dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

1

dr inż. Elżbieta Strzelecka

W.5. Zasady prowadzenia robót

montażowych

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

2

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych



WYKŁAD 5

1. Montaż elementów i konstrukcji - pojęcia

podstawowe i ogólne.

2. Montażowa charakterystyka elementów.
3. Główny i pomocniczy sprzęt montażowy.
4. Brygada montażowa.

5. Zasady projektowania przebiegu robót

montażowych

.

.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

3

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych



Projekt technologii i organizacji montażu



Wykonanie montażu w sposób prawidłowy i

bezpieczny wymaga przygotowania dobrego

projektu

technologii i organizacji montażu

oraz jego

konsekwentnego stosowania.



Projekty takie stanowią integralną część dokumentacji

technologiczno – organizacyjnej budowy

i powinny być

wykonane przez

działy przygotowania produkcji

zarządów przedsiębiorstw wykonujących roboty.



Projekty te muszą wykorzystywać realne możliwości i

doświadczenia przedsiębiorstw oraz założenia

realizacyjne prowadzonej inwestycji i warunki

kontraktowe.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

4

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Lekceważenie tego typu dokumentacji lub jej niedbałe wykonanie

jest przyczyną niegospodarności, złej jakości wykonywanych robót,

zagrożeń wypadkowych i wydłużenia cykli realizacyjnych, co pociąga

zwykle za sobą pogorszenie wyników ekonomicznych

przedsiębiorstwa.

Obiekty o prostszej powtarzalnej konstrukcji

realizuje się na

podstawie opracowań o zawężonym zakresie tzw. instrukcji

montażowych.

Przy realizacji budownictwa systemowego instrukcja

montażowa

powinna stanowić uzupełnienie aktualizujące przepisy i

karty technologiczne montażu do lokalnych warunków realizacji.

Projekty technologii i organizacji robót montażowych

pracownicy budowy powinni otrzymać wcześniej, przed

rozpoczęciem robót tak by w oparciu o ten projekt można było
prowadzić przeszkolenie brygad.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

5

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Projekt technologii i organizacji robót montażowych
składa się z części opisowej i części graficznej.

Część opisowa powinna zawierać

:

1. Dane wyjściowe i charakterystykę obiektu:

kto jest uczestnikiem procesu inwestycyjnego, jakie są

istniejące

warunki wykonywania robót oraz podstawowe dane obiektu.

Podstawowe dane obiektu powinny zawierać przynajmniej:



typ – system wznoszonej konstrukcji,



wymiary gabarytowe,



schemat statyczny konstrukcji i zasady jego podziału na

elementy prefabrykowane



oraz rodzaje złącz występujące pomiędzy tymi

elementami.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

6

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

2.Charakterystyka lokalnych warunków realizacji

obejmuje

:



Ukształtowanie terenu budowy,



Warunki gruntowo – wodne,



Topografię regionu budowy ze wskazaniem dróg

dojazdowych, ich stanu nośności oraz stanu i nośności

istniejących wiaduktów i mostów;



Informacje dotyczące uzbrojenia podziemnego terenu

oraz inwentaryzację przeszkód naziemnych i

napowietrznych.



Charakterystykę przedsiębiorstwa wykonującego

roboty, posiadany przez niego sprzęt montażowy i

transportowy oraz brygady montażowe.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

7

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

3. Zestawienie prefabrykatów

jest to właściwie element

charakterystyki technicznej obiektu, ale ze względu na ważność

tego dokumentu traktuje się go osobno.



Powinno zawierać wszystkie elementy

, jakie podlegają

montażowi.



Wykonuje się je w formie tabelarycznej

. W boczku tabeli są

wpisane wszystkie elementy prefabrykowane wg ich rodzajów w

miarę możliwości z uwzględnieniem chronologii ich montażu. W

główce tablicy określa się oznaczenia i symbole prefabrykatów,

wymiary gabarytowe, szkic elementu, masę własną i masę

montażową, liczbę elementów ogólną z podziałem (wg potrzeb)

na działki montażowe, pasy lub fazy, masę ogólną montowanych

elementów oraz największą rzędną górnej krawędzi elementu po

zmontowaniu, a czasem również wymaganą wysokość
podnoszenia maszyny montażowej

.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

8

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

4. Ogólna koncepcja wykonania montażu,

która powinna

zawierać: metodę montażu, przyjęty rodzaj maszyny
montażowej, drogę poruszania się maszyny montażowej lub
rozmieszczenie stanowisk montażowych przy maszynach stałych,
sposób dowozu i składowania elementów, ogólną kolejność
montażu, podział na fazy i działki montażowe. Ten rozdział w
projekcie ma podstawowe znaczenie, bowiem wszystkie
następne rozdziały stanowią jego rozwinięcie.

5. Dobór maszyn głównych do montażu.

W oparciu o

ustalenia p. 4 określa się wymagane parametry od maszyn
montażowych. Na ich podstawie po uwzględnieniu posiadanego
przez przedsiębiorstwo parku maszynowego oraz wskaźników
ekonomicznych dobiera się konkretny typ maszyny.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

9

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

6. Urządzenia pomocnicze do montażu.

Określa się tu w

oparciu o p. 4 typy urządzeń pomocniczych z określeniem
minimalnej potrzebnej ich liczby. O ile potrzebne urządzenia są
nietypowe należy tu opracować ich projekty wraz z wymaganymi
w takim przypadku obliczeniami i rysunkami.

7. Transport i składowanie prefabrykatów.

Określa się źródła

zaopatrzenia w prefabrykaty oraz rodzaje i typy środków
transportowych, liczbę kursów potrzebnych do przewiezienia
odpowiednich rodzajów prefabrykatów oraz dodatkowe
wyposażenie zapewniające właściwy transport elementów. Trzeba
tu też określić usytuowanie składowisk prefabrykatów ewentualnie
stanowisk kontenerów lub zatok wyładunkowych, jak również
odpowiednie wyposażenie zapewniające bezpieczny rozładunek i
składowanie oraz minimalizujące uszkodzenie prefabrykatów.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

10

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

8. Technologia montażu poszczególnych rodzajów

prefabrykatów.

Określa się tu:

- sposoby ich pobierania, zawieszania na haku maszyny
montażowej i wbudowania,
- sposoby stężenia montażowego, ustawianie i rektyfikacja.

9. Organizacja brygad montażowych i cykle montażu.

Ustala się:



skład brygady montażowej, jej podział na zespoły oraz
obowiązki ludzi w poszczególnych zespołach,



cykle montażowe.

Podstawą ustalenia mogą być: doświadczenie zdobyte w firmie,
obliczenia lub dane zaczerpnięte z różnych publikacji

technicznych.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

11

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

10. Technologia montażu w warunkach zimowych.

O ile z harmonogramu prac wynika, że będą one prowadzone
w warunkach obniżonych temperatur należy przedstawić
proponowane zabiegi technologiczne niezbędne do
otrzymania w sposób bezpieczny odpowiedniej jakości robót.

11. Adaptacja przepisów bhp do danych warunków
budowy i montażu.

Należy tu podać:



zasady postępowania



i warunki bezpiecznego montażu konstrukcji w lokalnych
warunkach realizacyjnych.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

12

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Część graficzna projektu TiOM powinna zawierać:

1. Ogólny plan zagospodarowania placu montażu,

wykonany zazwyczaj

w skali 1:200

powinien zawierać: rzut

realizowanego obiektu, drogi, tory, pasma jezdne i stanowiska
maszyn montażowych, place składowania z przedmontażowym
ułożeniem prefabrykatów; podział obiektu na działki montażowe,
ogólny kierunek postępu montażu i trasy dowozu prefabrykatów.

2. Plany montażu poszczególnych kondygnacji lub faz
montażu

(wykonywane zazwyczaj

w skali 1:50 lub 1:100

, które

powinny mieć zaznaczone wszystkie elementy podlegające (w
danej fazie, kondygnacji) montażowi z naniesieniem symbolu
elementu i jego kolejności montażowej, ustawienie urządzeń do
prowizorycznego zamocowania elementów, podział na działki
montażowe i ogólny kierunek montażu.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

13

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

3. Schematy pracy maszyn montażowych

(wykonywane

zazwyczaj w skali 1:50 lub 1:100),



Mają one za zadanie udowodnić, że maszyna montażowa
została dobrana prawidłowo.



To dodatkowe sprawdzenie prawidłowości doboru maszyny
montażowej wykonuje się dla sytuacji najbardziej
niewygodnych i zagrażających kolizjami.



Właściwe przedstawienie stanowisk maszyn wymaga czasem
wykonania dwóch albo nawet trzech rzutów.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

14

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

4. Szkice, rysunki i wykresy urządzeń pomocniczych.

O ile do montażu jako urządzenia pomocnicze wykonuje się

urządzenia typowe, wystarczy wykonać zestawienie takich urządzeń

z określeniem podstawowych ich parametrów i oznaczenia

katalogowego oraz potrzebnej ich liczby. Czasami zestawienie

typowych urządzeń pomocniczych umieszcza się na placach

montażowych kondygnacji lub faz. Przy urządzeniach nietypowych w

skrajnym przypadku trzeba tu zamieścić rysunki warsztatowe.

5. Rysunki wyjaśniające wykonanie węzłów i połączeń

elementów

(w skali takiej, w której można dobrze wyjaśnić

szczegóły połączenia).

Rysunki powinny zawierać szczegóły konstrukcyjne oraz kolejność

czynności wykonywanych przy tworzeniu złącza, jak również

wymagane parametry stosowanego materiału.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

15

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

6. Harmonogram montażu,

którego skala czasowa

i dokładność są uzależnione od skomplikowania
wznoszonego obiektu oraz doświadczenia
realizującego go przedsiębiorstwa.

W skrajnym przypadku wystarczy dokładność
harmonogramu ogólnego. Dla przypadków lub w
miejscach bardziej skomplikowanych taki harmonogram
ogólny trzeba uzupełnić harmonogramem szczegółowym,
w skrajnym przypadku o skali minutowej

.



Projekt technologii i organizacji montażu musi
również uwzględniać ustalenia Planu BIOZ.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

16

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Organizacja montażu wybranych rodzajów

budynków



Organizacja montażu zależy od wielu czynników,
takich jak:



- rodzaj budynku (jego rozległość i wysokość),



- konstrukcja budynku,



- rodzaj złącz między prefabrykatami,



- rodzaj stosowanego sprzętu montażowego,



- czas przeznaczony na montaż.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

17

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Rozległe budynki jednokondygnacyjne, jedno i

wielonawo-
we hale przemysłowe

montuje się zazwyczaj żurawiem

jezdniowym.

Hale z żelbetowych elementów prefabrykowanych

można

montować albo metodą rozdzielczą albo metodą kombinowaną.

Hale stalowe można montować również metodą

kompleksową

. Wymaga to jednak takiego połączenia między

słupem a fundamentem, które bezpośrednio po wykonaniu

może przenosić obciążenia.

W metodzie rozdzielczej do zmontowania całości hali potrzeba

czterech lub pięciu przejazdów żurawia.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

18

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

W metodzie kombinowanej

liczba przejazdów

zmniejsza się, ponieważ zazwyczaj dźwigary, płyty

dachowe a czasem i płyty ścienne montuje się w

jednym przejeździe.
Jeżeli na budowie pracuje jeden żuraw to musi on

montować elementy o dużej i niewielkiej masie co

zmniejsza stopień jego wykorzystania.

Przy metodzie rozdzielczej halę można

montować dwoma żurawiami

pracującymi

równomiernie w bezpiecznej odległości od siebie.

Żurawiem o większym udźwigu montuje się wówczas

słupy, belki podwalinowe, belki podsuwnicowe i

dźwigary, a drugim płyty dachowe i ścienne.

.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

19

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Przy montażu hal

podstawowym

elementem decyzyjnym jest przyjęcie

drogi poruszania się żurawia w czasie

montażu.

Może on poruszać się:



wzdłuż zewnętrznych ścian hali (z jednej lub

dwóch stron)



lub wewnątrz poszczególnych naw (rys.); w

tym przypadku porusza się on wzdłuż naw,

ale może czasem okazać się korzystne
poruszanie się żurawia w poprzek naw

.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

20

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Rys. Trasy poruszania się żurawia w czasie montażu

hali metodą kombinowaną: a) montaż słupów i

belek, b) montaż dźwigarów i płyt.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

21

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Montaż budynków wielokondygnacyjnych

wykonuje się

w

naszych warunkach prawie wyłącznie żurawiami wieżowymi
torowymi. Ich prace można zorganizować wg następujących
schematów poruszania się maszyn:



jednostronnie (rys. a),



dwustronnie jednym żurawiem (rys.b.),



dwustronnie dwoma żurawiami (rys. c),



czołowo z wjazdem żurawia w środkowy trakt budynku lub
czołowo bocznie (dla budynków szkieletowych) (rys. d).

RB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych

Rys. 6.14. Schematy montażu budynków wielokondygnacyjnych
żurawiem wieżowym:
a) jednostronnie, b) dwustronnie jednym żurawiem, c)
dwustronnie dwoma żurawiami, d) poruszającym się wewnątrz
konstrukcji budynku, e) żurawiami stałymi.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

23

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych



Ostatnio coraz częściej

do montażu budynków

wielokondygnacyjnych stosuje się zespół żurawi
stałych

, których zasięg i liczba umożliwia ustawienie

elementów na całym rzucie budynku.



Budynki wielokondygnacyjne dzieli się zazwyczaj
na działki montażowe

, to jest wyodrębnione części

rzutu budynku, na który wszystkie elementy pionowe
można ustawić w ciągu jednej zmiany roboczej.

Ustalając kolejność montażu

na działce roboczej

obiektu o konstrukcji indywidualnej

trzeba pamiętać o

pięciu zasadach, z których trzy pierwsze są
bezwzględnie obowiązujące a dwie ostatnie zalecane

.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

24

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Kolejność montażu powinna być taka, by:



możliwie szybko powstawały samostateczne
fragmenty konstrukcji,



elementy ustawiane później nie mogą stanowić w
czasie ich ustawiania zagrożenia dla stateczności
elementów ustawionych wcześniej,



można było prawidłowo wykonać złącza między
elementami

,



montaż odbywał się w kierunku “na żuraw”,



istniała czytelna dla robotników logika dostawiania
elementów.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

25

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Przy montażu obiektów systemowych

przemyślenia dotyczące kolejności montażu zostały

zazwyczaj dokonane przez autorów systemu.

Na działkach montażowych w budynkach wielkopłytowych
pracę wykonuje się najczęściej w następującej kolejności:



elementy pionowe

(ściany zewnętrzne, wewnętrzne,

działowe, elementy wentylacyjne),



układanie płyt stropowych

,



spocznik międzypiętrowy i dolny bieg schodowy

montuje się podczas montażu ścian, a spocznik

kondygnacyjny i drugi bieg podczas montażu stropów.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

26

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Taka zasada podziału rzutu montowanego obiektu

na działki montażowe

pociąga za sobą istnienie

minimalnej liczby działek,

która zapewnia ciągłość

prac montażowych na obiekcie.

Liczba ta zależy od

stosunku sumy czasów

montażu elementów pionowych do sumy czasu

montażu elementów poziomych i jest równa

wartości tego stosunku zwiększonego o 1.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

27

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

Przykład.

Dla obiektów wielkopłytowych

stosunek ten wynosi

2, wobec czego minimalna liczba działek

zapewniająca ciągłość montażu wyniesie 3.

W przypadku, gdy rzut budynku nie da się podzielić

na trzy działki

trzeba być przygotowanym na

wystąpienie przerw w pracach montażowych.

W szczegółowej kolejności montażu - występują - w

związku z różnymi właściwościami rozwiązań

konstrukcyjnych, pewne zmiany.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

28

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

W dwóch najpopularniejszych w Polsce systemach

konstrukcyj-

no - technologicznych kolejność ta jest następująca:



Dla systemu W

70

:

1.

ściany zewnętrzne szczytowe,

2.

ściany zewnętrzne osłonowe,

3.

ściany wewnętrzne,

4.

płyty stropowe,

5.

elementy klatki schodowej,

6.

bloki wentylacyjne.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

29

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

W dwóch najpopularniejszych w Polsce systemach

konstruk-cyjno - technologicznych kolejność ta jest
następująca:

Dla systemu OWT

:

1.

ściany szczytowe,

2.

ściany wewnętrzne poprzeczne i podłużne,

3.

belki ściany,

4.

bloki wentylacyjne i spalinowe,

5.

ścianki działowe,

6.

płyty stropowe,

7.

elementy klatek schodowych.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

30

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

W budynkach szkieletowych w połączeniach

spawanych (system SBO i ZSBO)

ogólna kolejność

montażu jest następująca:

- słupy zewnętrzne i wewnętrzne,
- rygle, prefabrykowane ściany szczytowe i

wewnętrzne, nadproża ścian szczytowych i podłużnych,
- pasy podokienne trójwarstwowe (o ile występują)

dolne warstwy bloków wentylacyjnych,
- filarki międzyokienne,
- płyty stropowe,
- górne warstwy bloków wentylacyjnych,
- elementy klatki schodowej.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

31

TRB II. Zasady prowadzenia

robót montażowych

W systemach o monolitycznych połączeniach

słupów (BWP-71)

na szczególną uwagę zasługuje

fakt, że ze względu na ten charakter połączeń

słupy kondygnacji n są ostatnim elementem

montowanym w cyklu montażu kondygnacji n-1.

dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II

(w)

32

Technologia robót
budowlanych II



Literatura podstawowa:

1. Dyżewski A., Technologia i organizacja budowy, T. I i II,

Arkady, Warszawa, 1989

2. Praca zbiorowa. Technologia robót budowlanych, PWN, W-wa

1985

3. Martinek W., Nowak P.,Wojciechowski P., Technologia robót

budowlanych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,

W-wa 2010



Literatura uzupełniająca:

1.Praca zbiorowa, Vademekum budowlane, Arkady, Warszawa

2001

2.Praca zbiorowa, Nowy poradnik majstra, Arkady, Warszawa

2003.



Metody oceny: terminowe wykonanie i obrona projektu.

Zdanie pisemnego i ustnego egzaminu