Wydalanie i regulacja

wodno-mineralna u

człowieka

Prof. dr hab. Tadeusz P.

Żarski

Rola nerek w organizmie

Nerki spełniają w organizmie

funkcje:
wydalniczą
regulacyjną
endokrynną.

Funkcja wydalnicza

nerek

Sprowadza się do usuwania z organizmu

końcowych produktów przemiany materii
(zwłaszcza białkowej) oraz
nieprzyswajalnych lub toksycznych
substancji pochodzenia egzogennego.

W

procesach metabolicznych powstają
produkty przemiany materii, które
muszą być wydalone, ponieważ
gromadzenie ich w organizmie
groziłoby zatruciem i śmiercią.

Funkcja wydalnicza

nerek

• Końcowymi produktami przemiany

materii są dwutlenek węgla, woda
oraz substancje azotowe, jak:
mocznik, amoniak, kwas moczowy,
kreatyna i in. W eliminacji produktów
przemiany materii nerki są
wspomagane przez inne narządy,
m.in. płuca, przewód pokarmowy i
skórę.

Funkcja regulacyjna nerek

polega na utrzymaniu

homeostazy wodno-

elektrolitowej, tj.:

• 1) objętości wody w organizmie

(izowolemii),

•

2) stężenia poszczególnych

elektrolitów (izojonii),

• 3)

ciśnienia osmotycznego

płynów ustrojowych (izotonii),

• 4) stężenia jonów wodorowych

(izohydrii).

Znaczenie nerek w utrzymaniu

stałości środowiska wewnętrznego

• Znaczenie nerek w utrzymaniu stałości

środowiska wewnętrznego

wynika z ich

zdolności do wybiórczego wydalania jednych,
a zatrzymywania innych elektrolitów oraz
wody.

Nerki są główną drogą wydalania z

ustroju jonów nieorganicznych, zarówno
kationów (np. Na

+

, K

+

), jak i anionów (np. Cl

-1

,

SO

4-2

).

Wydalając lub zatrzymując sole

mineralne i wodę z dużą precyzją zachowują
stałe

ciśnienie

osmotyczne

płynów

ustrojowych

Znaczenie nerek w utrzymaniu

stałości środowiska wewnętrznego

Regulacja równowagi kwasowo-

zasadowej krwi przez nerki polega
przede wszystkim na zdolności
usuwania kwasów lub zasad w
postaci ich soli oraz zatrzymywaniu
albo

wydalaniu

substancji

spełniających rolę buforów, jak
wodorowęglany czy fosforany.

Utrzymanie bilansu

wodnego organizmu

• Bardzo ważny jest udział nerek w utrzymaniu

bilansu wodnego organizmu. Człowiek pobiera

wodę wraz z pokarmem i płynami, źródłem wody

są również procesy oksydacyjne. Aby utrzymać

równowagę, taka sama ilość wody, która dostaje

się do organizmu w ciągu doby, musi być w tym

samym czasie wydalona. Człowiek wydala wodę

poprzez skórę z potem, przez drogi oddechowe z

powietrzem wydychanym oraz przez przewód

pokarmowy z kałem, ale głównie przez nerki. W

stosunku do całkowitej ilości wody wydalanej

różnymi drogami, średnio 50—60% wody

wydalanej jest z moczem.

Utrzymanie bilansu

wodnego organizmu

Pobieranie: pokarm + woda metaboliczna:

Woda metaboliczna:
100 g tłuszczu - 107 g wody
100 g białka - 41,3 g wody
100 g skrobi - 55 g wody

Dobowa

utrata wody przez człowieka:

nerki: 600 – 2000 cm

3

skóra: 400 – 4000 cm

3

płuca: 350 – 400 cm

3

ukł. pokarmowy : 50 – 200 cm

3

RAZEM: 1400-6600 cm

3

Funkcja endokrynna

nerek

• Funkcja endokrynną nerek sprowadza się do

produkcji hormonów lub ich prekursorów, a także do

degradacji hormonów bądź innych biologicznie aktywnych

substancji.

• Nerka jest gruczołem dokrewnym. Narząd ten produkuje

bezpośrednio do krwi tzw. Hormony nerkowe:

A) hormon reninę, która wzmaga wytwarzanie w krwi

angiotensyny. Ta ostatnia pobudza odkurczanie mięśni

gładkich naczyń obwodowych

B) erytropoetynę- nerka produkuje nerkowy czynnik

erytropoetyczny (REF) przekształcający pewne białka

osocza w wymienną erytropoetynę.

• C) hormonalną formę witaminy D 1,25-(OH)

2

D

3

regulująca

powstawanie białka nośnikowego dla jonów wapnia

WEWNĄTRZWYDZIELNICZA DZIAŁANOŚĆ

NERKI

• W nerkach wytwarzane są różne hormony, min. renina,

erytropoetyna, aktywna witamina D3, prostaglandyny,

kininy,

endotelina.

Jedną z substancji regulującą czynność nerek i

wytwarzaną przez nie same, jest renina. Enzym,

syntetyzowany

w

komórkach

tzw.

aparatu

przykłębuszkowego.

Renina odczepia od białkowego substratu osocza mało

aktywy dekapeptyd (angiotensynę I) z którego później

(w tkance płucnej) pod wpływem konwertyty powstaje

angitensyna II.

• Jest

ona

substancją

o

potężnym

działaniu

naczyniokurczącym. Powoduje też pobudzenie syntezy

aldosteronu.

Zwiększone działanie reniny ma miejsce min. przy spadku

ciśnienia krwi, (np. po krwotokach) i w nadciśnieniu

tętniczo

-

nerkowym.

WEWNĄTRZWYDZIELNICZA DZIAŁANOŚĆ

NERKI

• Przez komórki śródmiąższowe naczyń krwionośnych kory

nerek wytwarzana jest

erytropoetyna.

• Hormon ten pobudza erytropoezę w szpiku, nasila syntezę

hemoglobiny oraz przyśpiesza uwalnianie retikulocytów ze

szpiku. Niedobór erytropoetyny jest główną przyczyną

niedokrwistości występującej w schyłkowej niewydolności

nerek. W tych przypadkach wielkość syntezy erytropoetyny

w wątrobie, która wynosi 10% całej puli erytropoetyny, jest

niewystarczająca

• Prostaglandyny są substancjami hormonalnymi o budowie

nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ich synteza odbywa

się w rdzeniu nerek. Rozszerzają naczynia krwionośne,

zwiększają wydalanie sodu, zwiększają przepływ krwi przez

nerki.

Nerka też jest głównym miejscem wytarzania aktywnej

witaminy D3. Niedobór tej witaminy prowadzi do wtórnej

nadczynności przytarczyc, zaburzeń wapniowo

-fosforanowych i ciężkich zmian kostnych (tzw.

osteodystrofia nerkowa)

Zdolności adaptacyjne

nerek

• Spełnienie wymienionych zadań jest

możliwe dzięki ogromnym zdolnościom

adaptacyjnym nerek.

• Wyrazem tych możliwości jest wydalanie

przez nerki różnych ilości moczu o

zmiennym

składzie,

zależnym

od

czynności organizmu, jakości pobieranego

pokarmu oraz dowozu i utraty wody

.

• Utrata tych zdolności prowadzi do

niewydolności nerek, czego przejawem

może

być

zmiana

składu

płynów

ustrojowych,

a

także

zaburzenia

czynności

wielu

innych

narządów,

prowadzące w skrajnych przypadkach do

śmierci organizmu

Budowa nerek

• Nerki są położone w jamie

brzusznej, w okolicy

lędźwiowej, po obu

stronach kręgosłupa.

• Są otoczone różnej

grubości warstwą

tłuszczu, tzw. torebką

tłuszczową (capsula

adiposa), pod którą

znajduje się

łącznotkankowa torebka

włóknista (capsula

fibrosa).

Budowa nerek

• Na przekroju poprzecznym

widoczne są dwie warstwy: na

zewnątrz położona jest cieńsza kora

nerki (cortex renis), a pod nią

znajduje się grubszy rdzeń nerki

(medulla renis). Rdzeń nerki

zbudowany jest z piramid

nerkowych (pyramides renales)

zwróconych podstawą do kory

nerek. Wierzchołek piramidy jest

zwrócony w kierunku miedniczki

nerkowej i nosi nazwę brodawki

nerkowej (papilla renalis), która jest

otoczona kielichem nerkowym

Budowa mikroskopowa nerek

• Podstawową jednostką strukturalną i

czynnościową nerek jest nefron W
obrębie nefronu rozróżniamy:

• ciałko nerkowe,
• kanalik bliższy,
• pętlę nefronu (ramię zstępujące i

wstępujące),

• kanalik dalszy.

Budowa mikroskopowa nerek

torebka Bowmana

tętnica odprowadzająca

tętnica

doprowadzająca

Kłębuszek
(ciałko
nerkowe)

kanalik bliższy

pętla nefronu

kanalik dalszy

naczynia
krwionośne

Kłębuszek nerkowy (Malpighiego)

Ciałko nerkowe jest
tworem kulistym
zbudowanym z sieci
naczyń kapilarnych
zwanych kłębkiem
(glomerulus), który
wpukla się do
końcowego ślepo
zakończonego kanalika,
oraz z torebki kłębka
(capsula glomeruli).

Budowa mikroskopowa nerek

•

Kanalik bliższy (proksymalny) składa

się z części krętej przechodzącej w

grubą zstępującą część pętli nefronu.

•

Ciałka nerkowe oraz kanaliki bliższe

znajdują się w korze nerek i stanowią

główną masę tej części miąższu nerki.

•

Pętla nefronu składa się z dwóch

ramion zstępującego i

wstępującego

•

Kanalik dystalny łączy się z

kanalikiem zbiorczym. Poszczególne

kanaliki zbiorcze tworzą przewody

brodawkowe, które przechodzą przez

rdzeń i znajdują ujście na szczycie

brodawki nerkowej

Ukrwienie nerek

• Prawidłowa czynność

nerek jest uwarunkowana

należytym ich

ukrwieniem. Krążenie

krwi w nerkach jest

dostosowane do procesu

wytwarzania moczu.

Swoista struktura naczyń

krwionośnych umożliwia

dostarczanie do nerek

dużej ilości krwi,

przekraczającej potrzeby

odżywiania tego narządu.

Ukrwienie nerek

• Przez nerki przepływa około 25—

35% objętości minutowej serca W
stosunku do swej masy nerki są
najobficiej ukrwionym narządem w
organizmie.

• Co 3-4 min każda cząstka krwi

odbywa krążenie nerkowe i
wchodzi w kontakt z nabłonkami
wydzielniczymi nerki.

Ukrwienie nerek

• Jeden gram tkanki nerkowej zużywa w

przybliżeniu tyle tlenu, ile zużywa l g

pracującego mięśnia sercowego i

trzykrotnie więcej niż zużywa l g tkanki

mózgowej. Chociaż zużycie tlenu przez nerki

jest wysokie, bardzo duży przepływ krwi nie

ma uzasadnienia metabolicznego, lecz jest

niezbędny do zapewnienia funkcji wydalniczej.

• Krew jest dostarczana do nerki krótką tętnicą

nerkową, która odchodzi bezpośrednio od

tętnicy głównej. Tętnica nerkowa dzieli się

we wnęce nerki na kilka gałęzi, czyli na

tętnice międzypłatowe

Unerwienie nerek

• Nerka jest jednym z najlepiej unerwionych

narządów. Pochodzi ono z segmentów piersiowych

i lędźwiowych rdzenia kręgowego. Włókna

nerwowe poprzez nerwy trzewne, a następnie

sploty słoneczny i krezkowe, dochodzą do splotu

nerkowego. Stąd odchodzą nerwy nerkowe,

których rozgałęzienia wnikają do nerek wzdłuż

naczyń. W nerwach nerkowych wyraźnie

przeważają włókna adrenergiczne układu

współczulnego. Obecne są także włókna czuciowe,

które przewodzą bodźce z mechanoreceptorów i

chemoreceptorów do ośrodkowego układu

nerwowego. Nie ma przekonywających dowodów

na obecność unerwienia przywspółczulnego w

nerce

TWORZENIE MOCZU

Powstawanie moczu jest możliwe dzięki trzem

procesom: filtracji (przesączaniu), resorpcji

(wchłanianiu zwrotnemu) i wydzielaniu (zagęszczaniu)

Filtracja

• Filtracja czyli inaczej przesączanie, zachodzi między siecią

naczyń włosowatych kłębuszka a ścianą torebki Bowmanna.

• Krew przepływa w kłębuszku pod bardzo dużym ciśnieniem,

który wtłacza ponad 10% osocza krwi do torebki Bowmanna. Tak

wysokie ciśnienie jest spowodowane kilkoma czynnikami. Po

pierwsze, w naczyniach włosowatych kłębuszka jest wysokie

ciśnienie hydrostatyczne spowodowane znacznym oporem

przepływowym. Wynika on z tego, że średnica tętniczki

doprowadzającej jest znacznie większa niż średnica tętniczki

odprowadzającej

Po drugie, silnie skręcony, gęsty splot naczyń w kłębuszku

tworzy znaczna powierzchnię, przez którą może odbywać się

filtracja.

Po trzecie, duża jest przepuszczalność naczyń włosowatych

kłębuszka. Między komórkami nabłonka gładkiego znajdują się

liczne otworki

• U mężczyzny filtracja wynosi 125ml/min, u kobiety 110ml/min.

Wynika więc z tego, że na dobę powstaje w nerkach około 180 l

przesączu. Całe osocze krwi filtruje się w ciągu 25minut, a w

ciągu doby około 60 razy

Filtracja

1. Filtracja

-

proces przesączania składników

osocza z naczyń krwionośnych kłębuszka do

światła torebki, odbywa się na zasadzie

różnicy ciśnień hydrostatycznych (między

krwią w naczyniach a płynem w torebce).

• Ciśnienie filtracyjne:

Pf=Ph- (Po+Pt)

,

• gdzie:

Ph

- ciśnienie hydrostatyczne krwi,

• Po

- ciśnienie onkotyczne osocza,

Pt

-

ciśnienie hydrostatyczne płynu w torebce

RESORPCJA/ SEKRECJA

• Zbierany przesącz w torebce Bowmanna

jest transportowany do kanalika

proksymalnego jako tzw. mocz pierwotny.

• Tutaj 50-75% przesączu ulega resorpcji

zwrotnej

czyli wchłanianiu zwrotnemu.

Wchłaniane są tu miedzy innymi glukoza,

aminokwasy, niektóre białka, woda,

mocznik, jony sodu, chloru, wapnia i

fosforanów, potasu, witaminy.

• Wydzielane (sekrecja) do światła

kanalika są

:leki i pewne barwniki. Część

z nich przemieszcza się na zasadzie

dyfuzji, część w sposób aktywny

RESORPCJA/SEKRECJA

• W pętli Henlego następuje stopniowe

zagęszczanie moczu a w kanaliku dystalnym,

następuje dalsze

wchłanianie wody, sodu,

magnezu, chloru i mocznika

oraz

sekrecja

min. wodoru, potasu, jonów amonowych

.

Ostatni etap resorpcji i zagęszczania moczu

zachodzi w kanalikach zbiorczych.

Należy podkreślić, że wchłanianie wody w

kanalikach dystalnych i zbiorczych jest

regulowane przez hormon antydiuretyczny i

zależy od ilości płynów we krwi

Mechanizm przeciwprądowy

Przy dużym spożyciu płynów wydalane są

znaczne objętości rozcieńczonego moczu. Gdy

organizm otrzymuje niewielkie ilości płynów,

metabolity muszą być usunięte ,ale dla

oszczędności, wydalana jest niewielka ilość

stężonego moczu.

Zdolność nerek do wytwarzania moczu o

różnym stężeniu zależy od wysokiego stężenia

soli w miąższu rdzenia nerki. To wysokie

stężenie soli utrzymuje się dzięki resorpcji soli

z różnych części kanalików nerkowych i dzięki

mechanizmowi przeciwprądu.

Mechanizm przeciwprądowy

• Stężenie moczu pierwotnego jest izotoniczne

względem płynu tkankowego. Woda więc będzie

uchodzić z niego, a stąd do krwi.

Ściany zstępującego ramienia pętli Henlego są

przepuszczalne dla wody, słabo zaś przepuszczalne

dla soli i mocznika. Woda więc będzie wydostawać

się na zewnątrz a mocz ulega zagęszczeniu, staje

się hiperosmotyczny. Gdy zagęszczony mocz

przemieszcza się wzdłuż ramienia wstępującego,

nieprzepuszczalnego dla wody, to sole dyfundują do

płynu tkankowego.

•

Mocz wtórny w kanaliku dystalnym staje się

izoosmotyczny lub nawet hipoosmotyczny, a woda

nadal na zasadzie osmozy uchodzi do płynu

tkankowego i zbierana jest przez naczynia

krwionośne.

Mechanizm przeciwprądowy

• W kanalikach zbiorczych następuje dyfuzja mocznika do płynu

tkankowego. Powoduje to zwiększenie stężenia płynów, a to

sprzyja dyfuzji wody z zstępującego ramienia pętli Henlego

•

Warto podkreślić fakt, że przesącz w obu ramionach pętli

Henlego płynie w przeciwnych kierunkach. Przesącz w

ramieniu zstępującym jest zagęszczany, w ramieniu

wstępującym rozcieńczany, co sprzyja utrzymaniu wysokiego

stężenia soli w płynie tkankowym rdzenia nerki. Jest to

mechanizm przeciwprądowy.

Kanaliki zbiorcze przechodzą przez hipertoniczny płyn

tkankowy rdzenia nerki i na skutek dyfuzji wody, mocz

ostateczny staje się wobec krwi hiperosmotyczny. W tak

zagęszczonym moczu utrata wody jest znikoma. Przy stanach

pragnienia mocz ulega dalszemu zagęszczaniu, ale już przy

udziale hormonu antydiuretycznego, który zwiększa

przepuszczalność ścian kanalika zbiorczego dla wody

Procesy zachodzące w nefronie

Na

+

WODA

INULINA

GLUKOZA

MOCZNIK

PAH

K

+

Wytwarzanie moczu

ostatecznego

• Wytworzony mocz ostateczny gromadzi się w

miedniczce nerkowej a potem spływa do pęcherza

moczowego przez moczowody

Woda, która dyfunduje z przesączu do płynu

tkankowego jest usuwana przez naczynia proste,

mające kształt szpilki do włosów.

Krew w ramionach naczyń prostych płynie w

przeciwnych kierunkach, zgodnie z zasadą

przeciwprądu. W rezultacie, znaczna ilość

mocznika i soli, które dostały się do krwi, raz

jeszcze uchodzi z krwi w nu naczyniach prostych i

utrzymuje znaczne stężenie soli w płynie

tkankowym rdzenia nerki

Sprawność filtracyjna nerki

• WCHŁANIANIE ZWROTNE

[%]

• Woda

99

• Glukoza 100

• Aminokwasy 98

• Mocznik 50

• Na+

99

• Ca

2+

99

• K+ 99

• Mg

2+

95-97

• HCO

3-

80

• PO

43-

75-85

• SO

42-

75

Stosunek stężeń: płyny ciała /
mocz

amoniak

1:400

kreatynina

1:100

mocznik

1:60

K+

1:7

Na+

1:1

REGULACJA FUNKCJONOWANIA

NERKI

• Na regulację działalności nerki mają wpływ:

przysadka mózgowa, nadnercza, przytarczyce i sama

nerka. Ponieważ wydzielanie przysadki mózgowej

jest uzależnione od podwzgórza mózgu, mówimy o

układzie podwzgórzowo- przysadkowo-

nadnerczowym jako o głównym regulatorze funkcji

nerek

•

Czynnikami prowokującymi wydzielanie

odpowiednich hormonów są: zmiany składu osocza

krwi, a zwłaszcza zmiany ciśnienia osmotycznego i

stężenia w osoczu sodu, zmiany składu moczu

kanalikowego, zmiany ciśnienia krwi w naczyniach

kłębuszka nerkowego oraz stany psychiczne.

•

Adrenalina np. powoduje silne zwężenie naczyń

nerkowych, co może spowodować bezmocz (anurię

).

REGULACJA FUNKCJONOWANIA

NERKI

• Zmiany ciśnienia osmotycznego krwi są

sygnalizowane przez tzw. osmoreceptory

podwzgórza, które pobudzają działalność przysadki

.

Zaczyna ona wydzielać hormon antydiuretyczny

zwany

wazopresyną

.

• Mechanizm działania wazopresyny polega na zwiększeniu

przepuszczalności nabłonka kanalików dystalnych i

zbiorczych dla wody, skutkiem czego jest zwiększenie

resorpcji wody a zmniejszenie ilości wydalanego moczu.

Jednocześnie wzmaga się pragnienie spowodowane

wzrostem ciśnienie krwi.

•

Przy dużym nawodnieniu, spada ciśnienie krwi,

zmniejsza się więc ilość wazopresyny we krwi, maleje

wchłanianie wody a wzrasta ilość wydalanego moczu

.

Regulacja objętości wydalanego

moczu

 

                                                        

Regulacja objętości wydalanego

moczu

• Na mineralny skład moczu wpływają hormony

kory nadnerczy- mineralokortykoidy, głównie

aldosteron.

Zwiększa on wchłanianie zwrotne

sodu w kanalikach dystalnych oraz jego wymianę

na jon potasu i jon wodorowy. Skutkiem tego rośnie

ilość sodu we krwi i tkankach. Wzrost sodu w

organizmie powoduje wzrost ciśnienia

osmotycznego płynów ustrojowych, a to pociąga za

sobą

zwiększenie wydzielania wazopresyny

.

Na

wydzielanie aldosteronu ma wpływ głównie

zmiana objętości krwi.

Hormony tarczycy zwiększające wyrzut

sercowy i ciśnienie krwi, zwiększają sączenie

w nerkach, obniżają wchłanianie zwrotne

wody i działają moczopędnie.

Wpływ hormonów na czynność

nerek

• ,

 

                                            

MOCZ

• Dobowa ilość moczu ostatecznego

wydalanego przez zdrowego człowieka waha

się od 600 do 2500 ml i jest uzależniona od

różnych czynników (ilości wypitych płynów

,temperatury).

Mocz ma barwę słomkową lub bursztynową.

Intensywność zabarwienia zależy od ilości

wytworzonego mocz u (mocz zagęszczony

jest ciemniejszy) wskutek większej ilości

barwnika moczu- urochromu. Gęstość waha

się od 1,003 do 1,030

 

WYDALANIE GŁÓWNYCH SKŁADNIKÓW W MOCZU

Składnik moczu

Wydalanie (w g na dobę)

woda

600-2500

mocznik

33

kwas moczowy

0,6

kreatynina

1

siarczany

2

fosforany

1,7

chlorki

7

amoniak

0,7

potas

2,5

sód

6

wapń

0,2

magnez

0,2

-

• -

Cechy i skład moczu zdrowego,

dorosłego człowieka

cecha

wartość

kolor

słomkowa

smak

słony

odczyn

pH 4,5-7,5

cukier

brak

białko

brak

nabłonki

pojedyncze

erytrocyty

do kilku w polu widzenia

leukocyty

klika w polu widzenia

Cechy i skład moczu

zdrowego, dorosłego

człowieka

W moczu zdrowego człowieka nie

powinny znajdować się cukry, białka,

krwinki czerwone i krwinki białe oraz

bakterie

.

Obecność któregoś z tych czynników może

być objawem choroby:

• cukier w moczu może oznaczać cukromocz -

objaw cukrzycy

• białko w moczu może oznaczać białkomocz -

zaburzenia w pracy wątroby (np. żółtaczka)

• limfocyty oraz bakterie w moczu - objaw

(np. roponercza)

Badania wykonywane w niewydolności

nerek

Aby ocenić pracę nerek, w poradni chorób
nerek należy wykonać zwykłe badania krwi
sprawdzające poziomy kreatyniny, mocznika,
potasu i hemoglobiny

• Kreatynina jest wytwarzana przez mięśnie,

a nerki usuwają ją z krwi. Jeśli nie pracują
prawidłowo, to ilość kreatyniny we krwi
wzrasta. Chociaż wysoki poziom kreatyniny
we krwi nie jest niebezpieczny, to
informuje on o tym, że nerki nie pracują
prawidłowo i że inne bardziej szkodliwe
substancje mogą się gromadzić w
organizmie.

Mocznik

powstaje w wyniku rozkładu białek przez wątrobę, po

czym jest usuwany z krwi przez nerki tak samo jak kreatynina.

Wysoki poziom mocznika wskazuje, że nerki nie pracują

prawidłowo. Należy pamiętać, że inne czynniki, takie jak leki,

zakażenie lub odwodnienie, mogą również podwyższać poziom

mocznika we krwi

• Jeśli nerki nie pracują prawidłowo, poziom potasu we krwi

wzrasta

. Z kolei serce jest bardzo wrażliwe na potas,

dlatego wysokie poziomy potasu mogą powodować

zaburzenia rytmu serca.

• Nerki produkują

erytropoetynę (EPO)

kontrolującą szybkość,

z jaką szpik kostny produkuje krwinki czerwone, które

zawierają hemoglobinę transportującą tlen w organizmie.

Jeśli nerki staną się niewydolne, EPO nie będzie

wytwarzana, dlatego będzie powstawać mniej krwinek

czerwonych i w efekcie obniży się poziom hemoglobiny we

krwi. Taki stan nazywa się niedokrwistością (anemią).