Regulacja gospodarki wodno-elektrolitycznej

Woda stanowi środowisko dla reakcji biochemicznych

% udział wody z organizmie zależy od wieku i płci 50% kobiety (więcej tk. Tłuszczowej) 60% mężczyźni

Bilans wodny

wolemia= uwodnienie organizmu

(izowolemia)
Pobór wody	=		Utrata wody
1 wody preformowane(pobierane w postaci pokarmów i płynów(: Płyny 1500ml Pokarmy stałe 700ml 2. woda oksydacyjna (powstaje w procesach met. np. cykl Krebsa) 300ml Razem 2500ml		parowanie niewyczuwalne(parowanie obowiązkowe): płuca 400ml przez skórę 500ml z moczem 1500ml z kałem 100ml razem 2500ml

Dodatni bilans hiperwolemia (przewodnienie)

Ujemny bilans hipowolemia (oligowolemia, odwodnienie)

Przestrzeń wodna pozakomórkowa 20% masy ciała (pozanaczyniowa 15% masy ciała, osocze pozakomórkowe śródnaczyniowe 5%)

Przestrzeń wodna śródkomórkowa - 40% masy ciała:

• 
  
  środkom. Pozanaczyniowe 38%

• środkom. Śródnaczyniowe 2% (w krwinkach)

Płyn transcelularny:

• soki trawienne 50%

• ślina

• 
  sok żołądkowy

• sok trzustkowy

• żółć

• sok jelitowy

• pot

• płyn mózgowo rdzeniowy

• maź stanowa

• płyny w jamach ciała opłucnej, otrzewnej, osierdziu

• ciecz wodnista gałek ocznych

• płyn wypełniający tarczycę i ślimak

Przestrzeń transcelularna w sytuacji patologicznej

Diagramy Gamble'a

Suma ładunków kationów i anionów w danej przestrzeni jest równa ładunek obojętny (prawo elektroobj.)

osocze	Płyn śródkomórkowy
Katony: Na^+ 144mEq/l (mili ekwiwalentów) K^+ 4,5 mEq/l Mg ^2+ 2 Ca ^2+ 2 Aniony: Cl ^- ok. 100 HCO3^- 26	Katony: K^+ 160 Mg^2+ 26 Na^+ 10 Ca^2+ Aniony: Fosforany Białczany

Płyn śródmiąższowy - zbliżony do osocza ( Na 146, Cl 113, HCO₃ 31)

Jony czynne osmotycznie - Na+ i K+ - wymienialne między błonami półprzepuszczalnymi, pociągają za sobą cząsteczki wody.

Regulacja objętości płynu wewnątrzkom.:

• Aniony białczanowi A^- nie wydostają się na zewnątrz

• Do wnętrza wędrują jony Na⁺ i H₂O aby wyrównać ujemne ładunki A^- Gdyby nie była zachowana równowaga komórki były by bardzo duże rozmiary zapobiega temu pompa sodowo-potasowa: 3Na na zewnątrz i 2 K do środka -wbrew gradientowi stężen (ATPaza) energia z Hydrolizy ATP

• Jeżeli pompa (przez toksyny, hormony, leki) jest zahamowana Na wchodzi do środka kom i następuje jej obrzęk

Stan nierównowagi Gibsona-Donana stan fizjologiczny

Równowaga stan patologiczny

Regulacja bilansu wodnego, 2 główne mechanizmy kontrolujące:

1. Układ pragnienia

2. Neurony wydzielające wazopresynę (tylny płat przysadki, resorbuje wodę z kom. Dystalnych)

Receptory:

• Osmoreceptory

• Receptory sercowo-naczyniowe

• Receptory przewodu pokarmowego i krążenia wrotnego wątroby

Hormony

Osmoreceptory - neurony osmowrażliwe OUN (m in. Podwzgórze) pod wpływem zwiększenia somolarności krwi dochodzi do aktywacji pragnienia i wydzielania wazopresyny. Uszkodzenie adypsja (brak pragnienia) hipodypsja (osłabione pragnienie)

Receptory sercowo-naczyniowe - (wolumoreceptory) - w ścianie jamy serca i początkowym odcinku naczyn płucnych. Wzrost ciśnienia tętniczego czyli roszerzenei jam serca zachamownie aktywności ukł. Pragnienia i wydzielania wazopresyny. Hipowolemia i spadek ciśnienia tętniczego (hipotensje) wywołują działanie odwrotne

Receptory spełniające funkcje mierników objętości wody - receptory przewodu pokarmowego i krążenia wrotnego wątroby - oraz ładunku osmotycznego wody

Pokarm bogatosodowy - za dużo NaCl - reagują receptory sodowe w jamie ustnej , wzrost pragnienia i wydzielania wazopresyny dodatni bilans wodny

Receptory sodowe znajdują się w wątrobie pobudzają pragnienie i wydzielanie wazopresyny

Regulacje izowolemii:

1. mechanizm aldosteronowi:

Bodziec:

• wzrost st. K we krwi

• spadek st Na

• spadek obj H2O

• wyzwalay przez spadek obj i ciś krwi, spadek ukrwienia nerek

Receptory układu przykłębuszkowego wydzielanie aldosteronu kory nadnerczy działa na kanaliki nerkowe dalsze resorpcja zwrotna Na i H2O, wydzielanie z moczem K

2. Mechanizm autoregulacji nerek (zawiera mechanizm aldosteronowy)

Bodziec: spadek Na, spadek H2O, spadek obj krwi i ukrwienia nerek

Receptory ukł przykłebuszkoweo nerek wydzielają reninę działa ona na angiotensynogen w wątrobie angiotensyna I enzym konwertujący: angiotensyna II - aktywna forma regulacje poziomu Na , wzrost stężenia Na i ilości H2O

• Działa na OUN ośrodek pragnienia (aktywuje go)

• Uwalnianie wazopresyny z przysadki

• Uwalnianie aldosteronu z nadnerczy

• Zwolnienie tempa przesączu kłębuszkowego w nerkach

• Wzrost przestrzeni wodnej pozakomórkowej :wzrost H2O i Na

3. metabolizm wazopresynowy

bodziec:

• wzrost osmolarności (gęstości osocza) wzrost Na somoreceptory w podwzgórzu

• spadek obj krwi krążącej - hipowolemia baroreceptory ( receptory objętościowe)

Następuje wzrost wydzielania ADH w kanalikach nerkowych zbiorczych większe wchłanianie wody (mniejsze wydzielanie z moczem), wyrównanie osmolarności

4. metabolizm z udziałem ANP - przedsionkowy hormon natiuretyczny

bodziec: wzrost obj krwi krążącej - jedyny taki mechanizm

zwiększony przepływ krwi do przedsionka serca, rozciągnięcie przedsionka serca rozciągnięcie kardiomiocytów wydzielanie ANP, powoduje ono:

• osłabienie aktywności ukł współczulnego - rozszerzenie naczyń krwionośnych spadek ciśnienia krwi

• zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych, woda wcieka do przestrzeni śródmiąższowych

• zwiększenie diurezy

• hamuje wydzielanie ADH

• hamuje układ renina - angiotensyna - aldosteron

• wzrost tema przesączania kłębuszkowego (staje się ono mniej dokładne) mniejsza resorpcja wody w nerkach, większe wydzielanie wody z moczem

Powoduje to zmniejszenie objętości krwi krążącej

Oddzielone błoną półprzepuszczalną

b. duże resorbowanie zwrotne

---