CHROMOSOMOWA TEORIA

CHROMOSOMOWA TEORIA

DZIEDZICZNOŚCI

DZIEDZICZNOŚCI

Thomas Hunt Morgan

Thomas Hunt Morgan



Thomas Hunt Morgan

Thomas Hunt Morgan



ur.25 września 1866r, zm. 4

ur.25 września 1866r, zm. 4

grudnia 1945r.

grudnia 1945r.



amerykański biolog, genetyk,

amerykański biolog, genetyk,



twórca chromosomowej teorii

twórca chromosomowej teorii

dziedziczności,

dziedziczności,



laureat

laureat

Nagrody Nobla

Nagrody Nobla

w

w

dziedzinie fizjologii i medycyny w

dziedzinie fizjologii i medycyny w

1933 r.

1933 r.



Profesor zoologii w Columbia

Profesor zoologii w Columbia

University, powtórny odkrywca

University, powtórny odkrywca

dziedziczenia chromosomowego.

dziedziczenia chromosomowego.

Thomas Hunt Morgan

Thomas Hunt Morgan



Thomas Morgan udowodnił, że nośnikami

Thomas Morgan udowodnił, że nośnikami

genów są chromosomy.

genów są chromosomy.



W 1908 r. Morgan zaczął eksperymenty na

W 1908 r. Morgan zaczął eksperymenty na

owadach Drosophila melanogaster (muszka

owadach Drosophila melanogaster (muszka

owocowa).

owocowa).



W 1915 r. wraz z zespołem

W 1915 r. wraz z zespołem

współpracowników opublikował tzw.

współpracowników opublikował tzw.

Chromosomową teorię dziedziczności,

Chromosomową teorię dziedziczności,



w 1926 r. teorię genów

w 1926 r. teorię genów

Założenia teorii

Założenia teorii



Organizmy dziedziczą cechy z pokolenia na

Organizmy dziedziczą cechy z pokolenia na

pokolenie za pomocą genów

pokolenie za pomocą genów



Geny potomne są identyczne z wyjściowymi

Geny potomne są identyczne z wyjściowymi



Każdy gen zajmuje określone miejsce w

Każdy gen zajmuje określone miejsce w

danym chromosomie miejsce to nazywa się

danym chromosomie miejsce to nazywa się

locus

locus



Geny są ułożone w chromosomach liniowo

Geny są ułożone w chromosomach liniowo



Geny leżące w jednym chromosomie tworzą

Geny leżące w jednym chromosomie tworzą

tzw. Grupę sprzężoną

tzw. Grupę sprzężoną



proces crossing-over

proces crossing-over

Organizmy dziedziczą cechy z

Organizmy dziedziczą cechy z

pokolenia na pokolenie za pomocą

pokolenia na pokolenie za pomocą

genów

genów



Gen-jest to podstawowa jednostka dziedziczności

Gen-jest to podstawowa jednostka dziedziczności

która jest odcinkiem DNA zawierającym w sobie

która jest odcinkiem DNA zawierającym w sobie

informacje o budowie jednego białka. Geny mieszczą

informacje o budowie jednego białka. Geny mieszczą

się w chromosomach

się w chromosomach
Cechy genów:



jednogenowe



wielogenowe i ilościowe



wpływ środowiska



W wyniku przeprowadzonych krzyżowań na

W wyniku przeprowadzonych krzyżowań na

muszkach owocowych i krzyżowań drobiu T. Morgan

muszkach owocowych i krzyżowań drobiu T. Morgan

udowodnił że skład chromosomów płci różnych

udowodnił że skład chromosomów płci różnych

gatunków może być odmienny. Biorąc pod uwagę

gatunków może być odmienny. Biorąc pod uwagę

która płeć wytwarza gamety decydujące o płci

która płeć wytwarza gamety decydujące o płci

potomstwa wyróżniono

potomstwa wyróżniono

a) Heterogametyczność męską (muszka owocowa)

a) Heterogametyczność męską (muszka owocowa)

b) Heterogametyczność żeńska (kura domowa

b) Heterogametyczność żeńska (kura domowa

)

)

Każdy gen zajmuje określone miejsce w

Każdy gen zajmuje określone miejsce w

chromosomie czyli tzw. LOCUS

chromosomie czyli tzw. LOCUS



Locus oznacza oba miejsca genu na

Locus oznacza oba miejsca genu na

obydwu chromosomach

obydwu chromosomach

homologicznych

homologicznych



T. Morgan opracował tzw. mapy

T. Morgan opracował tzw. mapy

chromosomowe na przykładzie

chromosomowe na przykładzie

muszki owocowej znajdując

muszki owocowej znajdując

odpowiedź na pytanie w jaki sposób

odpowiedź na pytanie w jaki sposób

ułożone są geny

ułożone są geny



Geny ułożone są w chromosomach

Geny ułożone są w chromosomach

liniowo

liniowo



Geny leżące na jednym chromosomie

Geny leżące na jednym chromosomie

tworzą grupę sprzężoną

tworzą grupę sprzężoną

Grupa sprzężona

Grupa sprzężona



T. Morgan udowodnił że u muszki owocowej

T. Morgan udowodnił że u muszki owocowej

występują zarówno geny dziedziczące się nie

występują zarówno geny dziedziczące się nie

zależnie od siebie jak i pozostajace w

zależnie od siebie jak i pozostajace w

sprzężeniu

sprzężeniu



W ten sposób wykazał że te dwa typy

W ten sposób wykazał że te dwa typy

dziedziczenia wcale się nie wykluczają a

dziedziczenia wcale się nie wykluczają a

wręcz się uzupełniają

wręcz się uzupełniają



Badania oparto na krzyżowaniu muszki

Badania oparto na krzyżowaniu muszki

owocowej typu dzikiego z muszkami o

owocowej typu dzikiego z muszkami o

karłowatym ciele i ciemnobrązowych oczach

karłowatym ciele i ciemnobrązowych oczach

Geny są ułożone w chromosomach

Geny są ułożone w chromosomach

liniowo

liniowo



Co oznacza że są

Co oznacza że są

położone jeden za

położone jeden za

drugim co wynika

drugim co wynika

z map

z map

chromosomowych

chromosomowych

muszki owocowej

muszki owocowej

co przedstawia

co przedstawia

rysunek

rysunek

zjawisko crossing-over

zjawisko crossing-over



Częstość występowania crossing-over

Częstość występowania crossing-over

jest uzależniona od położenia, jakie

jest uzależniona od położenia, jakie

zajmują w chromosomie geny. Jeżeli

zajmują w chromosomie geny. Jeżeli

leżą one koło siebie, wtedy częstość

leżą one koło siebie, wtedy częstość

zachodzenia tego zjawiska jest

zachodzenia tego zjawiska jest

nieznaczna, ale gdy leżą oddalone od

nieznaczna, ale gdy leżą oddalone od

siebie w chromosomie, to ta częstość

siebie w chromosomie, to ta częstość

wzrasta.

wzrasta.

zjawisko crossing-over

zjawisko crossing-over



Jest to wymiana

Jest to wymiana

genów między

genów między

chromosomami która

chromosomami która

prowadzi do

prowadzi do

rekombinacji

rekombinacji

genetycznej. (zachodzi

genetycznej. (zachodzi

wymiana odcinków

wymiana odcinków

chromatyd między

chromatyd między

chromosomami

chromosomami

homologicznymi)

homologicznymi)

Literatura

Literatura



Solmon, Berg, Martin, Villee „Biologia”

Solmon, Berg, Martin, Villee „Biologia”



Bal Jerzy. „Biologia molekularna w

Bal Jerzy. „Biologia molekularna w

medycynie

medycynie



Lewiński Waldemar. „Genetyka”

Lewiński Waldemar. „Genetyka”



Encyklopedia PWN

Encyklopedia PWN