Kostnienie

Kostnienie

(osteogenesis)

(osteogenesis)



Układ szkieletowy powstaje z

Układ szkieletowy powstaje z

mezodermy

mezodermy

wewnątrzzarodkowej

wewnątrzzarodkowej



Po utworzeniu somitów następuje ich podział

Po utworzeniu somitów następuje ich podział

na sklerotom i dermatomiotom

na sklerotom i dermatomiotom



Komórki sklerotomu biorą udział w tworzeniu

Komórki sklerotomu biorą udział w tworzeniu

kręgosłupa i żeber

kręgosłupa i żeber



Zarodkowa tkanka łączna (mezenchyma)

Zarodkowa tkanka łączna (mezenchyma)

powstaje z mezodermy somitów oraz

powstaje z mezodermy somitów oraz

mezodermy trzewnej i ściennej. W okolicy

mezodermy trzewnej i ściennej. W okolicy

głowowej mezenchyma wywodzi się z grzebieni

głowowej mezenchyma wywodzi się z grzebieni

nerwowych

nerwowych



Komórki mezenchymalne różnicują się w

Komórki mezenchymalne różnicują się w

fibroblasty, chondroblasty i osteoblasty

fibroblasty, chondroblasty i osteoblasty



Kostnienie jest procesem, który

Kostnienie jest procesem, który

zachodzi na podłożu:

zachodzi na podłożu:



Chrząstki szklistej – na podłożu

Chrząstki szklistej – na podłożu

chrzęstnym (kości kończyn, kręgi,

chrzęstnym (kości kończyn, kręgi,

kości podstawy czaszki, miednicy)

kości podstawy czaszki, miednicy)



Tkanki łącznej - na podłożu

Tkanki łącznej - na podłożu

błoniastym (kości czaszki i twarzy,

błoniastym (kości czaszki i twarzy,

częściowo łopatka i obojczyk)

częściowo łopatka i obojczyk)

Kostnienie na

Kostnienie na

podłożu

podłożu

chrzęstnym

chrzęstnym

(rozpoczyna się miedzy 7 a 16

(rozpoczyna się miedzy 7 a 16

tygodniem życia płodowego)

tygodniem życia płodowego)



Zawiązek chrzęstny kości ma kształt pałeczki, z

Zawiązek chrzęstny kości ma kształt pałeczki, z

rozszerzeniami na końcach

rozszerzeniami na końcach



Kościotworzenie rozpoczyna się w trzonie zawiązka

Kościotworzenie rozpoczyna się w trzonie zawiązka



W pierwszym etapie powstaje

W pierwszym etapie powstaje

mankiet kostny

mankiet kostny

-

-

macierzyste komórki ochrzęstnej dają początek

macierzyste komórki ochrzęstnej dają początek

osteoblastom, które wytwarzają pierwsze beleczki

osteoblastom, które wytwarzają pierwsze beleczki

kostne

kostne



Komórki chrząstki tej okolicy degenerują, w

Komórki chrząstki tej okolicy degenerują, w

powstałych jamkach odkładają się sole wapnia -w

powstałych jamkach odkładają się sole wapnia -w

wapnieniu

wapnieniu

bierze udział białko chondrokalcyna

bierze udział białko chondrokalcyna



Przez otwory w mankiecie w głąb chrząstki wnikają

Przez otwory w mankiecie w głąb chrząstki wnikają

pęczki naczyniowo-komórkowe

pęczki naczyniowo-komórkowe

(komórki

(komórki

macierzyste + naczynia włosowate)

macierzyste + naczynia włosowate)



Chondroklasty

Chondroklasty

stwarzają przestrzeń dla nowo

stwarzają przestrzeń dla nowo

powstających beleczek

powstających beleczek



Osteoblasty

Osteoblasty

zaczynają wytwarzać kość- jest to

zaczynają wytwarzać kość- jest to

kościotworzenie śródchrzęstne, w jego wyniku

kościotworzenie śródchrzęstne, w jego wyniku

powstaje

powstaje

punkt kostniemia pierwotny

punkt kostniemia pierwotny



Kostnienie obejmuje wkrótce cały trzon kości,

Kostnienie obejmuje wkrótce cały trzon kości,

ochrzęstna ulega przekształceniu w okostną

ochrzęstna ulega przekształceniu w okostną



Osteoklasty niszczące beleczki kostne w środkowej

Osteoklasty niszczące beleczki kostne w środkowej

części trzonu przyczyniają się do powstania

części trzonu przyczyniają się do powstania

jamy

jamy

szpikowej

szpikowej



Komórki chrząstki leżące w części przynasadowej

Komórki chrząstki leżące w części przynasadowej

dzielą się intensywnie powodując

dzielą się intensywnie powodując

wzrost zawiązka

wzrost zawiązka

kości na długość

kości na długość



Jamki chrzęstne układają się w

Jamki chrzęstne układają się w

szeregach, na dośrodkowych

szeregach, na dośrodkowych

końcach jamek chrząstka wapnieje,

końcach jamek chrząstka wapnieje,

powstają beleczki kostne. Nowo

powstają beleczki kostne. Nowo

wytwarzana kość podąża za

wytwarzana kość podąża za

wzrostem kości na długość

wzrostem kości na długość



Osteoklasty niszczą wewnętrzną powierzchnię

Osteoklasty niszczą wewnętrzną powierzchnię

mankietu kostnego, jednocześnie osteoblasty

mankietu kostnego, jednocześnie osteoblasty

odkładają kość na zewnętrznej jego powierzchni,

odkładają kość na zewnętrznej jego powierzchni,

powoduje to

powoduje to

wzrost zawiązka

wzrost zawiązka

kości na

kości na

szerokość

szerokość



W póżniejszym rozwoju płodowym rozpoczyna się

W póżniejszym rozwoju płodowym rozpoczyna się

kościotworzenie śródchrzęstne w nasadach- tzw

kościotworzenie śródchrzęstne w nasadach- tzw

punkty kostnienea wtórne

punkty kostnienea wtórne



Po zakończeniu tworzenia kości we wtórnych

Po zakończeniu tworzenia kości we wtórnych

punktach kostnienia, chrząstka występuje w

punktach kostnienia, chrząstka występuje w

kości jako chrząstka stawowa pokrywająca

kości jako chrząstka stawowa pokrywająca

nasady kości w stawach oraz jako

nasady kości w stawach oraz jako

płytka

płytka

nasadowa

nasadowa

Płytka nasadowa-

Płytka nasadowa-

występuje w

występuje w

przynasadzie kości. Chondrocyty części

przynasadzie kości. Chondrocyty części

zewnętrznej płytki ciągle się dzielą,

zewnętrznej płytki ciągle się dzielą,

jednocześnie chrząstka dośrodkowej

jednocześnie chrząstka dośrodkowej

części ulega wapnieniu, jest niszczona

części ulega wapnieniu, jest niszczona

przez chondroklasty i ulega

przez chondroklasty i ulega

przekształceniu w tkankę kostną.

przekształceniu w tkankę kostną.



Płytki nasadowe są miejscami, w których

Płytki nasadowe są miejscami, w których

odbywa się stały wzrost kości na długość

odbywa się stały wzrost kości na długość

Kostnienie na

Kostnienie na

podłożu błoniastym

podłożu błoniastym

Powstanie błony

Powstanie błony

łącznotkankowej

łącznotkankowej



Komórki mezenchymalne:

Komórki mezenchymalne:



zagęszczenie

zagęszczenie



przyjęcie wrzecionowatego kształtu

przyjęcie wrzecionowatego kształtu



wydzielenie kolagenu i substancji

wydzielenie kolagenu i substancji

międzykomórkowej

międzykomórkowej

(organiczny składnik tk. kostnej)

(organiczny składnik tk. kostnej)



zwiększenie liczby naczyń

zwiększenie liczby naczyń

krwionośnych

krwionośnych

Przekształcenie w

Przekształcenie w

kierunku tkanki kostnej

kierunku tkanki kostnej



Powstanie

Powstanie

osteoblastów

osteoblastów

z komórek

z komórek

mezechymalnych położonych w pobliżu

mezechymalnych położonych w pobliżu

naczyń

naczyń



Osteoblasty:

Osteoblasty:



wydzielanie osteoidu (prakości)

wydzielanie osteoidu (prakości)



przekształcenie w

przekształcenie w

osteocyty

osteocyty

umiejscowione w jamie kostnej

umiejscowione w jamie kostnej



Osteocyty:

Osteocyty:



wydzielanie hydroksyapatytu

wydzielanie hydroksyapatytu

(nieorganiczny składnik tk. kostnej)

(nieorganiczny składnik tk. kostnej)

Powstanie pierwotnej

Powstanie pierwotnej

beleczki kostnej

beleczki kostnej



Wewnątrz - osteocyty otoczone osteoidem,

Wewnątrz - osteocyty otoczone osteoidem,

łączące się wypustkami

łączące się wypustkami

cytoplazmatycznymi leżącymi w

cytoplazmatycznymi leżącymi w

kanalikach kostnych

kanalikach kostnych



Na zewnątrz - osteoblasty ułożone na

Na zewnątrz - osteoblasty ułożone na

kształt nabłonka jednowarstwowego;

kształt nabłonka jednowarstwowego;



synteza osteoidu

synteza osteoidu



przekształcenie w osteocyty

przekształcenie w osteocyty

Pierwotna beleczka

Pierwotna beleczka

kostna

kostna



Niedojrzała kość splotowata

Niedojrzała kość splotowata



grube pęczki włókien kolagenowych

grube pęczki włókien kolagenowych



wielokierunkowy przebieg beleczek

wielokierunkowy przebieg beleczek

nadający strukturę gąbczastą

nadający strukturę gąbczastą



powstanie jamek szpikowych między

powstanie jamek szpikowych między

beleczkami

beleczkami

Powstanie kości

Powstanie kości

ostatecznej (budowa

ostatecznej (budowa

blaszkowata)

blaszkowata)



Przekształcenie dzięki osteoblastom

Przekształcenie dzięki osteoblastom

i osteoklastom (komórkom

i osteoklastom (komórkom

kościogubnym)

kościogubnym)



Osteoklasty położone na zewnątrz

Osteoklasty położone na zewnątrz

beleczek kostnych w zatokach

beleczek kostnych w zatokach

erozyjnych (Howshipa)

erozyjnych (Howshipa)

Kość ostateczna

Kość ostateczna



Osteoid odkładany koncentrycznie

Osteoid odkładany koncentrycznie

tworzy osteon

tworzy osteon



osteony znacznie krótsze w kościach

osteony znacznie krótsze w kościach

płaskich niż w długich

płaskich niż w długich



modelowanie kości kontynuowane w

modelowanie kości kontynuowane w

życiu pozapłodowym

życiu pozapłodowym

Kość ostateczna -

Kość ostateczna -

przekrój poprzeczny

przekrój poprzeczny

Zaburzenia w rozwoju

Zaburzenia w rozwoju

układu kostnego

układu kostnego



(niektóre z zaburzeń)

(niektóre z zaburzeń)

Osteogenesis imperfecta

Osteogenesis imperfecta

Wrodzona łamliwość kości – choroba uwarunkowana

genetycznie

, polegająca na zaburzeniach w prawidłowej

budowie

kolagenu

(głównego składnika

tkanki łącznej

).

Charakteryzuje się nadmierną kruchością

kości

.

Występuje stosunkowo rzadko (1 przypadek na ok. 30 tys.
urodzeń).

CHRZĘSTNIAKOWATOŚĆ

CHRZĘSTNIAKOWATOŚĆ

KOŚCI

KOŚCI



zaburzenie rozwoju

zaburzenie rozwoju

tkanki chrzęstnej

tkanki chrzęstnej

i

i

składników włóknistych kośćca o nieznanej

składników włóknistych kośćca o nieznanej

etiologii; zaburzenie kostnienia prowadzi

etiologii; zaburzenie kostnienia prowadzi

do wybujałego wzrostu chrząstki, powstają

do wybujałego wzrostu chrząstki, powstają

różne zniekształcenia, guzy i skrócenie

różne zniekształcenia, guzy i skrócenie

zajętych kończyn; choroba rozwija się

zajętych kończyn; choroba rozwija się

między 2 a 10 rokiem życia; zmiany dotyczą

między 2 a 10 rokiem życia; zmiany dotyczą

prawie wszystkich kości, początkowo

prawie wszystkich kości, początkowo

pojawiają się w okolicach przynasadowych

pojawiają się w okolicach przynasadowych

kości długich; leczenie operacyjne, gdy

kości długich; leczenie operacyjne, gdy

występuje ograniczenie ruchomości lub gdy

występuje ograniczenie ruchomości lub gdy

zmiany szpecą

zmiany szpecą

Choroba Scheuermanna

Choroba Scheuermanna



deformacja powstająca przed okresem pokwitania. Choroba ta zaczyna się

deformacja powstająca przed okresem pokwitania. Choroba ta zaczyna się

w wieku 10-14 lat. Deformacja kifotyczna kręgosłupa w chorobie

w wieku 10-14 lat. Deformacja kifotyczna kręgosłupa w chorobie

Scheuermanna jest powodowana zaburzeniami wzrostu trzonów kręgów i

Scheuermanna jest powodowana zaburzeniami wzrostu trzonów kręgów i

postępującym klinowaceniem trzonów.

postępującym klinowaceniem trzonów.

Klatka piersiowa

Klatka piersiowa

lejkowata

lejkowata



Powstaje w przypadku zaburzeńw

Powstaje w przypadku zaburzeńw

rozwoju przepony.Dolna część

rozwoju przepony.Dolna część

mostka zostaje przesunieta ku

mostka zostaje przesunieta ku

kręgosłupowi.

kręgosłupowi.

Achandroplazja

Achandroplazja



Najczestsza przyczyna karłowatości

Najczestsza przyczyna karłowatości

poprzez zaburzenia w procesie

poprzez zaburzenia w procesie

kostnienia chrząstek nasadowych

kostnienia chrząstek nasadowych

kosci.

kosci.

Krzywica

Krzywica



choroba występująca u dzieci,

choroba występująca u dzieci,

najczęściej pomiędzy 3 a 24

najczęściej pomiędzy 3 a 24

miesiącem życia dziecka, związana z

miesiącem życia dziecka, związana z

zaburzeniami gospodarki wapniowo-

zaburzeniami gospodarki wapniowo-

fosforowej, spowodowana

fosforowej, spowodowana

niedoborem witaminy D. Powoduje

niedoborem witaminy D. Powoduje

zmiany w układzie kostnym i

zmiany w układzie kostnym i

zaburzenia rozwojowe.

zaburzenia rozwojowe.

KONIEC

KONIEC