OCENA RYZYKA

ZAWODOWEGO

Metoda Risc Score

prof. dr hab. Jerzy Olszewski

Metoda oparta na zmodyfikowanym

sposobie obliczania wskaźnika

ryzyka według metody Risk Score

należy do wskaźnikowych metod

jakościowych szacowania ryzyka.

Metoda ta obejmuje oszacowanie

strat oraz przypadki, których

skutki noszą znamiona katastrofy.

Metoda Risc Score

Do oszacowania ryzyka

zawodowego stosuje się

zmodyfikowany sposób obliczania

wskaźnika ryzyka. przyjmując, że

wskaźnik ryzyka „W R" obliczany

jest według wzoru:

WR = C x E x P

gdzie:

C - stopień ciężkości
potencjalnych następstw
zagrożenia,

E - ekspozycja (czas
narażenia pracownika na
zagrożenie),

P - prawdopodobieństwo
urazu lub utraty zdrowia.

Poniższe tabele przedstawiają sposób

szacowania poszczególnych

parametrów.

Ocena parametru C - stopień

ciężkości potencjalnych następstw

zagrożenia

Ocena parametru C - stopień
ciężkości potencjalnych następstw
zagrożenia

Wartość

Ciężkość

Opis

15

Bardzo duża

Ofiara (lub

ofiary)

7

Duża

Ciężkie

3

Średnia

Absencja w

pracy

1

Mała

Np.

udzielenie

pierwszej

pomocy

Metoda ryzyka zawodowego –
wskaźnikowa metoda Risk Score



E

- czas ekspozycji oddziaływania szkodliwych

czynników na pracownika

Wartość

Oddziaływanie

10

stałe

6

częste (codzienne)

3

sporadyczne (raz na tydzień)

2

okazjonalne (raz na miesiąc)

1

minimalne (kilka razy rocznie)

0,5

znikome (raz do roku)

Wskaźnikowa metoda Risk Score



P

- prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia

dla pracownika

Wartoś

ć

Zagrożenie

Szansa

10

bardzo prawdopodobne

50% (1 na 2)

6

całkiem możliwe

10% (1 na 10)

3

mało prawdopodobne

ale możliwe

1% (1 na 100)

1

tylko sporadycznie

możliwe

O,1% (1 na 1000)

0,5

możliwe do zaistnienia

0,01% (1 na

10000)

0,2

praktycznie możliwe

0,001% (1 na

100000)

0,1

tylko teoretycznie

możliwe

0,0001% ( 1 na

1000000)

Końcowy wynik oceny ryzyka

jest iloczynem trzech

powyższych wyników

oszacowań.

Przy zastosowaniu

zmodyfikowanej metody Risk

Score należy także skorzystać

z poniższej tabeli, która zwiera

informacje jak należy

interpretować wynik oceny i

kiedy podjąć działania

zmierzające do zmniejszenia

ryzyka.

Kategorie ryzyka: duże i bardzo

duże (WR > 201) należą do ryzyka

nieakceptowanego i działania

zmierzające do redukcji ryzyka

powinny zastać podjęte

natychmiast.

Wskaźnikowa metoda Risk Score



R

- Ryzyko zawodowe, wartość liczbowa

Wartość R

Kategorie ryzyka

Działania

zapobiegawcze

R=<20

pomijalne

wskazana

kontrola

20<R<70

małe

potrzebna

kontrola

70<R<200

istotne

potrzebna

poprawa

200<R<400

duże

potrzebna

natychmiastowa

poprawa

R>400

bardzo duże

wskazane

wstrzymanie

pracy

Metoda

Risk Score

jest

często stosowana w

praktyce przemysłowej,

usługowej, administracyjnej

i naukowej ze względu na

możliwość różnicowania

wyników oceny ryzyka

zawodowego między

poszczególnymi

stanowiskami pracy.

Wskaźnikowa metoda Risk Score



S

- potencjalne skutki, średnia arytmetyczna oceny strat ludzkich i materialnych

 

Opis

Wartoś

ć

Strata

Straty ludzkie

Straty

materialne

(zł)

100

poważna

katastrofa

wiele ofiar

śmiertelnych

ponad 30

mln

40

katastrofa

kilka ofiar

śmiertelnych

10-30 mln

15

bardzo

duża

ofiara śmiertelna

500 tys.-5

mln

7

duża

ciężkie uszkodzenie

ciała

30-500 tys.

3

średnia

absencja

5-25 tys.

1

mała

udzielenie pierwszej

pomocy

poniżej 5

tys.

Jerzy Olszewski

Jerzy Olszewski

SOCIO-ECONOMIC AND

SOCIO-ECONOMIC AND

ERGONOMICS DETERMINANTS OF

ERGONOMICS DETERMINANTS OF

APPLYING OCCUPATIONAL HAZARD

APPLYING OCCUPATIONAL HAZARD

ASSESSMENT IN LABBOUR SAFTY

ASSESSMENT IN LABBOUR SAFTY

MANAGEMENT

MANAGEMENT

EKONOMICZNO-SPOŁECZNE I

EKONOMICZNO-SPOŁECZNE I

ERGONOMICZNE DETERMINANTY

ERGONOMICZNE DETERMINANTY

STOSOWANIA OCENY RYZYKA

STOSOWANIA OCENY RYZYKA

ZAWODOWEGO W ZARZĄDZANIU

ZAWODOWEGO W ZARZĄDZANIU

BEZPIECZEŃSTWEM PRACY

BEZPIECZEŃSTWEM PRACY

Plan wystąpienia

1. Uwagi wstępne
2. Ekonomiczno-społeczne determinanty

oceny ryzyka zawodowego

3. Ekonomiczno-społeczne determinanty

oceny ryzyka zawodowego w badanym

podmiocie

4.Szkody i straty ponoszone z braku

stosowania ocen ryzyka zawodowego

przez podmioty gospodarcze

5. Podstawowe środki poprawy

bezpieczeństwa pracy

6. Wnioski

1. Uwagi wstępne

PODSTAWY PRAWNE OCENY RYZYKA

ZAWODOWEGO

:



Rozporządzenie Ministra Pracy i

Polityki Socjalnej z dnia 26 września

1997r. w sprawie ogólnych przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy



Kodeks Pracy



PN-N-18002 Systemy zarządzania

bezpieczeństwem i higieną pracy



Dyrektywa UE 89/391/EWG z dnia 12

czerwca 1998r.

RYZYKO ZAWODOWE

Zgodnie z definicją (rozporządzenie Ministra

Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26

września 1997 r. w sprawie ogólnych

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy –

Dz. U. Nr 129, poz. 844) ryzyko zawodowe

oznacza „prawdopodobieństwo

wystąpienia niepożądanych zdarzeń

związanych z wykonywaną pracą,

powodujących straty, w szczególności

wystąpienia u pracowników niekorzystnych

skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń

zawodowych występujących w środowisku

pracy lub sposobu wykonywania pracy”.

2. EKONOMICZNO-

SPOŁECZNE

DETERMINANTY

OCENY RYZYKA

ZAWODWEGO



Przedmiotem oceny jest ryzyko
zawodowe związane z pracą na
określonym stanowisku



Podmiotem oceny ryzyka
zawodowego jest pracownik
zatrudniony na konkretnym
stanowisku pracy, w określonych
warunkach środowiska pracy



Celem oceny jest poznanie stanu
faktycznego i opracowanie działań
korygujących i zapobiegawczych

RODZAJE RYZYKA
ZAWODOWEGO

PRACOWNI
K

Ryzyko
osobiste

Ryzyko

grupow

e

Zależne od

indywidualnej

ekspozycji

Ryzyko

zawodow

e

PRACA

Ryzyko

społeczne

DOM

SPORT

HOBBY

TRANSPORT

itd.

Ryzyko przedsiębiorstwa

Ryzyko awarii

Wyposażenie

Zależne od
liczby
narażonych
pracowników

Zależne od
liczby obiektów
technicznych

Ocena ryzyka zawodowego wiąże się z

poprawą warunków pracy, co z kolei

prowadzi do zwiększenia efektywności

pracy i zmniejszenia jej kosztów. Właściwe

warunki pracy i wydajność pracy wpływają

na końcowy wynik finansowy

przedsięwzięcia. Dbałość o przystosowanie

stanowiska pracy do fizjologicznych

potrzeb pracownika ogranicza liczbę dni

niezdolności do pracy spowodowanych

złymi warunkami pracy oraz wypadkami

przy pracy. W zamian za poniesione

nakłady pracodawca osiąga szereg

korzyści. Pracownicy pracują wydajniej w

zoptymalizowanych warunkach pracy,

znikome jest zjawisko absencji

chorobowych.

W ujęciu makroekonomicznym, dobre

warunki pracy w kraju, niska wypadkowość,

wysoka kultura techniczna zmniejszają

społeczne koszty związane z pracą.

Z prowadzonych analiz przyczyn wypadków

wynika, że można zmniejszyć koszty strat i

ubytków spowodowanych przez wypadki

przy pracy i ich konsekwencje. Możliwe jest

przewidzenie około 75% tych zdarzeń, a

więc i zapobieganie im w tym samym

stopniu. Świadczy o tym rzeczywiste

zmniejszanie liczby wypadków śmiertelnych

wśród ogółu zatrudnionych, wypadków

wśród młodocianych oraz zmniejszenie w

niektórych dziedzinach przemysłu

wypadków ciężkich.

Takie czynniki, jak polepszenie techniki

przemysłowej, zwiększenie mechanizacji,

automatyzacji, robotyzacji, sprzyjają

obniżeniu wskaźników częstotliwości

wypadków

Wydatki na zapewnienie

bezpieczeństwa a koszt strat

powodowanych wypadkami

Łączny koszt wydatków na bezpieczeństwo i

strat powodowanych wypadkami i

chorobami zawodowymi

3. SZKODY I STRATY

PONOSZONE Z BRAKU

STOSOWANIA OCEN

RYZYKA ZAWODOWEGO

PRZEZ PODMIOTY

GOSPODARCZE

Szkody i straty gospodarki

narodowej należałoby ująć w

sposób następujący:

–

świadczenia

na

rzecz

poszkodowanego i jego rodziny,

– niewykorzystanie siły roboczej,

– niewykorzystanie

istniejących

mocy pro- dukcyjnych.

I tak do świadczeń na rzecz

poszkodowanego i jego rodziny mających

na celu wyrównanie szkody spowodowanej

przez wypadek, zaliczamy:

- świadczenia rzeczowe związane z
przywróceniem zdrowia poszkodowanemu,

- koszty pierwszej pomocy, koszty leczenia
otwartego, koszty leczenia szpitalnego,
koszty leczenia sanatoryjnego,

- koszty związane z rehabilitacją, koszty
leczenia specjalnego, protezowania,
przesz kalania i inne koszty,

- świadczenia pieniężne związane z
materialnym zabezpieczeniem
poszkodowanego i jego rodziny.

Niewykorzystanie siły roboczej

związane jest:

   - z trwałym ubytkiem zdolności do

pracy,

  - z przedwczesnym odejściem

poszkodowanego z produkcji na
skutek całkowitego inwalidztwa lub
śmierci,

   - ze spadkiem wydajności pracy

poszkodowanego po powrocie do
pracy.

4. PODSTAWOWE

ŚRODKI POPRAWY

BEZPIECZEŃSTWA

PRACY

OCENA RYZYKA

OCENA RYZYKA

ZAWODOWEGO NA

ZAWODOWEGO NA

PRZYKŁADZIE

PRZYKŁADZIE

STANOWISK PRACY

STANOWISK PRACY

NAUCZYCIELI

NAUCZYCIELI

AKADEMICKICH

AKADEMICKICH

AKADEMIA EKONOMICZNA w Pozna

60-967 Poznań Al. Niepodległości 10

 

DOKUMENTACJA

oceny ryzyka zawodowego

metodą Risc Score

które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o
zasadach ochrony przed tymi zagrożeniami

stosownie do wymogów określonych w Kodeksie

Pracy

Dział X, art.226

 na stanowisku profesora zwyczajnego,

nadzwyczajnego i samodzielnego pracownika

naukowego

(pełnoetatowi, ¾ etatu i 2/3 etatu) 

  Poznań 2003

Nazwisko i imię

Data

Ryzyko ocenił
zespół w

składzie
Ryzyko

zaakceptował

CHARAKTERYSTYKA
STANOWISKA PRACY
NAUCZYCIELA
AKADEMICKIEGO

Zadania wykonywane na stanowisku

pracy:



prowadzenie wykładów, seminariów

magisterskich i doktoranckich, ćwiczeń

i zajęć, konsultacje, praca naukowa,

wyjazdy na konferencje

.



praca dydaktyczna - 30%, przygotowanie

do zajęć dydaktycznych - 20%, praca

naukowa -30%, prace administracyjne -

20%.

 

CHARAKTERYSTYKA
STANOWISKA PRACY
NAUCZYCIELA
AKADEMICKIEGO

1.

Czas pracy: pełen etat.

Nielimitowany (średnio 6 godzin

dziennie)

1.

Narzędzia i urządzenia

wykorzystywane na stanowisku

pracy: komputer, telefon, fax,

multimedia, aparatura i

urządzenia laboratoryjne.

Struktura zatrudnienia według

Struktura zatrudnienia według

grup

grup

pracowniczych

pracowniczych

Grupy pracowników

l.b.

%

Nauczyciele akademiccy

618

51,7

Pracownicy naukowo-techniczni

134

11,2

Pracownicy administracyjni

189

15,8

Pracownicy obsługi

192

16,3

Pracownicy biblioteczni

40

3,3

Pracownicy Centrum
Informatyki

21

1,7

Razem

1 194

100,0

Ocena parametru P –

Ocena parametru P –

prawdopodobieństwo urazu lub

prawdopodobieństwo urazu lub

utraty zdrowia

utraty zdrowia

Wartoś

ć

Opis

10

Wysoce prawdopodobne

6

Prawdopodobne

3

Mało prawdopodobne, ale
możliwe

1

Tylko sporadycznie możliwe

0,5

Praktycznie niemożliwe

0,2

Teoretycznie możliwe

Wybrane możliwe niebezpieczne

wydarzenia z karty oceny ryzyka

zawodowego metodą Risc Score -

nauczyciele akademiccy

Rodzaj

wydarzenia

Prawdopodo

bieństwo

Wartość

Kategoria

ryzyka

Upadek na tym

samym poziomie

Sporadycznie

możliwe

18

Pomijalne

Niewłaściwa
organizacja
pracy z

komputerem

Możliwe do
pomyślenia

10,5

Pomijalne

Hałas na
stanowisku

pracy

Możliwe do
pomyślenia

1,5

Pomijalne

Uderzenie

gwałtownie
otworzonymi
drzwiami

Tylko

sporadycznie
możliwe

1

Pomijalne

Wybrane możliwe niebezpieczne wydarzenia

z karty oceny ryzyka zawodowego metodą

Risc Score

-

nauczyciele akademiccy

Rodzaj

wydarzenia

Prawdopodo

bieństwo

Wartość Kategoria

ryzyka

Nieprawidłowy
mikroklimat

Tylko
sporadycznie
możliwe

1,5

Pomijalne

Niewłaściwe
oświetlenie

Praktycznie
niemożliwe

0,7

Pomijalne

Stres sytuacyjny Możliwe do

pomyślenia

3

Pomijalne

Praca w

wymuszonej
pozycji ciała

Tylko

sporadycznie
możliwe

21

Małe

ryzyko

Wybrane możliwe niebezpieczne wydarzenia

z karty oceny ryzyka zawodowego metodą
Risc Score

-

stanowisko pracownika

naukowo-technicznego w laboratorium

Rodzaj

wydarzenia

Prawdopodo-

bieństwo

Wartość

Kategoria

ryzyka

Upadek na tym

samym poziomie

Sporadycznie

możliwe

18

Pomijalne

Niewłaściwa
organizacja
pracy z

komputerem

Możliwe do
pomyślenia

17,5

Pomijalne

Hałas na
stanowisku

pracy

Możliwe do
pomyślenia

9

Pomijalne

Uderzenie

gwałtownie
otworzonymi
drzwiami

Tylko

sporadycznie
możliwe

1

Pomijalne

Wybrane możliwe niebezpieczne wydarzenia

z karty oceny ryzyka zawodowego metodą
Risc Score

-

stanowisko pracownika

naukowo-technicznego w laboratorium

Rodzaj

wydarzenia

Prawdopodo-

bieństwo

Wartość

Kategoria

ryzyka

Nieprawidłowy
mikroklimat

Tylko
sporadycznie
możliwe

1,5

Pomijalne

Niewłaściwe
oświetlenie

Praktycznie
niemożliwe

0,7

Pomijalne

Stres
sytuacyjny

Możliwe do
pomyślenia

3

Pomijalne

Praca w

wymuszonej
pozycji ciała

Tylko

sporadycznie
możliwe

21

Małe

ryzyko

Ustalenie kategorii ryzyka zawodowego w
zmodyfikowanej metodzie Risc Score

Kategoria

ryzyka

Wartość

ryzyka WR

Działania profilaktyczne

Pomijalne, małe

do 20

Nie jest konieczne

podejmowanie działań

Małe

21 – 70

Utrzymać ryzyko na tym

samympoziomie lub dążyć

do zmniejszenia

Średnie

71 – 200

Podjęcie działań w celu

zmniejszenia ryzyka

Duże

201 – 400

Natychmiastowe

działania w celu

amniejszenia ryzyka

Bardzo duże

Ponad 400

Praca nie może być

rozpoczęta ani

kontynuowana

Wyniki oceny ryzyka zawodowego

na wszystkich stanowiskach pracy

wykazały że kategorie ryzyka w

większości przypadków mieściły się

w przedziale wartości r < 20,

określane w tej metodzie jako

pomijalne (nauczyciele akademiccy,

pracownicy naukowo-techniczni,

pracownicy obsługi, pracownicy

administracyjni i pracownicy

biblioteczni.

Natomiast w przypadku

pracowników zatrudnionych w

laboratoriach chemicznych na

Wydziale Towaroznawstwa, jak

również u nauczycieli wf-u,

kategoria ryzyka mieści się w

przedziale 20 < = R < 70 – małe

ryzyko. W tym przypadku należy

zwrócić uwagę na zagrożenia

występujące na tych stanowiskach

pracy.