Zarządzanie w sytuacjach
Zarządzanie w sytuacjach
kryzysowych
kryzysowych
kpt. mgr Monika Tryboń
kpt. mgr Monika Tryboń
LITERATURA
LITERATURA
Nowe zarządzanie kryzysowe w praktyce, pod red. J. Bagińskiego,
Nowe zarządzanie kryzysowe w praktyce, pod red. J. Bagińskiego,
Wydawnictwo FORUM, Poznań 2008r.
Wydawnictwo FORUM, Poznań 2008r.
Bezpieczeństwo narodowe i zarządzanie kryzysowe w Polsce w XXI
Bezpieczeństwo narodowe i zarządzanie kryzysowe w Polsce w XXI
wieku-wyzywania i dylematy, pod red: T. Jemioły, K. Rajchela,
wieku-wyzywania i dylematy, pod red: T. Jemioły, K. Rajchela,
Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji w
Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji w
Warszawie, Warszawa 2008r.
Warszawie, Warszawa 2008r.
K. Ficoń, Inżynieria Zarządzania kryzysowego. Podejście
K. Ficoń, Inżynieria Zarządzania kryzysowego. Podejście
systemowe. Wyd. Bel Studio Sp. z o. o, Warszawa 2007r.
systemowe. Wyd. Bel Studio Sp. z o. o, Warszawa 2007r.
Zarządzanie bezpieczeństwem – wyzywania XXI wieku, pod red. M.
Zarządzanie bezpieczeństwem – wyzywania XXI wieku, pod red. M.
Lisieckiego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa im.
Lisieckiego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa im.
H. Chodkowskiej w Warszawie, 2008r.
H. Chodkowskiej w Warszawie, 2008r.
Podstawy prawne
Podstawy prawne
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym
(Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 590) z
(Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 590) z
Zarządzenie Nr 86 Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 sierpni
Zarządzenie Nr 86 Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 sierpni
a 2008 r. w sprawie organizacji i trybu pracy Rządowego Ze
a 2008 r. w sprawie organizacji i trybu pracy Rządowego Ze
społu Zarządzania Kryzysowego (M.P. z 2008 r. Nr 61, poz.
społu Zarządzania Kryzysowego (M.P. z 2008 r. Nr 61, poz.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2008
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2008
r. w sprawie organizacji i trybu działania Rządowego Cent
r. w sprawie organizacji i trybu działania Rządowego Cent
rum Bezpieczeństwa (Dz. U. z 2008 r. Nr 128, poz. 821)
rum Bezpieczeństwa (Dz. U. z 2008 r. Nr 128, poz. 821)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2009 r. w
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2009 r. w
sprawie określenia organów administracji rządowej, które
sprawie określenia organów administracji rządowej, które
utworzą centra zarządzania kryzysowego, oraz sposobu ich
Zarządzanie kryzysowe /
Zarządzanie kryzysowe /
planowanie cywilne
planowanie cywilne
Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji
Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji
publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem
publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem
narodowym, która polega na
narodowym, która polega na
zapobieganiu
zapobieganiu
sytuacjom
sytuacjom
kryzysowym,
kryzysowym,
przygotowaniu
przygotowaniu
do przejmowania nad nimi kontroli w
do przejmowania nad nimi kontroli w
drodze zaplanowanych działań,
drodze zaplanowanych działań,
reagowaniu
reagowaniu
w przypadku
w przypadku
wystąpienia kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu
wystąpienia kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu
w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, usuwaniu skutków
w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, usuwaniu skutków
oraz
oraz
odtwarzaniu
odtwarzaniu
zasobów i infrastruktury krytycznej.
zasobów i infrastruktury krytycznej.
Panowanie cywilne - całokształt przedsięwzięć organizacyjnych
Panowanie cywilne - całokształt przedsięwzięć organizacyjnych
mający na celu przygotowanie administracji publicznej do
mający na celu przygotowanie administracji publicznej do
zarządzania kryzysowego.
zarządzania kryzysowego.
Infrastruktura krytyczna
Infrastruktura krytyczna
To systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane
To systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane
ze sobą funkcjonalne obiekty, w tym obiekty
ze sobą funkcjonalne obiekty, w tym obiekty
budowlane, instalacje, usługi kluczowe dla
budowlane, instalacje, usługi kluczowe dla
bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz
bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz
służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania
służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania
organów administracji publicznej a także instytucji i
organów administracji publicznej a także instytucji i
przedsiębiorców.
przedsiębiorców.
Systemy:
Systemy:
Zaopatrzenie w energie i paliwa
Zaopatrzenie w energie i paliwa
Łączności i sieci teleinformatycznych
Łączności i sieci teleinformatycznych
Finansowe
Finansowe
Ochrony zdrowia
Ochrony zdrowia
Transportowe i komunikacyjne
Transportowe i komunikacyjne
Ratownicze
Ratownicze
Sytuacja kryzysowa
Sytuacja kryzysowa
sytuacja wpływającą negatywnie na poziom
sytuacja wpływającą negatywnie na poziom
bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub
bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub
środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu
środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu
właściwych organów administracji publicznej ze względu
właściwych organów administracji publicznej ze względu
na nieadekwatność posiadanych sił i środków;
na nieadekwatność posiadanych sił i środków;
Nowe obowiązki w zarządzaniu kryzysowym
Nowe obowiązki w zarządzaniu kryzysowym
.
.
Kształtowanie pojęcia: zarządzanie kryzysowe.
Kształtowanie pojęcia: zarządzanie kryzysowe.
Merytoryczne elementy w zarządzaniu
Merytoryczne elementy w zarządzaniu
kryzysowym.
kryzysowym.
Droga legislacyjna zarządzania kryzysowego.
Droga legislacyjna zarządzania kryzysowego.
Droga legislacyjna systemu zarządzania
Droga legislacyjna systemu zarządzania
kryzysowego w latach 2001-2007.
kryzysowego w latach 2001-2007.
Kształtowanie pojęcia: zarządzanie
Kształtowanie pojęcia: zarządzanie
kryzysowe
kryzysowe
Zmiany demokratyczne w Polsce po
Zmiany demokratyczne w Polsce po
1989 roku.
1989 roku.
Trójstopniowy podział
Trójstopniowy podział
administracyjny.
administracyjny.
Wprowadzenie gospodarki
Wprowadzenie gospodarki
wolnorynkowej.
wolnorynkowej.
Merytoryczne elementy w zarządzaniu
Merytoryczne elementy w zarządzaniu
kryzysowym
kryzysowym
Podmioty ratownicze.
Podmioty ratownicze.
Władze administracji publicznej.
Władze administracji publicznej.
Droga legislacyjna zarządzania kryzysowego
Droga legislacyjna zarządzania kryzysowego
1998 r. – rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu,
1998 r. – rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu,
opracowany przez Urząd Szefa Obrony Cywilnej Kraju projekt
opracowany przez Urząd Szefa Obrony Cywilnej Kraju projekt
ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obronnym RP
ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obronnym RP
z 1967r.
z 1967r.
Zmiany – obrona cywilna / ochrona cywilną.
Zmiany – obrona cywilna / ochrona cywilną.
Powierzenie zadań z zakresu zarządzania kryzysowego.
Powierzenie zadań z zakresu zarządzania kryzysowego.
1998r.- utworzenie Urzędu Zarządzania Kryzysowego i Ochrony
1998r.- utworzenie Urzędu Zarządzania Kryzysowego i Ochrony
Ludności. (ustawa o planowaniu cywilnym i zarządzaniu
Ludności. (ustawa o planowaniu cywilnym i zarządzaniu
kryzysowym).
kryzysowym).
Centrum Zarządzania Kryzysowego.
Centrum Zarządzania Kryzysowego.
2000 r. – likwidacja Urzędu Zarządzania Kryzysowego.
2000 r. – likwidacja Urzędu Zarządzania Kryzysowego.
Komenda Główna PSP – Szef Obrony Cywilnej Kraju.
Komenda Główna PSP – Szef Obrony Cywilnej Kraju.
2000r. Pierwsze czytanie projektu ustawy o gotowości cywilnej i
2000r. Pierwsze czytanie projektu ustawy o gotowości cywilnej i
zarządzaniu kryzysowym / weto prezydenckie
zarządzaniu kryzysowym / weto prezydenckie
2002 r. Ustawa o stanie klęski żywiołowej.
2002 r. Ustawa o stanie klęski żywiołowej.
Droga legislacyjna systemu zarządzania
Droga legislacyjna systemu zarządzania
kryzysowego
kryzysowego
.
.
Projekt ustawy o gotowości cywilnej i zarządzaniu
Projekt ustawy o gotowości cywilnej i zarządzaniu
kryzysowym/2001 /przyjęty przez parlament, zawetowany przez
kryzysowym/2001 /przyjęty przez parlament, zawetowany przez
prezydenta.
prezydenta.
Dwa kolejne projekty ( 2002-2005)
Dwa kolejne projekty ( 2002-2005)
2007r. wejście w życie ustawy o zarządzaniu kryzysowym. ( Dz. U.
2007r. wejście w życie ustawy o zarządzaniu kryzysowym. ( Dz. U.
z 2007r. Nr.89, poz.590)
z 2007r. Nr.89, poz.590)
2009 r. poprawki do ustawy
2009 r. poprawki do ustawy
1. Poziom Krajowy
1. Poziom Krajowy
Rada Ministrów z Prezesem Rady Ministrów na czele.
Rada Ministrów z Prezesem Rady Ministrów na czele.
Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego - organ
Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego - organ
opiniodawczo-doradczy właściwy w sprawach inicjowania i
opiniodawczo-doradczy właściwy w sprawach inicjowania i
koordynowania działań podejmowanych w zakresie
koordynowania działań podejmowanych w zakresie
zarządzania kryzysowego.
zarządzania kryzysowego.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa podległe Prezesowi
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa podległe Prezesowi
Rady Ministrów - zapewnia obsługę Rady Ministrów, Prezesa
Rady Ministrów - zapewnia obsługę Rady Ministrów, Prezesa
Rady Ministrów, Zespołu i Ministra właściwego do spraw
Rady Ministrów, Zespołu i Ministra właściwego do spraw
wewnętrznych w sprawach zarządzania kryzysowego oraz
wewnętrznych w sprawach zarządzania kryzysowego oraz
pełni funkcję Krajowego Centrum Zarządzania
pełni funkcję Krajowego Centrum Zarządzania
Kryzysowego.
Kryzysowego.
Członkowie Rządowego Zespołu
Członkowie Rządowego Zespołu
Zarządzania Kryzysowego
Zarządzania Kryzysowego
Ministrowie kierujący działaniami administracji rządowej…
Ministrowie kierujący działaniami administracji rządowej…
Główny Geodeta Kraju
Główny Geodeta Kraju
Główny Inspektor Sanitarny
Główny Inspektor Sanitarny
Główny lekarza Weterynarii
Główny lekarza Weterynarii
Komendant PSP
Komendant PSP
Komendant Policji
Komendant Policji
Komendant Straży Granicznej
Komendant Straży Granicznej
Prezes Państwowej Agencji Atomistyki
Prezes Państwowej Agencji Atomistyki
Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego
Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego
Szef Agencji bezpieczeństwa Wewnętrznego
Szef Agencji bezpieczeństwa Wewnętrznego
Szef Agencji Wywiadu
Szef Agencji Wywiadu
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Monitorowanie potencjalnych zagrożeń
Monitorowanie potencjalnych zagrożeń
Uruchamianie procedur związanych z zarządzaniem
Uruchamianie procedur związanych z zarządzaniem
kryzysowym.
kryzysowym.
Zajmowanie się planowaniem cywilnym
Zajmowanie się planowaniem cywilnym
-
Przedstawienie sposobów i środków reagowania na zagrożenia,
Przedstawienie sposobów i środków reagowania na zagrożenia,
ograniczenie ich skutków
ograniczenie ich skutków
-
Opracowanie krajowego planu zarządzania kryzysowego
Opracowanie krajowego planu zarządzania kryzysowego
-
Analiza możliwości wystąpienia zagrożeń lub ich rozwoju
Analiza możliwości wystąpienia zagrożeń lub ich rozwoju
-
Planowanie wykorzystania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Planowanie wykorzystania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej do zadań polegających na ewakuowaniu
Polskiej do zadań polegających na ewakuowaniu
poszkodowanej ludności, izolowaniu obszaru występowania
poszkodowanej ludności, izolowaniu obszaru występowania
zagrożeń, wykonywanie prac zabezpieczających, ratowniczych
zagrożeń, wykonywanie prac zabezpieczających, ratowniczych
i ewakuacyjnych przy zagrożonych obiektach budowlanych.
i ewakuacyjnych przy zagrożonych obiektach budowlanych.
2. Poziom Wojewódzki
2. Poziom Wojewódzki
Wojewoda.
Wojewoda.
Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego - organ
Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego - organ
pomocniczy wojewody powoływany przez wojewodę, który
pomocniczy wojewody powoływany przez wojewodę, który
określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy.
określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy.
Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego, którego
Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego, którego
obsługę zapewniają komórki organizacyjne właściwe w
obsługę zapewniają komórki organizacyjne właściwe w
sprawach zarządzania kryzysowego w urzędach
sprawach zarządzania kryzysowego w urzędach
wojewódzkich.
wojewódzkich.
3. Poziom Powiatowy
3. Poziom Powiatowy
Starosta.
Starosta.
Powiatowy Zespołu Zarządzania Kryzysowego - organ
Powiatowy Zespołu Zarządzania Kryzysowego - organ
pomocniczy powołany przez Starostę, który określa jego
pomocniczy powołany przez Starostę, który określa jego
skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy.
skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy.
Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego.
Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego.
W miejscowościach będących jednocześnie siedzibami
W miejscowościach będących jednocześnie siedzibami
powiatów i miast na prawach powiatu, na podstawie
powiatów i miast na prawach powiatu, na podstawie
porozumienia zawartego między tymi jednostkami
porozumienia zawartego między tymi jednostkami
samorządu terytorialnego, może być tworzone wspólne
samorządu terytorialnego, może być tworzone wspólne
Centrum Zarządzania Kryzysowego obejmujące zasięgiem
Centrum Zarządzania Kryzysowego obejmujące zasięgiem
działania obszar obu jednostek samorządu terytorialnego.
działania obszar obu jednostek samorządu terytorialnego.
4. Poziom Gminny
4. Poziom Gminny
Wójt, Burmistrz lub Prezydent Miasta.
Wójt, Burmistrz lub Prezydent Miasta.
Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego - organ
Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego - organ
pomocniczy powołany przez Wójta, Burmistrza lub
pomocniczy powołany przez Wójta, Burmistrza lub
Prezydenta Miasta, który określa jego skład, organizację,
Prezydenta Miasta, który określa jego skład, organizację,
siedzibę oraz tryb pracy.
siedzibę oraz tryb pracy.
Gminne (Miejskie) Centrum Zarządzania Kryzysowego -
Gminne (Miejskie) Centrum Zarządzania Kryzysowego -
utworzone przez Wójta, Burmistrza lub Prezydenta Miasta
utworzone przez Wójta, Burmistrza lub Prezydenta Miasta
tylko w przypadku gdy uzna on to za konieczne.
tylko w przypadku gdy uzna on to za konieczne.
Plan Zarządzania Kryzysowego
Plan Zarządzania Kryzysowego
.
.
Krajowy Plan Zarządzania
Krajowy Plan Zarządzania
Kryzysowego.
Kryzysowego.
Wojewódzki Plan Zarządzania
Wojewódzki Plan Zarządzania
Kryzysowego.
Kryzysowego.
Powiatowy Plan Zarządzania
Powiatowy Plan Zarządzania
Kryzysowego.
Kryzysowego.
Gminny Plan Zarządzania
Gminny Plan Zarządzania
Kryzysowego.
Kryzysowego.
Organizacja pozarządowa
Organizacja pozarządowa
(ang.
(ang.
non-
non-
governmental organization
governmental organization
) –
) –
organizacja obywatelska (założona przez obywateli lub ich
organizacja obywatelska (założona przez obywateli lub ich
organizacje) działająca z własnej inicjatywy na rzecz wybranego
organizacje) działająca z własnej inicjatywy na rzecz wybranego
interesu publicznego i niedziałająca dla osiągnięcia zysku. W
interesu publicznego i niedziałająca dla osiągnięcia zysku. W
prawie międzynarodowym, w odróżnieniu od organizacji
prawie międzynarodowym, w odróżnieniu od organizacji
międzyrządowych, organizacje pozarządowe grupują nie państwa
międzyrządowych, organizacje pozarządowe grupują nie państwa
lecz osoby fizyczne lub prawne, i to z reguły z różnych krajów
lecz osoby fizyczne lub prawne, i to z reguły z różnych krajów
(najczęściej przyjmuje się, że minimum z trzech). Działają w
(najczęściej przyjmuje się, że minimum z trzech). Działają w
oparciu o prawo krajowe siedziby organizacji, a powstają w wyniku
oparciu o prawo krajowe siedziby organizacji, a powstają w wyniku
nie umowy międzynarodowej, ale umowy cywilno-prawnej.
nie umowy międzynarodowej, ale umowy cywilno-prawnej.
Organizacje pozarządowe bywają nazywane
Organizacje pozarządowe bywają nazywane
trzecim sektorem
trzecim sektorem
,
,
obok sektora
obok sektora
publicznego
publicznego
(władz, administracji publicznej) i
(władz, administracji publicznej) i
rynkowego
rynkowego
(biznesu, przedsiębiorczości). Organizacje pozarządowe
(biznesu, przedsiębiorczości). Organizacje pozarządowe
– w odróżnieniu od organów publicznych a podobnie jak biznes – są
– w odróżnieniu od organów publicznych a podobnie jak biznes – są
prywatne i powstają z inicjatywy ich założycieli (prywatnych osób),
prywatne i powstają z inicjatywy ich założycieli (prywatnych osób),
ale – w odróżnieniu od biznesu a podobnie jak władze publiczne –
ale – w odróżnieniu od biznesu a podobnie jak władze publiczne –
działają w interesie publicznym a nie prywatnym.
działają w interesie publicznym a nie prywatnym.
Pojęcie
Pojęcie
organizacja pozarządowa
organizacja pozarządowa
nie jest równoznaczne z pojęciem
nie jest równoznaczne z pojęciem
organizacja społeczna
organizacja społeczna
: np. związek zawodowy jest organizacją
: np. związek zawodowy jest organizacją
społeczną, lecz nie jest organizacją pozarządową.
społeczną, lecz nie jest organizacją pozarządową.