWKOWANIE

:



drżenia mięśniowe



drgawki,



tachykardia,



arytmia



biegunki

ANALEPTYKI

ANALEPTYKI

DOKSAPRAM,

NIKETAMID, PENTETRAZOL,

PRETKAMID

DZIAŁANIE

:

pobudzają oddychanie, usprawniają

krążenie powodują wzrost napięcia naczyń

krwionośnych i wzrost ciśnienia krwi

MECHANIZM DZIAŁANIA: nieznany, w rdzeniu

przedłużonym pobudzają ośrodek oddechowy i

naczynioruchowy, obwodowo stymulują

receptory zatoki szyjnej.



Doksapram stymulacja chemoreceptorów

zatoki szyjnej i aortowych  działanie krótkie 

konieczność sztucznego oddychania

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

-

drgawki

(wyższe dawki) i

arytmie serca