Struktura

organizacyjna

Struktura organizacyjna – układ stanowisk i składających się z
nich komórek organizacyjnych wewnątrz organizacji. Jest ona
zazwyczaj w większych organizacjach ujmowana w schemat
organizacyjny i wyznaczana jest przez szereg czynników, do
których należą:

-formalizacja (określanie w formie pisemnej zakresu zadań i
odpowiedzialności poszczególnych elementów oraz organizacji
jako całości)

-departamentalizacja (element struktury organizacyjnej dzięki,
któremu możliwe jest koordynowanie działań)

-centralizacja - decentralizacja (koncentracja władzy)

-rozpiętość kierowania (liczba podwładnych bezpośrednio
przyporządkowanych jednemu kierownikowi)

-podział pracy (proces różnicowania się społeczeństwa ze
względu na przyjmowanie różnych ról zawodowych)

-linia podporządkowania (określa „kto komu podlega”)

Rodzaje struktur

organizacyjnych

Struktura liniowa (prosta) - opiera się na
zasadzie jednoosobowego podporządkowania ,
występuje wyraźna linia podporządkowania, a
władcza jest zazwyczaj scentralizowana. Często
spotykane w tej strukturze jest wyraźne
rozgraniczenie zadań i odpowiedzialności.
Droga przepływu informacji zazwyczaj jest dość
krótka. Minusami tej struktury jest
niefunkcjonalność w przypadku rozrostu
organizacji. Poza tym następuje skupienie wielu
różnorodnych zadań i funkcji w rękach
kierownictwa, przez co muszą oni posiadać
wszechstronne umiejętności i wiedzę.
Ograniczona jest możliwość wychodzenia z
inicjatywą przez pracowników

.

Schemat struktury liniowej

Struktura funkcjonalna - charakteryzuje się
występowaniem działów funkcjonalnych
kierowanych przez specjalistów. Każdy pracownik
podlega ponad jednemu kierownikowi, przez co
zostaje złamana zasada jedności
rozkazodawstwa. Występują przełożeni
hierarchiczni (służbowi) oraz przełożeni
funkcjonalni (wydający dyspozycje związane z
wykonaniem konkretnych zadań). Oczywiście
występują trudności w rozgraniczeniu zakresów
kompetencji i odpowiedzialności poszczególnych
kierowników, ryzyko sprzeczności poleceń a także
dość rozbudowany aparat zarządzający.

Schemat struktury funkcjonalnej

Struktura sztabowo - liniowa - stanowi
połączenie dwóch poprzednich struktur, czyli
liniowej i funkcjonalnej. W ogólnym zarysie
struktura ta przypomina schemat liniowy,
jednak wyższe kierownictwo ma do pomocy
tzw. aparat pomocniczy, na który składają się
komórki funkcjonalne. Do ich zadań należy
przygotowanie i opracowanie materiałów, które
będą pomocne dla kierowników w podjęciu
ważnych decyzji.

Schemat struktury sztabowo - liniowej

Struktura problemowa (macierzowa) -
komórki organizacyjne, będące najczęściej
doraźnymi zespołami roboczymi, ułożone są
w macierzy, która określona jest na zasadzie
dwuwymiarowego grupowania. Zespoły te
służą realizacji konkretnego projektu, np.
wprowadzeniu nowego produktu na rynek. W
ich skład wchodzą zazwyczaj specjaliści,
zatrudnieni w różnych komórkach
organizacyjnych. W czasie wykonywania
projektu wykonują oni jeszcze inne zadania.
Zespoły te po zakończeniu realizacji projektu
są rozwiązywane.

Struktura pionów scalonych - jej budowa polega na tym, że każdy
z zastępców dyrektora ma pod sobą wyspecjalizowany pion
organizacyjny, realizujący określone cele.

Struktura dywizjonalna – jest obecnie powszechnie stosowana
przez duże przedsiębiorstwa, koncerny o średnim zasięgu
terytorialnym, krajowym, międzynarodowym lub globalnym. Polega
to na budowie wyodrębnionych jednostek strategicznych
kierowanych przez samodzielnego dyrektora. Dywizjony traktowane
są jako samodzielne ośrodki zysku lub kosztów, odpowiedzialne
całkowicie za rozwój, produkcję, sprzedaż wyrobów. Natomiast
centrale reprezentują poziom instytucjonalny i zatrzymują dla siebie
kluczowe funkcje w zakresie badań i rozwoju, planowania
strategicznego, polityki personalnej i inwestycyjnej

Struktura kolegialna - jej podstawową cechą odróżniającą ją od
innych struktur organizacyjnych jest sposób podejmowania decyzji. A
mianowicie ważne decyzje są podejmowane przez zespół (kolegium),
a nie przez jedną osobę.

Ze względu na rozpiętość kierowania struktury
dzielimy na płaskie i wysmukłe:

Struktura smukła - charakteryzuje się dużą liczną
szczebli w strukturze organizacyjnej, linia
podporządkowania jest długa, a odległość kierownika
od bezpośredniego wykonawcy jest duża.

Struktura płaska - następuje rozszerzenie i
spłaszczenie struktury, to znaczy, że jest mniej
szczebli w organizacji, ale zazwyczaj jednemu
kierownikowi podlega więcej pracowników.

Nowoczesne struktury

organizacji

Struktura zadaniowa – polega na tworzeniu
doraźnych zespołów powołanych do realizacji
konkretnych zadań. Tworzona jest zazwyczaj pod
presją zmieniającego się wykorzystania
kreatywności pracowników. Wymaga to odejścia
od rygorystycznego stosowania przepisów,
zmniejszenia kontroli, decentralizacji władzy.
Inaczej mówiąc, liczy się przede wszystkim
autorytet rzeczywistej władzy i fachowości, a nie
autorytet formalnie zajmowanych przez określone
osoby stanowisk. W strukturze zadaniowej nie
występują stałe komórki organizacyjne.

Struktura organiczna – jest szczególnym
przypadkiem struktury zespołowej. Różnica w
konstruowaniu jej polega na tym, że zespoły
zadaniowe nie są powoływane z istniejących,
celowych zespołów, ale tworzone są z grup
poszczególnych specjalistów, którzy są
zaangażowani jednocześnie w realizację kilku
zadań, ale w danym momencie znajdują się w
tzw. Stanie oczekiwania. Struktura organiczna
występuje najczęściej w zespołach naukowo-
badawczych, firmach doradczych, biurach
projektowych i są tworzone do rozwiązywania
krótkookresowych zadań jednorazowych.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ