Znaczenie

Znaczenie

komunikowania się

komunikowania się

w zespole

w zespole

terapeutycznym

terapeutycznym

Barbara Baranowska

Barbara Baranowska

Zakład Dydaktyki

Zakład Dydaktyki

Ginekologiczno-Położniczej

Ginekologiczno-Położniczej

AM Warszawa

AM Warszawa

Zespół

Zespół

terapeutyczny

terapeutyczny

to grupa osób wspólnie

to grupa osób wspólnie

realizujących proces

realizujących proces

leczenia.

leczenia.

Cechy zespołu

Cechy zespołu

terapeutycznego

terapeutycznego



Wspólnota celu działania i

Wspólnota celu działania i

odpowiedzialności za jego realizację,

odpowiedzialności za jego realizację,



Wspólne ustalenie zakresu działań oraz

Wspólne ustalenie zakresu działań oraz

związanych z nimi indywidualnych

związanych z nimi indywidualnych

obowiązków i uprawnień

obowiązków i uprawnień



Sprawny obieg informacji

Sprawny obieg informacji

Skład zespołu

Skład zespołu

terapeutycznego

terapeutycznego

Zawsze:

Zawsze:



Położna

Położna



Lekarz

Lekarz



PACJENT

PACJENT

Dodatkowo:

Dodatkowo:



pielęgniarka, pracownik socjalny,

pielęgniarka, pracownik socjalny,

rehabilitant, dietetyk, psycholog itp..

rehabilitant, dietetyk, psycholog itp..



Rodzina pacjenta

Rodzina pacjenta

Zespół terapeutyczny

Zespół terapeutyczny



Świadczy wszechstronną,

Świadczy wszechstronną,

interdyscyplinarną opiekę

interdyscyplinarną opiekę



Opiekę oparta na współpracy

Opiekę oparta na współpracy

wszystkich członków

wszystkich członków



Opiekę planowa

Opiekę planowa



Pracą kieruje koordynator

Pracą kieruje koordynator



Praca zespołu opiera się na zasadzie

Praca zespołu opiera się na zasadzie

współpartnerstwa

współpartnerstwa

Zespół terapeutyczny

Zespół terapeutyczny



Każdy członek jest samodzielnym

Każdy członek jest samodzielnym

praktykiem

praktykiem



Członkowie dzielą się doświadczeniem

Członkowie dzielą się doświadczeniem

oraz korzystają z doświadczenia innych

oraz korzystają z doświadczenia innych



Przestrzegają zasad i praw

Przestrzegają zasad i praw

obowiązujących w zespole

obowiązujących w zespole

Zasady i prawa

Zasady i prawa

obowiązujące w zespole

obowiązujące w zespole



Współdecydowanie o sprawach

Współdecydowanie o sprawach

podopiecznego

podopiecznego



Bycia rzecznikiem praw i spraw

Bycia rzecznikiem praw i spraw

podopiecznego

podopiecznego



Przedstawiania własnych merytorycznie

Przedstawiania własnych merytorycznie

uzasadnionych decyzji popartych

uzasadnionych decyzji popartych

racjonalnymi argumentami

racjonalnymi argumentami

Problemy we współpracy

Problemy we współpracy



Ukryty plan

Ukryty plan



Dynamika grupy

Dynamika grupy



Używanie argumentów

Używanie argumentów

emocjonalnych

emocjonalnych

Jak warto pracować na

Jak warto pracować na

spotkaniu

spotkaniu



Ustanowić cel

Ustanowić cel



Uświadomić sobie swoje opinie

Uświadomić sobie swoje opinie



Słuchać innych

Słuchać innych



Brać czynny udział w spotkaniu

Brać czynny udział w spotkaniu

Reguła wspólnych

Reguła wspólnych

poszukiwań

poszukiwań



Mów o tym, co się dzieje tu i teraz

Mów o tym, co się dzieje tu i teraz



Ucz się ufać swym subiektywnym odczuciom

Ucz się ufać swym subiektywnym odczuciom



Próbuj być otwarty, gdy mówisz i słuchasz

Próbuj być otwarty, gdy mówisz i słuchasz

innych

innych



Skup się na tym, co mówią i robią inni,

Skup się na tym, co mówią i robią inni,

staraj się poznać i zrozumieć co wtedy czują

staraj się poznać i zrozumieć co wtedy czują



Nie unikaj ryzyka

Nie unikaj ryzyka

Przepływ informacji między

Przepływ informacji między

członkami zespołu

członkami zespołu



Model gwiazdy

Model gwiazdy

Przepływ informacji między

Przepływ informacji między

członkami zespołu

członkami zespołu



Model łańcucha

Model łańcucha

Przepływ informacji między

Przepływ informacji między

członkami zespołu

członkami zespołu



Model koła

Model koła

Przepływ informacji między

Przepływ informacji między

członkami zespołu

członkami zespołu



Model raka

Model raka

Treści mające wpływ na

Treści mające wpływ na

komunikowanie się

komunikowanie się



Dobroć

Dobroć



Życzliwość

Życzliwość



Uczciwość

Uczciwość



Tolerancja

Tolerancja

Komunikacja

Komunikacja



„

„

bezpośrednie wymienianie sygnałów”

bezpośrednie wymienianie sygnałów”



Porozumiewanie się to wytworzenie

Porozumiewanie się to wytworzenie

„ wspólnoty komunikacyjnej, a więc

„ wspólnoty komunikacyjnej, a więc

takich społecznych warunków, w

takich społecznych warunków, w

których ludzie łatwo rozumieją się

których ludzie łatwo rozumieją się

nawzajem i czuję się sobie potrzebni”

nawzajem i czuję się sobie potrzebni”

Mikułowski, Pomorski 2003

Mikułowski, Pomorski 2003

Składniki procesu

Składniki procesu

porozumiewania się

porozumiewania się



Uczestnicy

Uczestnicy



Kontekst - warunki ,aspekt – fizyczny

Kontekst - warunki ,aspekt – fizyczny

(otoczenie), psychologiczny (wzajemne

(otoczenie), psychologiczny (wzajemne

postrzeganie siebie i sytuacji), kulturowy

postrzeganie siebie i sytuacji), kulturowy



Komunikat

Komunikat



Kanał – droga przekazu

Kanał – droga przekazu



Sprzężenie zwrotne- reakcja odbiorcy

Sprzężenie zwrotne- reakcja odbiorcy



Szumy – źródła zakłóceń

Szumy – źródła zakłóceń

Schemat komunikacji

Schemat komunikacji

KTO? – CO? – JAK? – KOMU? - JAKI

KTO? – CO? – JAK? – KOMU? - JAKI

EFEKT?

EFEKT?

Nadawca treść kanał odbiorca

Nadawca treść kanał odbiorca

wynik

wynik

Kodowanie i
rozszyfrowywanie

Schemat komunikacji

Schemat komunikacji

Kodowanie

Tłumaczenie słów

Dekodowanie

Informacje

Informacje

Kodowanie

Tłumaczenie słów

Dekodowanie

Funkcje komunikacji

Funkcje komunikacji

interpersonalnej

interpersonalnej



Informacyjno - organizatorska – uzyskanie

Informacyjno - organizatorska – uzyskanie

informacji niezbędnych do podejmowania

informacji niezbędnych do podejmowania

decyzji i wykonywania zadań

decyzji i wykonywania zadań



Motywacyjno - inspirująca – przekazywanie

Motywacyjno - inspirująca – przekazywanie

zachęty do wykonywania pewnych zadań i

zachęty do wykonywania pewnych zadań i

osiągania celów

osiągania celów



Emotywna – gdy w procesie komunikowania

Emotywna – gdy w procesie komunikowania

wyraża się uczucia i postawy emocjonalne

wyraża się uczucia i postawy emocjonalne

Komunikacja

Komunikacja

interpersonalna

interpersonalna



Dwukierunkowa postać komunikowania się

Dwukierunkowa postać komunikowania się



Umiejętność odczytywania nadanego

Umiejętność odczytywania nadanego

komunikatu

komunikatu



Autentyczność treści nadanego komunikatu

Autentyczność treści nadanego komunikatu



Rzetelność źródła informacji

Rzetelność źródła informacji



Zgodność wypowiedzi werbalnych ze

Zgodność wypowiedzi werbalnych ze

znakami niewerbalnymi

znakami niewerbalnymi

Przyczyny zakłócające

Przyczyny zakłócające

sprawne porozumiewanie:

sprawne porozumiewanie:



Brak zaangażowania w sprawę

Brak zaangażowania w sprawę



Zbyt silna potrzeba bezpieczeństwa i

Zbyt silna potrzeba bezpieczeństwa i

uznania przez współpracowników

uznania przez współpracowników



Różnice w postrzeganiu

Różnice w postrzeganiu



Różnice językowe

Różnice językowe



Brak zaufania pomiędzy członkami

Brak zaufania pomiędzy członkami

Bariery językowe

Bariery językowe



Żargon

Żargon



Specjalistyczna terminologia

Specjalistyczna terminologia



Różnice regionalne

Różnice regionalne



Różnice języka ojczystego

Różnice języka ojczystego



Bariera intelektualna

Bariera intelektualna

Niezgodność komunikatów

Niezgodność komunikatów

werbalnych i

werbalnych i

pozawerbalnych

pozawerbalnych



Informacje proksemiczne – związane z

Informacje proksemiczne – związane z

przestrzennym dystansem pomiędzy

przestrzennym dystansem pomiędzy

nadawcą a odbiorcą, poza ciała,

nadawcą a odbiorcą, poza ciała,

konfiguracja przestrzenna

konfiguracja przestrzenna



Dystans – sfera osobista – zależna od

Dystans – sfera osobista – zależna od

statusu społecznego, pochodzenia

statusu społecznego, pochodzenia

kulturowego, wieku, płci, związku

kulturowego, wieku, płci, związku

pomiędzy uczestnikami, struktury

pomiędzy uczestnikami, struktury

psychicznej

psychicznej

Niezgodność komunikatów

Niezgodność komunikatów

werbalnych i

werbalnych i

pozawerbalnych

pozawerbalnych



Pozy ciała – psychiczne nastawienie

Pozy ciała – psychiczne nastawienie

– status motywacyjny i stan

– status motywacyjny i stan

emocjonalny, stopień rozluźnienia

emocjonalny, stopień rozluźnienia

lub spięcia psychicznego

lub spięcia psychicznego



Orientacja – pionowa i pozioma

Orientacja – pionowa i pozioma

Niezgodność komunikatów

Niezgodność komunikatów

werbalnych i

werbalnych i

pozawerbalnych

pozawerbalnych



Informacje kinestetyczne – gesty,

Informacje kinestetyczne – gesty,

mimika, ruchy ciała

mimika, ruchy ciała



Informacje paralingwistyczne –

Informacje paralingwistyczne –

intonacja, modulacja, zawieszanie głos

intonacja, modulacja, zawieszanie głos



Informacje haptyczne – dotykanie

Informacje haptyczne – dotykanie

rozmówcy i nawiązywanie

rozmówcy i nawiązywanie

bezpośredniego kontaktu.

bezpośredniego kontaktu.

Bariery kulturowe

Bariery kulturowe



Etnocentryzm

Etnocentryzm



Uprzedzenia

Uprzedzenia



stereotypy

stereotypy

Przyczyny zakłócające

Przyczyny zakłócające

sprawne porozumiewanie:

sprawne porozumiewanie:



Odbiorca rozumie informację inaczej niż

Odbiorca rozumie informację inaczej niż

było w intencji nadawcy

było w intencji nadawcy



Nie zawsze komunikujemy to co mamy na

Nie zawsze komunikujemy to co mamy na

myśli

myśli



Negatywne emocje drugiej strony

Negatywne emocje drugiej strony



Zniekształcenie informacji

Zniekształcenie informacji



Brak satysfakcji z porozumiewania się

Brak satysfakcji z porozumiewania się

Czynniki wpływające na

Czynniki wpływające na

powodzenie w komunikacji

powodzenie w komunikacji



Umiejętne wczesne nawiązanie kontaktu wszyscy ze

Umiejętne wczesne nawiązanie kontaktu wszyscy ze

wszystkimi

wszystkimi



Unikanie sporów kompetencyjnych

Unikanie sporów kompetencyjnych



Demokratyczny klimat w zespole

Demokratyczny klimat w zespole



Odejście od hierarchicznego układu stosunków

Odejście od hierarchicznego układu stosunków



Współdziałanie, a nie rywalizacja

Współdziałanie, a nie rywalizacja



Partnerski styl porozumiewania się

Partnerski styl porozumiewania się

Czynniki wpływające na

Czynniki wpływające na

powodzenie w komunikacji

powodzenie w komunikacji



Empatia

Empatia



Holistyczne

Holistyczne

podejście do

podejście do

pacjenta

pacjenta



Stały przepływ

Stały przepływ

informacji

informacji



Zaangażowanie

Zaangażowanie



Asertywność

Asertywność



Wspólne

Wspólne

prowadzenie

prowadzenie

dokumentacji

dokumentacji

medycznej

medycznej



Akceptacja samego

Akceptacja samego

siebie

siebie

Zasady dobrej

Zasady dobrej

komunikacji

komunikacji

Zastosowanie technik komunikacji

Zastosowanie technik komunikacji

pozawerbalnej

pozawerbalnej

Wyrażanie uczuć, zainteresowania,

Wyrażanie uczuć, zainteresowania,

troski za pomocą gestów, mimiki,

troski za pomocą gestów, mimiki,

postawy ciała

postawy ciała

Zasady dobrej

Zasady dobrej

komunikacji

komunikacji

Pytania otwarte

Pytania otwarte

Pozwalają uzyskać najwięcej informacji:

Pozwalają uzyskać najwięcej informacji:

„

„

jak?, co?, kiedy?, gdzie?, dlaczego?”

jak?, co?, kiedy?, gdzie?, dlaczego?”

Pytania zamknięte „tak?, nie?” -

Pytania zamknięte „tak?, nie?” -

zakończenie konwersacji – czasem

zakończenie konwersacji – czasem

potrzebne

potrzebne

Zasady dobrej

Zasady dobrej

komunikacji

komunikacji

Aktywne słuchanie

Aktywne słuchanie

Gesty, odpowiedzi wyrażające nasze

Gesty, odpowiedzi wyrażające nasze

zainteresowanie

zainteresowanie

Parafraza

Parafraza

Zwierciadło uczuć pacjenta

Zwierciadło uczuć pacjenta

Nie oceniać

Nie oceniać

Zasady dobrej

Zasady dobrej

komunikacji

komunikacji

Akceptacja

Akceptacja

Wspieranie

Wspieranie

Budowanie wiary

Budowanie wiary

Zasady dobrej

Zasady dobrej

komunikacji

komunikacji

Rzetelne informacje

Rzetelne informacje

Dostarczanie informacji różni się od

Dostarczanie informacji różni się od

dawania rad i pouczeń

dawania rad i pouczeń

Pamiętaj

Pamiętaj



Zachowuj ciszę – przestrzeń dla

Zachowuj ciszę – przestrzeń dla

rozmówcy

rozmówcy



Pozwól odczuć pacjentowi, że miło jest z

Pozwól odczuć pacjentowi, że miło jest z

nim rozmawiać – pozycja

nim rozmawiać – pozycja



Jeśli masz mało czasu powiedź to na

Jeśli masz mało czasu powiedź to na

początku rozmowy

początku rozmowy

Pamiętaj

Pamiętaj



Rozpoznaj i akceptuj uczucia

Rozpoznaj i akceptuj uczucia

pacjenta

pacjenta



Pamiętaj co mówi pacjent

Pamiętaj co mówi pacjent



Nie przerywaj

Nie przerywaj



Nie irytuj się – spróbuj zrozumieć

Nie irytuj się – spróbuj zrozumieć



Czy można zrozumieć cierpienie

Czy można zrozumieć cierpienie

pacjenta samemu nie doświadczając go

pacjenta samemu nie doświadczając go

w życiu?

w życiu?



Czy istnieją trudni pacjenci, z którymi

Czy istnieją trudni pacjenci, z którymi

nie da się komunikować?

nie da się komunikować?



Jak informować pacjenta o chorobie czy

Jak informować pacjenta o chorobie czy

zagrażającej śmierci?

zagrażającej śmierci?



Czy pracownik służby zdrowia jest

Czy pracownik służby zdrowia jest

„łatwiejszym” czy „trudniejszym”

„łatwiejszym” czy „trudniejszym”

pacjentem?

pacjentem?