Szczerbak Mariusz
Nauka o pracy czyli dyscyplina
naukowa zajmująca się
dostosowaniem pracy do
możliwości psychofizycznych
człowieka
Dotyczy usprawnienia już
istniejących, ukształtowanych w
przeszłości warunków pracy, tak aby
do minimum ograniczyć ich ujemny
wpływ na organizm ludzki i
zwiększyć niezawodność
współdziałania z maszyną.
drgania mechaniczne
hałasy: infradźwiękowe, słyszalne,
ultradźwiękowe
mikroklimat (temperatura, wilgotność i ruch
powietrza oraz promieniowanie cieplne)
emisja energii szkodliwej (promieniowanie
elektromagnetyczne, przenikliwe)
oświetlenie
zanieczyszczenia powietrza (gazowe,
cieczowe i pyłowe)
kontakt z substancjami agresywnymi,
chorobotwórczymi, nieprzyjemnymi itp.
pozycja ciała przy pracy (uwarunkowana
wymiarami urządzenia technicznego i
sposobami pracy)
rytm (powtarzalność) i tempo (szybkość
ruchów) pracy
przerwy w pracy
metody pracy.
Właściwie dobrana metoda pracy pozwala
na redukcję różnego rodzaju
uciążliwości, np.:
eliminuje z procesu pracy zbędne ruchy
fizjologiczne,
zmniejsza wydatek energetyczny,
zmniejsza obciążenia statyczne mięśni i
hipokinezę (niedostatek ruchu), zapewnia
pracownikowi możliwie największą
naturalność pozycji ciała i ruchów.
Praca statyczna występuje, gdy na
zewnątrz nie obserwuje się ruchu
kończyny czy tułowia, ale mięśnie są
napięte (skurcze izometryczne) i
wytwarzana siła może przeciwdziałać sile
równej sile ciężkości. Nie ma zatem pracy
w sensie mechanicznym. Jednak wzrost
napięcia mięśnia jest czynnym procesem
fizjologicznym i często stanowi duże
obciążenie dla organizmu człowieka.
Praca statyczna w porównaniu z pracą dynamiczną jest przy jednakowym
wydatku energetycznym bardziej uciążliwa. Jest to spowodowane różnicą
miejscowego niedoboru tlenu. Mięśnie zmęczone wykazują słabszą czynność,
gdy nie dysponują odpowiednią dla swej pracy ilością tlenu. Okazuje się, że
przy pracy statycznej na skutek długotrwałego skurczu mięsień
staje się twardy,
a naczynia włosowate, którymi dostarczana jest krew, ulegają
zaciśnieniu i tym
samym wzrasta opór stawiany przepływowi krwi. W rezultacie mniej krwi
przepływa przez mięsień, a tkanka mięśniowa nie otrzymuje już niezbędnych
składników i utrudnione jest usuwanie produktów przemiany materii.
Zmniejszenie przepływu krwi następuje już wówczas, gdy mięśnie są napięte
powyżej 5% siły maksymalnej, a jest całkowite przy około 50% siły
maksymalnej.
Na komfort pracy duży wpływ
ma krzesło, które powinno
zapewniać wygodną pozycję
ciała i swobodę ruchów oraz
być wyposażone w: regulację
wysokości siedziska – 40-50
cm od podłogi, regulację
wysokości oparcia i regulację
pochylenia oparcia,
podłokietniki, płytę siedziska
wyprofilowaną odpowiednio
do odcinka udowego nóg i
oparcia do naturalnego
wygięcia kręgosłupa.
Wyposażając
stanowisko pracy w
podnóżek, ustaw go
pod odpowiednim
kątem (max. 15°)
tak, aby możliwe
było płaskie,
spoczynkowe
ustawienie na nim
stóp.
Biurko powinno być na tyle szerokie i
głębokie, aby można było ustawić elementy
wyposażenia stanowiska pracy w
odpowiedniej odległości od siebie. Celem jest
zapobieganie przyjmowaniu wymuszonych
pozycji.
Ustaw wysokość
stołu, krzesła i
podłokietników, w
taki sposób, aby
zapewnić naturalne
położenie rąk przy
obsłudze klawiatury,
z zachowaniem co
najmniej kąta
prostego między
ramieniem i
przedramieniem.
Pozwoli to na
odciążenie mięśni.
Ustaw monitor na
biurku w odległości 40-
75 cm od oczu ,
zapewniając, by kąt
obserwacji ekranu
wynosił 20°-50° w dół
od linii poziomej
prowadzonej na
wysokości oczu. Taka
organizacja stanowiska
pracy pozwoli na
zminimalizowanie
obciążenia oczu i karku.
Po każdej godzinie pracy przy komputerze
zrób 5-minutową przerwę. Wstań z
krzesła. Taki sposób postępowania i
ćwiczenia fizyczne pozwolą Twojemu
organizmowi zmienić rodzaj obciążenia i
rozluźnić mięśnie.
Dziękuję za uwagę.