ZASADNICZE WYMAGANIA

DLA WYROBÓW WPROWADZANYCH DO OBROTU

OPRACOWANIE

LESZEK FURGAŁ

.

3. MASZYNY I URZADZENIA WPROWADZONE

DO OBROTU PO 30-04-2004 R.
Prawo materialne

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny
zgodności (Dz. U. Nr 166, poz. 1360 ze zmianami
oraz z 2003 r. Nr 170, poz. 1652)

Przepisy wykonawcze w sprawie zasadniczych
wymagań dla wyrobów.

Dotychczas wydano przepisy dotyczące:
A/Obrabiarek do drewna
B/Urządzeń spalających paliwa gazowe
C/Środków ochrony indywidualnej
D/Wyrobów budowlanych
E/Sprzętu elektrycznego
F/ Elementów bezpieczeństwa maszyn
G/Zbiorników ciśnieniowych
H/Urządzenia i sprzęt do stosowania w

przestrzeniach

zagrożonych wybuchem

H/Inne nie dotyczące działalności PIP np. Dla

zabawek

KONTROLOWANE ROBLEMY

1.

OZNAKOWANIE ZNAKIEM CE



ZGODNOŚĆ ZNAKU Z OBOWIĄZUJĄCM
WZOREM



WIELKOŚĆ ZNAKU



MIEJSCE USYTUOWANIA ZAKU

KONTROLOWANE ROBLEMY

2.

INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA



CZY JEST W JĘZYKU POLSKIM



CZY ZAWIERA WYMAGANE ELEMENTY

KONTROLOWANE ROBLEMY

3.

DOKUMENT ZGODNOŚCI



NIE

ZAWSZE

MUSI

BYĆ.

CZASEM

WYSTARCZY TYLKO OZNAKOWANIE CE



DOKUMENT ZGODNOŚCI NIE MUSI BYĆ W
JĘZYKU POLSKIM

POSTĘPOWANIE INSPEKTRA PRACY

W ZWIĄZKU Z KONTROLĄ SPEŁNIENIA

ZASADNICZYCH WYMAGAŃ DLA WYROBÓW

KONTROLOWANE ROBLEMY

4.

BADANIE WYROBU

NIE RADZĘ SIĘ ZA TO ZABIERAĆ,
CHYBA ŻE NIEPRAWIDŁOWOŚCI SĄ
EWIDENTNE

8

Certyfikacja maszyn i urządzeń technicznych

Dyrektywy Unii Europejskiej

Dokument mający na celu ujednolicenie licznych przepisów
krajowych dotyczących poszczególnych wyrobów występuje pod
nazwą dyrektywy.

Dyrektywa opracowana przez zespół specjalistów powołany przez
Komisję Europejską określa zwykle kwestie bezpieczeństwa, które
producent powinien rozwiązać zanim umieści swój wyrób na rynku
UE.

Treść dyrektyw sama w sobie nie stanowi prawa.

9

Sprężar

ka

Certyfikacja maszyn i urządzeń technicznych

Normy bezpieczeństwa podzielone są na trzy grypy tj.:

Grupa – A - normy podstawowe, wymagania ogólne, np. norma

maszynowa,

Grupa – B - normy grupowe, w tym:
B1 - normy dotyczące aspektów bhp np. odległości

bezpieczeństwa,

normy hałasu,
B2 - konkretne środki bezpieczeństwa np. wymagania dla

osłon,

sterowania,

Grupa – C - normy przedmiotowe, wymagania bezpieczeństwa dla

konkretnych

maszyn lub urządzeń technicznych np. prasy, pilarki

itd.

W praktyce najważniejsze są normy grupy C, które uwzględniają

wymagania określone w normach grupy B i A.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

ustawa z dnia 26.06.1974 r.

Kodeks pracy

(Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z

2004 r. Nr 240, poz. 2407)

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 215 § 1

maszyny i inne urządzenia techniczne powinny być tak
konstruowane i budowane aby zapewniały bezpieczne i
higieniczne warunki pracy, w szczególności:

1. zabezpieczały pracownika przed urazami,
2. działaniem substancji chemicznych,
3. porażeniem prądem elektrycznym,
4. nadmiernym hałasem,
5. szkodliwymi wstrząsami,
6. działaniem wibracji i promieniowania oraz szkodliwym i

niebezpiecznym działaniem innych czynników
środowiska pracy,

7. uwzględniały zasady ergonomii.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 215 § 2

Konstruktor oraz producent maszyn i urządzeń
technicznych ponoszą odpowiedzialność za
niedopełnienie obowiązków określonych powyżej oraz w
odrębnych przepisach.

Maszyny i urządzenia techniczne, które nie spełniają
wymagań określonych w art. 215 § 1 Kodeksu pracy
wyposaża się w odpowiednie zabezpieczenia

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 216 § 2
W przypadku gdy konstrukcja zabezpieczenia uzależniona
jest od

warunków lokalnych

, wyposażenie maszyny lub innego

urządzenia
technicznego w odpowiednie zabezpieczenia należy do

obowiązków
pracodawcy.

Art. 217

Niedopuszczalne

jest wyposażanie stanowisk pracy w

maszyny i inne
urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań
dotyczących oceny zgodności określonych w odrębnych
przepisach.

Art. 218
Powyższe postanowienia stosuje się odpowiednio do
narzędzi pracy

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 283 § 2 pkt 3

Kto, wbrew obowiązkowi wyposaża stanowiska pracy w
maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają
wymagań dotyczących oceny zgodności,

podlega karze grzywny

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

USTAWA

z dnia 30 sierpnia 2002 r.

o systemie oceny zgodności

(tekst jednolity Dz.U.04.204.2087)

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 6. 1. Wprowadzane do obrotu wyroby podlegają

ocenie zgodności z:

1) zasadniczymi wymaganiami

określonymi w

rozporządzeniach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1
albo

2)

szczegółowymi wymaganiami

określonymi w

rozporządzeniach wydanych na podstawie art. 10 ust.
1 albo

3)

zasadniczymi i szczegółowymi

wymaganiami

określonymi w odrębnych ustawach.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

2. Dokonanie oceny zgodności, o której mowa w ust. 1,
jest

obowiązkowe

przed wprowadzeniem wyrobu do

obrotu.

3. Niezależnie od oceny zgodności, o której mowa w
ust. 1, dozwolone jest dokonywanie

dobrowolnej oceny

zgodności

na warunkach uzgodnionych w umowie

zawartej przez zainteresowane strony.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 7. 1. Podczas dokonywania oceny zgodności z

zasadniczymi wymaganiami wyrób może być
poddawany:

1) badaniom przez:

a) producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela,

jeżeli nie jest wymagane przeprowadzenie badań
przez laboratorium niezależne od dostawcy i
odbiorcy,

b) notyfikowane laboratorium, jeżeli jest wymagane

przeprowadzenie badań przez laboratorium
niezależne od dostawcy i odbiorcy;

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

2) sprawdzeniu zgodności z zasadniczymi wymaganiami -

przez notyfikowaną jednostkę kontrolującą;

3) certyfikacji - przez notyfikowaną jednostkę

certyfikującą.

2. Pozytywny wynik oceny zgodności z zasadniczymi

wymaganiami dokonywanej przez notyfikowaną
jednostkę certyfikującą stanowi podstawę do wydania
producentowi lub jego upoważnionemu
przedstawicielowi certyfikatu zgodności.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 8. 1. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel,
który poddał wyrób lub proces jego wytwarzania ocenie
zgodności z zasadniczymi wymaganiami i potwierdził ich
zgodność, wystawia deklarację zgodności lub umieszcza
oznakowanie CE, zgodnie z wymaganiami określonymi w
dyrektywach nowego podejścia.

2. Zabrania się umieszczania na wyrobie, który nie spełnia
zasadniczych wymagań oraz dla którego producent lub jego
upoważniony przedstawiciel nie wystawił deklaracji
zgodności, oznakowania CE lub znaku podobnego mogącego
wprowadzać w błąd użytkownika wyrobu.

3. Zabrania się wprowadzania do obrotu wyrobów
nieposiadających oznakowania CE, jeżeli zgodnie z aktami
prawnymi wdrażającymi dyrektywy nowego podejścia wyroby
te podlegają wyłącznie oznakowaniu CE.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Art. 9. 1. Minister właściwy ze względu na przedmiot oceny
zgodności określi, w drodze rozporządzeń, zasadnicze
wymagania dla wyrobów podlegających ocenie zgodności
oraz procedury oceny zgodności, biorąc pod uwagę rodzaje
wyrobów oraz stopień stwarzanych przez nie zagrożeń, a
także inne wymagania zawarte w dyrektywach nowego
podejścia.

2. Minister właściwy ze względu na przedmiot oceny
zgodności określi, wydając rozporządzenia, o których
mowa w ust. 1, w szczególności metody badań, sposób
oznakowania wyrobów oraz wzór znaku.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

z dnia 10 kwietnia 2003 r.

w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i

elementów bezpieczeństwa

(Dz.U.03.91.858)

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

73/23/EEC – urządzenia elektryczne
89/336/EEC – kompatybilność elektromagnetyczna
94/9/EEC – maszyny sterowane w atmosferze
zagrożenia wybuchem
85/374/EEC – odpowiedzialność za wadliwe wyroby

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

CEL

1. zapewnienie, że maszyny i elementy bezpieczeństwa

,

które

są wprowadzane do obrotu, przy prawidłowym

zainstalowaniu i konserwowaniu oraz użytkowaniu
zgodnym z przeznaczeniem,

nie będą stwarzały zagrożenia (nieakceptowanego
ryzyka) dla bezpieczeństwa i zdrowia osób oraz
zwierząt domowych lub mienia

.

2. zapewnienie, że elementy bezpieczeństwa spełniają

założone przez producenta

funkcje ochronne

w

ustalonych

warunkach użytkowania

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

MASZYNA

zespół sprzężonych części lub elementów
składowych, z których przynajmniej jeden jest
ruchomy, wraz
z odpowiednimi elementami uruchamiającymi,
obwodami
sterowania, zasilania, połączonych wspólnie w celu
określonego zastosowania, w szczególności do
przetwarzania,
obróbki, przemieszczania lub pakowania materiałów.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Za maszynę

uważa się także:

zespół maszyn, które w celu osiągnięcia wspólnego
efektu końcowego zostały zestawione i są
sterowane w taki sposób, aby działały jako
zintegrowana całość.

wymienne wyposażenie modyfikujące funkcje
maszyny, które jest wprowadzane do obrotu z
przeznaczeniem do zamontowania przez operatora
do maszyny lub szeregu różnych maszyn albo do
ciągnika, o ile wyposażenie to nie stanowi części
zamiennej lub narzędzia.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

element bezpieczeństwa

- element nie będący

wymiennym
wyposażeniem, który producent lub jego upoważniony
przedstawiciel wprowadza do obrotu oddzielnie,

przeznaczony do realizacji funkcji bezpieczeństwa

,

którego uszkodzenie lub nieprawidłowe funkcjonowanie
zagraża bezpieczeństwu lub zdrowiu osób narażonych

typ maszyny lub elementu bezpieczeństwa

–

wzorzec

wyrobu

reprezentatywny dla przewidywanej produkcji

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

operator

– osoba, która wykonuje czynności związane

z zainstalowaniem, obsługiwaniem, regulowaniem,
konserwowaniem, czyszczeniem, naprawianiem lub
transportowaniem maszyny

strefa niebezpieczna

– strefa w obrębie lub w wokół

maszyny, w której występuje zagrożenie
bezpieczeństwa lub zdrowia osób, synonimem strefy
niebezpiecznej jest strefa zagrożenia

osoba narażona

– osoba znajdująca się w strefie

niebezpiecznej

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

SPO

DR

RN

Maszyny mobilne

Maszyny do prac pod ziemią

Maszyny do przemieszczania osób

ZWBiOZ

STRUKTURA WYMAGAŃ

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Zasilanie napędów
maszyny

Połączenia mechaniczne

Sygnały zatrzymania

OSŁONY

URZĄDZENIA

ZABEZPIECZAJĄCE

(OCHRONNE)

SYGNALIZOWANIE

POKAZYWANIE

OSTRZEGANIE

WEJŚCIA

GROMADZENIE i PRZETWARZANIE DANYCH

LOGICZNE LUB ANALOGOWE

WYJŚCIA

NAPĘDY

MASZYNY

ELEMENTY PRZENOSZENIA

MOCY

System

sterowani

a

Część

wykonawcz

a

ELEMENTY

STEROWANIA

NAPĘDEM

URZĄDZENIA

STERUJĄCE

Ręczne

elementy

sterownicze

Sprzężenie

OPERATO

R

-MASZYN

A

ELEMENTY

ROZŁĄCZAJĄCE

MODEL MASZYNY

osłona

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

operator

przestrzeganie procedur

stosowanie środków
ochronnych

informowanie nadzoru

Dyrektywa

98/37/UE

(d. 89/392/WE)

Rozp. MGPiPS

10.04.2003.

Dz.U. 91,

poz.858)

Ryzyko

pierwotne

Ryzyko

finalne

akceptowaln

e

pracodawca

organizacja i zarządzanie

procedury bezpiecznej
pracy

utrzymanie ruchu

dodatkowe środki
ochronne

środki ochrony
indywidualnej

szkolenia

informowanie

Środki bezpieczeństwa

-

podstawowe i uzupełniające

Informacje dla

użytkownika

Konstrukcja wewnętrznie

bezpieczna

Ocena ryzyka

Ś

ro

d

k

i

p

o

d

e

jm

o

w

a

n

e

p

rz

e

z

p

ro

d

u

c

e

n

ta

Ś

ro

d

k

i

p

o

d

e

jm

o

w

a

n

e

p

rz

e

z

u

ży

tk

o

w

n

ik

a

Ocena i nadzorowanie

ryzyka

Ryzyko

resztkowe

tolerowalne

OGÓLNA KONCEPCJA

KSZTAŁTOWANIA BEZPIECZEŃSTWA

MASZYN

Dyrektywa

89/655/E

WG

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

zagrożenie
urazowe

ryzyko

zagrożenie
urazowe

operato
r

operato
r

wypade
k

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

OCENA RYZYKA

- kompleksowe oszacowanie

prawdopodobieństwa wystąpienia urazu ciała
lub pogorszenia stanu zdrowia i ich ciężkości w
sytuacji zagrożenia dokonywane w celu doboru
właściwych środków bezpieczeństwa

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

PROCES OCENIANIA RYZYKA

ZDEFINIOWANIE

MASZYNY

ZDEFINIOWANIE

MASZYNY

OCENA RYZYKA

OCENA RYZYKA

OSZACOWANIE RYZYKA

OSZACOWANIE RYZYKA

IDENTYFIKACJA ZAROŻENIA

IDENTYFIKACJA ZAROŻENIA

CZY OSIĄGNIĘTO
POZIOM RYZYKA
TOLEROWANLEG
O

REDUKCJA

RYZYKA

ANALIZA

RYZYKA

NIE

TA
K

OCENIANIE RYZYKA

START

KONIE

C

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

O1 O2 O3

KR

-

-

I

-

I

II

I

II

III

II

III

IV

III

IV

V

start

S1

S2
@

2

E1

E2

A1

A2

A1

A2

K

l

a

s
a

R

y
z

y
k
a

-

-

I

II

III

-

I

II

III

IV

I

II

III

IV

V

K
L
A
S
A

R
Y
Z
Y
K
A

star
t

s1

s2

E1

E2

A
1
A
2

A
1

A
2

SZACOWANIE RYZYKA METODĄ

GRAFU

R = f (S, E, A, O)

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

GRAF RYZYKA DLA MASZYN

PRODUKCYJNYCH

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

W K A Ż D Y M K R O K U P R O C E S U I T E R A C Y J N E G O , P R Z Y S Z A C O W A N I U

I O C E N I E R Y Z Y K A Ł Ą C Z N I E Z P O R Ó W N Y W A N I E M R Y Z Y K A

C Z Y M O Ż N A U S U N Ą Ć

Z A G R O Ż E N I E L U B

E K S P O Z Y C J Ę

C Z Y R Y Z Y K O M O Ż E B Y Ć

O G R A N I C Z O N E P R Z E Z

K O N S T U K C J Ę W E W N E T R Z N I E

B E Z P I E C Z N Ą

C Z Y R Y Z Y K O M O Ż E B Y Ć

O G R A N I C Z O N E P R Z E Z

O S Ł O N Y , U R Z Ą D Z E N I A

O C H R O N N E . . .

C Z Y N A L E Ż Y
P O W T Ó R N I E

O K R E Ś L I Ć

O G R A N I C Z E N I A

N I E

N I E

N I E

T A K

K O N S T R U K C J A
W E W N Ę T R Z N I E

B E Z P I E C Z N Ą

K R O K 1

T A K

N I E

T E C H N IC Z N E

Ś R O D K I i

B E Z P IE C Z E Ń S T W A

U Z U P E Ł N IA J Ą C E

Ś R O D K I O C H R O N N E

K R O K 2

I N F O R M O W A N I E I

O S T R Z E G A N I E

K R O K 3

C Z Y Z O S T A Ł A

O S I Ą G N I Ę T A

S P O D Z I E W A N A

R E D U K C J A R Y Z Y K A

C Z Y Z O S T A Ł A

O S I Ą G N I Ę T A

S P O D Z I E W A N A

R E D U K C J A R Y Z Y K A

C Z Y Z O S T A Ł A

O S I Ą G N I Ę T A

S P O D Z I E W A N A

R E D U K C J A R Y Z Y K A

C Z Y G E N E R O W A N E

S Ą I N N E Z A G R O Ż E N I A

N I E

N I E

N I E

N I E

T A K

T A K

T A K

T A K

T A K

S T A R T

O K R E Ś L E N I E O G R A N I C Z E Ń

M A S Z Y N Y

I D E N T Y F I K A C J A Z A G R O Ż E N I A

O S Z A C O W A N I E R Y Z Y K A

O C E N A R Y Z Y K A

C Z Y R Y Z Y K O

M O Ż E B Y Ć

T O L E R O W A N E

K O N I E C

T A K

N I E

O C E N I A N IE R Y Z Y K A

R E D U K C J A R Y Z Y K A

OGÓLNA KONCEPCJA KSZTAŁTOWANIA

BEZPIECZEŃSTWA MASZYN

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

ŚRODKI ODGRADZAJĄCE i

DYSTANSUJĄCE

OSŁONY

Ruchome

Blokujące

Blokujące z

ryglowaniem

Sterujące

Sterujące z

ryglowaniem

Wcześniej otwierane

Stałe

Obudowy

Ogrodzenia

OGRANICZNIKI

Urządzenia

powstrzymujące

Urządzenia odciągające

NARZĘDZIA
ZAMKNIĘTE

Ręczne narzędzia

pomocnicze

URZĄDZENIA

NIEODGRADZAJĄCE

BEZDOTYKOWE

 Kurtyny świetlne -

AUO

 Głowice skanujące

KONTAKOWE

 Urządzenia

sterowania
oburęcznego (USO)

 Maty, podłogi

 Listwy, linki...

ŚRODKI

FUNKCJONALNE

URZĄDZENIA

Krokowe

Spowolniania ruchu

Zezwolenia

Urządzenia

wyłączania awaryjnego

Bezpieczniki

ASPEKTY

Odległości

bezpieczeństwa

Skok ≤6mm

System sterowania

sprzęgłem i hamulcem

Nadzorowanie wybiegu

Funkcja skoku

 pojedynczego

Kategoria sterowania

Redundancja

Samonadzorowanie

Zawieszenie (muting)

TECHNICZNE ŚRODKI

BEZPIECZEŃSTWA MASZYN

ŚRODKI

OCHRONY

ZBIOROWEJ

ŚRODKI OCHRONY

INDYWIDUALNEJ

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

ZASADNICZE WYMAGANIA

DOTYCZĄCE WSZYSTKICH MASZYN

OBEJMUJĄ:

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

zasady uwzględniania bezpieczeństwa
materiały i wyroby
oświetlenie
wygodę transportowania
układy i elementy sterownicze

niezawodność, budowa, rozmieszczenie i działanie
elementów sterowniczych
uruchamianie oraz zatrzymywanie (normalne i
awaryjne)
wybór rodzaju pracy
zakłócenia w zasilaniu energią i w obwodach
sterowania
oprogramowanie (software)

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

ochronę przed zagrożeniami mechanicznymi
powodowanymi:

statecznością (niewłaściwą)
rozrywaniem się (przewody, połączenia itp.)
spadającymi i wyrzucanymi przedmiotami
powierzchniami, krawędziami, narożami
wieloczynnościowością maszyny
zmianami prędkości narzędzi
częściami ruchomymi
niewłaściwym doborem urządzeń ochronnych

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

osłony i inne urządzenia ochronne (wymagania ogólne
i dotyczące rodzajów)
zasilanie energią elektryczną i nieelektryczną
elektryczność statyczną
montaż
ekstremalne temperatury
pożar i (lub) wybuch
hałas
drgania mechaniczne
promieniowania (emitowanego przez maszynę i
oddziaływującego na nią z zewnątrz)
emisję pyłów i gazów

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

utrzymywanie sprawności ruchowej

konserwacja
dojścia do stanowisk pracy i miejsc obsługi
odłączanie od źródeł energii
innych interwencji operatora
czyszczenia części i stref wewnątrz maszyny

środki i elementy informacji

ostrzegania przed stałymi zagrożeniami (piktogramy)
oznakowanie
Informacyjne

instrukcję obsługi (DTR)

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

OCENA ZGODNOŚCI PRZEZ PRODUCENTA

Producent (upoważniony przedstawiciel) maszyny lub elementu
bezpieczeństwa, których ocena zgodności może być dokonana
bez udziału jednostki notyfikowanej, powinien:

określić zasadnicze wymagania bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia, mające zastosowanie do danej maszyny lub
elementu bezpieczeństwa
skompletować niezbędną dokumentację techniczną
przeprowadzić badania (pomiary), sprawdzenia, analizy itp.
wyrobu, niezbędne do dokonania oceny zgodności z
określonymi wcześniej wymaganiami zasadniczymi
ocenić zgodność wyników tych badań z wymaganiami
zasadniczymi.

Jeżeli wynik oceny jest pozytywny, powinien on:

przygotować i podpisać deklarację zgodności WE dla każdej
maszyny i elementu bezpieczeństwa – wzór PN-EN 45014
oznakować znakiem CE tylko te maszyny

Elementów bezpieczeństwa nie znakuje się znakiem CE.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

DOKUMENTACJA TECHNICZNA

rysunek zestawieniowy maszyny lub elementu
bezpieczeństwa wraz ze
schematami obwodów sterowania;

rysunki szczegółowe wraz z dołączonymi obliczeniami i
wynikami badań, niezbędne w celu sprawdzenia
zgodności maszyny z zasadniczymi wymaganiami w
zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;

wykaz zasadniczych wymagań ujętych w rozporządzeniu
oraz norm i specyfikacji (wymagań) technicznych,
zastosowanych podczas projektowania;

opis metod zastosowanych do wyeliminowania zagrożeń
stwarzanych przez maszynę;

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

sprawozdania techniczne zawierające wyniki
wszystkich badań przeprowadzonych zgodnie z
wyborem producenta przez samego producenta albo
jednostkę kompetentną lub kompetentne
laboratorium, jeżeli producent deklaruje zgodność
maszyny i elementu bezpieczeństwa z normą
zharmonizowaną, w której zawarto takie wymagania;

inne raporty techniczne lub certyfikaty przekazane
przez kompetentne jednostki lub laboratoria;

instrukcję dla użytkownika (DTR);

opis czynności podjętych dla zapewnienia zgodności
maszyny
z wymaganiami zasadniczymi (

tylko dla produkcji

seryjnej

);

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

DEKLARACJA ZGODNOŚCI POWINNA ZAWIERAĆ:

nazwę i adres producenta lub jego upoważnionego
przedstawiciela;

opis maszyny – nazwę firmową, typ, numer fabryczny – jeżeli
maszyna ma taki numer;

wyszczególnienie aktów prawnych, których wymagania
spełnia maszyna;

wyszczególnienie zastosowanych norm zharmonizowanych;

informacje o zastosowanych krajowych normach i
specyfikacjach technicznych innych niż normy
zharmonizowane;

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

NORMA ZHARMONIZOWANA

Jest to norma europejska:

przygotowana przez jedną z europejskich organizacji
normalizacyjnych (

CEN, CENELEC

)

, ETSI

na podstawie

mandatu udzielonego przez Komisję Europejską;

opublikowana na szczeblu krajowym

w co najmniej jednym

z państw członkowskich;

której

numer zamieszczono

w Dzienniku Urzędowym

Wspólnot Europejskich.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

TYPY NORM

C

PN-EN 50260-
1:2002U
PN-EN 50144-
1:2000
PN-EN 50144-
2:2000

B 1

np..PN-EN

418;PN-EN 953

PN-EN 294; PN-EN 349

B 2

Np. PN-EN 292-1 i 2; PN-
EN 1050

A

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

WYMAGANIA DOTYCZĄCE OZNAKOWANIA MASZYNY

Oznakowanie - w sposób czytelny i trwały.

Powinno zawierać co najmniej:

  nazwę i adres producenta

oznakowanie CE

  oznaczenie serii lub typu maszyny

  numer fabryczny, jeżeli stosuje się numery fabryczne

  rok budowy elektronarzędzi

odpowiednie oznaczenie maszyn przewidzianych do

użytkowania

w atmosferze wybuchowej

  niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa, takie jak:

największa

prędkość elementów obrotowych, największa średnica

stosowanych

narzędzi oraz masa

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

powinna być sporządzona:

w języku polskim

;

także w jednym z języków państw członkowskich UE
(o ile ma to zastosowanie);

powinna zawierać:

dane zamieszczone w oznakowaniu, z wyłączeniem
numeru fabrycznego
informacje ułatwiające konserwację, np. adres
importera, serwisu
dane dotyczące przewidywanego zastosowania

WYMAGANIA DOTYCZĄCE INSTRUKCJI

OBSŁUGI (DTR)

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

instrukcje bezpiecznego

przekazywania do eksploatacji,

użytkowania i przemieszczania, montażu i demontażu,
regulacji, konserwacji, obsługi
i napraw

w koniecznych przypadkach:

informacje o niedopuszczalnych sposobach
użytkowania
wskazówki szkoleniowe

podstawowe charakterystyki stosowanych narzędzi

rysunki i schematy

dotyczące uruchamiania, konserwacji,

kontroli, sprawdzania prawidłowości działania
maszyny,oraz, jeżeli ma to zastosowanie, jej naprawy
maszyny, a także

wszelkie istotne zalecenia,

w

szczególności odnoszące się do bezpieczeństwa.

w niezbędnych przypadkach powinny być określone

wymagania w zakresie instalowania i montażu

, w

szczególności dotyczące zastosowanych tłumików drgań,
rodzaju i masy płyt fundamentowych, mające na celu
zmniejszenie hałasu lub drgań.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

informacje dotyczące emitowanego hałasu

i dane na temat

wartości

rzeczywistych podanych niżej

parametrów

,

określonych w wyniku pomiarów wykonanych na
identycznych maszynach:

równoważnego poziomu ciśnienia akustycznego na
stanowisku pracy, skorygowanego charakterystyką A, gdy
przekracza on

70 dB (A);

jeżeli poziom dźwięku nie przekracza

70 dB (A),

należy to potwierdzić w instrukcji

szczytowej chwilowej wartości ciśnienia akustycznego na
stanowiskach pracy, skorygowanej charakterystyką C, gdy
przekracza ona

63 Pa (130 dB)

w stosunku do

20 µPa

poziomu mocy akustycznej maszyny w przypadku gdy
równoważny poziom ciśnienia akustycznego na
stanowiskach pracy, skorygowany charakterystyką A,
przekracza

85 dB (A).

ogólne wymagania dotyczące pomiarów podano w § 51

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

informacje, dotyczące drgań



ważoną wartość skuteczną przyśpieszenia drgań

działających na kończyny górne operatora, jeżeli wartość
ta określona na podstawie odpowiedniej metody badania
przekroczy 2,5 m/s², gdy wartość ta nie przekroczy 2,5
m/s², należy zamieścić tę informację w instrukcji;

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

§ 55. Dołączona do maszyny stosowanej w przemyśle
spożywczym instrukcja, powinna wskazywać zalecane
środki i metody czyszczenia, dezynfekcji i płukania nie
tylko dla miejsc łatwo dostępnych w maszynie, ale także
dla tych miejsc, do których dostęp jest niemożliwy lub
niezalecany, w szczególności do przewodów rurowych,
które muszą być czyszczone w takim położeniu, w jakim
zostały zabudowane.

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Maszyny przeznaczone do przygotowywania i
przetwarzania żywności,

w szczególności do: gotowania,

zamrażania, rozmrażania, mycia, przemieszczania,
pakowania, przechowywania, transportu lub dystrybucji,
powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób,
aby uniknąć ryzyka infekcji, choroby lub zarażenia.

W celu uniknięcia ryzyka infekcji, choroby lub zarażenia,
o których mowa w ust. 1, należy przestrzegać
następujących zasad higieny:

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

1) materiały stykające się z żywnością lub przeznaczone do

kontaktu z żywnością powinny spełniać wymagania
określone w przepisach dotyczących bezpieczeństwa
żywności; maszyna powinna być zaprojektowana i
wykonana w taki sposób, aby materiały te mogły być
oczyszczone przed każdym użyciem;

2) wszystkie powierzchnie wraz ze złączami powinny być

gładkie, bez wypukłości i szczelin powodujących
gromadzenie się substancji pochodzenia organicznego;

3) połączenia powinny być zaprojektowane w taki sposób,

aby zredukować do minimum występy, krawędzie i
wgłębienia; wskazane jest spawanie lub inne łączenie
ciągłe, przy którym nie należy używać śrub, wkrętów ani
nitów, z wyłączeniem przypadków gdy jest to ze
względów technicznych nie do uniknięcia;

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

4) powierzchnie będące w kontakcie z żywnością powinny
nadawać się do łatwego czyszczenia i dezynfekowania, po
usunięciu, tam gdzie jest to możliwe, łatwych do
zdemontowania części; powierzchnie wewnętrzne powinny
mieć krzywizny o promieniu umożliwiającym ich dokładne
czyszczenie;

5) należy zapewnić możliwość usunięcia z maszyny, bez
przeszkód, cieczy pochodzących albo z samej żywności,
albo stosowanych w celu czyszczenia, dezynfekowania i
płukania, o ile to możliwe, należy przewidzieć do tego celu
specjalny tryb pracy maszyny, zwany "czyszczeniem".

Państwowa Inspekcja Pracy

Okręgowy Inspektorat Pracy

W Bydgoszczy

Maszyna powinna być zaprojektowana i wykonana w taki

sposób, aby:

1) do miejsc, których nie można czyścić, nie przenikały

ciecze, nie przedostawały się organizmy żywe, w
szczególności owady, ani nie gromadziły się substancje
organiczne; w przypadku maszyn nieustawianych na
łapach ani na kółkach, wymagania te mogą być
spełnione przez umieszczenie uszczelnienia między
maszyną a jej podstawą lub stosowanie uszczelnionych
zespołów;

2) żadne substancje pomocnicze, takie jak: smary, nie

mogły pozostawać w kontakcie z żywnością;

3) w koniecznych przypadkach można było sprawdzić, czy

wymaganie, o którym mowa w pkt 2, jest spełnione w
sposób nieprzerwany.