Konstruktywność-

człowiek

wewnętrznie zintegrowany , który cieszy
się życiem, wesoły, tolerancyjny,
elastyczny, inteligentny, mający
szczęśliwe dzieciństwo i dorosłe życie.
Akceptuje fakt starości, przejście na
emeryturę, przemijanie czasu również
śmierć.
Zachowuje zdolność do radości z życia
codziennego.
Wspomina stare czasy bez większego żalu
i oczekuje tego co ma nadejść.
Ma i realizuje swoje cele życiowe.

Zależność-

osoba

społecznie

akceptowana, ale bierna, z małymi
ambicjami, dobroduszna.
Ma skłonność do zbytniego optymizmu,
jest niepraktyczna.
Nie zawsze ma zadowolenie z pracy,
którą musi wykonywać.
Późno się żeni i jest zdominowany przez
swoją żonę. Zadowolony że jest na
emeryturze.
Cieszy się z czasu wolnego.

Obronność-

nadmiernie aktywny

społecznie i rodzinnie.
Zawsze z góry wszystko planuje i
odrzuca pomoc, nadmiernie kontroluje
swoje emocje, ograniczony
konwenansami w swoim zachowaniu,
podejmuje wiele aktywności.
Boi się starości, odkłada przejście na
emeryturę, widzi w niej niewiele
korzyści.
Po okresie aktywności zawodowej
powinien szukać nowych celów z życiu.

Wrogość do otoczenia-

człowiek taki

ma skłonność do obwiniania okoliczności
i innych ludzi za swoje niepowodzenia.
Narzekający, agresywny, podejrzliwy,
często zmienia zajęcia i wykazuje
niekompetencje w
wielu sprawach.
Nie widzi nic dobrego w starości, boi się
śmierci, nie znosi młodzieży.
Angażuje się w pracę chcąc opóźnić
dzień nadejścia emerytury.

Wrogość do siebie-

człowiek taki

jest krytyczny i pogardliwy w
stosunku do siebie, bez ambicji, ma
wiele niepowodzeń życiowych,
był w życiu nieszczęśliwy. Uważa
siebie za ofiarę różnych zdarzeń
życiowych.
Akceptuje starość, nie jest niechętny
młodzieży lecz ma dosyć życia i
oczekuje ulgi w postaci śmierci

.

Samobójstwo-

duży odsetek osób w tym wieku rozstaje się z życiem z

różnych powodów. Przyczynami są strata osoby najbliższej, samotność,
ciężka choroba przewlekła, depresja i inne.

Społeczno- psychologiczne znamiona

starości.

1. Straty finansowe związane z przejściem na emeryturę.
2. Utrata pozycji- społecznej i zawodowej.
3. Utrata lub ograniczenie kontaktów społecznych,
towarzyskich.
4. Utrata uporządkowanego i celowego zajęcia.
5. Spadek poczucia własnej wartości i samooceny.
6. Syndrom „pustego gniazda”.

Zapobieganie:
kontynuowanie lub szukanie nowych zainteresowań
przyjaciół, praca społeczna na rzecz innych ludzi,
udział w organizowaniu życia towarzyskiego starszych osób
w swoim środowisku.