ADAPTACJA ORGANIZMU DO WYSILKU
Proces przystosowania organizmu do zmienionych warunków środowiska wewnętrznego lub zewnętrznego umożliwiający, dzięki zmianom funkcjonalnym bądź morfologicznym zachowanie homoestazy (zdolność organizmu do zachowania równowagi wewnętrznej).
W początkowym okresie każdej niemal pracy fizycznej obserwuje się pewne opóźnienie w adaptacji funkcji fizjologicznych organizmu do wymagań wykonywanego wysiłku. Zużycie tlenu w tym okresie nie nadąża za całkowitym na niego zapotrzebowaniem, podobnie jak opóźnione jest wydalanie dwutlenku węgla.
Prowadzi to w rezultacie do wielu zaburzeń w organizmie. Najbardziej charakterystycznym przykładem może być tzw. Martwy punkt, a więc przejściowy okres zaburzeń występujących na skutek opóźnionej adaptacji fizjologicznej organizmu do wymagań wykonywanej pracy (wysiłku). W tym czasie występują zwykle takie objawy, jak gorsze ogólne samopoczucie, uczucie silnego zmęczenia, niekiedy bóle mięśni, zmniejszona zdolność spostrzegania zjawisk zewnętrznych, pragnienie przerwania wysiłku.
Obiektywnie zaś występują objawy pogorszenia wydolności fizycznej, a więc zmniejszenia zdolności do wysiłku, efektywność oddychania (słabszy rytm oddechu), pogorszenie wykorzystanie tlenu z powietrza wdechowego oraz bardzo intensywne wydalanie dwutlenku węgla.
Powodem tych ujemnych skutków opóźnionej adaptacji organizmu do wysiłku jest naturalny rozwój przewagi energetycznych procesów beztlenowych (anaerobowych) w mięśniach.
Kontynuowanie pracy, mimo pojawienia się tzw. Martwego punktu, prowadzi do pełnej mobilizacji mechanizmów adaptacyjnych organizmu, zwiększenia wydolności i ustąpienia zaburzeń
Okres ten nazywa się „ drugim oddechem ''.i daje początek stabilizacji funkcjonalnej, która charakteryzuje się równowagą między zapotrzebowaniem a zużyciem tlenu, biochemicznymi procesami rozpadu oraz produkcją dwutlenku węgla oraz jego wydalaniem.
Ta równowaga funkcjonalna jest wyrazem przystosowania się ustroju do danego wysiłku fizycznego.
Adaptacja organizmu człowieka do wysiłku fizycznego, według amerykańskiego fizjologa, dra Yessisa, przebiega w dwóch fazach.
Faza 1. Adaptacja ogólna.
Proces ten zaczyna się wtedy, kiedy podejmujemy jakiś systematyczny wysiłek fizyczny (np. trening biegowy dla zdrowia, jazda na rowerze, pływanie, ćwiczenie z obciążeniem). Pierwsze zajęcia ruchowe powodują szybki wzrost tętna i przyspieszony oddech, pocenie się itp. Zmiany adaptacyjne w organizmie zachodzą wolniej, dopiero po 6-8 tygodniach systematycznych zajęć obserwuje się wyraźne zmiany fizjologiczne: zwiększa się odporność na zmęczenie.
Adaptacja ogólna powinna być osiągana przez wszechstronny trening polegający na kształtowaniu wszystkich cech motorycznych. Zwykle ten okres trwa od 3 do 4 miesięcy. Każdy kto przystępuje do uprawiania jakiejś formy ruchu, powinien zdawać sobie sprawę, że efekty jakie uzyska zależą od prawidłowego przebiegu adaptacji organizmu do narzuconego wysiłku. Nie trzeba przy tym naraźać organizmu na negatywne przeciążenia związane z treningiem.
Faza 2. Adaptacja specjalna.
W tym okresie organizm przystosowuje się do specjalistycznych wysiłków, jak np. długotrwałe bieganie lub pływanie, wykonywanie wielu powtórzeń ćwiczenia z dużym obciążeniem, częste zmiany tępa w ćwiczeniach itp. W tym okresie ćwiczenia powinny być dobrane pod kątem określonej cechy motorycznej (siły szybkości, wytrzymałości). Po 2-3 miesiącach takiego treningu organizm jest przygotowany do wejścia w trzecią fazę adaptacji.
Faza 3. Adaptacja kompleksowa.
Występuje praktycznie tylko u tych osób, które uprawiają sport wyczynowo lub systematycznie przez wiele lat i oznacza osiągnięcie najwyższej formy, a więc największej wydolności i sprawności fizycznej.
Adaptacja
Proces przystosowania orgnizmu do zmienionych warunków środowiska wewnętrznego lub zewnętrznego umożliwiający, dzięki zmianom funkcjonalnym bądź morfologicznym zachowanie homeostazy (zdolność organizmu do zachowania rónowagi wewnętrznej organizmu)
W początkowym okresie każdej niemal pracy fizycznej obserwuje się pewno opóźnienie w adaptacji funkcji fizjologicznych organizmu do wymagań wykonywanego wysiłku. Zużycie tlenu w tym okresie nie nadąża za całkowitym na niego zapotrzebowaniem, podobnie jak opóźnione jest wydalanie dwutlenku węgla. Prowadzi to w rezultacie do zaburzeń w organiźmie. Najbardziej charakterystycznym przykładem może być tzw. martwy punkt, więc przejściowy okres zaburzeń występujących na skutek opóźnionej adaptacji fizjologicznej organizmu do wymagań wykonywanej pracy (wysiłku). W tym czasie występują zwykle takie objawy jak gorsze samopoczucie, uczucie silnego zmęczenia, niekiedy bóle mięśni, zmniejszona zdolność spostrzegania zjawisk zewnętrzynych, pragnienie przerwania wysiłku. Obiektywnie zaś występują objawy pogorszenia wydolności fizycznej, a więc zmniejszenie zdolności do wysiłku, efektywności oddychania (szybszy rytm oddechu), pogorszenie wykorzystania tlenu z powietrza wdechowego oraz bardzo intensywne wydalanie wdutlenku węgla.
Powodem tych ujemnych skutków opóźnionej adaptacji organizmu do wysiłku jest naturalny rozwój przewagi energetycznych procesów beztlenowych (anaerobowych) w mięśniach.
Kontynuowanie pracy, mimo pojawienia się tzw. martwego punktu, prowadzi do pełnej mobilizacji mechanizmów adaptacyjnych organizmu, zwiększenie wydolności i ustąpienie zaburzeń. Okres ten nazywa się drugim oddechem i daje początek stabilizaji funkcjonalnej, którą charakteryzuje równowaga między zapotrzebowaniem a zużyciem tlenu, biochemicznymi procesami rozpadu oraz produkcją dwutlenku węgla i jego wydalaniem. Ta równowaga funkcjonalna jest wyrazem przystosowania się ustroju do danego wysiłku.