Grupa

Przykłady

Mechanizm

działania

Punkt

uchwytu

Mechanizmy

oporności

I. Antybiotyki beta-laktamowe

B

lo

ko

w

a

n

ie

s

y

n

te

zy

ś

cia

n

y

k

o

m

ó

rk

o

w

e

j

B

ia

łk

a

P

B

P

Enzymatyczn

a modyfikacja

leku,

modyfikacja

lub synteza

nowego PBP,

efflux,

zaburzenia

przepuszczaln

ości błony

komórkowej

A) Penicyliny

naturalne

Penicylina benzylowa

i fenoksymetylowa

B) Penicyliny

półsyntetyczne

Kloksacylina

Meticylina

C) Penicyliny

szerokowachla-

rzowe

Ampicylina +/-

sulbaktam
Amoksycylina +/- kw.

Klawulanowy
Piperacylina +/-

tazobaktam
Tikarcylina +/- kw.

klawulanowy

Grupa

Przykłady

Mechanizm

działania

Punkt

uchwytu

Mechanizmy

oporności

D) Cefalosporyny

B

lo

ko

w

a

n

ie

s

y

n

te

zy

ś

cia

n

y

k

o

m

ó

rk

o

w

e

j

Białka PBP

Enzymatyczna

modyfikacja

leku,

modyfikacja

lub synteza

nowego PBP,

efflux,

zaburzenia

przepuszczalno

ści błony

komórkowej

I Generacja

Cefalotyna

Cefazolina

II Generacja

Cefaklor

Cefuroksym

III Generacja

Cefotaksym

Ceftriakson

Ceftazydym

Cefpodoksym

IV Generacja

Cefepim

E) Monobaktamy Aztreonam

F) Karbapenemy Imipenem

Meropenem
Doripenem

Grupa

Przykłady

Mechanizm

działania

Punkt

uchwytu

Mechanizmy

oporności

II. Aminoglikozydy

Blokowanie

biosyntezy

białka

Podjednostka

30 S

rybosomu

Enzymatyczna

modyfikacja leku,

zaburzenia

transportu do

miejsca

docelowego,

modyfikacja

podjednostki 30S

A) Naturalne

Streptomycyna
Gentamicyna
Tobramycyna
Neomycyna

B)

Półsyntetyczne

Netilmycyna
Amikacyna

III. Tetracykliny

Glicylocykliny

Tetracyklina

Doksycyklina

Minocyklina

Tygecyklina

Blokowanie

biosyntezy

białka

Podjednostka

30 S

rybosomu

Zaburzenia

transportu do

miejsca

docelowego,

efflux,

modyfikacja

punktu uchwytu,

enzymatyczna

modyfikacja leku

Grupa

Przykłady

Mechanizm

działania

Punkt

uchwytu

Mechanizmy

oporności

IV. Makrolidy

Erytromycyna
Azytromycyna
Klarytromicyna

Blokowanie

biosyntezy

białka

Podjednostka

50 S

rybosomu

Modyfikacja

punktu uchwytu,

enzymatyczna

modyfikacja leku,

efflux

V. Linkosamidy

Linkomicyna

Klindamicyna

Blokowanie

biosyntezy

białka

Podjednostka

50 S

rybosomu

Modyfikacja

punktu uchwytu,

enzymatyczna

modyfikacja leku,

efflux

VI. Streptograminy Chinupristina/D

alfopristina =

Synercid

Blokowanie

biosyntezy

białka

Podjednostka

50 S

rybosomu

Modyfikacja

punktu uchwytu,

enzymatyczna

modyfikacja leku,

efflux

Grupa

Przykłady

Mechanizm

działania

Punkt

uchwytu

Mechanizmy

oporności

VII. Oksazolidynony Linezolid

Blokowanie biosyntezy

białka na etapie translokacji

tRNA

Już izolowano

szczepy

oporne / o

obniżonej

wrażliwości

VIII. Glikopeptydy

Wankomycyna

Teikoplanina

Blokowanie

biosyntezy

ściany

komórkowej

D-Ala-D-Ala

Nadprodukcja

D-Ala,

substytucja D-

Ala na D-

mleczan

IX. Chinolony i

fluorochinolony

Ciprofloksacyna

Norfloksacyna

Ofloksacyna

Lewofloksacyna

Blokowanie

biosyntezy

DNA

Gyraza DNA

Mutacja

genów

kodujących

gyrazę, efflux

Grupa

Przykłady

Mechanizm

działania

Punkt

uchwytu

Mechanizmy

oporności

X. Sulfonamidy i

trimetoprim

Trimetoprim+

sulfometoksazol

= kotrimoksazol

Blokowanie

biosyntezy

kw. foliowego

Enzymy szlaku

biosyntezy kw.

foliowego

Spadek

powinowactwa

enzymów,

ominięcie

szlaków

metabolicznych

XI. Nitroimidazole Metronidazol

Blokowanie

biosyntezy

DNA

Gyraza DNA

Mutacja genów

kodujących

gyrazę, efflux

XII. Nitrofurany

Nitrofurantoina,

Furagin

Działanie wielokierunkowe,

między innymi hamowanie

syntezy DNA

XIII. Polimyksyny Kolistyna

Działanie wielokierunkowe,

między innymi

dezorganizacja błony

komórkowej