Formy rozwiązywania
umów o pracę
Kodeks Pracy przewiduje następujące
sposoby rozwiązywania umów o pracę
z upływem czasu, na który umowa była
zawarta
z dniem ukończenia pracy, dla której
wykonania umowa była zawarta
na mocy porozumienia stron
za wypowiedzeniem przez jedną ze stron
bez wypowiedzenia
Rozwiązanie umowy o pracę z upływem
czasu na który była zawarta
Rozwiązanie następuje z upływem czasu
na jaki była zawarta. Żadna ze stron
nie ma obowiązku jej wypowiadać ani
podejmować jakiegokolwiek innego
działania. Rozwiązanie następuje z
mocy prawa.
Rozwiązanie umowy na mocy
porozumienia stron
Istota tego sposobu polega na tym że obie
strony tj. pracownik i pracodawca wspólnie
uzgadniają wszystkie okoliczności
związane z ustaniem stosunku pracy tj.
terminy, wysokość odprawy –
najkorzystniejsza forma rozwiązania
umowy ponieważ strony nie mają w
stosunku do siebie żadnych zobowiązań.
Wszystkie umowy o pracę można
rozwiązać w ten sposób.
Rozwiązanie wskutek
wypowiedzenia przez jedną ze
stron
w ten sposób mogą być rozwiązane następujące umowy:
umowa o pracę na czas nieokreślony,
umowa o pracę na okres próbny,
umowa na zastępstwo
umowa o pracę na czas określony - tylko jednak w przypadku
spełnienia dodatkowych warunków, a mianowicie:
umowa musi być zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy,
strony muszą zastrzec w umowie możliwość rozwiązania w
takim trybie.
Obydwa wyżej wymienione warunki muszą zostać spełnione łącznie.
Okres wypowiedzenia umowy na
czas nieokreślony
Okres wypowiedzenia zależy od okresu
zatrudnienia i wynosi:
2 tygodnie - przy okresie zatrudnienia
krótszym niż 6 miesięcy,
1 miesiąc - przy okresie zatrudnienia co
najmniej 6 miesięcy,
3 miesiące - przy okresie zatrudnienia co
najmniej 3 lat
Okres wypowiedzenia umowy na
czas próbny
Okres wypowiedzenia zależy od okresu na
jaki została zawarta i wynosi:
3 dni robocze - przy okresie próbnym nie
przekraczającym 2 tygodni,
1 tydzień - przy okresie próbnym dłuższym
niż 2 tygodnie,
2 tygodnie - jeżeli okres próbny wynosi 3
miesiące (dłuższy nie może już być).
Wypowiedzenie umowy na
zastępstwo
Okres wypowiedzenia umowy na
zastępstwo wynosi 3 dni.
Wypowiedzenie umowy na czas
określony
Przy zawieraniu umowy na czas
określony dłuższy niż 6 miesięcy
strony mogą przewidzieć
dopuszczalność wcześniejszego
rozwiązania tej umowy za 2
tygodniowym wypowiedzeniem.
Forma wypowiedzenia
Wypowiedzenie należy sporządzić w formie pisemnej.
W przypadku gdy wypowiedzenie składa
pracownik nie musi ono spełniać żadnych
szczególnych wymagań, najlepiej gdy zawarte będą
w nim następujące informacje:
oznaczenie pracownika,
oznaczenie pracodawcy,
data sporządzenia,
właściwa treść oświadczenia (np. wypowiadam
umowę o pracę zawartą w dniu ...)
Ponadto jeżeli pracodawca wypowiada
umowę zawartą na czas nieokreślony powinien
wskazać przyczynę wypowiedzenia.
Uwaga - częsty błąd! Przyczyna nie może
być wskazana w sposób ogólny i lakoniczny.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego
pracownikowi należy wskazać konkretnie
przyczynę zwolnienia, musi być ona dla niego
jasna i zrozumiała.
powinien on zawsze umieścić w jego treści
informację o prawie odwołania się do sądu.
Dni wolne na poszukiwanie pracy
W przypadku gdy wypowiedzenie składa
pracodawca, pracownikowi przysługują dni
wolne na poszukiwanie pracy.
W przypadku gdy okres wypowiedzenia nie
przekracza 1 miesiąca pracownikowi
przysługują 2 dni, jeżeli zaś wynosi 3
miesiące przysługują 3 dni.
Za powyższe dni wolne pracownikowi
przysługuje wynagrodzenie
Zawarto umowę o pracę na 2-
tygodniowy okres próbny. Pracownik
rozlewał kawę i krzyczał na szefa
dlatego ten postanowił go zwolnić za
trzydniowym wypowiedzeniem.
Pracownik będzie miał prawo do
dwóch dni na poszukiwanie pracy.
Przepisy zabraniają pracodawcy
wypowiedzenia umowy o pracę
podczas urlopu (wypoczynkowy,
macierzyński)
podczas usprawiedliwionej
nieobecności w pracy np. choroba
pracownikowi któremu brakuje nie
więcej niż 4 lata do wieku
emerytalnego
Wypowiedzenie niezgodne z
prawem lub nieuzasadnione
W razie stwierdzenia przez sąd
nieuzasadnionego wypowiedzenia
umowy na czas nieokreślony
pracownikowi przysługuje przywrócenie
do pracy lub odszkodowanie
W przypadku innych umów np. na czas
określony przysługuje wyłącznie
odszkodowanie
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia
Pracodawca może rozwiązać umowę
o pracę bez wypowiedzenia tylko w
przypadkach
wyraźnie wyliczonych w ustawie;
zarówno zawinionych,
jak i nie zawinionych przez
pracownika
Do przypadków zawinionych przez
pracownika należy:
ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych
obowiązków pracowniczych (na przykład
zakłócenie spokoju i porządku w miejscu
pracy, stawienie się do pracy w stanie
nietrzeźwym lub picie alkoholu w czasie pracy),
popełnienie przez pracownika przestępstwa, które
uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym
stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub
zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
zawiniona przez pracownika utrata uprawnień
koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym
stanowisku (np. prawa jazdy, uprawnień lekarskich).
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia z winy pracownika nie może
nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania
przez pracodawcę wiadomości o okoliczności
uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Przez wyrażenie "uzyskanie przez pracodawcę
wiadomości" należy rozumieć wiadomości na
tyle sprawdzone, aby kierownik zakładu pracy
mógł nabrać uzasadnionego przekonania o
nagannym postępowaniu danego pracownika
Rozwiązanie umowy bez
wypowiedzenia bez winy
pracownika
-niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby
trwającej dłużej niż 3 miesiące (przy zatrudnieniu
krótszym niż 6 miesięcy)
dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu
wynagrodzenia i zasiłku (choroba ponad 182 dni )
oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez
pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony
u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub
jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana
wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,
w razie usprawiedliwionej nieobecności
pracownika w pracy z innych przyczyn niż
choroba trwającej dłużej niż 1 miesiąc.
Rozwiązanie umowy nie może nastąpić
po stawieniu się pracownika do pracy w
związku z ustaniem przyczyny
nieobecności.
Oświadczenie woli
pracodawcy
Oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy bez
wypowiedzenia powinno
nastąpić na piśmie i zawierać uzasadnienie, czyli
wskazanie konkretnych zachowań pracownika, które stały
się przyczyną rozwiązania umowy.
Oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia
powinno zawierać pouczenie o możliwości odwołania się
pracownika do sądu w terminie 14 dni (kolejnych dni
kalendarzowych) od otrzymania pisma rozwiązującego
umowę. Ponadto należy wskazać właściwy sąd do
wniesienia odwołania. Właściwym sądem pracy do
wniesienia odwołania jest sąd, w którego okręgu jest,
była lub miała być wykonywana praca, lub też sąd, w
którego okręgu ma siedzibę zakład pracy (art. 461 k.c.).
Oświadczenie o rozwiązaniu umowy
bez wypowiedzenia jest skuteczne, gdy
doszło do wiadomości drugiej strony w
taki sposób, że mogła się zapoznać z
jego treścią, chociaż tego nie uczyniła.
Rozwiązanie umowy przez
pracownika bez wypowiedzenia
jeżeli zostanie wydane orzeczenie
lekarskie stwierdzające szkodliwy
wpływ wykonywanej pracy na jego
zdrowie, a pracodawca nie przeniesie
go w terminie wskazanym w
orzeczeniu lekarskim do innej pracy.
gdy pracodawca dopuścił się wobec
pracownika ciężkiego naruszenia
podstawowych obowiązków wynikających z
prawa pracy. Pod pojęciem podstawowych
obowiązków wobec pracownika należy
rozumieć przede wszystkim obowiązki
wynikające z art. 94 k.p. – m.in. obowiązki
dotyczące bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy, terminowego wypłacania
wynagrodzenia za pracę czy związane z
udzieleniem urlopu wypoczynkowego.
wygaśnięcia umowy o
pracę
w razie śmierci pracownika
śmierć pracodawcy w zasadzie powoduje
wygaśnięcie umowy. Pracownikowi przysługuje
wówczas odszkodowanie w wysokości
wynagrodzenia za okres wypowiedzenia
wygasa także po upływie trzech miesięcy od
chwili tymczasowego aresztowania
pracownika. Jeśli postępowanie karne
przeciwko pracownikowi zostanie umorzone
lub zapadnie wyrok uniewinniający,
pracodawca ma obowiązek przyjąć na powrót
pracownika, o ile zgłosi się do pracy w ciągu
siedmiu dni od uprawomocnienia się
orzeczenia