1

Nadciśnienie tętnicze

Opracował: Jacek Brożek

2011

2

Nadciśnienie tętnicze -

definicja

Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) przyjęło w 2003 klasyfikację

nadciśnienia tętniczego zgodną z wytycznymi European Society of Hypertension
(ESH) i European Society of Cardiology (ESC). Aktualizacja 2007.

Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego wg ESH/ESC

Kategoria

Ciśnienie skurczowe

(mmHg)

Ciśnienie rozkurczowe

(mmHg)

Ciśnienie optymalne

< 120

< 80

Ciśnienie prawidłowe

120–129

80–84

Ciśnienie wysokie prawidłowe

130–139

85–89

Nadciśnienie stopień 1

(łagodne)

140–159

90–99

Nadciśnienie stopień 2

(umiarkowane)

160–179

100–109

Nadciśnienie stopień 3

(ciężkie)

≥ 180

≥ 110

Nadciśnienie izolowane skurczowe

≥ 140

< 90

3

Nadciśnienie tętnicze -

definicja

• Ryzyko odnosi się do ryzyka wystąpienia incydentu

sercowo-naczyniowego zakończonego lub nie zakończonego

zgonem w ciągu 10 lat.

• Przerywana linia wskazuje, jak zmienna może być definicja

nadciśnienia tętniczego w zależności od całkowitego ryzyka

sercowo-naczyniowego.

4

Elementy kliniczne uwzględniane podczas

stratyfikacji ryzyka sercowo-naczyniowego.

Czynniki ryzyka:

• Wartości ciśnienia skurczowego i

rozkurczowego

• Wartości ciśnienia tętna (u osób

starszych)

• Wiek (M > 55 lat; K > 65 lat)

• Palenie tytoniu

• Dyslipidemia

— TC > 5,0 mmol/l (190 mg/dl) lub:
— LDL-C > 3,0 mmol/l (115 mg/dl) lub:
— HDL-C: M < 1,0 mmol/l (40 mg/dl),
K < 1,2 mmol/l (46 mg/dl) lub:
— TG > 1,7 mmol/l (150 mg/dl)

• Stężenie glukozy w osoczu na czczo

5,6–6,9 mmol/l (102–125 mg/dl)

• Nieprawidłowy wynik testu tolerancji

glc

• Otyłość brzuszna (obwód pasa > 102

cm [M], > 88 cm [K])

• Przedwczesna choroba układu

sercowo-naczyniowego w wywiadzie

rodzinnym (M < 55 rż.; K < 65 rż.)

Subkliniczne uszkodzenia narządowe (SUN)

• Elektrokardiograficzne cechy przerostu LK

• Echokardiograficzne cechy przerostu LK

• Pogrubienie ściany tętnicy szyjnej (IMT >

0,9 mm) lub blaszka miażdżycowa

• Szybkość fali tętna mierzona między

tętnicą szyjną a udową >12 m/s

• Wskaźnik kostka–ramię < 0,9

• Niewielkie zwiększenie stężenia

kreatyniny w osoczu:
M: 115–133 μmol/l (1,3–1,5 mg/dl)
K: 107–124 μmol/l (1,2–1,4 mg/dl)

• Niska oszacowana szybkość przesączania

kłębuszkowego (< 60 ml/min/1,73 m

2

) lub

klirens kreatyniny (< 60 ml/min)

• Mikroalbuminuria 30–300 mg/24 h lub

stosunek wydalania albumina–kreatynina:
≥ 22 (M); lub ≥ 31 (K) mg/g kreatyniny

5

Elementy kliniczne uwzględniane podczas

stratyfikacji ryzyka sercowo-naczyniowego.

Cukrzyca

• Stężenie glukozy w osoczu na

czczo
≥ 7,0 mmol/l (126 mg/dl )

• Stężenie glukozy w osoczu w

teście tolerancji glukozy > 11,0

mmol/l (198 mg/dl)

Zespół metaboliczny
Połączenie 3 z 5 następujących
czynników ryzyka:

• otyłość brzuszna,

• podwyższenie stężenia glukozy w

osoczu na czczo,

• BP ≥ 130/85 mm Hg,

• niskie stężenie cholesterolu frakcji

HDL,

• wysokie stężenie triglicerydów

Rozpoznana choroba układu

sercowo-naczyniowego lub

choroba nerek

• Choroba naczyń mózgowych: udar

niedokrwienny; udar krwotoczny;

stwierdzone kilkukrotnie lub:

przejściowe niedokrwienie mózgu

• Choroba serca: zawał serca; dławica

piersiowa; rewaskularyzacja naczyń

wieńcowych; niewydolność serca

• Choroba nerek: nefropatia

cukrzycowa; niewydolność nerek

(stężenie kreatyniny w surowicy M >

133 mmol/l, K > 124 mmol/l);

białkomocz (> 300 mg/24 godz.)

• Choroba naczyń obwodowych

• Zaawansowana retinopatia: krwotoki

lub wysięki, obrzęk tarczy nerwu II

6

Nadciśnienie tętnicze -

epidemiologia

• W Polsce na nadciśnienie

choruje 8,6 mln osób, a osób
zagrożonych jest 8,9 mln
(prawidłowe wysokie)

• Największa zapadalność

dotyczy osób po 59 rż.

• Nadciśnienia u osób w wieku

do 18. rż. wynosi 1-2 %.

• W 2025 roku na całym świecie

będzie chorowało 1,56 mld
osób

nadciśnienie

Wysokie
prawidłowe

prawidłowe

optymalne

20%

21%

30%

29%

Odsetkowy podział populacji dorosłych
w Polsce wg ciśnienia tętniczego

7

Podział nadciśnienia tętniczego

• Pierwotne – ok. 90% przypadków;

Patogeneza wieloczynnikowa; wynika z

zaburzeń fizjologicznych procesów kontroli

ciśnienia tętniczego; uwarunkowana jest

środowiskowo i genetycznie.

• Wtórne – ok. 10% (?) przypadków;

najczęstsze przyczyny to przewlekłe

choroby nerek (5%), zwężenie naczyń

nerkowych (< 1%), zespół Cushinga, guz

chromochłonny, zespół Conna (po < 0,2%)

8

Nadciśnienie tętnicze u dzieci i

młodzieży

• Nadciśnienia u osób w wieku do 18. rż. wynosi 1-2 %;

normy zmieniają się wraz z wiekiem badanego

• Najczęstsze przyczyny:

– Noworodki: zakrzep lub zwężenie t. nerkowej, zakrzep ż.

nerkowej, wrodzone anomalie nerek, koarktacja aorty

– 1-6 r.ż.: choroby miąższowe nerek, nadciśnienie naczyniowo-

nerkowe, koarktacja aorty

– 12-18 r.ż.: nadciśnienie pierwotne, jatrogenne, choroby

miąższowe nerek

9

Regulacja ciśnienia krwi

• Opór obwodowy
• Pojemność minutowa
• Elastyczność tętnic
• Mechanizmy odruchowe i humoralne:

– pobudzenie układu adrenergicznego

poprzez np. baroreceptory,
chemoreceptory

– pobudzenie układu RAA
– zmiany objętości krwi zależne od ANP

10

Czynniki wpływające na rozwój

nadciśnienia tętniczego

Substancje hipotensyjne

Peptyd natriuretyczny
Prostoglandyny
Tlenek azotu
Estrogeny
Medulipina
Adrenomedulipina
Kininy
Adiponektyna

Przerost serca
Przerost i Przebudowa naczyń

Nadciśnienie tętnicze

Substancje
presyjne

Angiotensyna II
Katocholaminy
Neuropeptyd Y
Endotelina
Wazopresyna
Serotonina
Insulina
Leptyna
Czynniki wzrostowe

Czynniki
genetyczne

Czynniki
środowisko
we

+

+

-

-

11

Etiopatogeneza nadciśnienia

pierwotnego - I

• Czynniki genetyczne

– Trwają badania nad grupą genów „presyjnych” – np. polimorfizm

kinazy białkowej STK39 u amiszów i inny grup etnicznych

– Mutacje w obrębie pojedynczych genów – np. zesp. Liddle`a (AD),

mutacje w mitochondrialnym tRNA

• Czynniki środowiskowe

– Otyłość – nadmierna aktywność adrenergiczna pod wpływem

angiotensyny II, leptyny i insuliny; wzrost resorbcji sodu wywołany:

zwiększonym ciśnieniem śródmiąższowym w nerce (tkanka

tłuszczowa) lub mózgową stymulacją resorbcji przez insulinę

– Mała aktywność fizyczna – zwiększona spoczynkowa stymulacja

adrenergiczna

– Picie alkoholu i palenie papierosów – nikotyna zwiększa uwalnianie

noradrenaliny i stymuluje receptory α-adrenergiczne, alkohol

zmienia właściwości błon komórkowych (zmiana reaktywności)

– Stres, duże ilości kofeiny, niedobór Ca i K w diecie

12

Etiopatogeneza nadciśnienia

pierwotnego - II

• Nerki

– Podwyższenie krzywej ciśnienie krwi-natriureza – wydalenie Na

wymaga wyższego ciśnienia

– Część niedokrwionych nefronów aktywuje RAA, który hamuje

pracę prawidłowych nefronów, bez zmiany całkowitej

aktywności reninowej osocza

– Defekt wydalania Na przez zmniejszoną ilość nefronów

• Aktywacja adrenergiczna - skurcz tętniczek i żył, wzrost

rzutu serca, aktywacja RAA

– Wzrost stężenia katecholamin, większa liczba wyładowań,

nasilona odpowiedź rec. α-adrenergicznych

• Zmniejszona aktywność ukł. przywspółczulnego - brak

nocnego spadku ciśnienia

– Niedostateczne hamowanie baroreceptorów przez nerw błędny

13

Etiopatogeneza nadciśnienia

pierwotnego - III

• Mikrokrążenie

– Zmniejszona gęstość naczyń mikrokrążenia – osoby

predysponowane reagują na wzrosty ciśnienia przerostem

błony mięśniowej

– Nadmierne wytwarzanie angiotensyny II, endoteliny lub

noradrenaliny – skurcz naczyń

– Noradrenalina stymuluje wydzielanie czynników wzrostu

(insulinopodobny I, fibroblastów, płytkowy) – przebudowa

tętniczek

– Upośledzone wytwarzanie przez śródbłonek NO – brak

efektu: rozkurczu naczyń, hamowania proliferacji i działania

przeciwpłytkowego

14

Nadciśnienie wtórne –

przyczyny I

• Zmiany naczyniowe – miażdżyca tętnic powoduje

utratę sprężystości naczynia, co prowadzi do wzrostu

oporu obwodowego i podwyższenia ciśnienia

rozkurczowego; po 65 r.ż. obserwujemy izolowane

nadciśnienie skurczowe wynikające z miażdżycy aorty

• Nadciśnienie nerkopochodne – retencja Na i wody

– Przednerkowe – zwężenie lub ucisk t. nerkowej aktywuje RAA

– Nerkowe – zap. kłębuszków nerkowych, odmiedniczkowe zap.

nerek, toksyczne uszkodzenia nerek

– Pozanerkowe – przeszkody w odpływie moczu

15

Nadciśnienie wtórne –

przyczyny II

• Zaburzenia hormonalne

– Choroba i zespól Cushinga, choroba Conna – retencja Na i wody

– Guz rdzenia nadnerczy (pheochromocytoma) – wzmożone

wydzielanie amin katecholowych

– Nadczynność tarczycy – uwrażliwienie ukł. sercowo-

naczyniowego na stymulacje adrenergiczną

• Nadciśnienie neurogenne - obrzęk mózgu, wodogłowie, guz

mózgu, krwotok powodują zwiększone ciśnienie

śródczaszkowe wywołując triadę Cushinga: wzrost ciśnienia

tętniczego, przyspieszony oddech, zwolnienie akcji serca

• Związki egzogenne

– Sympatykomimetyki – amfetamina, efedryna

– Związki zwężające naczynia – kofeina, nikotyna, kokaina

– Sterydy anaboliczne, hormonalne środki antykoncepcyjne

16

Powikłania narządowe - I

• Serce – zwiększony opór w aorcie → przerost lewej

komory → wzrost zapotrzebowania na tlen

– Niewydolność krążenia

– Choroba niedokrwienna serca

– Komorowe zaburzenia rytmu

• Naczynia tętnicze – przyspieszenie rozwoju zmian

miażdżycowych zwłaszcza w tt. szyjnych,

wieńcowych, nerkowych i obrębie kończyn dolnych;

rozwarstwienie aorty

• Narząd wzroku – zwężenie i zgrubienie ścian naczyń,

objaw Gunna; wybroczyny, zmiany degeneracyjne;

obrzęk tarczy nerwu wzrokowego

17

Powikłania narządowe - II

• Nerki – stwardnienie tętniczek kłębuszkowych i

międzyzrazikowych zmniejsza perfuzję w

nerce pobudza układ RAA, który wzmaga

retencję Na i wody oraz obkurcza naczynia

„błędne koło”; sukcesywnie zmniejsza się ilość

czynnego miąższu nerki, szkliwieją kłębuszki;

wczesnym objawem jest mikroalbuminuria

• Mózg – nasilenie zmian miażdżycowych

prowadzi do incydentów ITA (przejściowe

niedokrwienie) oraz udaru mózgu

niedokrwiennego lub krwotocznego

18

Przypadek 1

• Na festynie prozdrowotnym „Na zdrowie” do punktu

pomiaru ciśnienia tętniczego zgłosiła się kobieta, lat 35,

wraz z córką w wieku 5 lat oraz 10-letnim synem.

• Pomiar ciśnienia tętniczego

– Córka 120/80 mmHg

– Syn 120/80 mmHg

– Matka 130/90 mmHg

• Wywiad rodzinny

• Sporadyczne występowanie nadwagi, brak danych o

nadciśnieniu tętniczym, cukrzycy i przyczynach śmierci

rodziców.

• Córka częste zakażenia układu moczowego.

• Matka pali papierosy.

19

Przypadek 1

• Córka – nadciśnienie

– Etiologia – pierwotne czy wtórne?

– Badania mogące wykluczyć najczęstsze w tym wieku przyczyny

• Badania laboratoryjne

• Stężenie mocznika, kreatyniny i elektrolitów; badanie ogólne i

posiew moczu – odmiedniczkowe zapalenie nerek

• Morfologia – niedokrwistość wskazuje na przewlekłą chorobę nerek

• Aktywność reninowa osocza

– Mała – zaburzenie wydzielania mineralokortykoidów

– Duża – zwężenie tętnicy nerkowej

• Badania obrazowe

• angio-TK lub angio-MR - widoczne zwężenie w dotętniczej

angiografii subtrakcyjnej

• USG – blizny nerek lub wrodzone wady

20

Przypadek 1

• Matka – ciśnienie wysokie prawidłowe

• Profil lipidowy

• cholesterolu całkowitego —190 mg%, cholesterolu frakcji LDL — 130 mg%,

cholesterolu frakcji HDL —

30 mg%,

triglicerydów —

200 mg%.

Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo — 100 mg%,

• Rozpoznanie - zespół metaboliczny

• Ryzyko wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego - wysoki

21

Przypadek 2

• Wywiad

• Kobieta lat 57. W 40 roku życia zauważyła przyrost masy ciała, co

początkowo wiązała z zaprzestaniem palenia tytoniu. Nadciśnienie

tętnicze rozpoznano przed 6 laty, stwierdzono także znaczną nadwagę

(BMI = 29 kg/m

2

).

Zastosowana dieta niskokaloryczna i leczenie

sanatoryjne spowodowały zmniejszenie masy ciała o 5 kg, a ciśnienie

tętnicze obniżyło się do 137/85 mm Hg. W ciągu następnego roku masa

ciała zwiększyła się o 8 kg i ponownie wystąpiło nadciśnienie tętnicze.

Zastosowanie "cudownych diet„ nie było skuteczne, efekty były

krótkotrwałe i masa ciała stopniowo zwiększała się. Sporadyczne

pomiary ciśnienia wykazywały wartości

140–160/85–95 mm Hg.

Przed

około 3 laty lekarz zlecił jej przyjmowanie leku hipotensyjnego, którego

nazwy nie pamięta. Zużyła 1 opakowanie leku (1 tabl. 2 x dziennie), ale

ciśnienia nie skontrolowała i przerwała leczenie, gdyż czuła się

osłabiona.

• Wywiad rodzinny

• Częste występowanie nadwagi lub otyłości, brak danych o nadciśnieniu

tętniczym, cukrzycy i przyczynach śmierci rodziców. Nie ma

rodzeństwa.

Prowadzi siedzący tryb życia

.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 5

22

Przypadek 2

• Badanie przedmiotowe

• Wzrost - 165 cm, masa ciała - 85 kg

(BMI = 31,22 kg/m

2

).

• Częstość akcji serca - 98 uderzeń/min, ciśnienie tętnicze -

158/98 mm Hg

(wartości średnie z 6 pomiarów

odpowiednim mankietem podczas 2 wizyt).

• Badania laboratoryjne

• Podstawowe badania krwi w normie, w badaniu ogólnym

moczu

ślad białka

, bez zmian w osadzie.

• Glikemia na czczo - 103 mg%,

• stężenie w surowicy cholesterolu całkowitego -

210 mg%,

• cholesterolu frakcji LDL - 135 mg%,

• cholesterolu frakcji HDL - 39 mg%,

• triglicerydów -

206 mg%.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 5

23

Przypadek 2

Badanie EKG
Rytm zatokowy miarowy, 89 uderzeń/min,

cechy przerostu i

przeciążenia mięśnia sercowego lewej komory

.

Badanie echokardiograficzne klatki piersiowej

Powiększenie lewej komory serca

(ryc. 1).

Badanie dna oka

Pierwszy stopień zmian nadciśnieniowych według Keitha-
Wagenera

.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 5

24

Przypadek 3

• Wywiad

• Mężczyzna lat 50, urzędnik,

palący

od 30 lat 20 papierosów dziennie. Przed 7

laty zaczął odczuwać

bóle głowy

, zwykle w okolicy potylicznej lub w okolicach

skroniowych, które łączył z przepracowaniem. Zgłosił się do lekarza, który po

wykonaniu zdjęcia radiologicznego czaszki rozpoznał

migrenę

i zalecił

zaprzestanie palenia tytoniu oraz doraźne stosowanie leków przeciwbólowych,

nie mierząc ciśnienia tętniczego

. W tym czasie pacjent ważył 94 kg przy

wzroście 174 cm (

BMI = 31 kg/m

2

). Pacjent zaprzestał palenia tytoniu rok

później, gdy pojawiła się duszność przy większych wysiłkach, ale nie stwierdził

wyraźnej poprawy. Masa ciała wzrosła do 97 kg (

BMI = 32 kg/m

2

). Nadciśnienie

tętnicze rozpoznano przed 5 laty (średnie wartości około

165/95 mm Hg

).

Nie stwierdzono odchyleń w morfologii krwi i badaniu moczu, w badaniu EKG

wykazano cechy

przeciążenia lewej komory serca

.

Zalecono oszczędzający tryb

życia

i stosowanie

blokera β-adrenergicznego

w średniej dawce dobowej,

dołączając po kilku miesiącach tiazydowy lek moczopędny w średniej dawce.

Ciśnienie tętnicze obniżyło się do 135/85 mm Hg, ale pacjent skarżył się na

stałe uczucie zmęczenia, bezsenność, duszność po wysiłku

(np. po wejściu na

drugie piętro) i z tego powodu

znacznie ograniczył aktywność fizyczną

.

• Wywiad rodzinny

• Ojciec chorował na nadciśnienie tętnicze, zmarł nagle, w domu, w wieku 69 lat.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 5

25

Przypadek 3

• Badanie przedmiotowe

• Otyłość z nagromadzeniem tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w

nadbrzuszu. wzrost — 174 cm, masa ciała — 100 kg (

BMI = 33

kg/m

2

), obwód talii —

105 cm

, wskaźnik WHR — 1,3.

Ciśnienie tętnicze —

145/90

mm Hg (przy stosowanym dotychczas

leczeniu), częstość akcji serca — 82 uderzenia/min. Szmer

oddechowy pęcherzykowaty z przedłużonym wydechem,

pojedyncze świsty i furczenia oraz trzeszczenia w okolicach

podłopatkowych, niewielkie obrzęki i żylaki na podudziach.

• Badanie laboratoryjne

• Morfologia krwi, wynik OB — prawidłowe. W badaniu ogólnym

moczu

białko — 0,1%,

bez zmian w osadzie. Stężenie w surowicy

potasu — 3,8 mmol/l, kreatyniny — 1,15 mg%, cholesterolu

całkowitego —

235 mg%,

cholesterolu frakcji LDL —

165 mg%,

cholesterolu frakcji HDL — 38 mg%, triglicerydów —

220 mg%.

Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo —

114 mg%,

po 2

godzinach doustnego obciążenia 75 g glukozy —

160 mg%.

Dobowe wydalanie albumin w moczu —

90 mg

(norma < 30 mg).

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 5

26

Przypadek 3

• Badanie EKG

• Rytm zatokowy miarowy 90 uderzeń/min,

cechy przerostu i

przeciążenia lewej komory serca

(ryc. 2).

• Badanie radiologiczne klatki piersiowej

• Powiększenie sylwetki serca, zwłaszcza lewej komory.

• Badanie dna oka

• Drugi stopień zmian nadciśnieniowych według Keitha-Wagenera.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 5

27

Przypadek 4

• Wywiad
• Mężczyzna lat 29, informatyk. Nadciśnienie tętnicze rozpoznano w 24 rż.

podczas badań okresowych. Podwyższonym wartościom ciśnienia tętniczego

nie towarzyszyły żadne dolegliwości. Chory był początkowo leczony

propranololem

, a następnie

nifedypiną

. Ze względu na

złą tolerancję leków

(uczucie osłabienia po propranololu, bóle głowy po nifedypinie) mężczyzna

bez konsultacji z lekarzem

zdecydował się na ich odstawienie

. Przez ostatnie

4 lata chory pozostawał bez leczenia, pomimo że w przygodnych pomiarach

stwierdzano wartości ciśnienia przekraczające stale

160/95 mm Hg

. W

okresie ostatnich miesięcy zauważył nasilające się

bóle głowy

,

uczucie

kołatania serca

w godzinach pracy,

gorszą tolerancję wysiłku

, które wiązał

ze stresem w pracy. Innych dolegliwości nie podawał.

• Mężczyzna ten pali około 10

papierosów dziennie

od 16 rż., pije niewielkie

ilości alkoholu (2–3 lampki wina tygodniowo), spożywa 3–4 kawy dziennie.

Nie ogranicza ilości spożywanej soli ani tłuszczów, nie uprawia regularnie

ćwiczeń fizycznych

.

• Obciążający wywiad rodzinny

: ojciec chorował na nadciśnienie, zmarł nagle

w 53 rż. (najprawdopodobniej z powodu zawału serca), matka i siostra

chorują na nadciśnienie tętnicze.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 3

28

Przypadek 4

• Badanie przedmiotowe

• Wzrost 184 cm, masa ciała 77 kg (wskaźnik masy ciała 22,7 kg/m2).

Ciśnienie tętnicze

170/100 mm Hg

, akcja serca

86 uderzeń/min

(wartości średnie z 6 pomiarów podczas 2 wizyt). Poza tym bez

odchyleń w badaniu przedmiotowym.

• Badania laboratoryjne

• Morfologia krwi, OB, badanie ogólne moczu — prawidłowe.

Kreatynina, elektrolity, kwas moczowy — w normie. Glikemia na czczo

— 81 mg%. Stężenie cholesterolu całkowitego —

254 mg%,

cholesterolu frakcji LDL —

186 mg%,

cholesterolu frakcji HDL —

32

mg%,

triglicerydów —

180 mg%.

• Badanie EKG

• Rytm zatokowy miarowy

88 uderzeń/min

. Normogram. Przebieg

ewolucji w granicach normy.

• Badanie radiologiczne klatki piersiowej i badanie dna oczu. Obraz

prawidłowy.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 3

29

Przypadek 4

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 3

Tachykardia jako czynnik ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych - przyczyny i konsekwencje

Powyżej 85 uderzeń/minutę w
spoczynku

30

Przypadek 5

• Wywiad

• Kobieta lat 18, uczennica klasy maturalnej liceum. Podwyższone

wartości ciśnienia tętniczego (

150/95 mm Hg

) stwierdzono przed 6

miesiącami, kiedy chora zgłosiła się do lekarza rodzinnego z

powodu infekcji górnych dróg oddechowych.

• W pomiarach kontrolnych 2 tygodnie później stwierdzono wartości

ciśnienia w granicach

145–155/90–95

mm Hg. Od momentu

rozpoznania nadciśnienia tętniczego kobieta zaczęła zgłaszać

liczne dolegliwości:

bóle głowy, drętwienie kończyn górnych,

uczucie duszności i nierównego bicia serca

. Dolegliwości te nasiliły

się w ciągu ostatniego tygodnia wywołując znaczne zaniepokojenie

chorej, jak i jej matki.

• W dzieciństwie często chorowała na zapalenie zatok. Pierwsza

miesiączka w 13 rż., ostatnia miesiączka przed 10 dniami, chora

nie stosuje antykoncepcji hormonalnej. Nie pali tytoniu i nie

spożywa alkoholu. Bez obciążającego wywiadu rodzinnego w

kierunku chorób układu krążenia.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 3

31

Przypadek 5

• Badanie przedmiotowe

• Wzrost 165 cm, masa ciała 76,5 kg (wskaźnik masy ciała

28

kg/m

2

). Wartości średnie ciśnienia tętniczego

146/92 mm Hg

,

akcja serca 80 uderzeń/min. Poza tym bez odchyleń w badaniu

przedmiotowym.

• Badania laboratoryjne

• Wyniki podstawowych badań laboratoryjnych w normie. Stężenie

cholesterolu całkowitego — 155 mg%, triglicerydów — 86 mg%.

• Badanie EKG

• Rytm zatokowy miarowy 68 uderzeń/min. Normogram. Przebieg

ewolucji w granicach normy.

• Badanie radiologiczne klatki piersiowej i badanie dna oczu

• Obraz prawidłowy.

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 3

32

Przypadek 5

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 3

Wpływ nadwagi i otyłości na występowanie nadciśnienia tętniczego w Polsce

(względne ryzyko w porównaniu z badanymi z BMI < 25)

33

Przypadek 4 i 5

Opracowano za: Indywidualizacja terapii nadciśnienia tętniczego, zeszyt 3

Najważniejsze mechanizmy odpowiedzialne za wzrost ciśnienia tętniczego u osób młodych