Strategie adaptacyjno –
obronne. Pobudzanie
funkcji adaptacyjno –
obronnych.

Magdalena Wicińska

Magdalena Wójtowicz

Marta Żaczek

Gr. 5a

Reakcje na stres

wg. S. Epstein

Reakcje na stres regulowane są

dwoma systemami
adaptacyjnymi, które pełnią
funkcje:

prewencyjną
patologiczną

Znaczenie prewencyjne mają

wszelkie reakcje związane z
przystosowaniem się do sytuacji
stresowych przez:

uczenie się nowych zachowań
regulację poziomu pobudzenia
rozpoznanie źródeł stresu
zaplanowanie sposobów walki ze
stresem

Patologiczne reakcje na stres

charakteryzują się:

zaburzeniem procesu uczenia
zaburzeniami deprywacji
sensorycznej lub nadmiaru stymulacji
zaburzeniami integracji
indywidualnego systemu pojęciowego

Patologiczna adaptacja wiąże się

najczęściej ze stresem:

ekstremalnym
chronicznym

Model reakcji na stres wg.

J. Reykowskiego

Model określony jest na dwóch

obszarach i trzech poziomach:

Poziomy:

tor zmian

niespecyficznych

tor zmian

specyficznych

zmiany czynności

ekspresyjnych

Obszary:

obszar obciążenia

systemu regulacji

obszar

przeciążenia
systemu regulacji

Obszar obciążenia

systemu regulacji

Obejmuje reakcje mieszczące się w

adaptacyjnym systemie, wiążącym
się z działaniem skutecznym
człowieka chociaż
zmodyfikowanym obecnością
stresu

Obszar przeciążenia

systemu regulacji

Reakcje mieszczące się w

adaptacyjnym systemie,
charakteryzującym się działaniami
skoncentrowanymi nie na zadaniu,
lecz na obronie przed stresem, a w
skrajnych przypadkach na
zaniechaniu realizacji

Tor zmian

niespecyficznych

faza I – tzw. ogólnej mobilizacji,
obejmuje reakcje adaptacji do
stresu:

wzrost aktywności organizmu
polepszenie sprawności motorycznej
polepszenie sprawności intelektualnej

Tor zmian

niespecyficznych c.d.

faza II – tzw. rozstrojenia, sygnalizująca
przejście z systemu adaptacyjnego do
reakcji dezadaptacyjnych na stres:

wzrost natężenia stresu
wzrost napięcia emocjonalnego
pogorszenie procesów orientacyjnych
pogorszenie procesów
psychomotorycznych

Tor zmian

niespecyficznych c.d.

faza III – dalsze narastanie
natężenia stresu

wyczerpanie organizmu
dezorganizacja działania
reakcje destrukcyjne

Tor zmian specyficznych

Reakcje zwalczania

stresu (adekwatne do

czynnika stresowego):

usuwanie źródła

stresu
ponawianie prób

walki ze stresem
modyfikacja sposobu

działania
badanie sytuacji
postać względnie

symboliczną

Reakcje obronne przed

stresem, mogące
przyjąć:

postać realną

Zmiany czynności

ekspresyjnych

Są to tzw. „zachowania

wyładowujące”, związane z
reakcjami emocjonalnymi:
kontrolowanymi
częściowo kontrolowanymi
niekontrolowanymi

Niefarmakologiczne

metody pobudzania

funkcji adaptacyjno -

obronnych wg.

Marcinkiewicza

uświadomienie sobie własnego
stanu emocjonalnego oraz
okoliczności, które go wywołały

uświadomienie sobie hierarchii
problemów

próba spojrzenia na sprawę pod
wieloma kątami

refleksja nad tym jaki mamy
bezpośredni wpływ na zmianę
danej sytuacji

dokonanie prawidłowej samooceny

rozładowanie układów
wegetatywno -somatycznych,
wzbudzonych przez silne emocje

prowadzenie ćwiczeń relaksująco
-koncentrujących

opuszczenie miejsca konfliktu i
skierowanie uwagi na inne sprawy

przeprowadzenie rozmowy na
temat konfliktu z osobą bliską,
życzliwie nastawioną

Farmakologiczne metody

pobudzania funkcji

adaptacyjno – obronnych

stosowanie preparatów
magnezowych lub diety bogatej w
magnez (np. czekolada, orzechy)

zastosowanie melatoniny

zastosowanie łagodnych,
roślinnych środków
uspokajających: Calms, Nervosol,
herbaty z melisy, kozłka
lekarskiego

Dziękujemy za uwagę