Przemoc ze strony
Przemoc ze strony
partnera
partnera
Paulina Żołdak
Paulina Żołdak
Fizjoterapia I SUM Zaoczne gr.
Fizjoterapia I SUM Zaoczne gr.
D
D
Definicja
Definicja
Przemocy
Przemocy
Domowej
Domowej
Przemoc domowa to wszelkie akty
Przemoc domowa to wszelkie akty
napaści ze strony partnera lub
napaści ze strony partnera lub
członka rodziny, niezależnie od stanu
członka rodziny, niezależnie od stanu
cywilnego ofiary.
cywilnego ofiary.
Powszechność Przemocy
Powszechność Przemocy
Domowej
Domowej
Historia maltretowanych żon sięga wstecz tak
Historia maltretowanych żon sięga wstecz tak
daleko, jak system patriarchalny.
daleko, jak system patriarchalny.
Z przeprowadzonych badań wynika, że w Stanach
Z przeprowadzonych badań wynika, że w Stanach
Zjednoczonych co 15 sekund zostaje pobita kobieta.
Zjednoczonych co 15 sekund zostaje pobita kobieta.
Z bada przeprowadzonych w latach 1975-1985
Z bada przeprowadzonych w latach 1975-1985
wynika, że każdego roku w Stanach Zjednoczonych
wynika, że każdego roku w Stanach Zjednoczonych
maltretowanych jest około 4 miliony kobiet.
maltretowanych jest około 4 miliony kobiet.
Późniejsze doniesienia oceniają, że liczba domowych
Późniejsze doniesienia oceniają, że liczba domowych
napaści na kobiety wynosi około 1,8 mln rocznie na
napaści na kobiety wynosi około 1,8 mln rocznie na
chwilę obecną szacunki oscylują wokół liczby 2 mln.
chwilę obecną szacunki oscylują wokół liczby 2 mln.
Brutalne zachowania wobec kobiet
Brutalne zachowania wobec kobiet
biednych i nieznających języka
biednych i nieznających języka
angielskiego rzadko bywają zgłaszane, a te
angielskiego rzadko bywają zgłaszane, a te
dotyczące kobiet zamkniętych w zakładach
dotyczące kobiet zamkniętych w zakładach
karnych lub szpitalach nie są objęte
karnych lub szpitalach nie są objęte
statystyką.
statystyką.
Przemoc w środowisku gejów i lesbijek w
Przemoc w środowisku gejów i lesbijek w
ogóle nie jest zgłaszana.
ogóle nie jest zgłaszana.
W 1991 roku Rada Nadzorcza
W 1991 roku Rada Nadzorcza
Amerykańskiego Towarzystwa Lekarskiego
Amerykańskiego Towarzystwa Lekarskiego
podjęła kampanię przeciwko przemocy
podjęła kampanię przeciwko przemocy
domowej.
domowej.
Mechanizmy Zjawiska
Mechanizmy Zjawiska
Przemocy
Przemocy
Mechanizmy Psychospołeczne i Kulturowe
Mechanizmy Psychospołeczne i Kulturowe
Głównym mechanizmem kierującym
Głównym mechanizmem kierującym
zjawiskiem maltretowania kobiet jest
zjawiskiem maltretowania kobiet jest
przekonanie o męskim panowaniu. To
przekonanie o męskim panowaniu. To
mniemanie jest naturalnym skutkiem
mniemanie jest naturalnym skutkiem
funkcjonującego od dawna seksistowskiego
funkcjonującego od dawna seksistowskiego
ładu społecznego, który nagradza agresywne
ładu społecznego, który nagradza agresywne
zachowanie mężczyzn, lecz oczekuje od
zachowanie mężczyzn, lecz oczekuje od
kobiet pasywności i podporządkowania.
kobiet pasywności i podporządkowania.
Problem władzy jest punktem
Problem władzy jest punktem
zapalnym. Mężczyźni uważają, że
zapalnym. Mężczyźni uważają, że
kobieta powinna być posłuszna,
kobieta powinna być posłuszna,
wykonywać tradycyjne obowiązki
wykonywać tradycyjne obowiązki
domowe, ogólnie rzecz biorą pełnić
domowe, ogólnie rzecz biorą pełnić
rolę pomocniczą.
rolę pomocniczą.
Wszelkie próby ustanowienia przez
Wszelkie próby ustanowienia przez
kobietę dla siebie własnych praw
kobietę dla siebie własnych praw
spotkać się mogą z karą za
spotkać się mogą z karą za
przekroczenie wyznaczonych granic ze
przekroczenie wyznaczonych granic ze
strony mężczyzny.
strony mężczyzny.
Teoria związków emocjonalnych
Teoria związków emocjonalnych
Zaburzenia emocjonalne w wczesnym
Zaburzenia emocjonalne w wczesnym
okresie życia wywołują u dziecka silny gniew,
okresie życia wywołują u dziecka silny gniew,
żal, smutek i lęk, zmniejszając jego zdolność
żal, smutek i lęk, zmniejszając jego zdolność
do nawiązania, opartych na zaufaniu,
do nawiązania, opartych na zaufaniu,
stosunków z innymi ludźmi w życiu dorosłym.
stosunków z innymi ludźmi w życiu dorosłym.
Przeprowadzone badania wykazały, iż
Przeprowadzone badania wykazały, iż
mężczyźni dla których rodzice nie stanowili
mężczyźni dla których rodzice nie stanowili
oparcia, byli napastliwi, cierpieli biedę lub w
oparcia, byli napastliwi, cierpieli biedę lub w
inny sposób nie mogli sprostać wychowaniu
inny sposób nie mogli sprostać wychowaniu
dziecka, mogą być bardzo podatni na lęk
dziecka, mogą być bardzo podatni na lęk
przed porzuceniem i omotaniem.
przed porzuceniem i omotaniem.
Kontrola przez wymuszenie
Kontrola przez wymuszenie
W 1982 roku Morgan użył terminu terroryzm
W 1982 roku Morgan użył terminu terroryzm
małżeński do opisania taktyk pokrewnych
małżeński do opisania taktyk pokrewnych
praniu mózgu i terroryzmowi politycznemu, w
praniu mózgu i terroryzmowi politycznemu, w
którym przemoc lub groźba jej użycia
którym przemoc lub groźba jej użycia
stosowana jest do złamania oporu ofiary i
stosowana jest do złamania oporu ofiary i
podporządkowania jej sprawcy maltretowania.
podporządkowania jej sprawcy maltretowania.
Typowe narzędzia stosowane w praniu mózgu i
Typowe narzędzia stosowane w praniu mózgu i
przez terrorystów (społeczna i fizyczna izolacja,
przez terrorystów (społeczna i fizyczna izolacja,
tortury, głodzenie, pozbawienie snu), to
tortury, głodzenie, pozbawienie snu), to
standardowe procedury służące sprawcom do
standardowe procedury służące sprawcom do
pogłębienia uzależnienia ofiar od siebie. Ten
pogłębienia uzależnienia ofiar od siebie. Ten
typ patologicznego samca od ogólnej populacji
typ patologicznego samca od ogólnej populacji
sprawców przemocy domowej i jest szczególnie
sprawców przemocy domowej i jest szczególnie
niebezpieczny.
niebezpieczny.
Wzmocnienie kulturowe
Wzmocnienie kulturowe
Twórcy tej teorii umiejscawiają korzenie
Twórcy tej teorii umiejscawiają korzenie
przemocy wszędzie, począwszy od całego
przemocy wszędzie, począwszy od całego
dziedzictwa kulturowego po rodzinę. Jako
dziedzictwa kulturowego po rodzinę. Jako
naród popieramy kontrolowane używanie siły
naród popieramy kontrolowane używanie siły
dla obrony, zachowania prawa i porządku,
dla obrony, zachowania prawa i porządku,
samoobrony i w interesie narodowym. Siła
samoobrony i w interesie narodowym. Siła
jest głównym narzędziem podtrzymywania
jest głównym narzędziem podtrzymywania
struktury społecznej i demonstrowania
struktury społecznej i demonstrowania
istnienia narodu. W momencie kiedy
istnienia narodu. W momencie kiedy
mężczyzna nie jest w stanie potwierdzić
mężczyzna nie jest w stanie potwierdzić
swojej rzekomej nadrzędnej pozycji poprzez
swojej rzekomej nadrzędnej pozycji poprzez
inne umiejętności i zdolności, zawsze
inne umiejętności i zdolności, zawsze
dysponuje jeszcze przewagą fizyczną dla
dysponuje jeszcze przewagą fizyczną dla
zachowania dominacji.
zachowania dominacji.
Teoria wymiany(1985 Galles i
Teoria wymiany(1985 Galles i
Cornell)
Cornell)
Jest pochodną teoria uczenia się. Sugeruje się w
Jest pochodną teoria uczenia się. Sugeruje się w
niej, że sprawcy biją ludzi, ponieważ mogą to robić.
niej, że sprawcy biją ludzi, ponieważ mogą to robić.
Nierówność płuci pod względem rozmiarów
Nierówność płuci pod względem rozmiarów
zasobów finansowych i statusu społecznego
zasobów finansowych i statusu społecznego
pozwala oprawcą stosować przemoc bez obawy
pozwala oprawcą stosować przemoc bez obawy
poniesienia kary.
poniesienia kary.
W społeczeństwie reputacja znęcającego się nad
W społeczeństwie reputacja znęcającego się nad
dzieckiem i żoną, może wiązać się z utratą jakiegoś
dzieckiem i żoną, może wiązać się z utratą jakiegoś
statusu, jednakże nadal istnieją subkultury, w
statusu, jednakże nadal istnieją subkultury, w
których agresja i przemoc są dowodem bycia ,,
których agresja i przemoc są dowodem bycia ,,
prawdziwym mężczyzną”.
prawdziwym mężczyzną”.
•
Teoria feministyczna
Teoria feministyczna
Twórcy i zwolennicy tej teorii uważają, że
Twórcy i zwolennicy tej teorii uważają, że
zjawiska społeczne determinowane są
zjawiska społeczne determinowane są
seksistowską, patrialchalną strukturą
seksistowską, patrialchalną strukturą
społeczeństwa.
społeczeństwa.
Maltretowanie stanowi tutaj jeden z rezultatów
Maltretowanie stanowi tutaj jeden z rezultatów
struktury, która pozwala na gwałt, kazirodztwo,
struktury, która pozwala na gwałt, kazirodztwo,
prostytucję i całą gamę innych seksistowskich
prostytucję i całą gamę innych seksistowskich
poczynań mających na celu utrzymać kobietę
poczynań mających na celu utrzymać kobietę
na pozycji służebnej.
na pozycji służebnej.
Feministki uważają, że kobiety nie osiągnęły
Feministki uważają, że kobiety nie osiągnęły
politycznej, ekonomicznej, społecznej
politycznej, ekonomicznej, społecznej
niezależności, która umożliwiła by im
niezależności, która umożliwiła by im
opuszczenie związku w którym są
opuszczenie związku w którym są
maltretowane.
maltretowane.
Teoria wewnątrzosobnicza
Teoria wewnątrzosobnicza
Udowodniono że zaburzenia neurologiczne i
Udowodniono że zaburzenia neurologiczne i
psychopatologia mogą u niektórych
psychopatologia mogą u niektórych
sprawców przemocy domowej odgrywać
sprawców przemocy domowej odgrywać
dużą rolę.
dużą rolę.
Zaburzenia osobowości, koncentracji uwagi,
Zaburzenia osobowości, koncentracji uwagi,
psychozy, urazy wewnątrzczaszkowe,
psychozy, urazy wewnątrzczaszkowe,
nadużywanie substancji psychoaktywnych
nadużywanie substancji psychoaktywnych
uważane były jako mogące przyczynić się do
uważane były jako mogące przyczynić się do
wybuchu agresji i wściekłości.
wybuchu agresji i wściekłości.
Teoria uczenia się
Teoria uczenia się
Teoria ta głosi, iż stosowanie jak i
Teoria ta głosi, iż stosowanie jak i
akceptowanie przemocy fizycznej i
akceptowanie przemocy fizycznej i
psychicznej są zachowaniami
psychicznej są zachowaniami
warunkowanymi i wyuczonymi.
warunkowanymi i wyuczonymi.
Wyniki badań naukowych wskazują na
Wyniki badań naukowych wskazują na
istnienie silnego związku między
istnienie silnego związku między
doznaniem maltretowania przez rodziców
doznaniem maltretowania przez rodziców
i/lub bycie świadkiem stosowania przemocy
i/lub bycie świadkiem stosowania przemocy
między rodzicami w dzieciństwie a
między rodzicami w dzieciństwie a
stosowaniem przemocy wobec partnera w
stosowaniem przemocy wobec partnera w
życiu dorosłym.
życiu dorosłym.
Walker wskazuje na wiele czynników z
Walker wskazuje na wiele czynników z
okresu dzieciństwa i życia dorosłego,
okresu dzieciństwa i życia dorosłego,
które stanowią podstawę do wyuczonej
które stanowią podstawę do wyuczonej
bezradności. Należą do nich: bycie
bezradności. Należą do nich: bycie
świadkiem lub doświadczanie
świadkiem lub doświadczanie
maltretowania, nadużyć czy
maltretowania, nadużyć czy
molestowania seksualnego, problemy
molestowania seksualnego, problemy
zdrowotne lub przewlekłe choroby,
zdrowotne lub przewlekłe choroby,
utrwalone stereotypy ról oraz tradycje.
utrwalone stereotypy ról oraz tradycje.
Doświadczenia te uczą dziecko, że jego
Doświadczenia te uczą dziecko, że jego
losem rządzą zewnętrzne,
losem rządzą zewnętrzne,
autokratyczne a często kapryśne siły.
autokratyczne a często kapryśne siły.
W życiu dorosłym czynniki, których
W życiu dorosłym czynniki, których
inicjatorem jest sprawca
inicjatorem jest sprawca
maltretowania, obejmują utrwalone
maltretowania, obejmują utrwalone
wzorce przemocy, nadużycia
wzorce przemocy, nadużycia
seksualne, zazdrość, nadmierną
seksualne, zazdrość, nadmierną
zaborczość, szpiegowanie, izolację,
zaborczość, szpiegowanie, izolację,
groźby wyrządzenia krzywd,
groźby wyrządzenia krzywd,
obserwowanie przemocy wobec
obserwowanie przemocy wobec
innych osób, zwierząt, niszczenie
innych osób, zwierząt, niszczenie
rzeczy oraz nadużywanie alkoholu.
rzeczy oraz nadużywanie alkoholu.
Masochizm
Masochizm
Teoria psychoanalityczna która
Teoria psychoanalityczna która
zakłada, że czynnikiem
zakłada, że czynnikiem
motywacyjnym o charakterze
motywacyjnym o charakterze
maltretującym miał być masochizm,
maltretującym miał być masochizm,
dzisiaj w środowiskach naukowych
dzisiaj w środowiskach naukowych
najczęściej uważana jest za
najczęściej uważana jest za
przestarzałą. Nie ma żadnych
przestarzałą. Nie ma żadnych
dowodów na to, że czerpanie
dowodów na to, że czerpanie
przyjemności z bólu jest cechą
przyjemności z bólu jest cechą
stwierdzaną u maltretowanych kobiet.
stwierdzaną u maltretowanych kobiet.
Teoria gniazd ekologicznych
Teoria gniazd ekologicznych
Opiera się na integracji wiele wymienionych
Opiera się na integracji wiele wymienionych
powyżej teorii. Dutton uważał że w
powyżej teorii. Dutton uważał że w
ekosystemie funkcjonują cztery warstwy
ekosystemie funkcjonują cztery warstwy
zmiennych. Pierwszą warstwę stanowią
zmiennych. Pierwszą warstwę stanowią
indywidualne doświadczenia złożone z
indywidualne doświadczenia złożone z
wewnątrzosobniczych czynników
wewnątrzosobniczych czynników
psychologicznych: wstyd, zaprzeczanie i
psychologicznych: wstyd, zaprzeczanie i
wrogość. Drugą system rodzinny, w której
wrogość. Drugą system rodzinny, w której
jednostka może doświadczać negatywnych
jednostka może doświadczać negatywnych
zjawisk jak: porzucenie, zaniedbanie,
zjawisk jak: porzucenie, zaniedbanie,
znęcanie się.
znęcanie się.
Trzecia to warstwa społecznościowo-
Trzecia to warstwa społecznościowo-
rówieśnicza której podstawą są wartości
rówieśnicza której podstawą są wartości
religijne, używanie alkoholu i narkotyków
religijne, używanie alkoholu i narkotyków
oraz przeświadczenie o sztywnym
oraz przeświadczenie o sztywnym
podziale ról społecznych obu płuci. W
podziale ról społecznych obu płuci. W
szerszym kontekście społecznym
szerszym kontekście społecznym
jednostka styka się socjopolityczną
jednostka styka się socjopolityczną
nierównością płci, prezentowanym w
nierównością płci, prezentowanym w
mediach obrazem podporządkowania i
mediach obrazem podporządkowania i
stosowania przemocy wobec kobiet oraz
stosowania przemocy wobec kobiet oraz
uprzedzeniami etniczno-rasowymi te
uprzedzeniami etniczno-rasowymi te
przekonania stanowią czwartą warstwę.
przekonania stanowią czwartą warstwę.
Socjobiologia
Socjobiologia
Teoria ta głosi iż adaptacja
Teoria ta głosi iż adaptacja
ewolucyjna wymaga agresji
ewolucyjna wymaga agresji
przetrwania. Istnieje zatem tendencja
przetrwania. Istnieje zatem tendencja
do agresji wobec każdego, kto
do agresji wobec każdego, kto
zagraża szansom przetrwania, a co za
zagraża szansom przetrwania, a co za
tym idzie szansą przetrwania
tym idzie szansą przetrwania
gatunku.
gatunku.
Teoria systemów
Teoria systemów
Teoria ta głosi, iż przemoc jest
Teoria ta głosi, iż przemoc jest
nieadaptacyjnym, ale skutecznym
nieadaptacyjnym, ale skutecznym
sposobem utrzymania systemu w
sposobem utrzymania systemu w
homeostazie. Poprzez uczenie się i
homeostazie. Poprzez uczenie się i
sztywno określone role dla obu stron
sztywno określone role dla obu stron
system jest w stanie podtrzymać
system jest w stanie podtrzymać
swoje istnienie.
swoje istnienie.
Przemoc w okresie
Przemoc w okresie
przedmałżeńskim
przedmałżeńskim
Badania wykazują, że zjawisko to dotyczy od
Badania wykazują, że zjawisko to dotyczy od
22% do 67% takich związków i występują
22% do 67% takich związków i występują
wśród osób ze środowisk studenckich, szkół
wśród osób ze środowisk studenckich, szkół
średnich oraz pozaszkolnych. Według
średnich oraz pozaszkolnych. Według
szacunkowych danych przemoc zdarza się w
szacunkowych danych przemoc zdarza się w
ok. 25% związków w okresie przedmałżeńskim.
ok. 25% związków w okresie przedmałżeńskim.
Bergman ustalił, że czynnikami powiązanymi z
Bergman ustalił, że czynnikami powiązanymi z
występowaniem przemocy są: liczba
występowaniem przemocy są: liczba
partnerów, z którymi wchodziło się w takie
partnerów, z którymi wchodziło się w takie
związki oraz częstość odbywania randek
związki oraz częstość odbywania randek
Burcky i współpracownicy przeprowadzili
Burcky i współpracownicy przeprowadzili
badania, z których wynika, ze ofiarami
badania, z których wynika, ze ofiarami
przemocy padały nawet 12-letnie
przemocy padały nawet 12-letnie
dziewczynki.
dziewczynki.
Badacze stwierdzili również, że napaści
Badacze stwierdzili również, że napaści
nie ograniczały się tylko do
nie ograniczały się tylko do
poszturchiwania i popychani; 37% ofiar
poszturchiwania i popychani; 37% ofiar
przemocy na randce zadeklarowało, że
przemocy na randce zadeklarowało, że
najłagodniejszym zachowaniem
najłagodniejszym zachowaniem
agresywnym był cios pięścią, 9%
agresywnym był cios pięścią, 9%
stwierdziło, iż napaści dokonano z
stwierdziło, iż napaści dokonano z
użyciem broni palnej lub noża.
użyciem broni palnej lub noża.
Henton i współpracownicy
Henton i współpracownicy
stwierdzili, iż 25% badanych ofiar i
stwierdzili, iż 25% badanych ofiar i
30% sprawców interpretowało
30% sprawców interpretowało
przemoc w trakcie zalotów jako
przemoc w trakcie zalotów jako
oznakę miłości.
oznakę miłości.
Przemoc w środowiskach gejów i
Przemoc w środowiskach gejów i
lesbijek
lesbijek
Dane statystyczne wykazują, że związki gejów i
Dane statystyczne wykazują, że związki gejów i
lesbijek są również podatne na przemoc ze strony
lesbijek są również podatne na przemoc ze strony
partnera, jak związki heteroseksualne. W związkach
partnera, jak związki heteroseksualne. W związkach
lesbijskich procent przemocy ocenia się zazwyczaj
lesbijskich procent przemocy ocenia się zazwyczaj
na 33% do 50%. Kiedy weźmie się pod uwagę
na 33% do 50%. Kiedy weźmie się pod uwagę
wszystkie poprzednie związki to liczba ta wzrasta do
wszystkie poprzednie związki to liczba ta wzrasta do
64%.
64%.
Dane dotyczące związków gejowskich są jeszcze
Dane dotyczące związków gejowskich są jeszcze
bardziej ograniczone. Ocenia się, że rocznie około
bardziej ograniczone. Ocenia się, że rocznie około
10-20% mężczyzn w takich związkach doznaje
10-20% mężczyzn w takich związkach doznaje
napaści. Biorąc pod uwagę wszystkie poprzednie
napaści. Biorąc pod uwagę wszystkie poprzednie
związki, liczba ta wzrasta do 44%.
związki, liczba ta wzrasta do 44%.
Bibliografia:
Bibliografia:
Richard K. James, Burl E. Gilliland
Richard K. James, Burl E. Gilliland
„
„
Strategie interwencji kryzysowej”,
Strategie interwencji kryzysowej”,
wyd. Parpamedia, str. 352-353, 355-
wyd. Parpamedia, str. 352-353, 355-
359,
359,
392-389.
392-389.
Pytania do prezentacji:
Pytania do prezentacji:
1.Wyjaśnij pojęcie: przemoc domowa.
1.Wyjaśnij pojęcie: przemoc domowa.
2.Wymień teorie powstawania
2.Wymień teorie powstawania
przemocy.
przemocy.
3.Opisz jedną wybraną przez siebie
3.Opisz jedną wybraną przez siebie
teorię powstawania przemocy.
teorię powstawania przemocy.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę