

OPISANE ZJAWISKA I PROCESY MAJĄ ZWYKLE
MIEJSCE, GDY DOCHODZI DO CHOROBY BĄDŹ
URAZOWEGO USZKODZENIA JAKIEJŚ TKANKI CZY
NARZĄDU



ZACHODZĄ WTEDY ZMIANY NAPRAWCZE ,
WYRÓWNAWCZE I PRZYSTOSOWAWCZE, KTÓRYCH
CHARAKTER UMOŻLIWIA PRZEŻYCIE ORAZ
BYTOWANIE W NOWYCH(TRUDNYCH)WARUNKACH.



PROCESY TE ODGRYWAJĄ WAŻNĄ ROLĘ, STANOWIĄ
O POWROCIE UTRACONEJ FUNKCJI LUB O
PRZYSTOSOWANIU SIĘ DO ŚRODOWISKA W
SPOWODOWANYCH CHOROBĄ LUB URAZEM
PATOLOGICZNYCH WARUNKACH
MORFOLOGICZNYCH LUB FUNKCJONALNYCH.



REGENERACJA- łac. regeneratio –
odrodzenie



Odradzanie się uszkodzonych komórek ,
narządów czy tkanek



Najlepszą podstawę powrotu utraconej
funkcji stanowi odtworzenie
zniszczonych struktur na drodze :



plastyczności autoreprodukcji komórek,



Struktur międzykomórkowych



Tworów wielokomórkowych

Ważne czynniki dla procesu zrastania się

kości:

-żywotność i unaczynienie odłamów
-dobre nastawienie
-prawidłowe unieruchomienie

Jeśli gojenie się złamania przebiega w

sposób niepowikłany zregenerowana
kość odzyskuje swą podporową i
(lub)ruchową funkcję.

Złamanie kości promieniowej.



Zdolność ta nie obejmuje komórki
nerwowej, która raz uszkodzona nie
może się odrodzić, dotyczy to również
włókien nerwowych w obrębie rdzenia
kręgowego.



Nerwy obwodowe w pewnych
warunkach regenerują się, warunkiem
regeneracji jest chirurgiczne zaszycie
nerwu, ponieważ włókno nerwowe może
żyć tylko w kontakcie z komórką
macierzystą.



Proces odnowy częściowo zniszczonej
komórki mięśniowej obserwowano w:



Mięśniach odnerwionych,



Niedokrwionych,



Mechanicznie uszkodzonych,



Dystrofii mięśniowej



Zapaleniu wielomięśniowym



kompensacja(łac.compensatio,równowa
żenie



Kompensacja-złożony proces
dokonujący się w ustroju, a zmierzający
do wyrównywania braku, a w efekcie
przystosowania się do życia w
środowisku pomimo patologicznych
warunków morfologicznych i
czynnościowych jakie zaistniały w
przebiegu choroby lub w następstwie
urazu.



Kompensacja czynnościowa-
wyrównawcze wzmożenie czynności



Kompensacja organiczna-
wyrównawczy przyrost lub rozrost



Kompensacja najszybciej zachodzi w
obrębie narządów wewnętrznych,
np.usunięcie 1 nerki , wówczas funkcję
przejmuje w pełni druga nerka.



Kompensacja samoistna-samoczynne
uruchamianie przez ustrój posiadanych
rezerw, mające na celu natychmiastowe
wyrównanie powstałego braku
funkcjonalnego



Proces ten jest niekorzystny ,gdyż
prowadzi do ponownej utraty czynności
lub ograniczonego przywrócenia
czynności



Kompensacja kierowana -tzw.
(sterowana)



Przebiega prawidłowo i jest procesem
korzystnym, prowadzi do maksymalnie
możliwego przywrócenia czynności



1.Kompensacja jest zdolnością wrodzoną żywych

organizmów.



2.Proces kompensacji zapoczątkowany jest poprzez

sygnalizowanie o defekcie.



3.Fałszywa sygnalizacja o defekcie jest przyczyną błędnie

przebiegającej kompensacji



4.Kompensacja opiera się na wzmożeniu starej lub nowej

aferentacji poprzez zwiększenie pobudzeń z obwodu,

wytworzenie zastępczych odruchów warunkowych



aferenatcja wsteczna- proces zachodzący przy zaistnieniu

podanej reakcji organizmu poprzez zastosowanie

odpowiednich technik fizjoterapeutycznych; przywrócenie

reakcji ustroju na stosowane bodźce aferentne.



aferenatcja zwrotna-przy formowaniu nowego związku

jest on sprawny i każdy sygnał wywołuje prawidłowa

reakcje; występuje przy formowaniu się ruchu dowolnego w

trakcie przywracania czynności



5.Wyniki kompensacji są nietrwałe i wymagają

systematycznego treningu(równowaga chwiejna)



-rodzaju defektu (przyczyna, lokalizacja, rozmiar i

szybkość powstania)

rozmiar uszkodzenia decyduje o tym jakie nie

uszkodzone struktury mogą przejąć rolę tych

uszkodzonych,

szybkość powstawania uszkodzenia-uszkodzenia

powstające nagle ,np. urazowe stwarzają większe

możliwości kompensacji niż długotrwały proces

patologiczny

Stan ogólny chorego i stan nie uszkodzonych

narządów

stanowi o możliwości wyrównywania braków, wraz z

ogólnymi możliwościami tworzy ,,potencjał

rehabilitacyjny”



-typ psychiczny osobnika decyduje o jego nastawieniu

do rehabilitacji, o motywacji do żmudnych zdań.



Wiek chorego- u osobników młodszych istnieją

większe możliwości rozwoju mechanizmów zastępczych



Jest osobniczo różny, w znacznej mierze
decyduje nie tylko o skuteczności
kompensacji, ale nawet o ostatecznym
wyniku rehabilitacji danej osoby.
Wyczerpanie tego potencjału powoduje
bowiem, że dalsze usprawnianie danej
osoby nie przynosi już żadnych efektów
funkcjonalnych. Poziom sprawności tej
osoby osiągnął tzw. ”plateau” (franc.=
płaski szczyt).Dalsze usprawnianie jest
niemożliwe. Konieczne jest tylko
podtrzymywanie uzyskanych efektów.



narzucenie zdrowym odcinkom zmiany ułożenia

lub ruchomości



zmiany statyki (przeciążenia)



zmiany przy wadach postawy-kompensacje

liniowe, kątowe i wagowe,



zmiany dynamiki ( nienaturalna ruchomość) ciała



Patologia motoryki- zachodzi, gdy

wykorzystywane są te wzorce ruchowe, którymi

pacjent dysponuje ,,ma pod ręką”, próba samo

radzenia sobie z problemem-poprzez wielokrotne

sięganie po wygodny wzorzec dochodzi do

utrwalenia nieprawidłowości ruchowych i

powstaje patologia -rozwój patologicznej motoryki

jest szczególnie niekorzystny w przypadku dzieci,

które dopiero zdobywają wzorce ruchowe.



przerost mięśnia sercowego



zwiększenie częstości skurczów serca



niedotlenienie ustroju



zwiększenie tlenowej pojemności krwi

(policytemia)



wtórne skrzywienia kręgosłupa



mechanizm Puttiego (przesuniecie

rzutów stawów)



mechanizm Gowersa - wspinanie sie po

sobie-kolejno po sobie uruchamianie

częsci ciała



Kompensacja samoistna:



Ustrój dąży do zrównoważenia układu ciała, oraz do

wytworzenia arsenału ruchów umożliwiających ,,jako

takie” funkcjonowanie



„patologiczna motoryka”- rozwija się w skutek

wykorzystania dla celów funkcjonalnych możliwości

ruchowych jakimi ustrój

dysponuje,najprostszych,często nie prawidłowych i

nie w pełni skutecznych



Kompensacja kierowana:



Uruchomienie mechanizmów wyrównawczych, które

poprawią funkcję, ale kosztem jak najmniejszych

nieprawidłowości pod tym względem, najlepiej bez

żadnych przejawów patologii, wykonywanie od

samego początku poprawnych ruchów



Zdaniem Viela ,,zły ruch jest często gorszy w

skutkach ,niż zupełny brak ruchu”



w obrębie układu mięśniowego:



Substytucja- zastępowanie funkcji
osłabionego mięśnia przez inne
silniejsze, prowadzi to do dalszego
osłabienia mięśnia(zanik z
bezczynności)



W obrębie układu nerwowego:



Występowanie współruchów,



Wzmożona czynność(impulsacja)



Zastępowanie funkcji uszkodzonych
zmysłów innymi.

Adaptacja-(łac.adaptatio -przystosowanie
Proces dostosowywania się organizmu do

ciągle zmieniających się warunków

środowiska zewnętrznego

Zmiany zachodzące podczas choroby, czy w

następstwie urazu ograniczają zdolność do

normalnej adaptacji i prowadzą do

desadaptacji. Zmuszają one do

uruchomienia rezerw adaptacyjnych, może

to nastąpić poprzez trening i tworzenie

nowych stereotypów ruchowych oraz

poprzez przystosowanie środowiska w

którym żyje osoba niepełnosprawna, np;

-adaptacja urządzeń z jakich korzysta w

domu, transporcie, miejscu nauki czy pracy.