hema wykł 11 transfuzjo

background image

ZASADY LECZENIA

ZASADY LECZENIA

SKŁADNIKAMI KRWI

SKŁADNIKAMI KRWI

Dr n. med. Maciej Gontarewicz

Dr n. med. Maciej Gontarewicz

Klinika Hematologii, Onkologii

Klinika Hematologii, Onkologii

i Chorób Wewnętrznych AM

i Chorób Wewnętrznych AM

w Warszawie

w Warszawie

background image

Przetoczenie a

Przetoczenie a

przeszczepienie

przeszczepienie

Przetoczenie

Przetoczenie

: uzupełnienie niedoboru

: uzupełnienie niedoboru

składników krwi bez trwałej modyfikacji

składników krwi bez trwałej modyfikacji

organizmu biorcy.

organizmu biorcy.

Przeszczepienie

Przeszczepienie

: ustanowienie w

: ustanowienie w

organizmie biorcy wytwarzania komórek i

organizmie biorcy wytwarzania komórek i

ich produktów trwale zmieniające

ich produktów trwale zmieniające

organizm biorcy. W sensie technicznym

organizm biorcy. W sensie technicznym

może polegać na przetoczeniu komórek.

może polegać na przetoczeniu komórek.

background image

Rewolucja w transfuzjologii

Rewolucja w transfuzjologii

Od kilkunastu już lat wiadomo, że poza

Od kilkunastu już lat wiadomo, że poza

wyjątkami nie występuje jednoczesny

wyjątkami nie występuje jednoczesny

niedobór wszystkich składników krwi.

niedobór wszystkich składników krwi.

W związku z tym u poszczególnego

W związku z tym u poszczególnego

chorego uzupełnia się tylko ten niedobór,

chorego uzupełnia się tylko ten niedobór,

który rzeczywiście występuje i jest

który rzeczywiście występuje i jest

spowodowany niedostatecznym

spowodowany niedostatecznym

wytwarzaniem.

wytwarzaniem.

Oznacza to praktycznie nieobecność

Oznacza to praktycznie nieobecność

wskazań do przetaczania krwi pełnej.

wskazań do przetaczania krwi pełnej.

background image

Podstawowe warunki dla

Podstawowe warunki dla

przetoczenia

przetoczenia

Istnienie wskazań do uzupełnienia

Istnienie wskazań do uzupełnienia

niedoboru danego składnika krwi.

niedoboru danego składnika krwi.

Dostępność preparatu odpowiednio

Dostępność preparatu odpowiednio

dobranego do cech biorcy.

dobranego do cech biorcy.

Zapewnienie bezpieczeństwa

Zapewnienie bezpieczeństwa

preparatu.

preparatu.

background image

UKŁADY GRUPOWE KRWI

UKŁADY GRUPOWE KRWI

UKŁADY ERYTROCYTARNE

UKŁADY ERYTROCYTARNE

(AB0, Rh, Kell i inne)

(AB0, Rh, Kell i inne)

UKŁADY LEUKOCYTARNE

UKŁADY LEUKOCYTARNE

(głównie HLA – zasadnicze przy doborze dawcy

(głównie HLA – zasadnicze przy doborze dawcy

szpiku)

szpiku)

UKŁADY PŁYTKOWE

UKŁADY PŁYTKOWE

(HPA – rola w razie immunizacji)

(HPA – rola w razie immunizacji)

background image

UKŁADY GRUPOWE

UKŁADY GRUPOWE

ERYTROCYTÓW

ERYTROCYTÓW

A B 0 ( A, B, AB, 0)

A B 0 ( A, B, AB, 0)

Rh [ Rh+, Rh (-)]

Rh [ Rh+, Rh (-)]

Kell [K+, K(-)]

Kell [K+, K(-)]

Duffy (Fy

Duffy (Fy

a

a

, Fy

, Fy

b

b

,

,

Fy

Fy

a+b+

a+b+

)

)

Lewis (Le

Lewis (Le

a

a

, Le

, Le

b

b

, nieobecność antygenu:

, nieobecność antygenu:

Le

Le

a-b-

a-b-

)

)

Kidd (Jk

Kidd (Jk

a

a

, Jk

, Jk

b

b

)

)

MNSs (Ms, MNSs, MSs, MNs, MSs, MNs)

MNSs (Ms, MNSs, MSs, MNs, MSs, MNs)

P (P

P (P

1

1

, P

, P

2

2

)

)

background image

GRUPA

KRWI

ANTYGENY

KRWINKOWE

PRZECIWCIAŁA

W SUROWICY

A

A

anty B

B

B

anty A

AB

A i B

nie ma

O

nie ma

anty A i anty B

Obecność antygenów grupowych na krwinkach
czerwonych i przeciwciał grupowych w osoczu
zależnie od grupy krwi danej osoby

background image

UKŁAD GRUPOWY Rh

UKŁAD GRUPOWY Rh

Rh + ZAWSZE ZAWIERA ANTYGEN D

Rh + ZAWSZE ZAWIERA ANTYGEN D

RH (-) (UJEMNY) nieobecność

RH (-) (UJEMNY) nieobecność

antygenu D (oznaczamy d )

antygenu D (oznaczamy d )

pozostałe antygeny układu Rh: Cc Ee

pozostałe antygeny układu Rh: Cc Ee

background image

UKŁAD GRUPOWY Rh

UKŁAD GRUPOWY Rh

Za jego wystąpienie odpowiadają 2

Za jego wystąpienie odpowiadają 2

geny strukturalne na chromosomie 1.

geny strukturalne na chromosomie 1.

Występują tylko geny: RH D RH CE

Występują tylko geny: RH D RH CE

Stąd obecny zapis DCE (brak

Stąd obecny zapis DCE (brak

antygenu D zapisujemy jako d )

antygenu D zapisujemy jako d )

antygeny C c E e są różnymi

antygeny C c E e są różnymi

antygenami i ich obecność może

antygenami i ich obecność może

powodować immunizacje biorcy krwi.

powodować immunizacje biorcy krwi.

background image

Ilość i częstość przetaczania

Ilość i częstość przetaczania

Ilość przetaczanego składnika krwi zależy

Ilość przetaczanego składnika krwi zależy

od natężenia jego niedoboru u chorego

od natężenia jego niedoboru u chorego

oraz od szybkości narastania niedoboru.

oraz od szybkości narastania niedoboru.

Częstość przetaczania zależy od czasu

Częstość przetaczania zależy od czasu

przeżycia lub czasu półtrwania danego

przeżycia lub czasu półtrwania danego

składnika. Krwinki czerwone można

składnika. Krwinki czerwone można

przetaczać nawet raz na miesiąc i rzadziej,

przetaczać nawet raz na miesiąc i rzadziej,

krwinki płytkowe 2 razy w tygodniu lub

krwinki płytkowe 2 razy w tygodniu lub

częściej. Granulocyty codziennie.

częściej. Granulocyty codziennie.

background image

Zabieg przetoczenia warunki:

Zabieg przetoczenia warunki:

Przetoczenie rozpocząć nie później niż 30 min po

Przetoczenie rozpocząć nie później niż 30 min po

dostarczeniu krwi z banku;

dostarczeniu krwi z banku;

nie można przetaczać 1 jednostki KPK lub KKCz dłużej niż 4

nie można przetaczać 1 jednostki KPK lub KKCz dłużej niż 4

godziny, KKP i osocza nie dłużej niż 30 minut;

godziny, KKP i osocza nie dłużej niż 30 minut;

po odłączeniu nie można ponownie toczyć odłączonej

po odłączeniu nie można ponownie toczyć odłączonej

jednostki krwi lub jej składnika i używać tego samego zestawu

jednostki krwi lub jej składnika i używać tego samego zestawu

do przetaczania

do przetaczania

przez 1 zestaw wolno przetoczyć 4 jednostki krwi lub jej

przez 1 zestaw wolno przetoczyć 4 jednostki krwi lub jej

składników;

składników;

przez zestaw po krwi nie wolno toczyć płynów infuzyjnych;

przez zestaw po krwi nie wolno toczyć płynów infuzyjnych;

po przetoczeniu pojemniki i zestawy przechowuje się w

po przetoczeniu pojemniki i zestawy przechowuje się w

specjalnie do tego przeznaczonej chłodni w temp. 2-6° przez 5

specjalnie do tego przeznaczonej chłodni w temp. 2-6° przez 5

dni.

dni.

background image

Organizacja leczenia w oddziałach

Organizacja leczenia w oddziałach

szpitalnych

szpitalnych

Brak zgody na przetoczenie wymaga

Brak zgody na przetoczenie wymaga

pisemnego oświadczenia chorego;

pisemnego oświadczenia chorego;

wpis do historii choroby grupy krwi

wpis do historii choroby grupy krwi

wymaga pisemnego podpisu dwu osób

wymaga pisemnego podpisu dwu osób

w zagrożeniu życia lekarz może podjąć

w zagrożeniu życia lekarz może podjąć

decyzję o przetoczeniu zgodnej grupowo

decyzję o przetoczeniu zgodnej grupowo

KKCz lub KPK przed wykonaniem próby

KKCz lub KPK przed wykonaniem próby

zgodności

zgodności

background image

Zabieg przetoczenia warunki

Zabieg przetoczenia warunki

c.d:

c.d:

Lekarz odpowiedzialny za przetoczenie

Lekarz odpowiedzialny za przetoczenie

powinien być obecny podczas rozpoczynania

powinien być obecny podczas rozpoczynania

przetaczania kolejnych pojemników;

przetaczania kolejnych pojemników;

lekarz lub wyznaczona przez niego

lekarz lub wyznaczona przez niego

pielęgniarka (położna) są obowiązani do

pielęgniarka (położna) są obowiązani do

obserwacji pacjenta podczas przetoczenia i

obserwacji pacjenta podczas przetoczenia i

12 godzin po jego zakończeniu;

12 godzin po jego zakończeniu;

przetoczenia „ ambulatoryjne”- pacjent

przetoczenia „ ambulatoryjne”- pacjent

może być zwolniony wcześniej na podstawie

może być zwolniony wcześniej na podstawie

wpisu w książce transfuzyjnej

wpisu w książce transfuzyjnej

background image

POWIKŁANIA

POWIKŁANIA

POPRZETOCZENIOWE

POPRZETOCZENIOWE

WCZESNE:

WCZESNE:

reakcje hemolityczne,

reakcje hemolityczne,

zakażenia bakteryjne,

zakażenia bakteryjne,

odczyny anafilaktyczne,

odczyny anafilaktyczne,

ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc

ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc

(TRALI),

(TRALI),

duszność poprzetoczeniowa,

duszność poprzetoczeniowa,

niehemolityczne reakcje gorączkowe,

niehemolityczne reakcje gorączkowe,

wysypka

wysypka

background image

POWIKŁANIA

POWIKŁANIA

POPRZETOCZENIOWE

POPRZETOCZENIOWE

PÓŹNE:

PÓŹNE:

reakcje hemolityczne,

reakcje hemolityczne,

poprzetoczeniowa skaza małopłytkowa,

poprzetoczeniowa skaza małopłytkowa,

poprzetoczeniwa choroba przeszczep

poprzetoczeniwa choroba przeszczep

przeciwko biorcy (TA - GvHD),

przeciwko biorcy (TA - GvHD),

przeniesienie zakażeń wirusowych.

przeniesienie zakażeń wirusowych.

background image

Zasady dobierania krwi do

Zasady dobierania krwi do

przetoczenia

przetoczenia

Do przetoczenia wybiera się krew zgodną

Do przetoczenia wybiera się krew zgodną

w układzie ABO i antygenu D układu Rh z biorcą,

w układzie ABO i antygenu D układu Rh z biorcą,

pacjentom z niedokrwistością

pacjentom z niedokrwistością

autoimmunohemolityczną typu ciepłego dobiera

autoimmunohemolityczną typu ciepłego dobiera

się krew zgodną fenotypowo w układzie Rh

się krew zgodną fenotypowo w układzie Rh

i antygenu K z układu Kell,

i antygenu K z układu Kell,

dziewczętom i kobietom do okresu menopauzy

dziewczętom i kobietom do okresu menopauzy

wskazane jest dobieranie krwi Kell ujemnej (K-)

wskazane jest dobieranie krwi Kell ujemnej (K-)

w ramach profilaktyki konfliktu serologicznego

w ramach profilaktyki konfliktu serologicznego

(biorczyniom Kell + można przetaczać krwinki

(biorczyniom Kell + można przetaczać krwinki

K+)

K+)

background image

Zasady dobierania krwi do

Zasady dobierania krwi do

przetoczenia cd

przetoczenia cd

biorcom, u których wykryto przeciwciała

biorcom, u których wykryto przeciwciała

odpornościowe, lub mieli je w przeszłości

odpornościowe, lub mieli je w przeszłości

dobiera się krew niezawierającą

dobiera się krew niezawierającą

odpowiednich antygenów, zgodną

odpowiednich antygenów, zgodną

fenotypowo w układzie Rh i Kell,

fenotypowo w układzie Rh i Kell,

dobieranie krwi dla noworodków do

dobieranie krwi dla noworodków do

przetoczeń wymiennych określone jest

przetoczeń wymiennych określone jest

w medycznych zasadach działania

w medycznych zasadach działania

jednostek służby krwi

jednostek służby krwi

background image

Zasady dobierania krwi do

Zasady dobierania krwi do

przetoczenia cd

przetoczenia cd

Dopuszcza się przetoczenia KKCz grupy „0”

Dopuszcza się przetoczenia KKCz grupy „0”

pacjentom innej grupy krwi w następujących

pacjentom innej grupy krwi w następujących

okolicznościach:

okolicznościach:

stany zagrożenia życia przy braku krwi

stany zagrożenia życia przy braku krwi

jednoimiennej,

jednoimiennej,

brak zgodnej krwi jednoimiennej dla biorcy z

brak zgodnej krwi jednoimiennej dla biorcy z

alloprzeciwciałami odpornościowymi,

alloprzeciwciałami odpornościowymi,

trudności w oznaczaniu grupy AB0,

trudności w oznaczaniu grupy AB0,

brak krwi Rh ujemnej i jednocześnie jednoimiennej w

brak krwi Rh ujemnej i jednocześnie jednoimiennej w

układzie AB0,

układzie AB0,

dopuszcza się przetaczanie KKCz grupy A lub B

dopuszcza się przetaczanie KKCz grupy A lub B

biorcy AB gdy brak jest krwi jednoimiennej.

biorcy AB gdy brak jest krwi jednoimiennej.

background image

POSTĘPOWANIE PRZED

POSTĘPOWANIE PRZED

PRETOCZENIEM PREPARATU

PRETOCZENIEM PREPARATU

KRWIOPOCHODNEGO:

KRWIOPOCHODNEGO:

Podjęcie decyzji o toczeniu – lekarz

Podjęcie decyzji o toczeniu – lekarz

leczący;

leczący;

Ustalenie grupy krwi pacjenta (biorcy);

Ustalenie grupy krwi pacjenta (biorcy);

a) z wiarygodnej dokumentacji,

a) z wiarygodnej dokumentacji,

b) ponowne oznaczenie;

b) ponowne oznaczenie;

Wykonanie próby zgodności (preparaty

Wykonanie próby zgodności (preparaty

erytrocytarne i zawierające erytrocyty)

erytrocytarne i zawierające erytrocyty)

background image

POSTĘPOWANIE PRZY

POSTĘPOWANIE PRZY

ŁÓŻKU CHOREGO

ŁÓŻKU CHOREGO

Identyfikacja pacjenta (biorcy);

Identyfikacja pacjenta (biorcy);

Potwierdzenie danych pacjenta z zapisami na

Potwierdzenie danych pacjenta z zapisami na

wyniku próby zgodności:

wyniku próby zgodności:

Kontrola preparatu - zgodność opisu na etykiecie

Kontrola preparatu - zgodność opisu na etykiecie

z wynikiem próby zgodności;

z wynikiem próby zgodności;

Ocena makroskopowa preparatu oraz stanu

Ocena makroskopowa preparatu oraz stanu

technicznego opakowania (pojemnika);

technicznego opakowania (pojemnika);

Ocena stanu aparatu do przetaczania - całości

Ocena stanu aparatu do przetaczania - całości

opakowania, rodzaju aparatu: z filtrem, lub bez

opakowania, rodzaju aparatu: z filtrem, lub bez

filtru, filtr dodatkowy (przyłóżkowy)

filtru, filtr dodatkowy (przyłóżkowy)

background image

OGRZEWANIE PREPARATU

OGRZEWANIE PREPARATU

W specjalnych podgrzewaczach

W specjalnych podgrzewaczach

przepływowych (między pojemnikiem a

przepływowych (między pojemnikiem a

pacjentem);

pacjentem);

W łaźni wodnej 37 stopni.

W łaźni wodnej 37 stopni.

Tylko w sytuacji konieczności szybkiego

Tylko w sytuacji konieczności szybkiego

przetoczenia!

przetoczenia!

Dorośli > 50 ml/min

Dorośli > 50 ml/min

dzieci >15 ml/min

dzieci >15 ml/min

background image
background image

Autotransfuzja krwi pełnej

Autotransfuzja krwi pełnej

Wtedy kiedy uzupełnienie krwinek

Wtedy kiedy uzupełnienie krwinek

czerwonych jest niezbędne po ich stracie

czerwonych jest niezbędne po ich stracie

w trakcie planowanego zabiegu najlepiej

w trakcie planowanego zabiegu najlepiej

zastąpić przetoczenie ich od dawcy

zastąpić przetoczenie ich od dawcy

autotransfuzją.

autotransfuzją.

W tym celu chory zgłasza się 2-3 tygodnie

W tym celu chory zgłasza się 2-3 tygodnie

przed zabiegiem, ma pobieraną jednostkę

przed zabiegiem, ma pobieraną jednostkę

krwi (a nawet 2) i są one przechowywane

krwi (a nawet 2) i są one przechowywane

do czasu zabiegu, a przetaczane pod jego

do czasu zabiegu, a przetaczane pod jego

koniec.

koniec.

Unika się w ten sposób alloimmunizacji

Unika się w ten sposób alloimmunizacji

oraz ew. przeniesienia czynników

oraz ew. przeniesienia czynników

infekcyjnych.

infekcyjnych.

background image

PREPARATYKA KRWI PEŁNEJ

PREPARATYKA KRWI PEŁNEJ

POBRANEJ OD DAWCY

POBRANEJ OD DAWCY

k o n c e n r ta t e r y tr o c y ta r n y

k o n c e n tr a t p ły tk o w y

o s o c z e

K R E W P E Ł N A

4 5 0 m l k r w i + 6 3 - 7 0 m l p ły n u k o n s e r w u ją c e g o

( z a le ż n ie o d r o d z a ju )

background image

UZYSKIWANIE PREPARATÓW KRWI

UZYSKIWANIE PREPARATÓW KRWI

Metodą klasyczną

Metodą klasyczną

(manualną, z podziału

(manualną, z podziału

1 jednostki krwi pełnej)

1 jednostki krwi pełnej)

-systemem otwartym - nakłuwając układ,

-systemem otwartym - nakłuwając układ,

- systemem zamkniętym z jałowym

- systemem zamkniętym z jałowym

łączeniem zgrzewaniem drenów.

łączeniem zgrzewaniem drenów.

Metodą automatyczną

Metodą automatyczną

drogą aferezy

drogą aferezy

wybranego składnika krwi

wybranego składnika krwi

-systemem otwartym - nakłuwając układ,

-systemem otwartym - nakłuwając układ,

- systemem zamkniętym z jałowym

- systemem zamkniętym z jałowym

łączeniem i zgrzewaniem drenów.

łączeniem i zgrzewaniem drenów.

background image

FILTRACJA

FILTRACJA

Filtry kapilarne – w zależności od średnicy porów

Filtry kapilarne – w zależności od średnicy porów

zatrzymują składniki komórkowe – najczęściej

zatrzymują składniki komórkowe – najczęściej

stosowane w aparatach do automatycznej

stosowane w aparatach do automatycznej

plazmaferezy.

plazmaferezy.

Filtry adsorbcyjne i adhezyjne – wykorzystuje się

Filtry adsorbcyjne i adhezyjne – wykorzystuje się

powinowactwo krwinek płytkowych i/lub białych do:

powinowactwo krwinek płytkowych i/lub białych do:

bawełny, octanu celulozy, poliestrów, poliuretanów.

bawełny, octanu celulozy, poliestrów, poliuretanów.

Filtry zatrzymują także zanieczyszczenia komórkowe

Filtry zatrzymują także zanieczyszczenia komórkowe

na drodze mechanicznej. Zależnie od rodzaju

na drodze mechanicznej. Zależnie od rodzaju

tworzywa pozwalają na usunięcie większości

tworzywa pozwalają na usunięcie większości

leukocytów i płytek z krwi pełnej oraz KKCz lub

leukocytów i płytek z krwi pełnej oraz KKCz lub

selektywną eliminację leukocytów z KKP

selektywną eliminację leukocytów z KKP

(antyleukocytarne). Zatrzymują także mikroagregaty.

(antyleukocytarne). Zatrzymują także mikroagregaty.

Posiadają określoną pojemność filtracyjną po

Posiadają określoną pojemność filtracyjną po

przekroczeniu której ulegają „przebiciu”.

przekroczeniu której ulegają „przebiciu”.

background image

NAPROMIENIENIE

NAPROMIENIENIE

Jeżeli biorca krwi ma niedobór

Jeżeli biorca krwi ma niedobór

odporności to obecne w preparacie

odporności to obecne w preparacie

krwi limfocyty mogą spowodować

krwi limfocyty mogą spowodować

ostrą chorobę przeszczep przeciw

ostrą chorobę przeszczep przeciw

gospodarzowi.

gospodarzowi.

Aby temu zapobiec, komórkowe

Aby temu zapobiec, komórkowe

preparaty krwi przeznaczone dla

preparaty krwi przeznaczone dla

takich osób powinny być

takich osób powinny być

napromienione dawką 2500 cGy.

napromienione dawką 2500 cGy.

background image

OZNAKOWANIE PREPARATU

OZNAKOWANIE PREPARATU

(etykieta umieszczana na pojemniku)

(etykieta umieszczana na pojemniku)

Nazwa placówki, w której otrzymano preparat;

Nazwa placówki, w której otrzymano preparat;

Nazwa preparatu np..” Koncentrat Krwinek Czerwonych lub skrót KKCz”

Nazwa preparatu np..” Koncentrat Krwinek Czerwonych lub skrót KKCz”

Grupa układu ABO i Rh (słownie ”Rh dodatni” lub „Rh ujemny”); w

Grupa układu ABO i Rh (słownie ”Rh dodatni” lub „Rh ujemny”); w

Polsce dodatkowo kod kolorowy – A – niebieski, B – czerwony, AB –

Polsce dodatkowo kod kolorowy – A – niebieski, B – czerwony, AB –

żółty, 0 – biały w ramce.

żółty, 0 – biały w ramce.

Inne oznaczone antygeny krwinek czerwonych i innych;

Inne oznaczone antygeny krwinek czerwonych i innych;

Nr preparatu (odpowiadający numerowi donacji)

Nr preparatu (odpowiadający numerowi donacji)

Ilość preparatu;

Ilość preparatu;

Rodzaj płynu konserwującego;

Rodzaj płynu konserwującego;

Data pobrania ;

Data pobrania ;

Data ważności;

Data ważności;

Informacje ,dotyczące wyników badań w kierunku nosicielstwa kiły i

Informacje ,dotyczące wyników badań w kierunku nosicielstwa kiły i

chorób wirusowych(umieszcza się dopiero po wykonaniu testów);

chorób wirusowych(umieszcza się dopiero po wykonaniu testów);

Wskazówki (np. toczyć natychmiast)

Wskazówki (np. toczyć natychmiast)

background image
background image

TERMINY PRZECHOWYWANIA: krew

TERMINY PRZECHOWYWANIA: krew

pełna i KKCz w temp. 2 -6 °C

pełna i KKCz w temp. 2 -6 °C

Roztwór CPDA krew pełna i KKCz 35 dni

Roztwór CPDA krew pełna i KKCz 35 dni

Roztwór CPD krew pełna i KKCz 21 dni

Roztwór CPD krew pełna i KKCz 21 dni

Roztwór ACD krew pełna i KKCz 21dni (obecnie

Roztwór ACD krew pełna i KKCz 21dni (obecnie

używany w preparatyce plazmaferezy manualnej i

używany w preparatyce plazmaferezy manualnej i

automatycznej)

automatycznej)

Roztwory wzbogacające (uzupełniające): ADSOL, AS-

Roztwory wzbogacające (uzupełniające): ADSOL, AS-

2, SAGM (zawieraja chlorek sodowy, adeninę,

2, SAGM (zawieraja chlorek sodowy, adeninę,

glukozę, mannitol lub cytrynian trójsodowy

glukozę, mannitol lub cytrynian trójsodowy

mannitol, dwuwodorofosfonian sodowy lub

mannitol, dwuwodorofosfonian sodowy lub

guanozynę), objętość tych roztworów waha się

guanozynę), objętość tych roztworów waha się

od 80 do 110 ml.

od 80 do 110 ml.

Umożliwia to przechowywanie KKCz do 42 dni.

Umożliwia to przechowywanie KKCz do 42 dni.

background image

TERMINY

TERMINY

PRZECHOWYWANIA: KKCz w

PRZECHOWYWANIA: KKCz w

temp. -140 °C

temp. -140 °C

przez 10 lat;

przez 10 lat;

następne 10 lat jeśli temperatura

następne 10 lat jeśli temperatura

była regularnie kontrolowana i

była regularnie kontrolowana i

dokumentowana

dokumentowana

background image

TERMIN WAŻNOŚCI

TERMIN WAŻNOŚCI

Dotyczy preparatów przygotowywanych na

Dotyczy preparatów przygotowywanych na

zamówienie indywidualne oraz rozmrażanych.

zamówienie indywidualne oraz rozmrażanych.

Preparaty erytrocytarne przechowywane w temp

Preparaty erytrocytarne przechowywane w temp

2 -6 °C otrzymywane:

2 -6 °C otrzymywane:

- metodą otwartą 8 godzin od

- metodą otwartą 8 godzin od

zakończenia preparatyki ,

zakończenia preparatyki ,

-metodą zamkniętą 24

-metodą zamkniętą 24

godziny

godziny

napromienione - 28 dni (bez względu na rodzaj

napromienione - 28 dni (bez względu na rodzaj

płynu konserwującego),

płynu konserwującego),

background image

WSKAZÓWKI I WYTYCZNE

WSKAZÓWKI I WYTYCZNE

PRZETACZANIA KRWI CHORYM

PRZETACZANIA KRWI CHORYM

Z PRZEWLEKŁĄ NIEDOKRWISTOŚCIĄ

Z PRZEWLEKŁĄ NIEDOKRWISTOŚCIĄ

Czynniki do rozwagi:

Czynniki do rozwagi:

-Naturalny przebieg choroby,

-Naturalny przebieg choroby,

-Przewidywane przeżycie,

-Przewidywane przeżycie,

-Nagłość rozwoju niedokrwistości,

-Nagłość rozwoju niedokrwistości,

-Fizjologiczne mechanizmy adaptacyjne,

-Fizjologiczne mechanizmy adaptacyjne,

-Wydolność krążeniowo-płucna,

-Wydolność krążeniowo-płucna,

-Współistnienie zmian niedokrwiennych,

-Współistnienie zmian niedokrwiennych,

-Skargi i objawy związane z niedoborem Hb,

-Skargi i objawy związane z niedoborem Hb,

-Wartości Hb i Ht,

-Wartości Hb i Ht,

background image

WSKAZÓWKI I WYTYCZNE

WSKAZÓWKI I WYTYCZNE

PRZETACZANIA KRWI CHORYM

PRZETACZANIA KRWI CHORYM

Z PRZEWLEKŁĄ NIEDOKRWISTOŚCIĄ

Z PRZEWLEKŁĄ NIEDOKRWISTOŚCIĄ

(cd)

(cd)

Podjęcie decyzji

Podjęcie decyzji

-Oddzielna analiza każdego przypadku

-Oddzielna analiza każdego przypadku

-Odrębne uzasadnienie każdej jednostki

-Odrębne uzasadnienie każdej jednostki

Krytyczny poziom Hb/Ht

Krytyczny poziom Hb/Ht

8g/dl / 0,24 (w granicach od 7 g/dl / 0,21

8g/dl / 0,24 (w granicach od 7 g/dl / 0,21

do 9g/dl /0,27

do 9g/dl /0,27

background image

PREPARATY KRWI ZAWIERAJĄCE

PREPARATY KRWI ZAWIERAJĄCE

ERYTROCYTY

ERYTROCYTY

1 JEDNOSTKA TO: 450 ML KRWI + 63-70 ML PŁYNU

1 JEDNOSTKA TO: 450 ML KRWI + 63-70 ML PŁYNU

KONSERWUJĄCEGO

KONSERWUJĄCEGO

Krew pełna konserwowana (KPK)

Krew pełna konserwowana (KPK)

Koncentrat krwinek czerwonych (KKCz)

Koncentrat krwinek czerwonych (KKCz)

Koncentrat krwinek czerwonych z roztworem wzbogacającym

Koncentrat krwinek czerwonych z roztworem wzbogacającym

(KKCz/RW)

(KKCz/RW)

Koncentrat krwinek czerwonych z roztworem wzbogacającym,

Koncentrat krwinek czerwonych z roztworem wzbogacającym,

pozbawiony kożuszka leukocytarno-płytkowego (KKCz/RW-bez. Koż.

pozbawiony kożuszka leukocytarno-płytkowego (KKCz/RW-bez. Koż.

L. pł.)

L. pł.)

Koncentrat krwinek czerwonych - otrzymany metodą aferezy

Koncentrat krwinek czerwonych - otrzymany metodą aferezy

(automatyczną) (KKCz-Af.)

(automatyczną) (KKCz-Af.)

Przemywany koncentrat krwinek czerwonych (PKKCz)

Przemywany koncentrat krwinek czerwonych (PKKCz)

Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek czerwonych (UKKCz)

Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek czerwonych (UKKCz)

Mrożony koncentrat krwinek czerwonych (MKKCz)

Mrożony koncentrat krwinek czerwonych (MKKCz)

Napromieniony koncentrat krwinek czerwonych (NKKCz)

Napromieniony koncentrat krwinek czerwonych (NKKCz)

preparaty na zamówienie np. krew uniwersalna [krwinki O Rh( -)

preparaty na zamówienie np. krew uniwersalna [krwinki O Rh( -)

w osoczu AB]

w osoczu AB]

background image

KONCENTRAT KRWINEK

KONCENTRAT KRWINEK

PŁYTKOWYCH (KKP)

PŁYTKOWYCH (KKP)

1 jednostka KKP to krwinki płytkowe

1 jednostka KKP to krwinki płytkowe

uzyskane z 1 jednostki krwi pełnej.

uzyskane z 1 jednostki krwi pełnej.

1 j. KKP zawiera 0,45 – 0,95 x 10

1 j. KKP zawiera 0,45 – 0,95 x 10

11

11

średnio 0,70 x 10

średnio 0,70 x 10

11

11

krwinek

krwinek

płytkowych, zawieszona jest w ok. 50

płytkowych, zawieszona jest w ok. 50

ml osocza oraz zwykle jest

ml osocza oraz zwykle jest

zanieczyszczona 0,05-1,0x 10

zanieczyszczona 0,05-1,0x 10

9

9

leukocytów i 0,2-1,0 x 10

leukocytów i 0,2-1,0 x 10

9

9

erytrocytów.

erytrocytów.

Liczby składników komórkowych zależą

Liczby składników komórkowych zależą

od sposobu preparatyki.

od sposobu preparatyki.

background image

KKP- Wskazania do

KKP- Wskazania do

stosowania

stosowania

Małopłytkowość: < 10 000/

Małopłytkowość: < 10 000/

µ

µ

l

l

- objawy skazy

- objawy skazy

małopłytkowej, -

małopłytkowej, -

stan kliniczny – współistniejące

stan kliniczny – współistniejące

zaburzenia osoczowe i naczyniowe

zaburzenia osoczowe i naczyniowe

krzepnięcia przy wyższej, ale

krzepnięcia przy wyższej, ale

obniżonej liczbie płytek.

obniżonej liczbie płytek.

background image

KONCENTRATY KRWINEK

KONCENTRATY KRWINEK

PŁYTKOWYCH

PŁYTKOWYCH

Koncentrat krwinek płytkowych(KKP) - otrzymany metodą

Koncentrat krwinek płytkowych(KKP) - otrzymany metodą

manualną,

manualną,

Zlewany koncentrat krwinek płytkowych (Zl.KKP),

Zlewany koncentrat krwinek płytkowych (Zl.KKP),

Koncentrat krwinek płytkowych- otrzymywany metodą

Koncentrat krwinek płytkowych- otrzymywany metodą

aferezy (automatyczną) (KKP-Af.)

aferezy (automatyczną) (KKP-Af.)

Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych (UKKCz)

Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych (UKKCz)

Mrożony koncentrat krwinek płytkowych (MKKP),

Mrożony koncentrat krwinek płytkowych (MKKP),

Uniwersalny koncentrat krwinek płytkowych (Uniw.KKP),

Uniwersalny koncentrat krwinek płytkowych (Uniw.KKP),

Przemywany koncentrat krwinek płytkowych (PKKP),

Przemywany koncentrat krwinek płytkowych (PKKP),

Napromieniany koncentrat krwinek płytkowych (NKKP)

Napromieniany koncentrat krwinek płytkowych (NKKP)

background image

KKP - Terminy ważności:

KKP - Terminy ważności:

w temp 20-24

w temp 20-24

°

°

C

C

w mieszadle

w mieszadle

KKP w pojemnikach zwykłych - do 3 dni;

KKP w pojemnikach zwykłych - do 3 dni;

KKP w pojemnikach „oddychających”

KKP w pojemnikach „oddychających”

- do 5 dni;

- do 5 dni;

Preparaty krwinek płytkowych zlewane przechowywane

Preparaty krwinek płytkowych zlewane przechowywane

w temp 20 -24 °C otrzymywane:

w temp 20 -24 °C otrzymywane:

- met. zamkniętą 5 dni (dzień pobrania

- met. zamkniętą 5 dni (dzień pobrania

najstarszej jednostki liczy się jako dzień 0);

najstarszej jednostki liczy się jako dzień 0);

- metodą otwartą 6 godzin od zakończenia preparatyki.

- metodą otwartą 6 godzin od zakończenia preparatyki.

Metodą aferezy (automatyczną, z separatora)

Metodą aferezy (automatyczną, z separatora)

– met. otwartą – przez 24

– met. otwartą – przez 24

godziny; - zamkniętą, w pojemniku

godziny; - zamkniętą, w pojemniku

„oddychającym” – 5 dni.

„oddychającym” – 5 dni.

Przemywany KKP – 2 godziny od zakończenia preparatyki

Przemywany KKP – 2 godziny od zakończenia preparatyki

background image

MROŻONY KKP

MROŻONY KKP

- 80

- 80

°

°

C 12 miesięcy

C 12 miesięcy

- 140

- 140

°

°

C do 3 lat

C do 3 lat

background image

Standardowe dawki krwinek

Standardowe dawki krwinek

płytkowych

płytkowych

Niemowlęta – 10 ml KKP na kg m.c.

Niemowlęta – 10 ml KKP na kg m.c.

Dzieci - 1 jednostka KKP na

Dzieci - 1 jednostka KKP na

każde 10-15 kg m.c.

każde 10-15 kg m.c.

Dorośli - KKP zlewany

Dorośli - KKP zlewany

(5–jednostek) albo 1 preparat

(5–jednostek) albo 1 preparat

KKP Af. – odpowiednik 4-6 jednostek.

KKP Af. – odpowiednik 4-6 jednostek.

background image

KONCENTRAT

KONCENTRAT

GRANULOCYTARNY (KG)

GRANULOCYTARNY (KG)

Zawiera zawieszone w osoczu granulocyty

Zawiera zawieszone w osoczu granulocyty

otrzymane przy użyciu separatorów komórkowych

otrzymane przy użyciu separatorów komórkowych

od jednego dawcy po stymulacji czynnikiem

od jednego dawcy po stymulacji czynnikiem

wzrostu w ilości

wzrostu w ilości

≥3-7 x10

≥3-7 x10

10

10

granulocytów, zanieczyszczone

granulocytów, zanieczyszczone

leukocytami, krwinkami czerwonymi oraz 3-

leukocytami, krwinkami czerwonymi oraz 3-

7 x 10

7 x 10

11

11

krwinek płytkowych.

krwinek płytkowych.

Obecnie stosowany jedynie wyjątkowo w

Obecnie stosowany jedynie wyjątkowo w

zakażeniach w leukopeniach jednocześnie

zakażeniach w leukopeniach jednocześnie

z antybiotykami. Może wywoływać szybką

z antybiotykami. Może wywoływać szybką

alloimmunizację.

alloimmunizację.

background image

PREPARATY OSOCZOWE

PREPARATY OSOCZOWE

Osocze świeżo mrożone (FFP),

Osocze świeżo mrożone (FFP),

Osocze mrożone,

Osocze mrożone,

osocze pozbawione czynnika VIII

osocze pozbawione czynnika VIII

(osocze bez cz.VIII),

(osocze bez cz.VIII),

Krioprecypitat,

Krioprecypitat,

Osocze odpadowe.

Osocze odpadowe.

background image

Osocze świeżo mrożone

Osocze świeżo mrożone

(FFP)

(FFP)

Termin ważności temp.

Termin ważności temp.

- 18 do

- 18 do

-24

-24

°

°

C

C

3 miesiące

3 miesiące

- 25 do - 30

- 25 do - 30

°

°

C 12 miesięcy

C 12 miesięcy

-poniżej -30

-poniżej -30

°

°

C 24 miesiące

C 24 miesiące

rozmrażać w temp. 37

rozmrażać w temp. 37

°

°

C,

C,

natychmiast przetaczać

natychmiast przetaczać

Toczyć po terminie karencji (16 tyg.)

Toczyć po terminie karencji (16 tyg.)

background image

Krioprecypitat

Krioprecypitat

Jest to frakcja krioglobulin uzyskana z

Jest to frakcja krioglobulin uzyskana z

1 j. świeżo mrożonego osocza

1 j. świeżo mrożonego osocza

zagęszczona do obj. ok. 25 ml.

zagęszczona do obj. ok. 25 ml.

Zawiera większość czynnika VIII, cz.

Zawiera większość czynnika VIII, cz.

von Willebranda, fibrynogen, cz. XIII i

von Willebranda, fibrynogen, cz. XIII i

fibronektyny obecne w świeżo

fibronektyny obecne w świeżo

pobranej krwi i osoczu

pobranej krwi i osoczu

Przechowywanie jak FFP,

Przechowywanie jak FFP,

Podawać po terminie karencji.

Podawać po terminie karencji.

background image

Krioprecypitat

Krioprecypitat

Wskazania do stosowania:

Wskazania do stosowania:

Niedobory czynnika VIII (hemofilia A,

Niedobory czynnika VIII (hemofilia A,

choroba von Willebranda), w sytuacji kiedy

choroba von Willebranda), w sytuacji kiedy

niedostępne są odpowiednie preparaty

niedostępne są odpowiednie preparaty

osoczowych czynników krzepnięcia.

osoczowych czynników krzepnięcia.

Rozsiane wykrzepianie

Rozsiane wykrzepianie

wewnątrznaczyniowe (DIC)

wewnątrznaczyniowe (DIC)

Niedobór i zmiany jakościowe fibrynogenu.

Niedobór i zmiany jakościowe fibrynogenu.

background image

LEKI OSOCZOPOCHODNE

LEKI OSOCZOPOCHODNE

(otrzymywane drogą frakcjonowania z

(otrzymywane drogą frakcjonowania z

osocza krwi)

osocza krwi)

Albumina 5% i 25%

Albumina 5% i 25%

Immunoglobuliny do stosowania

Immunoglobuliny do stosowania

dożylnego (

dożylnego (

różne nazwy handlowe

różne nazwy handlowe

producentów) – np. Sandoglobulina P

producentów) – np. Sandoglobulina P

Czynniki krzepnięcia (VIII i IX)

Czynniki krzepnięcia (VIII i IX)

Dystrybuowane przez apteki zgodnie

Dystrybuowane przez apteki zgodnie

z prawem farmaceutycznym.

z prawem farmaceutycznym.

background image

Afereza

Afereza

Zabiegi usuwania bądź pobierania z krwi

Zabiegi usuwania bądź pobierania z krwi

wybranych składników za pomocą specjalnych

wybranych składników za pomocą specjalnych

aparatów.

aparatów.

Plazmafereza

Plazmafereza

: usuwanie/pobieranie osocza.

: usuwanie/pobieranie osocza.

Erytrocytofereza

Erytrocytofereza

: usuwanie krwinek czerwonych

: usuwanie krwinek czerwonych

Płytkofereza

Płytkofereza

: usuwanie/pobieranie płytek krwi

: usuwanie/pobieranie płytek krwi

Leukafereza

Leukafereza

: usuwanie/pobieranie krwinek

: usuwanie/pobieranie krwinek

białych

białych

Afereza komórek macierzystych

Afereza komórek macierzystych

: pobieranie tych

: pobieranie tych

komórek od dawcy.

komórek od dawcy.

background image

Zabieg aferezy - pobieranie zmobilizowanych

Zabieg aferezy - pobieranie zmobilizowanych

komórek macierzystych z krwi obwodowej dawcy za

komórek macierzystych z krwi obwodowej dawcy za

pomocą separatora, ale inne wyglądają tak samo.

pomocą separatora, ale inne wyglądają tak samo.

background image

Afereza

Afereza

Jako metoda otrzymywania składników

Jako metoda otrzymywania składników

krwi w stacjach krwiodawstwa (osocze,

krwi w stacjach krwiodawstwa (osocze,

płytki, granulocyty).

płytki, granulocyty).

Jako metoda otrzymywania krwiotwórczych

Jako metoda otrzymywania krwiotwórczych

komórek macierzystych do

komórek macierzystych do

przeszczepienia w ośrodkach

przeszczepienia w ośrodkach

trnasplantacji.

trnasplantacji.

Jako metoda lecznicza dla usuwania

Jako metoda lecznicza dla usuwania

zagrażającej życiu ilości składnika krwi w

zagrażającej życiu ilości składnika krwi w

ośrodkach hematologicznych.

ośrodkach hematologicznych.

background image

Afereza lecznicza

Afereza lecznicza

Plazmafereza

Plazmafereza

: usuwanie osocza wraz

: usuwanie osocza wraz

autoprzeciwciałami w chorobach z

autoprzeciwciałami w chorobach z

autoagresji lub nadmiaru białka

autoagresji lub nadmiaru białka

mnoklonalnego w szpiczaku, aby

mnoklonalnego w szpiczaku, aby

zmniejszyć zespół nadlepkości.

zmniejszyć zespół nadlepkości.

Leukafereza

Leukafereza

: usuwanie komórek

: usuwanie komórek

białaczkowych aby zmniejszyć zespół

białaczkowych aby zmniejszyć zespół

nadlepkości.

nadlepkości.

Erytrocytoafereza

Erytrocytoafereza

: usuwanie nadmiaru

: usuwanie nadmiaru

krwinek czerwonych w czerwienicy

krwinek czerwonych w czerwienicy

prawdziwej.

prawdziwej.

background image

REGULACJE PRAWNE

REGULACJE PRAWNE

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997r. o publicznej

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997r. o publicznej

służbie krwi (z późniejszymi zmianami – ostatnia we

służbie krwi (z późniejszymi zmianami – ostatnia we

wrześniu 2003r.)

wrześniu 2003r.)

Rozporządzenia MZ

Rozporządzenia MZ

Zalecenia:

Zalecenia:

Medyczne zasady pobierania krwi, oddzielania jej

Medyczne zasady pobierania krwi, oddzielania jej

składników i wydawania, obowiązujące w

składników i wydawania, obowiązujące w

jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi.

jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi.

Wyd. Instytut Hematologii i Transfuzjologii

Wyd. Instytut Hematologii i Transfuzjologii

Warszawa, 2006

Warszawa, 2006

background image

ROZWIĄZANIA

ROZWIĄZANIA

W Polsce krew do przetoczenia wolno pobierać

W Polsce krew do przetoczenia wolno pobierać

i przetwarzać wyłącznie w placówkach

i przetwarzać wyłącznie w placówkach

publicznej służby krwi.

publicznej służby krwi.

Następnie te placówki udostępniają składniki krwi

Następnie te placówki udostępniają składniki krwi

placówkom leczniczym za opłatą, której wysokość

placówkom leczniczym za opłatą, której wysokość

określa rokrocznie Minister Zdrowia.

określa rokrocznie Minister Zdrowia.

W placówkach leczniczych są Pracownie Serologii

W placówkach leczniczych są Pracownie Serologii

i Banki krwi, które pośredniczą pomiędzy

i Banki krwi, które pośredniczą pomiędzy

oddziałami, w których przetacza się składniki

oddziałami, w których przetacza się składniki

krwi, a placówkami publicznej służby krwi.

krwi, a placówkami publicznej służby krwi.

Nie obejmuje pobierania komórek do

Nie obejmuje pobierania komórek do

przeszczepienia i ich usuwania w celach

przeszczepienia i ich usuwania w celach

leczniczych, co jest regulowane oddzielnie.

leczniczych, co jest regulowane oddzielnie.

background image

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

ZDROWIA

ZDROWIA

Z DNIA 19 WRZEŚNIA 2005R.

Z DNIA 19 WRZEŚNIA 2005R.

W sprawie określenia sposobu i organizacji

W sprawie określenia sposobu i organizacji

leczenia krwią w zakładach opieki

leczenia krwią w zakładach opieki

zdrowotnej, w których przebywają

zdrowotnej, w których przebywają

pacjenci ze wskazaniami do leczenia krwią

pacjenci ze wskazaniami do leczenia krwią

i jej składnikami

i jej składnikami

background image

ROZPORZĄDZENIE WESZŁO

ROZPORZĄDZENIE WESZŁO

W ŻYCIE DNIA

W ŻYCIE DNIA

19 PAŹDZIERNIKA 2005 R.

19 PAŹDZIERNIKA 2005 R.

background image

Rozporządzenie określa:

Rozporządzenie określa:

Sposób organizacji leczenia krwią

Sposób organizacji leczenia krwią

a) obowiązki dyrektora (kierownika zoz), ordynatora,

a) obowiązki dyrektora (kierownika zoz), ordynatora,

lekarzy i pielęgniarek (położnych)

lekarzy i pielęgniarek (położnych)

b) sposób powołania banku krwi

b) sposób powołania banku krwi

c) sposób sprawowania nadzoru nad bankiem

c) sposób sprawowania nadzoru nad bankiem

krwi i leczeniem krwią i jej składnikami;

krwi i leczeniem krwią i jej składnikami;

organizacja ma zapewnić

organizacja ma zapewnić

a) zaopatrzenie całodobowe w krew i jej składniki

a) zaopatrzenie całodobowe w krew i jej składniki

b) badania przedprzetoczeniowe (serologia

b) badania przedprzetoczeniowe (serologia

transfuzjologiczna) zapewniające bezpieczeństwo

transfuzjologiczna) zapewniające bezpieczeństwo

leczenia krwią

leczenia krwią

c) identyfikację, rejestrowanie,

c) identyfikację, rejestrowanie,

raportowanie powikłań, błędów, wypadków związanych

raportowanie powikłań, błędów, wypadków związanych

z przetoczeniami;

z przetoczeniami;

background image

Określa odpowiedzialność

Określa odpowiedzialność

personelu:

personelu:

lekarzy za

lekarzy za

a) ustalenie wskazań do

a) ustalenie wskazań do

przetoczenia b) identyfikację

przetoczenia b) identyfikację

biorcy i kontrolę dokumentacji przed

biorcy i kontrolę dokumentacji przed

przetoczeniem c) zabieg

przetoczeniem c) zabieg

przetoczenia d)

przetoczenia d)

dokumentację przetoczenia w historii

dokumentację przetoczenia w historii

choroby

choroby

e) opis ewentualnych powikłań;

e) opis ewentualnych powikłań;

background image

Określenie zadań lekarzy i pielęgniarek

Określenie zadań lekarzy i pielęgniarek

(położnych) związanych z

(położnych) związanych z

przetaczaniem:

przetaczaniem:

przygotowanie zamówień (tylko lekarz)

przygotowanie zamówień (tylko lekarz)

pobranie próbek

pobranie próbek

poinformowanie biorcy o ryzyku i

poinformowanie biorcy o ryzyku i

korzyściach przetoczenia (lekarz)

korzyściach przetoczenia (lekarz)

identyfikacja biorcy i kontrola dokumentów

identyfikacja biorcy i kontrola dokumentów

przed przetoczeniem

przed przetoczeniem

obserwacja biorcy w trakcie i po

obserwacja biorcy w trakcie i po

przetoczeniu

przetoczeniu


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KAiGN wykl 11
a Mat inf. dz.wykl 11 , 1 „Równowaga przeżywania"(EB=Experience Balance)
(11) Transfer i integracja 2id 808 ppt
11 Transformacja gospodarcza
archi wykl 11
PŁwSL I 2013 wykł 11 B, Szkoła, Semestr 5, Przepływ ładunków w systemach logitycznych, Fijał - wykła
2009 IV wykl 11 wlasciwosci papierow
(11) Transfer i integracjaid 806 ppt
marketing wykł 11
wykl 11 fizj roślin, biologia, fizjologia roślin
Wykl. 11
2010 01 11 Transformata Fouriera
PŁwSL I 2013 wykł 11 A, Szkoła, Semestr 5, Przepływ ładunków w systemach logitycznych, Fijał - wykła
PŁwSL I 2013 wykł 11 C, Szkoła, Semestr 5, Przepływ ładunków w systemach logitycznych, Fijał - wykła
Język jako narzedzie komunikacji wykł 7 11 07

więcej podobnych podstron