Różnorodność biologiczna
i krajobrazowa jako główny cel
ochrony środowiska
Definicje bioróżnorodności
•
Różnorodność biologiczna oznacza bogactwo
i rozmaitość form życia.
( Hillricht- Ilkowska
1998)
• Bioróżnorodność jest to rozmaitość organizmów na
wszystkich poziomach organizacji przyrody od odmian
genetycznych należących do tego samego gatunku
poprzez zestawy gatunków, rodzajów rodzin i jeszcze
wyższych
jednostek
taksonomicznych;
także
różnorodność ekosystemów, które składają się w
zespoły organizmów żyjących w poszczególnych
siedliskach i tamtejszych warunkach fizycznych.
( Wilson 1999)
Fazy zmniejszania się różnorodności
biologicznej
w skali globalnej
• zniszczenie zbiorowisk pierwotnych i tworzenie
krajobrazów
kulturowych
• zanik tradycyjnych form krajobrazu kulturowego
• spadek zmienności genetycznej w obrębie gatunków
dzikich jak i hodowlanych
Specyficzne cechy współczesnego
wymierania gatunków
w ciągu ostatnich 600 mln lat:
1.Jest prawdopodobnie najszybsze , a jego
dynamika ciągle wzrasta
2. Dotyczy praktycznie wszystkich typów
organizmów
3.Wszystkie przypadki zidentyfikowania przyczyn
wymierania wskazują na aktywność ludzką
( Ryszkiewicz
1996)
Przyczyny wymierania gatunków
1.Destrukcja siedlisk:
-przejmowanie terenów na cele urbanizacyjne, rolnicze,
przemysłowe, prowadzące do przekształcenia krajobrazu
i likwidacji siedlisk z całym ich bogactwem
gatunkowym.
- zmiany cech siedlisk (biotopu) spowodowane np.
eutrofizacją, odwodnieniem, zakwaszeniem, skażeniem
substancjami toksycznymi
2.Bezpośrednia eksploatacja:
- nadmierna eksploatacja gatunków użytkowych np.
łowiectwo, kłusownictwo .
-tępienie szkodników i chwastów
3.Introdukcja i zwalczanie obcych gatunków
4.Wtórne wymieranie
( Pimm,
Gilpin1989)
Motywy ochrony bogactwa gatunkowego :
1.Motywy ekonomiczne
-rolnictwo
-medycyna
-Przemysł
2.Motywy estetyczne
3. Motywy naukowe
4. Motywy etyczne
5. Zachowanie struktury i funkcjonowania biosfery
Cechy krajobrazu:
1. Krajobraz zajmuje wycinek przestrzeni i można
go przedstawić na mapie
2. Charakteryzuje się określoną fizjonomią , którą
można przedstawić na rysunku lub fotografii
3. Jest systemem dynamicznym o sposobie
funkcjonowania zależnym od naboru jego części
składowych, powiązań między nimi i rodzaju
dominujących procesów
4. Podlega ewolucji czyli ma swoją historię
Klasy naturalności krajobrazu:
1.Krajobrazy naturalne- charakteryzują się obecnością
wyłącznie spontanicznej flory i fauny, przy
jednoczesnym braku wpływu ludzkiego na rozwój
roślinności i gleby. Ich przykładem w Europie mogą
być niektóre partie Alp i Karpat.
2. Krajobrazy subnaturalne- charakteryzują się fauną i
florą w znacznym stopniu spontaniczną przy
jednoczesnej
słabej
antropogennej
modyfikacji
roślinności i gleb np. kompleks leśny Puszczy
Białowieskiej
3. Krajobrazy seminaturalne, charakteryzują się fauną i
florą w znacznym stopniu spontaniczną przy
jednoczesnym silnym wpływie antropogenicznym na
rośliny i gleby . Przykładem mogą być wrzosowiska i
ubogie łąki
4. Krajobrazy rolnicze charakteryzują się florą i
fauną w znacznym stopniu przekształconą
przez człowieka, przy jednocześnie silnym
wpływie
antropogenicznym
na
gleby
( melioracje , nawożenie) i roślinność ruderalna
. Przykładem mogą być nie tylko pola uprawne
ale również większość lasów gospodarczych,
łąki
5. Krajobrazy zurbanizowane- charakteryzują
się bardzo zubożała florą i fauną, której trzon
stanowią
gatunki
wprowadzone
przez
człowieka